همه‌چیز درباره گر گرفتگی یائسگی؛ از دلایل تا راه‌های مقابله

یائسگی یک مرحله طبیعی در زندگی زنان است که به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد و یکی از شایع‌ترین نشانه‌های آن، گرگرفتگی است. زمانی که روند قاعدگی نامنظم و در نهایت متوقف می‌شود، یائسگی رخ می‌دهد. گرگرفتگی یائسگی احساس ناگهانی گرم شدن و بالا رفتن دمای بدن، به‌خصوص در نواحی صورت، گردن و قفسه سینه است.

در این شرایط ممکن است پوست قرمز شود، طوری که انگار گل انداخته است. گاهی اوقات، اگر موقع گرگرفتگی دمای بدن بیش‌ازحد بالا برود، ممکن است بعد از آن احساس سرما داشته باشید. گرگرفتگی یائسگی باعث تعریق هم می‌شود. تعریق شبانه، ناشی از گرگرفتگی‌هایی است که در طول شب رخ می‌دهند و کیفیت خواب را مختل می‌کنند. این شرایط برای بسیاری از خانم‌ها آزاردهنده است و بر کیفیت زندگی و خلق‌وخوی آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

اگر در این شرایط قرار دارید و می‌خواهید با علت گرگرفتگی در دوران یائسگی و علائم یائسگی آشنا شوید و درمان‌های گیاهی و راه های طبیعی برای کاهش گر گرفتگی یائسگی را بشناسید، به خواندن این مقاله ادامه دهید.

علائم گرگرفتگی یائسگی چیست؟

زمانی که دچار گر گرفتگی یائسگی می‌شوید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:

• احساس گرمای ناگهانی که در صورت، گردن و قفسه سینه پخش می‌شود.
• برافروخته شدن ظاهر و قرمز شدن پوست
• ضربان قلب سریع
• تعریق، به‌خصوص در قسمت‌های بالای بدن
• احساس سرما بعد از فروکش کردن گرگرفتگی یائسگی
• احساس اضطراب و دل‌شوره

شدت گر گرفتگی یائسگی چقدر است؟

شدت گرگرفتگی یائسگی بین خانم‌ها متفاوت است. هر یک دوره گر گرفتن ممکن است بین ۱ تا ۵ دقیقه طول بکشد. گرگرفتگی یائسگی می‌تواند خفیف یا شدید باشد، طوری که انجام فعالیت‌های روزانه را مختل کند. همچنین می‌تواند در هر زمان از شبانه‌روز رخ دهد.

علائم گر گرفتگی شبانه یائسگی مشابه نشانه‌های آن در سایر ساعات روز است، اما چون فرد را از خواب بیدار می‌کند، بر کیفیت خواب او نیز تأثیر می‌گذارد و در طولانی‌مدت باعث اختلالات خواب می‌شود. تعداد دفعات گر گرفتن خانم‌ها نیز با یکدیگر فرق دارد. بااین‌وجود، اکثر بانوان در این دوران به‌طور روزانه گرگرفتگی را تجربه می‌کنند. علائم گر گرفتگی یائسگی ممکن است به‌طور میانگین ۷ تا ۱۰ سال ادامه داشته باشد.

علت گر گرفتگی یائسگی چیست؟

علت اصلی این مشکل تغییر سطح هورمون‌ها قبل، در حین و بعد از یائسگی است. با وجود این‌که دقیقاً مشخص نیست چگونه تغییرات هورمونی باعث گرگرفتگی می‌شوند، اما تحقیقات نشان داده‌اند این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سطح استروژن کاهش پیدا می‌کند. پایین آمدن سطح این هورمون در بدن باعث می‌شود هیپوتالاموس نسبت به کوچک‌ترین و جزئی‌ترین تغییرات دمای بدن حساس شود.

زمانی که غده هیپوتالاموس (مسئول تنظیم سیستم‌های هورمونی در بخشی از مغز) تشخیص دهد بدن شما بیش‌ازحد گرم شده است، دستور فرآیندهایی برای پایین آوردن دمای بدن را صادر می‌کند؛ فرایندهایی که منجر به کاهش علائم گرگرفتگی، خنک شدن بدن و احساس سرما می‌شود.

