فواید استفاده از نخ دندان
همه ما دوست داریم دندان‌هایی سالم و یک‌دست داشته باشیم تا موقع خندیدن و لبخند زدن در دهان ما بدرخشند، اما داشتن چنین دندان‌هایی نیازمند مراقبت مرتب و دقیق روزانه است. مراقبت از دندان‌ها فقط به مسواک زدن خلاصه نمی‌شود و باید در کنار مسواک از وسایل دیگری هم برای تمیزی دندان استفاده کرد که مهم‌ترین آن‌ها نخ دندان است.
نخ دندان وسیله مکمل مسواک برای تمیز نگاه داشتن سطوح بین دندان‌هاست. نخ دندان از یک نخ چند رشته‌ای از جنس نایلون یا گاهی تک‌رشته‌ای از جنس تفلون تشکیل شده است که برای برداشتن پلاک دندانی و خارج کردن مواد غذایی باقی‌مانده در سطوح مجاور دندان‌ها و فاصله بین دندان‌ها استفاده می‌شود. در واقع سطوح بین دندانی با استفاده از مسواک تمیز نمی‌شوند و با استفاده از نخ دندان می‌توان این سطوح را تمیز کرد.
با توجه به این موارد استفاده از نخ دندان برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان ضروری است. البته با وجود ویژگی‌های مثبت این ابزار، در بعضی از موارد افراد به دلیل سخت بودن استفاده از نخ دندان استفاده نمی‌کنند یا به دلیل عدم آگاهی از نحوه استفاده از نخ دندان به شکل صحیحی آن را به کار نمی‌برند و در نتیجه دندان‌ها آنطور که باید تمیز نمی‌شوند. در این مطلب صفر تا صد چیزهایی که باید درباره نخ دندان بدانیم را توضیح می‌دهیم.
انواع نخ دندان
در حال حاضر نخ دندان‌های متنوعی تولید و در بازار ارائه می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- نخ دندان با/بدون موم
- نوار دندان
- نخ دندان تفلون
- نخ دندان نرم
- نخ دندان طعم‌دار
- نخ دندان دارای کمکی
- نخ دندان طبیعی
- نخ دندان سوپر نخ
- نخ دندان الکتریکی
تمام مدل‌های نخ دندان دارای سه ویژگی اصلی شامل نرمی، انعطاف‌پذیری و استفاده آسان هستند. در بین موارد ذکر شده نوار دندان نسبت به انواع دیگر ضخیم‌تر است و مدل‌های بدون موم و مومی، تفلون و نرم کاملا نازک هستند. در ادامه به معرفی هرکدام از این مدل‌ها می‌پردازیم تا بتوانید با آگاهی از مشخصات هرکدام نخ دندان مناسب را انتخاب کنید.
نخ دندان‌های مومی و بدون موم
در دو مدل مومی و بدون موم نخ دندان از پلاستیک ساخته می‌شود. همانطور که از اسم نخ دندان مومی نیز مشخص است، این نخ دندان دارای لایه نازکی از موم روی سطح خود است که آن را کمی ضخیم‌تر از مدل بدون موم می‌کند. وجود موم روی سطح نخ دندان باعث می‌شود به‌راحتی بین دندان‌ها حرکت کند. این ویژگی به اشخاصی که دندان‌های با فاصله نزدیک دارند کمک می‌کند تا با استفاده از نخ دندان مومی به راحتی بین دندان‌های خود را نخ بکشند.
نخ‌دندان‌های بدون موم نیز از جنس مدل موم‌دار هستند؛ ولی لایه مومی روی خود ندارند، به همین دلیل نازک‌تر از نمونه مومی هستند. نخ دندان بدون موم به دلیل اینکه هیچ سطح و لایه‌ای روی خود ندارد بدون طعم‌‌دهنده‌های مصنوعی است.
نوار دندان
همانطور که پیش از این نیز گفته شد این مدل ضخیم‌تر از انواع دیگر نخ دندان است و مناسب افرادی است که فاصله بین دندان‌هایشان زیاد است. نوار دندان برای اشخاصی که تازه استفاده از نخ دندان را شروع کرده‌اند نیز مناسب است و در حین استفاده شکسته یا ساییده نمی‌شود.
