هر آنچه باید درباره دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر بدانید

دیابت یک بیماری پیچیده است که تحت تأثیر عوامل متعددی مانند تغذیه، فعالیت بدنی، استرس و داروها قرار دارد. بدون پایش منظم قند خون، نمی‌توان متوجه شد که چه عواملی بر افزایش یا کاهش این بیماری تأثیر می‌گذارند و چه زمانی باید اقدامات لازم را انجام داد.

تغییرات ناگهانی سطح قند خون می‌تواند به مشکلات جدی مانند افت قند خون، خستگی شدید، بی‌حالی یا حتی عوارض بلندمدتی مثل آسیب به کلیه‌ها، قلب و اعصاب منجر شود. برای افراد مبتلا به این بیماری، دستگاه تست قند خون یکی از مهمترین لوازم پزشکی ضروری در خانه است. اندازه‌گیری منظم قند خون با کمک این دستگاه به شما کمک می‌کند تا رژیم غذایی، ورزش و داروهای خود را بر اساس نیاز بدنتان تنظیم کنید و تصمیمات درستی برای مدیریت دیابت خود بگیرید.

در این مقاله، قرار است انواع دستگاه‌های گلوکومتر، روش استفاده از آن‌ها، نکات مهم برای خرید و بهترین برندهای موجود را بررسی کنیم. پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

دستگاه تست قند خون (گلوکومتر) چیست؟

برای کنترل دیابت، آگاهی از میزان قند خون ضروری است و گلوکومتر این کار را برای شما ساده می‌کند. با استفاده‌ منظم از دستگاه گلوکومتر، می‌توانید تغییرات قند خون را زیر نظر داشته باشید و از عوارض ناشی از افزایش یا کاهش شدید آن جلوگیری کنید.

دستگاه تست قند خون خانگی به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به مراجعه‌ مکرر به پزشک، وضعیت خود را مدیریت کنید. در این راستا ممکن است نیاز باشد روزانه چندین بار از گلوکومتر استفاده کنید. تعداد دفعات اندازه‌گیری قند خون را پزشک مشخص می‌کند.

انواع دستگاه تست قند خون

انتخاب دستگاه تست قند خون مناسب تأثیر زیادی در پایش دقیق و مدیریت دیابت دارد. این دستگاه‌ها در انواع مختلف با ویژگی‌های متنوع عرضه می‌شوند که هرکدام متناسب با نیاز و سبک زندگی کاربران طراحی شده‌اند:

1. دستگاه تست قند خون با سوزن

دستگاه تست قند خون سوزنی به شما امکان می‌دهد قند خون خود را به‌راحتی اندازه‌گیری کنید. ابتدا یک نوار تست را داخل دستگاه قرار دهید. سپس با استفاده از سوزن مخصوص، نوک انگشت خود را به‌آرامی سوراخ کنید تا یک قطره خون خارج شود. خون را روی نوار تست بگذارید و چند ثانیه صبر کنید تا دستگاه مقدار قند خون را روی صفحه نمایش نشان دهد. در برخی مدل‌ها می‌توانید عمق سوزن را تنظیم کنید تا میزان درد کمتر شود. پس از هر بار استفاده، نوار تست و سوزن را تعویض کنید تا دقت اندازه‌گیری حفظ شود.

2. دستگاه تست قند خون بدون سوزن

دستگاه تست قند خون بدون سوزن روشی راحت‌تر برای اندازه‌گیری قند خون است که نیازی به سوزن و خراش روی پوست ندارد. برای استفاده، این دستگاه را روی پوست (ترجیحاً روی بازو) قرار دهید تا حسگر داخلی آن میزان قند خون را تشخیص دهد. پس از چند ثانیه، نتیجه روی صفحه نمایش دستگاه یا گوشی موبایل ظاهر می‌شود.

