انواع لوازم ارتوپدی و کاربردهای آنان
ارتوپدی یکی از شاخه‌های علوم جراحی است که به رفع نواقص و مشکلات سیستم حرکتی بدن می‌پردازد. تجهیزات ارتوپدی ابزار و وسائلی هستند که با تمام اجزای دستگاه حرکتی از جمله استخوان‌ها، مفاصل، عضلات و برخی از بافت‌های بدن ارتباط دارند و متخصصین ارتوپدی به جز انجام جراحی، با استفاده از محصولات ارتوپدی به حل مشکلات مربوط به این سیستم می‌پردازند. لوازم ارتوپدی توانایی اصلاح و بهبود محدودیت‌های حرکتی، درد یا تغییرات ظاهری اندام‌های سیستم حرکتی بدن مثل مفاصل، استخوان‌ها و عضلات مربوط به آن‌ها را دارند.
در این مطلب به معرفی انواع لوازم ارتوپدی و تشریح کار هرکدام از آن‌ها می‌پردازیم.
قوزبندهای طبی
کودکان و نوجوانانی که دارای انحنای بین 25 تا 40 درجه در ستون فقرات و در قسمت شانه‌ها و کتف خود هستند باید از روش درمانی فیزیوتراپی برای اصلاح این قوز استفاده کنند اما در کنار آن باید از قوزبند طبی نیز کمک بگیرند.
قوزبند که به نام ارتوستیک هم شناخته می‌شود از بدتر شدن میزان انحنای ستون فقرات جلوگیری می‌کند و می‌تواند جراحی این قسمت توسط متخصص ارتوپدی را به تاخیر بیاندازد.
قوزبند دارای انواع مختلفی است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
_ قوزبند آتل‌دار: این قوزبند یکی از کاربردی‌ترین محصولات ارتوپدی است که از آن برای درمان آسیب‌دیدگی‌های کمر و ستون فقرات استفاده می‌شود. این ابزار ستون فقرات بیمار را به‌طور ثابت نگه می‌دارد. این محصول پس از انجام جراحی‌های کمر نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
_ قوزبند کتف: بعضی از بیماران به دلیل شرایط بد و نامناسب و یا برخی آسیب‌های فیزیکی دچار آسیب‌دیدگی در کتف و خمیدگی این قسمت می‌شوند. در این شرایط استفاده از این مدل قوزبند می‌تواند به مرور زمان انحنای موجود را از بین ببرد.
_ قوزبند پل‌دار: این قوزبند دارای آتل‌های محکمی در ناحیه پشت است که برای درمان انحنای کمر استفاده می‌شوند. در زمینه درمان عضلات ضعیف کتف و شکستگی ترقوه نیز می‌توان از این ابزار ارتوپدی استفاده کرد.
_ قوزبند کمربند: این نوع قوزبند با کشیدن شانه‌ها به سمت عقب و قراردادن آن‌ها در وضعیت مناسب باعث اصلاح وضعیت نامناسب بدن می‌شود. استفاده از این قوزبند برای جلوگیری از افتادگی شانه‌ها و قوس کمر نیز موثر است. همچنین برای افرادی که دارای بیرون‌زدگی خفیف دیسک کمر و مهره‌های پشتی هستند می‌توان از این قوزبند ارتوپدی استفاده کرد.
_ قوزبند نئوپرن: استفاده از این مدل قوزبند مناسب افرادی است که به دنبال رفع قوز شانه‌های خود هستند. این قوزبند نگهدارنده کمر و حالت‌دهنده ستون فقرات است و برای افرادی که مدت طولانی روی صندلی می‌نشینند و فشار زیادی را به ناحیه گردن، شانه و کمر خود وارد می‌کنند موثر است.
کمربند طبی
کمربند طبی از سری محصولات ارتوپدی است که معمولآ برای کاهش درد کمر مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع کمربند با جنس‌های مختلف و برای بهبود درد کمر و محافظت از ستون فقرات ساخته شده و مانند یک مجموعه عضله خارجی در بدن باعث حفظ و نگهداری از ستون فقرات می‌شود. این کمربندها نیز دارای چندین نوع هستند که در زیر به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:
_ کمربند طبی انعطاف‌پذیر: این نوع از کمربندها از مواد نرمی مثل ترکیب کرباس و نئوپرن و یا ترکیب لاستیک و کتان ساخته شده‌اند و در شکل‌های کمربند کمری، کرستی و کمربند ساکروایلیاک موجود هستند.
_ کمربند طبی سخت و نیمه‌سخت: این نوع از کمربندهای ارتوپدی از لایه محکمی از جنس کتان یا کرباس ساخته می‌شوند. بعضی از مدل‌های این کمربندها شامل پانل‌های سختی هستند که در پشت، جلو و کناره‌‌های کمربند قرار دارند و بعضی دیگر نیز شامل میله‌های فلزی سخت یا پلاستیکی می‌شوند که در بخش بیرونی کمربند قرار گرفته‌اند.