چه عواملی گرگرفتگی یائسگی را تشدید می‌کنند؟

این مورد را به یاد داشته باشید که لزوماً همه خانم‌ها در این دوران دچار گرگرفتگی یا سایر علائم این‌چنینی نمی‌شوند. در ضمن، هنوز علت دقیق گرگرفتگی بعضی خانم‌های یائسه مشخص نیست. عوامل زیر احتمال ابتلا به این تجربه ناخوشایند را افزایش می‌دهند:

• سیگار کشیدن: خانم‌هایی که سیگار می‌کشند، بیشتر در معرض تجربه گرگرفتگی‌های یائسگی قرار دارند.
• چاقی و اضافه‌وزن: بالا بودن شاخص توده بدنی (BMI) به افزایش احتمال گرگرفتگی ربط دارد.

راه‌های طبیعی برای کاهش گرگرفتگی یائسگی

اگر دچار گرگرفتگی‌های خفیف هستید و نمی‌خواهید برای درمان این مشکل سراغ راه‌حل‌هایی مانند هورمون‌تراپی، تزریق استروژن یا مصرف داروهای ضدافسردگی بروید، روش‌های طبیعی زیر و برخی تغییرات در سبک زندگی، به کاهش علائم گرگرفتگی کمک می‌کنند:

1. خودمراقبتی؛ مهارت مراقبت مستقل از سلامتی

خودمراقبتی که شامل مجموعه‌ای از رفتارهای فردی با تکیه بر دانش و مهارت هر شخص است، به‌عنوان یکی از راه‌حل‌های کنترل گرگرفتگی و تعریق در دوران یائسگی شناخته می‌شود. برخی از رفتارهای خودمراقبتی شامل موارد زیر است:

• لباس‌های لایه‌لایه بپوشید تا در صورت بروز گرگرفتگی بتوانید لباس‌هایتان را دربیاورید.
• اگر برایتان مقدور است، دمای محل زندگی را کم کنید. برای مثال پنجره‌ها را باز کنید.
• زمانی که حس کردید گرگرفتگی نزدیک است، یک لیوان آب یا نوشیدنی سرد بنوشید.
• حواستان باشد چه غذاهایی می‌خورید. غذاهای محرک برای هر فرد با دیگری فرق می‌کند و شما به‌تدریج متوجه خواهید شد که بعد از خوردن چه غذاهایی، گرگرفتگی سراغتان می‌آید. به‌طورکلی، غذاهای پرادویه و تند، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکل، احتمال گر گرفتن را افزایش می‌دهند.
• مدیتیشن کنید. اگرچه هنوز ثابت نشده است که آیا واقعاً مدیتیشن به کاهش گرگرفتگی یائسگی کمک می‌کند یا خیر، اما بعضی خانم‌ها تجربه مثبتی از مدیتیشن داشته‌اند. آن‌ها با تنفس عمیق و آهسته و به‌کار بردن تکنیک‌های مدیریت استرس، تا حدی اضطراب ناشی از گرگرفتگی را کاهش داده‌اند و اختلالات خواب آن‌ها هم بهبود پیدا کرده است.
• سیگار نکشید. استعمال دخانیات نه‌تنها هیچ کمکی به درمان گر گرفتگی یائسگی نمی‌کند، بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سرطان و... را افزایش می‌دهد.
• اگر دچار چاقی یا اضافه‌وزن هستید، بهتر است برای کاهش وزن تصمیم جدید بگیرید، زیرا در کنترل گر گرفتگی یائسگی مؤثر است.
• تلاش کنید به‌طور منظم ورزش کنید؛ زیرا ورزش کردن باعث بهبود گردش خون در بدن می‌شود که می‌تواند به کاهش علائم گرگرفتگی کمک کند.