مزیت مهم این دسته از دستگاه‌ها پایش مداوم قند خون است. یعنی می‌توانید تغییرات آن را در طول روز دنبال کنید. اگر قند خونتان خیلی بالا یا پایین برود، برخی مدل‌ها به شما هشدار می‌دهند تا به‌موقع اقدام کنید. این دستگاه نیاز به سوزن و نوار تست را از بین می‌برد و می‌تواند بدون درد و مزاحمت، وضعیت قند خون را کنترل کند. به همین صورت، درد و نیاز به تعویض مداوم نوار تست را هم حذف می‌کند.

این مدل به نام دستگاه تست قند خون بدون نیاز به نوار نیز شناخته می‎شود، اما دقت آن در مقایسه با مدل‌های سوزنی ممکن است کمتر باشد.

انواع دستگاه‌های تست قند خون

نحوه کار با دستگاه تست قند خون

روش استفاده از دستگاه تست قند خون به مدل آن بستگی دارد، اما در ایران مدل‌های سوزنی (گلوکومتر با لانست و نوار تست) رایج‌تر هستند و دقت بالاتری نسبت به مدل‌های دیگر دارند. به همین دلیل در ادامه، طریقه استفاده از دستگاه تست قند خون با سوزن را توضیح می‌دهیم.

قبل از هر کار وسایل مورد نیاز برای اندازه‌گیری میزان قند خون را آماده کنید:

دستگاه تست قند خون
نوار تست قند خون (مخصوص همان مدل دستگاه)
قلم لنست (دستگاه سوراخ‌کننده)
سوزن لنست (برای گرفتن نمونه خون)
دستمال تمیز یا پنبه برای خشک کردن انگشت

سپس مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

دستان خود را با آب و صابون بشویید و کاملاً خشک کنید. در صورت استفاده از الکل، ابتدا اجازه دهید که الکل روی پوست کاملاً خشک شود.
یک نوار تست را داخل دستگاه قرار دهید. بیشتر مدل‌ها به‌طور خودکار روشن می‌شوند.
قلم لنست را آماده کنید. به این صورت که سوزن لنست را داخل قلم قرار دهید و درپوش آن را ببندید.
عمق سوراخ شدن سوزن را تنظیم کنید. برای پوست نازک عمق کمتر و برای پوست ضخیم‌تر عمق بیشتری باید تنظیم شود.
انگشتی را که می‌خواهید از آن نمونه بگیرید انتخاب کنید. بهتر است این کار را در کناره‌های انگشت انجام دهید. هر بار از انگشت‌های مختلف استفاده کنید تا حساسیت و درد کم شود.
قلم لنست را به کناره انگشت فشار دهید و دکمه شلیک را بزنید. معمولاً این کار درد زیادی ندارد.
با کمی فشار، یک قطره خون را از محل سوراخ‌شده خارج کنید.
قطره خون را بدون مالیدن انگشت به نوار روی نوار تست قرار دهید.
دستگاه مقدار قند خون را تحلیل می‎کند و پس از چند ثانیه، نتیجه را روی صفحه نمایش نشان می‌دهد.
مقدار قند خون خود را در دفترچه یادداشت یا اپلیکیشن موبایل ثبت کنید.
در صورت بالا یا پایین بودن غیرعادی قند خون، پس از چند دقیقه مجدداً آزمایش را تکرار کنید. اگر مقدار قند خون به‌طور مداوم از محدوده طبیعی خارج است، با پزشک خود مشورت کنید.

چگونه یک گلوکومتر مناسب انتخاب کنیم؟

در زمان خرید دستگاه تست قند خون نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