مچ‌بند دست
مچ‌بند دست از ابزارهای ارتوپدی است که یکی از کاربردهای آن جلوگیری از تحمیل فشار به مفصل مچ آسیب‌دیده است. مچ‌بند به بیمار کمک می‌کند تا مچ دست خود را سفت نگه دارد تا دچار درد و ناراحتی نشود. وظیفه اصلی مچ‌بند محدود کردن حرکات پیچیده است، بنابراین مچ دست را در موقعیت طبیعی قرار می‌دهد و حرکات ساده مچ به راحتی قابل انجام هستند. این مچ‌بندها برای مشکلاتی مثل سندروم تونل کارپال و همچنین بعد از انجام عمل‌های جراحی ارتوپدی روی مچ دست استفاده می‌شوند.
قوزک‌بند یا مچ‌بند پا
قوزک‌بند یا مچ‌بند پا معمولآ در مواردی که قوزک پای فرد صدمه دیده باشد مورد استفاده قرار میگیرد و البته در موارد دیگری مثل بی‌ثباتی مچ پا، ارتیت مچ پا و بعد از جراحی قوزک و مچ پا هم استفاده می‌شود. قوزک‌بند دارای انواع مختلفی از جمله قوزک‌بند آتل‌دار، قوزک‌بند لیگامانی و قوزک‌بند نئوپرنی است. استفاده از قوزک‌بند طبی به عنوان یک وسیله ارتوپدی باعث گرم و ثابت نگه داشتن قوزک پا و بهبود سریع مشکلات آن می‌شود. این ابزار همچنین با فشرده‌سازی و تثبیت مچ پا باعث انجام راحت‌تر فعالیت‌های روزمره می‌شود.
زانوبند طبی
زانوبند طبی از جمله تجهیزات پزشکی است که متخصصان ارتوپدی از آن به‌عنوان درمان مکمل برای آسیب‌های زانو استفاده می‌کنند. زانوبندها از نظر جنس و کاربرد انواع مختلفی دارند که زانوبندهای کشی رایج‌ترین شکل آن‌ها هستند. این نوع از زانوبندها با فشرده‌سازی و ایجاد گرما باعث کاهش درد و تورم آسیب‌های مفصلی می‌شوند. زانوبندها براساس کاربرد به چند گروه اصلی «زانوبندهای طبی پیشگیری‌کننده»، «زانوبندهای طبی عملکردی» و «زانوبندهای تخلیه‌کننده» و بر اساس جنس به انواع «زانوبند کشی»، «زانوبند پددار برای محافظت از کشکک زانو»، «زانوبند آتل‌دار»، «زانوبندهای آرتروزی» و «زانوبندهای لولادار» تقسیم می‌شوند.
پد لا انگشتی
کج شدن انگشتان پا یکی از مشکلات مربوط به حوزه ارتوپدی است که ممکن است بعضی از افراد به آن دچار شوند و اصطلاحآ به آن هالوکس والگوس گفته می‌شود. در هالوکس والگوس، انگشت شست پا دچار بیرون زدگی می‌شود. یکی از روش‌های کنترل و درمان این مشکل استفاده از پد لا انگشتی ژله‌ای است. این پدها از یک ماده نرم و انعطاف‌پذیر ساخته شده و بین انگشتان پا قرار داده می‌شوند و فشاری را بر خلاف جهتی که انگشتان قرار گرفته‌اند به آن‌ها وارد کرده و به انگشتان پا کمک می‌کند تا به مرور زمان حالت‌شان تغییر کند و صاف شوند.
گردنبند طبی
گردنبند طبی معمولاً توسط بیمارانی استفاده می‌شود که تحت عمل جراحی ستون فقرات گردنی قرار گرفته‌اند یا دچار آرتروز گردن هستند. این گردنبندها همچنین برای درمان درد گردن ناشی از ضربه حاد یا درد مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرند و پس از آسیب‌دیدگی گردن می‌توان برای بی‌حرکتی و کاهش درد از آن‌ها استفاده کرد. هدف اصلی این ابزار ارتوپدی جلوگیری یا به حداقل رساندن حرکت ستون فقرات گردنی است. این گردنبندها همچنین سر را در موقعیت تراز و وسط قرار می‌دهند تا فرد راحت‌تر به فعالیت خود ادامه دهد.
گردنبد طبی بر اساس مواد به کار رفته در ساخت و سختی آن به دو گروه گردنبند طبی نرم و گردنبند طبی سخت تقسیم‌بندی می‌شود.