آشنایی با انواع محصولات ضدعفونی کننده
حتما برای همه پیش آمده در شرایطی قرار بگیریم که برای پاک کردن و شستن دست‌ها به آب و مواد شوینده دسترسی نداشته باشیم. در چنین شرایطی بهترین جایگزین برای ضدعفونی کردن دست‌ها استفاده از محصولات ضدعفونی کننده است. ممکن است این محصولات نتوانند آلودگی‌های جامد و چربی‌ها را از روی دست‌های ما پاک کنند اما با ضدعفونی کردن سطح دست خیال ما را از پاکیزه بودن دست‌هایمان راحت می‌کنند.
پس از شیوع بیماری مرگبار کووید_19 در سراسر جهان استفاده از محصولات ضدعفونی کننده شخصی افزایش بسیار زیادی یافت و تمام مردم با اسپری‌ها و ژل‌های ضدعفونی کننده آشنا شدند و در مقطعی خروج از منزل بدون همراه داشتن یک اسپری کوچک حاوی یک ماده ضدعفونی کننده ممکن نبود.
خوشبختانه پاندمی بیماری کووید_19 پایان یافت اما بعضی از عادات بهداشتی آن دوران برای خیلی‌ها ماندگار شد که یکی از آن‌ها تمیز کردن دست‌ها به وسیله مواد ضدعفونی کننده است و این مواد جای خود را به عنوان یکی از محصولات بهداشت فردی در بین مردم باز کردند.
ضدعفونی کردن چیست؟
به فرآیندی که در آن تمام یا اکثر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای موجود روی بافت زنده بدن از بین برده می‌شوند ضدعفونی می‌گویند و محصولات ضدعفونی کننده موادی هستند که رشد این میکروارگانیسم‌ها را کند یا به طور کلی متوقف می‌کنند. ترکیبات مختلفی دارای این خاصیت هستند که از بین آن‌ها ترکیبات حاوی الکل بیشترین میزان تولید و استفاده در بین مردم را دارند.
ضدعفونی کننده‌های حاوی الکل
الکل اصلی‌ترین ماده ضدعفونی کننده در دسترس است که به دلیل سهولت تولید، قیمت مناسب، ضدعفونی کنندگی بالا و سازگاری نسبی با پوست بدن، بیشترین کاربرد را برای تولید محصولات ضدعفونی کننده دارد و پایه بخش عمده‌ای از این محصولات را تشکیل می‌دهد.
ضدعفونی کننده‌های دست معمولآ حاوی الکل 70 درصد هستند و می‌توانند باکتری‌ها و آلودگی‌های روی دست را به خوبی پاک کنند. البته استفاده از مواد الکلی برای ضدعفونی کردن ممکن است رطوبت پوست را از بین ببرد و فرد را دچار حساسیت کند. برای جلوگیری از بروز این مشکل معمولآ ضدعفونی کننده‌های دست علاوه بر الکل دارای گلیسیرین و ترکیبات آبرسان مثل آلوئه‌ورا و روغن‌های گیاهی هستند که با حفظ رطوبت پوست، از خشکی و پوسته پوسته شدن آن هم جلوگیری می‌کنند. ممکن است حتی با وجود چنین ترکیباتی در ضدعفونی کننده‌ها، استفاده از این محصولات پوست دست را دچار خشکی کنند در این چنین مواردی باید از کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده‌های پوست استفاده کرد.
ضدعفونی کننده‌های الکلی به دو شکل مایع و ژل وجود تولید می‌شوند که خواص ضدعفونی کنندگی آن‌ها تفاوتی با یکدیگر ندارد و می‌توان بسته به سلیقه خود آن‌ها را تهیه کرد.
محلول‌های ضدعفونی کننده دست
محلول‌های ضدعفونی کننده معمولآ دارای الکل 70 درصد هستند و به شکل اسپری یا در بطری‌های کوچک معمولی ارائه می‌شوند. الکل موجود در این محصولات از نوع الکل اتانول (الکل سفید یا الکل طبی) است و به هیچ وجه نباید از الکل متانول (الکل صنعتی یا الکل چوب) برای ضدعفونی کردن دست استفاده شود، زیرا این محصول به شدت سمی است و امکان جذب از طریق پوست را دارد که می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت شود.
روش استفاده از محلول ضدعفونی کننده
ظرف دارای اسپری برای استفاده از این نوع ضدعفونی کننده‌ها مناسب‌تر است و می‌توان با آن ذرات ریز محلول را به صورت کامل بر روی سطح پاشید. بعد از اسپری کردن این محلول روی سطح دست نیازی به مالیدن دست‌ها و انگشتان به یکدیگر نیست و می‌توان منتظر ماند تا محلول روی دست خشک شود.
ژل ضدعفونی کننده
همانطور که گفته شد ژل یکی از شکل‌های متداول شکل‌های ضدعفونی کننده‌های حاوی الکل است که آلودگی‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها را از روی پوست دست و بدن پاک می‌کند. این ژل‌ها پوست را خشک نمی‌کنند و رایحه خوبی دارند که مدت طولانی‌تری از ضدعفونی کننده‌های مایع روی دست باقی می‌ماند، به همین دلیل استفاده از این نوع ضدعفونی کننده طرفداران زیادی دارد.
چگونه از ژل ضدعفونی کننده دست استفاده کنیم؟
برای استفاده از ژل‌های ضدعفونی کننده دست باید مقداری از آن را روی کف دست‌های خود بریزیم و دست‌ها و انگشتان را به یکدیگر بمالیم و ماساژ دهیم. این کار باید تا زمان خشک شدن کامل دست‌ها و احساس جذب شدن ژل ضدعفونی کننده به آرامی ادامه پیدا کند.
مقدار ژل مورد استفاده باید به اندازه‌ای باشد که کل دست و انگشتان را مرطوب کند. بعد از استفاده از ژل‌های ضدعفونی کننده نیازی به شست‌وشو و آبکشی دست‌ها نیست.
ضدعفونی کننده‌های غیرالکلی
با آنکه اسم این محصولات غیرالکلی است اما معمولآ مقدار کمی الکل در ترکیبات این محصولات نیز وجود دارد. این نوع ضدعفونی کننده‌ها به عنوان آنتی‌باکتریال شناخته می‌شوند و فقط می‌توانند باکتری‌ها را از روی دست‌ها پاک کنند. ضدعفونی کننده‌های غیرالکلی عمومآ به صورت ژل، پد و دستمال ارائه می‌شوند.
خطرات استفاده از ضدعفونی کننده‌ها
استفاده از ضدعفونی کننده‌ها ممکن است خطرات و ضررهایی نیز به دنبال داشته باشند که مهم‌ترین آن آتش گرفتن است. الکل ماده‌ای به شدت اشتعال‌پذیر است و ضدعفونی کننده‌های دست حاوی الکل نیز دارای درصد بالایی از الکل هستند. قرار گرفتن این میزان از الکل در معرض گرمای مستقیم یا حتی تابش آفتاب خطرناک بوده و می‌تواند باعث ایجاد آتش‌سوزی شود، بنابراین باید نکات ایمنی را در زمان به کارگیری و محل نگهداری از این محصولات رعایت کرد و به عنوان مثال محلول ضدعفونی کننده را در اتومبیل و در معرض تابش نور آفتاب قرار نداد.
همانطور که پیش از این نیز گفته شد خطر بعدی ایجاد حساسیت و از بین رفتن چربی‌های ضروری روی پوست است و ممکن است در افرادی که پوست خشک و مستعد حساسیت دارند منجر به ایجاد اگزمای پوستی شود.
البته بیشتر ضدعفونی کننده‌های الکلی حاوی گلیسیرین و عصاره آلوئه‌ورا هستند که می‌توانند چربی و رطوبت از دست رفته پوست را بازگرداند.
ضدعفونی کردن سطوح با محصولات ضدعفونی کننده
اگر محلول‌های ضدعفونی کننده حاوی دارای الکل 70 درصد یا بیشتر باشند می‌توان از آن‌ها برای ضدعفونی کردن سطوح نیز استفاده کرد، اما برای این کار ضدعفونی کننده‌های مخصوص سطوح وجود دارد که از نظر قیمتی به صرفه‌تر از محلول‌های الکلی هستند و قدرت بسیار بالایی برای ضدعفونی کردن دارند.