قیمت دستگاه گلوکومتر و نوارهای تست را بررسی کنید تا بتوانید گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه انتخاب کنید.
از میزان دسترسی و قیمت نوارهای تست مخصوص دستگاه مطمئن شوید تا در آینده دچار مشکل نشوید.
دستگاهی انتخاب کنید که کار با آن راحت باشد و صفحه نمایش واضح و دکمه‌های کاربردی داشته باشد.
مدلی را انتخاب کنید که اطلاعات تست‌های قبلی را ذخیره کند تا بتوانید تغییرات قند خون خود را بررسی کنید.
مدت زمان نمایش نتیجه را در نظر بگیرید و دستگاهی را انتخاب کنید که کمتر از ۵ ثانیه زمان نیاز داشته باشد.
میزان خون موردنیاز دستگاه را بررسی کنید و در صورت حساسیت به سوزن، دستگاه تست قند خون بدون سوزن را انتخاب کنید.
به واحدهای اندازه‌گیری دستگاه دقت کنید و مطمئن شوید که با مقیاس‌های رایج سازگاری دارد.
بررسی کنید که آیا دستگاه قابلیت اتصال به گوشی یا کامپیوتر را دارد یا خیر. به این ترتیب می‌توانید داده‌های خود را بهتر مدیریت کنید.
از پشتیبانی و خدمات پس از فروش دستگاه مطمئن شوید تا در صورت نیاز بتوانید از راهنمایی تخصصی استفاده کنید.

نگهداری و کالیبراسیون دستگاه تست قند خون

اگر دستگاه تست قند خون به‌درستی کالیبره نشود یا شرایط نگهداری نامناسبی داشته باشد، ممکن است نتایج نادرستی روی مانیتور آن ظاهر شود. با رعایت نکات زیر، می‌توانید دستگاه را به خوبی نگهداری و کالیبره کنید:

دستگاه را در محیطی خشک و دور از رطوبت قرار دهید تا عملکرد آن تحت تأثیر قرار نگیرد.
از نگهداری دستگاه در دمای بسیار بالا یا پایین خودداری کنید تا دقت دستگاه گلوکومتر کاهش پیدا نکند.
سوزن لنست را بعد از هر بار استفاده تعویض کنید.
از محلول کنترل استاندارد استفاده کنید و نتایج را با مقدار مرجع مقایسه کنید تا مطمئن شوید که دستگاه به‌درستی کار می‌کند.
دستگاه را به‌طور مرتب تمیز کنید تا آلودگی‌ها روی دقت اندازه‌گیری آن تأثیر نگذارند.

نکات مهم جلوگیری از اشتباهات دستگاه قند خون

با رعایت نکات زیر می‌توانید از بروز خطاهای رایج جلوگیری کنید و کنترل بهتری بر قند خون خود داشته باشید:

توضیحات بروشور محصول را با دقت بخوانید. این توضیحات معمولاً حاوی اطلاعات مهمی درمورد نحوه نگهداری و استفاده از دستگاه هستند.
از دستگاه‌های تست قند خون معتبر و کالیبره‌شده استفاده کنید تا نتایج دقیقی بدست آورید.
قبل از انجام آزمایش، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید و کاملاً خشک کنید تا تأثیر آلودگی بر نتیجه اندازه‌گیری از بین برود.
نوارهای تست را در محیط خشک و خنک نگهداری کنید تا آنزیم‌های آن تخریب نشوند.
پس از باز شدن بسته نوارهای تست قند خون، آنها را در مدت زمان مشخص‌شده مصرف کنید.
اگر نتیجه غیرعادی بود، از نوار تست جدید استفاده کنید و دوباره آزمایش را انجام دهید.
از لمس قسمت حساس نوار تست خودداری کنید تا دقت اندازه‌گیری کاهش پیدا نکند.
درب بسته نوار تست را بلافاصله پس از برداشتن نوار ببندید تا از ورود رطوبت و آلودگی جلوگیری شود.
باتری دستگاه را به‌موقع تعویض کنید تا افت ولتاژ باعث کاهش دقت اندازه‌گیری نشود.
از دستگاه‌هایی با تکنولوژی بدون نیاز به کدگذاری استفاده کنید تا احتمال خطا در ورود اطلاعات کاهش یابد.
در صورت مشاهده نتایج غیرمنتظره، آزمایش را با یک نوار تست جدید تکرار کنید تا از صحت نتیجه اطمینان پیدا کنید.