نخ دندان تفلون
یکی دیگر از انواع نخ دندان مدل تفلونی است که به راحتی و با سرعت عمل می‌کند. این مدل از جنس تفلون ساخته شده که بین دندان‌ها نمی‌چسبد و اگر هم چنین اتفاقی بیافتد به‌راحتی پاک می‌شود.
نخ دندان نرم
نخ دندان نرم از پلاستیک درست شده و انعطاف‌پذیر است و می‌تواند به‌راحتی از فضای کوچک بین دندان‌ها عبور کند و مثل سوزن به نظر می‌رسد. نخ دندان نرم بیشتر برای افراد دارای ارتودنسی کاربرد دارد و این افراد می‌توانند دندان‌هایشان را به این وسیله تمیز کنند. برخی از مدل‌های نخ دندان پلاستیکی را می‌توان با آب گرم شست و مجددآ استفاده کرد.
نخ دندان طعم‌دار
بسیاری از نخ دندان‌ها با طعم و اسانس‌های مختلفی تولید می‌شوند که رایج‌ترین آن‌ها طعم نعنایی و دارچینی است. همچنین نوع دیگری از این نخ دندان‌ها وجود دارند که سطح آن‌ها با فلوراید پوشانده شده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کنند.
نخ دندان دارای کمکی
این وسیله نوعی نگهدارنده نخ دندان برای افرادی است که به دلایل مختلف نمی‌توانند به خوبی از نخ دندان استفاده کنند. کمکی‌های نخ دندان انواع مختلفی دارند که «نخ دندان ویبره»، «نگهدارنده نخ دندان» و «چوب نخ دندان» رایج‌ترین آن‌ها هستند.
استفاده از نخ دندان ویبره آسان است و مزیت‌های زیادی دارد اما قیمت زیادی دارد.
نگهدارنده‌های نخ دندان در شکل‌های خاصی تولید می‌شوند که متداول‌ترین آن‌ها دارای شکل Y است. نحوه استفاده از این نخ دندان‌ها به این شکل است که نخ دندان به نگهدارنده متصل می‌شود و کارایی آن مشابه عملکرد دست است. طول این نگهدارنده‌ها متفاوت است و استفاده از مدل‌هایی که دسته بلندتری دارند آسان‌تر است. این وسیله مناسب افرادی است که ایمپلنت یا ارتودنسی دارند.
چوب نخ دندان با یک قطعه پلاستیک شبیه به حرف انگلیسی D ساخته شده و نخ دندان کوتاهی بین دو پایه آن محکم کشیده شده است. در این وسیله به‌جای پیچاندن یک تکه نخ بلند دور انگشتان، تکه کوچکی از نخ دندان در بین قطعه پلاستیکی قرار می‌گیرد و با همین ابزار به سادگی در بین دندان‌ها کشیده می‌شود.
نخ دندان طبیعی
این مدل از نخ دندان معمولآ از جنس چوب بامبو ساخته می‌شود و امکان استفاده مجدد دارد، به همین دلیل داخل شیشه قرار می‌گیرد تا از آلودگی حفظ شود. نخ دندان طبیعی مناسب افرادی است که به میزان تولید زباله خود توجه دارند و ترجیح می‌دهند از مواد طبیعی استفاده کنند.
سوپر نخ
سوپر نخ معمولآ دارای یک تکه نخ معمولی، نخ اسفنجی و نخ دندان سفت در قسمت انتهایی است و گزینه خوبی برای از بین بردن باکتری و میکروب‌های بین دندان‌ها به حساب می‌آید.
نخ دندان الکتریکی
نخ دندان‌های الکتریکی جایگزین دیگری برای افرادی هستند که استفاده از نخ دندان برای آن‌ها دشوار است. انواع الکتریکی نخ دندان دارای دسته‌های ارگونومیک بوده و بعضی از انواع آن سرهای زاویه‌داری دارند که تمیز کردن پشت دندان‌ها را آسان‌تر می‌کنند.
