تجهیزات پزشکی نقش بسیار مهمی را در بیمارستانها، کلینیکهای پزشکی، مطبها و حتی بعضی از منازل ایفا میکنند و بدون آنها سلامتی بخش زیادی از افراد جامعه به خطر میافتد. هدف اصلی تولید و ارائه تجهیزات پزشکی ارتقاء سطح سلامت افراد، مراقبت از بیماران و کنترل وضعیت آنهاست.
تجهیزات پزشکی طیف بسیار گستردهای از لوازم و ابزار را در بر میگیرند و از دستگاههای بسیار عظیم پزشکی مانند تجهیزات سی تی اسکن و ام آر آی تا لوازم کوچک شخصی اندازهگیری قند خون در این حوزه طبقهبندی میشوند.
تمرکز اصلی این مطلب بر معرفی دستگاهها و تجهیزات پزشکی شخصی و در دسترس عموم است.
فشارسنج از جمله مهمترین تجهیزات پزشکی است که برای اندازهگیری فشار خون کاربرد دارد و از دستگاههای پرکاربرد پزشکی محسوب میشود. فشارسنجها در 3 نوع اصلی جیوهای، عقربهای و دیجیتال تولید و ارائه میشوند.
_ فشارسنج جیوهای: فشارسنج جیوهای دقیقترین نوع تجهیزات پزشکی در زمینه اندازهگیری فشار خون است. روش کار این دستگاه دستی و غیراتوماتیک بوده و فشار خون توسط ارتفاع سطح جیوه درون لوله فشارسنج تعیین میشود. این نوع از فشارسنجها با وجود دقت بالای خود به دلیل خطرات مربوط به فلز جیوه، در حال حاضر کاربرد کمتری دارند.
_ فشارسنج دیجیتال: استفاده از این نوع تجهیزات پزشکی اندازهگیری فشار خون راحتتر از فشارسنجهای دستی است و برای مصارف خانگی مناسب هستند. در فشارسنجهای دیجیتال ضربان قلب نیز اندازهگیری میشود و در نهایت اطلاعات مربوط به فشار خون و ضربان روی صفحه نمایشگر دستگاه نمایش داده میشود.
_ فشارسنج عقربهای: فشارسنجهای عقربهای جایگزین خوبی برای فشارسنجهای جیوهای هستند و به دلیل عدم استفاده از جیوه و مایعات خطر خاصی ندارند. فشارسنجهای عقربهای (آنروئید) باید هر ۶ ماه کالیبره شوند.
تجهیزات سلامت محیط به گروهی از تجهیزات پزشکی اطلاق میشود که تامینکننده سلامتی محیط زندگی افراد هستند و از جمله مهمترین این تجهیزات میشود «خوشبوکنندههای هوا»، «دستگاه بخور سرد و گرم»، «دستگاه اکسیژنساز»، «دماسنج محیطی» و «تصفیهکننده هوا» را نام برد.
_ دستگاه بخور سرد و گرم: دستگاههای بخور از جمله تجهیزات پزشکی هستند که در دو نوع بخور سرد و بخور گرم تولید میشوند که هرکدام کاربردهای متفاوتی دارند. بخور گرم از انواع رایج بخور است که در آن بخور تولید شده دمای بالاتری نسبت به دمای محیط دارد. این ویژگی علاوه بر تأمین رطوبت باعث گرم کردن فضای اتاق یا محل کار نیز میشود. دستگاه بخور گرم دارای دو نوع تبخیری و اولتراسونیک است.
دستگاه بخور سرد نیز یکی از ابزارهای رایج برای تامین و افزایش رطوبت است. دمای بخور سرد معمولآ پایینتر از دمای محیط است و در بخور سرد آب بخار نمیشود، بلکه طی فرآیندی به تودهای مه مانند و غبارگونه تبدیل میشود که افزایش رطوبت هوا را در پی دارد.
_ خوشبوکنندههای هوا: دستگاه خوشبوکننده هوا یک عطرافشان و پخشکننده مکانیزه اسانس در محیط است که مایع اسانس را به صورت ذرات ریز در محیط پخش میکند و در بسیاری از اماکن از جمله خانهها، فضاهای تجاری و باشگاههای ورزشی کاربرد دارد. از جمله مزایای دستگاه خوشبوکننده هوا میشود به «از بین بردن بوی بد»، «ایجاد حس آرامش و نشاط» و «افزایش کیفیت هوا» اشاره کرد.