2. درمان های گیاهی برای گرگرفتگی یائسگی

یکی از روش های خانگی مقابله با گرگرفتگی های یائسگی، مصرف برخی خوراکی‌های طبیعی است. البته پیشنهاد می‌کنیم قبل استفاده از آن‌ها، مطمئن شوید که به این مواد غذایی حساسیت ندارید. همچنین بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت داشته باشید، به‌خصوص اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید؛ چراکه احتمال تداخل دارویی وجود دارد. درمان‌های گیاهی نام‌برده شامل موارد زیر هستند:

استروژن‌های گیاهی

برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف سویا ممکن است باعث کاهش علائم گرگرفتگی یائسگی شود، زیرا ترکیبات شبه‌استروژن دارد. بااین‌حال، هنوز به‌طور دقیق مشخص نشده است که گنجاندن سویا در رژیم غذایی تا چه حد می‌تواند به کنترل نشانه‌های گرگرفتگی در یائسگی کمک کند.

• جینسینگ: مصرف جینسینگ به بهبود خلق‌وخو در دوران یائسگی کمک می‌کند و تا حدودی اختلالات خواب را بهبود می‌بخشد. با این وجود، برای تأثیر آن در کاهش علائم گرگرفتگی به تحقیقات بیشتری نیاز است.
• ویتامین E: مصرف ویتامین E (با تجویز پزشک) ممکن است به کنترل علائم گرگرفتگی یائسگی کمک کند. با این حال، باید توجه داشته باشید که مصرف بیش‌ازحد این ویتامین در دوزهای بالا، می‌تواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
• کوهوش سیاه: کوهوش سیاه به‌عنوان یک گیاه دارویی آرامش‌بخش و ضدالتهاب شناخته می‌شود. این گیاه جزو مکمل‌های طبیعی محبوب برای کاهش علائم یائسگی در سراسر جهان است. تحقیقی که روی ۸۰ خانم یائسه انجام شد، نشان داد مصرف ۲۰ میلی‌گرم از این گیاه دارویی به مدت ۸ هفته، به کاهش و بهبود علائم گرگرفتگی کمک می‌کند.

سخن پایانی

گر گرفتن یکی از رایج‌ترین مشکلات یائسگی است که اکثر بانوان را درگیر می‌کند. در این مقاله، شایع‌ترین علل گرگرفتگی یائسگی را بررسی کردیم و راهکارهایی طبیعی برای کاهش علائم آن پیشنهاد دادیم. با این وجود توصیه می‌کنیم اگر احساس کردید گرگرفتگی کیفیت زندگی شما را مختل کرده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

خرید مکمل های دوران یائسگی با مشورت پزشک یا داروساز هم می‌تواند به کاهش و بهبود علائم یائسگی کمک کند. در صورت نیاز، می‌توانید با کارشناسان واحد پشتیبانی داروخانه آنلاین زیوش تماس بگیرید و از پزشک داروساز مشاوره رایگان دریافت کنید.

سؤالات متداول

1. گرگرفتگی یائسگی چقدر طول می‌کشد؟

شدت گرگرفتگی و تعداد دفعات بروز آن در طول روز برای هر خانمی با دیگری متفاوت است. با این وجود، معمولاً اکثر خانم‌ها روزانه و هر بار به مدت ۱ تا ۵ دقیقه، احساس گر گرفتن را تجربه می‌کنند. این علامت یائسگی به‌طور معمول تا ۷ سال ادامه دارد.

2. علت گرگرفتگی در یائسگی چیست؟

دلیل این موضوع هنوز کاملاً مشخص نیست، اما محققان به این نتیجه رسیده‌اند که این مشکل به احتمال زیاد به‌خاطر تغییرات هورمونی و کاهش سطح استروژن رخ می‌دهد.

3. برای کاهش گرگرفتگی در خواب چه کنیم؟

راهکارهایی مانند مدیتیشن، خنک نگه‌داشتن دمای اتاق، پوشیدن لباس‌های نخی و نازک و نوشیدن آب سرد به کاهش گرگرفتگی در خواب کمک می‌کند.

منابع: MayoClinic: Hot Flashes; Symptos and Causes | MayoClinic: Hot Flashes; Diagnosis and Treatment

نویسنده: مینا افجه

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی