آشنایی با انواع دستگاه بخور و کاربردهای آن
دستگاه بخور وسیله‌ای است که برای تولید بخار برای تنفس کردن، مرطوب شدن محیط یا استفاده در فعالیت‌های مختلف دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرن‌هاست که از نمونه‌های گوناگون دستگاه‌های بخور برای کارهای درمانی و برگزاری مراسم و آئین‌های مختلف استفاده می‌شود.
تاریخچه استفاده از دستگاه‌های بخور به سال‌ها قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد. در دوران باستان از دستگاه‌های بخور در مراسم مذهبی و آئینی، شفاعت و همچنین به عنوان نماد از قدرت و ثروت استفاده می‌شده است. در سال‌های اخیر با پیشرفت تکنولوژی دستگاه‌های بخور کوچک الکترونیکی با قابلیت‌های بیشتری تولید و به فروش می‌رسند که کاربردهای زیادی برای امور درمانی، آرایشی و ایجاد آرامش دارند.
دستگاه‌های بخور و رطوبت‌ساز دارای انواع مختلفی از جمله دستگاه بخور گرم، بخور سرد، بخور دوگانه (سرد و گرم)، دستگاه بخور نبولایزر و دستگاه بخور صورت هستند که در این مطلب به معرفی هر کدام از آن‌ها و عملکردشان می‌پردازیم.
دستگاه بخور گرم
بخور گرم دستگاهی است که با گرم کردن آب داخل مخزن خود، بخار آب گرم تولید می‌کند. این دستگاه، بخار گرم را در هوا پخش کرده و باعث مرطوب شدن هوای محیط می‌شود. بیشترین کاربرد دستگاه بخور گرم در درمان و تسکین سرماخوردگی، درمان سینوزیت و رفع خشکی پوست است.
دستگاه بخور گرم کاربردهای مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ کمک به درمان و بهبود سینوزیت: دستگاه بخور گرم می‌تواند به بهبود و درمان سینوزیت کمک کند، بخار گرم حاصل از این دستگاه باعث نرم شدن مخاط سینوس‌ها و تخلیه آن می‌شود.
_ کمک به درمان و بهبود سرماخوردگی: دستگاه بخور گرم برای درمان سرماخوردگی بسیار مفید است. استنشاق بخار گرم در زمان سرماخوردگی باعث باز شدن مسیر بینی و تنفس بهتر می‌شود.
_ درمان خشکی پوست: دستگاه بخور گرم برای خشکی پوست مفید است و باعث مرطوب شدن سطح پوست می‌شود.
_ رفع گرفتگی بینی: دستگاه بخور گرم برای رفع گرفتگی بینی که بر اثر عوامل مختلفی مثل آلرژی فصلی و بیماری ایجاد می‌شود بسیار مناسب است.
_ کاهش سرفه و گلودرد: دستگاه بخور گرم باعث کاهش سرفه و بهبود گلودرد می‌شود.
_ استراحت راحت‌تر: استفاده از دستگاه بخور گرم و افزایش رطوبت هوا باعث افزایش کیفیت خواب و استراحت بهتر می‌شود.
مهم‌ترین نکته درباره استفاده از دستگاه بخور گرم خالی کردن و شست‌وشوی مستمر مخزن آب دستگاه است تا از رشد باکتری و قارچ در آن جلوگیری شود.
دستگاه بخور سرد
دستگاه بخور سرد از دیگر مدل‌های دستگاه‌های بخور است که با استفاده از بخار سرد، رطوبت هوا را افزایش می‌دهد. دمای بخار حاصل از این دستگاه پایین‌تر از دمای محیط است و به همین دلیل به آن بخار سرد گفته می‌شود.
دستگاه بخور سرد دارای دو نوع تبخیری و اولتراسونیک است که دستگاه بخور سرد تبخیری با استفاده از یک صفحه فلزی، آب را تبخیر کرده و بخار را در سطح محیط پخش می‌کند.
دستگاه بخور سرد اولتراسونیک نیز با استفاده از امواج اولتراسونیک، آب را به ذرات ریز تبدیل کرده و ذرات بسیار ریز آب را در محیط پخش می‌کند.