نحوه استفاده از نخ دندان
در مرحله اول حدود 30 الی 40 سانتی‌متر از نخ دندان را می‌بریم زیرا به یک رشته طولانی احتیاج داریم تا گرفتن آن آسان باشد و بتوانیم هنگام تعویض دندان از قسمت تازه‌ای از نخ دندان استفاده کنیم.
سپس انتهای تکه نخ را دور انگشتان میانی دو دست خود می‌پیچیم. برای نگه داشتن نخ دندان از انگشت شست و انگشت اشاره خود استفاده کرده و فاصله‌ای در حدود 3 تا 6 سانتی‌متر بین دستان خود ایجاد می‌کنیم. این قسمتی از نخ دندان است که برای کشیدن نخ در بین دندان‌ها از آن استفاده خواهیم کرد.
معمولآ کار کشیدن نخ دندان را از بین دندان‌های مرکزی ردیف بالا شروع می‌کنیم و به اطراف و ردیف پایین می‌رویم.
برای اینکه مطمئن شویم هیچ دندانی را ازدست نداده‌ایم برای خود یک الگوی مشخص کشیدن نخ دندان طراحی می‌کنیم و همیشه براساس این الگو پیش می‌رویم.
زمان قرار دادن نخ دندان روی شکاف بین دندان‌ها باید فشار دست ما ملایم باشد. هنگامی که نخ دندان را بین دندان‌ها پایین می‌آوریم، حرکت مختصری با نخ دندان انجام دهید و سپس آن را به آرامی به زیر لثه‌های خود می‌بریم.
نخ دندان را به شکل حرف انگلیسی C در اطراف دندان‌ها خم می‌کنیم تا کنار دندان‌هایمان نیز تا حد ممکن تمیز شود. بعد نخ دندان را بالا و پایین می‌کنیم و وقتی به پایین دندان رسیدم، تا جایی که برایمان راحت باشد زیر خط لثه فرو می‌بریم. تمیز کردن فضای زیر خط لثه به محافظت از دندان‌ها و لثه‌ها کمک زیادی می‌کند، اما نباید این کار را به شکلی انجام داد که لثه دچار آسیب‌دیدگی شود.
نخ دندان را از بالا به پایین چندین بار عبور می‌دهیم و در کنار دندان خود می‌کشیم تا به خوبی تمیز شوند. این کار باعث می‌شود تا بقایای مواد غذایی یا پلاک‌هایی که بین دندان‌ها گیر کرده‌اند، حذف شوند. در این بخش اگر احساس می‌کنیم غذا یا پلاک همچنان بین دندان‌ها گیر کرده است دوباره با قسمت تازه‌ای از نخ دندان اقدام به تمیز کردن دندان می‌کنیم.
کشیدن نخ به پشت دندان‌های آسیاب نباید فراموش شود و باید حتمآ پشت دندان آخر خود را از هر طرف در بالا و پایین تمیز کنیم. به دلیل دست‌یابی دشوار به پشت دندان‌های عقب، در بسیاری از موارد بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان روی این دندان‌ها رخ می‌دهند، پس با کشیدن نخ در قسمت پشت آن‌ها تا حد زیادی جلوی پوسیدگی آن‌ها را می‌گیریم.
بهتر است بعد از کشیدن نخ دندان، دهان خود را با دهان‌شویه بشوییم تا ذراتی از مواد غذایی که در دهان باقی مانده‌اند یا با کشیدن نخ به روی سطح دندان‌ها آمده‌اند را تمیز کنیم.
زمان مناسب استفاده از نخ دندان
بهترین زمان برای کشیدن نخ دندان قبل از مسواک زدن است، زیرا با کشیدن نخ در بین دندان‌ها مقداری از ذرات مواد غذایی که در بین دندان هستند روی سطح دندان می‌آیند و می‌توانیم با مسواک تمام این ذرات را پاک کنیم.
کشیدن نخ دندان یک بار در روز کافی است و بسیاری از افراد این کار را در شب و پیش از خواب انجام می‌دهند تا غذاهایی که در طول روز خورده‌اند از شکاف بین دندان‌ها پاک شود.