_ دستگاه اکسیژنساز: این دستگاه یکی از تجهیزات پزشکی جدید و کاربردی است که اکسیژن هوای موجود را غلیظ میکند. این کار به بسیاری از بیماران کمک میکند و باعث درمان و پیشگیری از مشکلات آنان میشود. شکل کار دستگاه اکسیژنساز به این صورت است که هوای موجود در محیط اطراف را درون خود کمپرس میکند و آن را به اکسیژن پزشکی تبدیل میکند. اکسیژن خارج شده از دستگاه دارای حدود 95 درصد خلوص است.
_ تصفیهکننده هوا: دستگاه تصفیه هوا از جمله تجهیزات پزشکی است که پس از مکیدن هوای آلوده اطراف خود و فیلتر کردن آلودگیهای آن، هوای سالم و تمیز را به محیط بر میگرداند. این دستگاه دارای مدلهای مختلفی است که از جمله میشود به «دستگاه تصفیه هوای رومیزی»، «دستگاه تصفیه هوای ایستاده»، «دستگاه تصفیه هوای همراه» و «دستگاه تصفیه هوای اتومبیل» اشاره کرد.
_دماسنج محیطی: دماسنج ابزاری برای اندازهگیری دمای یک محیط یا سیستم است. اندازهگیری دما برای طیف وسیعی از فعالیتها از جمله موارد پزشکی، صنایع تولیدی و تحقیقات علمی کاربرد دارد.
دستگاه تست قند خون با نام دستگاه اندازهگیری گلوکز یا گلوکومتر نیز شناخته میشود و به منظور اندازهگیری میزان قند خون در خانه کاربرد دارد. این دستگاه از جمله تجهیزات پزشکی بسیار شناختهشده در بین عموم مردم است و امروزه استفاده بسیار زیادی برای پیشگیری از مشکلات ناشی از افزایش قند خون دارد. این دستگاه به صورت معمول توسط بیماران دیابتی برای نظارت بر سطح گلوکز خون استفاده میشود و با ردیابی نوسانات سطح گلوکز خون به کنترل بیماری دیابت کمک میکند.
ترازوی خانگی نوعی ترازوی زیرپایی است که امروزه در بسیاری از منازل وجود دارد. استفاده از این گروه تجهیزات پزشکی باعث کنترل و تنظیم وزن افراد خانواده میشود و در طولانیمدت افزایش سلامتی افراد را به دنبال دارد. این نوع از ترازوها دارای تنوع بسیار زیادی هستند و معمولآ از باتری برای محاسبه و نشان دادن وزن افراد استفاده میکنند.
تبسنج یا ترموتر یکی از تجهیزات پزشکی است که با آن دمای بدن را اندازهگیری میکنند. تب از مهمترین علائم بروز بسیاری از بیماریهاست و وقتی دمای بدن انسان به ۳۸ درجه میرسد، فرد دچار تب شده که نشانگر وجود مشکل در سلامتی اوست. بنابراین وجود دماسنج و تبسنج در خانه میتواند کمک زیادی به کنترل سلامتی انسانها بکند.
استفاده از ماساژور برقی یکی از روشهای مناسب برای ایجاد آرامش و از بین بردن خستگیهای بدن است. البته مزایای استفاده از این دستگاه تنها به ایجاد آرامش محدود نمیشود و میتوان از آن برای درمان و پیشگیری از بعضی بیماریها مثل پوکی استخوان استفاده کرد. ایجاد نشاط و جلوگیری از افسردگی از دیگر مزایای این گروه از تجهیزات پزشکی است.
تجهیزات و لوازم ارتوپدی و توانبخشی به آن دسته از تجهیزات گفته میشود که برای اصلاح و یا بازتوانی نقص و مشکل حرکتی ایجاد شده در بدن مورد استفاده قرار میگیرند که از جمله آنها میشود «آتل»، «زانوبند»، «گردنبند طبی»، «مچبند طبی»، «ساقبند طبی»، «آرنجبند» و «بالش طبی» را نام برد.
تا زمانی که نفس کشیدن ما بدون مشکل انجام میشود متوجه اهمیت آن نیستیم و توجهی به آن نداریم، اما به محض ایجاد کوچکترین مشکلی در تنفس کل مجموعه اندامهای ما دچار مشکل میشوند. برخی از مشکلات و بیماریها باعث اختلالات تنفسی در انسان میشوند و به دنبال آن میزان غلظت اکسیژن در خون کاهش مییابد. در افرادی که با مشکلات حاد تنفسی دستوپنجه نرم میکنند بررسی مستمر میزان اکسیژن موجود در خون ضروری است تا با مشخص شدن کاهش اکسیژن، اقدامات درمانی به سرعت انجام شود. برای این کار میتوان از تجهیزات پزشکی و دستگاه اکسیمتر استفاده کرد. استفاده از این دستگاه منحصر به بیمارستانها نیست و میتوان از انواع مختلف آن در خانه نیز استفاده کرد.
ماسک تنفسی یک پوشش آزاد و راحت است که دهان و بینی را میپوشاند. اولین و مهمترین وظیفه ماسک تنفسی محافظت از انسان در مقابل تنفس آلایندههاست. این وسیله از گروه تجهیزات پزشکی، از ورود گرد و غبار، بخارها و سموم شیمیایی به بدن جلوگیری میکند. ماسکهای تنفسی انواع مختلفی دارند که شامل ماسک مناسب برای سیلیس، ماسک کربن اکتیو، ماسکهای فیلتردار و سوپاپدار میشوند. انواع ماسک تنفسی فیلتردار برای حفاظت از افراد در مقابل ذرات آلاینده استفاده میشوند و در محیطهای آلوده شهری، بیمارستانها برای جلوگیری از انتقال عفونت و سایر موقعیتهای حساس مورد استفاده قرار میگیرند. این ماسکها به عنوان تصفیهکننده هوا نیز شناخته میشوند و ذرات آلاینده هوا را تصفیه و پاک میکنند.
انجام تست بارداری برای افرادی که در تلاش برای باردار شدن هستند یا کسانی که قصد بارداری ندارند اما به دلیل عقب افتادن قاعدگی یا شروع علائم بارداری دچار استرس و اضطراب شدهاند و یا اشخاصی که در مورد عملکرد صحیح یا استفاده درست از روشهای پیشگیری از بارداری شک دارند، بهترین گزینه برای رفع نگرانیها است.
روش آزمایشگاهی برای انجام این کار انجام آزمایش خون یا آزمایش ادرار است، اما راه سادهتر برای این کار استفاده از تجهیزات پزشکی است. نوار تست بارداری بیبیچک سادهترین روش برای دانستن وضعیت بارداری است. استفاده از این نوار نسبت به آزمایش خون دارای مزایای زیادی است که از جمله آنها هزینه بسیار کمتر، سهولت استفاده و جوابدهی مطمئن است.
چسبهای پزشکی به گروهی از تجهیزات پزشکی گفته میشود که برای نگه داشتن پانسمان روی زخمها استفاده میشوند. این چسبها راحت و نرم هستند اما در عین حال از قدرت چسبندگی بالایی برخوردارند تا اتصالهای مناسب را شرایط خاص ایجاد کنند.
چسبهای پزشکی معمولاً برای جراحی و اتصال لوازم و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند و شامل طیف گستردهای از مواد هستند که انواع متداول آن مواد اکریلیکی، سیلیکونی، پلی اورتان و چسبهای زیستی هستند.
تشکهای برقی در واقع لایههای نازکی از پد هستند که لابهلای خود المنتهای تولیدکننده گرما دارند. این تشکها انرژی الکتریکی را به انرژی گرمایی تبدیل میکنند و از طریق گرمادرمانی تاثیرات مثبت خود اعمال میکنند. پتوهای برقی هم گروهی از تجهیزات پزشکی هستند که خاصیت گرمادهی آنها مثل تشکهای برقی است و مثل پتو مورد استفاده قرار میگیرند.
پس از همهگیری بیماری کووید_19 یا کرونا انجام تست کرونا در منزل و یا در مراکز درمانی کاربرد زیادی پیدا کرده است. امروزه با استفاده از کیت تست کرونای خانگی میتوان به سادگی این بیماری را تشخیص داد. کیت تست کرونا در داروخانهها موجود است و میتوان با خریداری آن به سرعت بیماری کرونا را مشخص و از حاد شدن آن جلوگیری کرد.
کیسه آب گرم یکی از تجهیزات پزشکی مهم و کاربردی است که معمولآ در هر خانه وجود دارد. از جمله فواید کیسه آب گرم میشود به برطرف کردن گرفتگی عضلات، تسکین درد قاعدگی، استفاده در دوران بارداری، بهبود درد معده، کمک به هضم غذا، کاهش استرس، کاهش دندان درد و کاهش کمردرد اشاره کرد.