دستگاه بخور سرد دارای کاربردهای زیادی است که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
_ بهبود و تسکین مشکلات تنفسی: دستگاه بخور سرد برای تسکین مشکلات تنفسی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا، آسم و برونشیت مفید است. بخار سرد تولید شده توسط دستگاه بخور سرد مجاری تنفسی را مرطوب کرده و باعث تسکین علائم این مشکلات می‌شود.
_ افزایش رطوبت هوا: دستگاه بخور سرد برای رفع خشکی هوا در محیط‌‌های بسته استفاده می‌شود. خشکی هوای بسیاری از مناطق باعث بروز مشکلاتی مثل خشکی پوست، التهاب سینوس، گلودرد و مشکلات چشم می‌شود و دستگاه بخور سرد می‌تواند با افزایش رطوبت هوا باعث کاهش این مشکلات شود.
_ شادابی پوست: رطوبت کافی هوا باعث ایجاد شادابی در پوست می‌شود.
_ بهبود کیفیت خواب: همانند بخور گرم، دستگاه بخور سرد نیز با افزایش رطوبت هوا باعث افزایش کیفیت خواب می‌شود.
دستگاه بخور دوگانه
همانطور که از اسم این دستگاه نیز مشخص است، دستگاه بخور دوگانه وسیله‌ای است که با استفاده از دو مخزن آب سرد و گرم می‌تواند بخار آب سرد و گرم تولید کند.
دستگاه بخور دوگانه کاربردهای دستگاه بخور سرد و دستگاه بخور گرم را به صورت همزمان دارد.
دستگاه بخور صورت
دستگاه بخور صورت بخار آب را برای پوست صورت تولید می‌کند و تماس این بخار با پوست صورت باعث پاکسازی و آبرسانی به پوست می‌شود.
بخار آب حاصل از دستگاه بخور صورت منافذ پوست را باز کرده و به مواد پاک‌کننده کمک می‌کند تا به عمق منافذ پوستی نفوذ کنند و آلودگی‌ها و چربی‌های اضافی را از بین ببرند. همچنین، بخار آب باعث افزایش گردش خون در پوست شده و پوست را نرم و لطیف می‌کند.
از جمله کاربردهای دستگاه بخور صورت می‌توان به این موارد اشاره کرد:
_ آبرسانی به پوست: بخار آب دستگاه بخور صورت باعث افزایش رطوبت پوست شده و پوست را نرم و لطیف می‌کند.
_ پاکسازی پوست: بخار آب این دستگاه منافذ پوست را باز کرده و به مواد پاک‌کننده کمک می‌کند تا آلودگی‌ها و چربی‌های اضافی را از بین ببرند.
_ رفع خشکی پوست: بخار آب دستگاه بخور صورت باعث نرم شدن پوست خشک شده و به بهبود خشکی پوست کمک می‌کند.
_ کاهش التهابات پوست: بخار آب این دستگاه باعث افزایش گردش خون در پوست می‌شود و به کاهش التهاب پوست کمک می‌کند.
_ تسکین پوست تحریک‌شده: بخار آب باعث تسکین پوست تحریک‌شده می‌شود.
دستگاه بخور نبولایزر
نبولایزر با اعمال فشار هوایی بالا سبب پودر شدن داروهای مایع تنفسی می‌شود که پزشک برای بیمار تجویز کرده می‌شود و در واقع کاربرد نبولایزر با دیگر دستگاه‌های بخور متفاوت است. دستگاه نبولایزر دستگاهی است که داروی مایع را به یک غبار ریز تبدیل می‌کند و سپس بیمار با تنفس عادی که انجام می‌دهد، این غبار را از ماسک به داخل ریه خود می‌کشاند.
در نبولایزرها باید از آب مقطر استفاده شود زیرا رسوب آب معمولی در روند کار دستگاه ایجاد اشکال می‌کند. بعد از هر بار استفاده از این دستگاه باید به منظور جلوگیری از رشد احتمالی میکروب، محفظه دستگاه را شست‌وشو داد و از سلامت فیلتر دستگاه مطمئن شد.