معرفی برندهای معروف دستگاه قند خون

بهترین و دقیق ترین مارک دستگاه تست قند خون را می‎توانید از برندهای معتبر زیر تهیه کنید:

1. زیکلاس مد

دستگاه تست قند خون برند زیکلاس مد با دقت ۹۸ درصد و نیاز به فقط ۰.۵ میکرولیتر خون، نتیجه را در ۵ ثانیه نمایش می‌دهد. برخی از محصولات این برند قابلیت ذخیره ۴۵۰ نتیجه، هشدار سطح کتون و خاموشی خودکار را دارا هستند.

2. فری سنس

دستگاه تست قند خون برند فریسنس با فناوری NFC و اسکن تحلیلی، اندازه‌گیری قند خون را دقیق‌تر و بدون نیاز به کدگذاری انجام می‌دهد. این برند با قابلیت ذخیره ۸۸۰ نتیجه، سنجش بدون خطا در شرایط مختلف و کاهش درد خون‌گیری، تجربه‌ای راحت و مطمئن را برای مدیریت دیابت فراهم می‌کند.

3. اوو EVO

دستگاه تست قند خون برند EVO با نمایشگر بزرگ خود، قابلیت اتصال به کامپیوتر و ذخیره ۳۰۰ نتیجه، دقت و سهولت زیادی در اندازه‌گیری قند خون دارد.

4. گالا

دستگاه‎های تست قند خون تولیدی برند گالا، دقت بالایی در اندازه‌گیری قند خون دارند و استفاده از آنها سریع و آسان است. محصولات این برند تنها با ۰.۵ میکرولیتر خون کار می‌کنند و نتیجه را در کمترین زمان نمایش می‌دهند.

5. بی ول

برند اروپایی بی ول (B.Well) با سابقه‌ای درخشان در تولید تجهیزات پزشکی، به یکی از برندهای معتبر در حوزه سلامت تبدیل شده است. دستگاه‌های تست قند خون این برند با دقت بالا، طراحی مدرن و فناوری پیشرفته، گزینه‌ای مطمئن برای پایش روزانه قند خون محسوب می‌شوند.

سخن پایانی

دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر به شما کمک می‌کند تا میزان قند خون خود را در خانه به‌طور منظم اندازه‌گیری کنید. این دستگاه‌ها در مدل‌های مختلف، از جمله سوزنی، مچی و بدون سوزن عرضه می‌شوند و انتخاب مدل مناسب آن‌ها به عواملی مانند دقت اندازه‌گیری، میزان خون موردنیاز، قابلیت ذخیره داده‌ها و دسترسی آسان به نوار تست بستگی دارد. اگر به دنبال خرید دستگاه تست قند خون هستید و در انتخاب مدل و برند مناسب تردید دارید، می‌توانید از طریق مشورت با کارشناسان ما در زیوش، بهترین گزینه را بر اساس نیازهای خود تهیه کنید.

سؤالات متداول

1. آیا سوزن دستگاه قند خون یکبار مصرف است؟

بله، سوزن دستگاه قند خون یک‌بار مصرف و کاملاً شخصی است و باید پس از هر بار استفاده تعویض شود.

2. چرا دستگاه قند خون h1 را نشان می دهد؟

اگر میزان قند خون بسیار بالا باشد و دستگاه قادر به خواندنش نباشد، با خطای H1 یا HI مواجه خواهید شد. در این حالت تست را دوباره تکرار کنید تا از صحت نتیجه مطمئن شوید. در مرحله بعد حتماً با پزشک معالج درباره این موضوع مشورت کنید.

3. نوار دستگاه قند خون را از کجا تهیه کنیم؟

نوار دستگاه قند خون را می‌توانید از داروخانه‌ها، فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی یا نمایندگی‌های رسمی برند تهیه کنید. با توجه به این که نوار تست بسیاری از دستگاه‎ها به راحتی پیدا نمی‎شود، قبل از خرید دستگاه، دسترسی به نوار تست مخصوص آن را بررسی کنید.

نویسنده: سعیده جلالیان

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی

منابع: HealthLine | ClevelandClinic