تنظیم اشتها و وزن کودک
کم اشتهایی کودکان باعث کاهش وزن آن‌ها شده و اشتهای زیاد آن‌ها نیز باعث افزایش وزن می‌شود و هر دو اینها چالش‌هایی هستند که با تنظیم اشتها و وزن کودک می‌توان این مشکلات را رفع کرد. بی‌اشتهایی کودکان باعث اختلالات استخوانی، اختلال رشد، آسیب به قلب و غیره می‌شود که در اینصورت کودک با کاهش وزن مواجه خواهد شد.
درمان بی‌اشتهایی
بسته به وضعیت جسمی کودک سرعت و شدت درمان بی‌اشتهایی متفاوت است و امکان دارد درمان طی چند سال طول بکشد. جهت تنظیم اشتها و وزن کودک طی کردن مراحل زیر لازم است.
- مطمئن شدن به اینکه تغذیه کودک مناسب و کافی است.
- مشاوره در خصوص اعتقادات و احساسات مرتبط با بی‌اشتهایی
- برطرف کردن هر نوع چالشی که به دلیل عدم مصرف مواد غذایی ایجاد شده است.
راه‌های تنظیم اشتها و وزن کودک
درمان بی‌اشتهایی به روش‌های زیر انجام می‌شود.
مراجعه به متخصص تغذیه
متخصص تغذیه جهت درمان بی‌اشتهایی بین کالری مصرفی و وزن تعادل را برقرار می‌کند. او باورهای نادرست در خصوص تغذیه که باعث بی‌اشتهایی می‌شوند را تصحیح می‌کند.
روان درمانی
روان درمانی با رفع اعتماد به نفس پایین، اضطراب، باورهای نادرست و مضر، میل کودک به خوردن غذا را افزایش می‌دهد. روان درمانی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:
- روان درمانی خانوادگی: با تغییر در تفکر و درک خانواده می‌توان به فرایند درمان کمک کرد.
- درمان رفتاری و شناختی: جهت ایجاد یک تصویر درست از خود نیاز است بر الگوهای ذهنی متمرکز شد.
- روان درمانی ارتباط با دیگران: متعادل کردن نگرانی خود در خصوص ارتباط با دیگران
- دارو درمانی: داروهای ضد افسردگی جهت درمان بی‌اشتهایی کودکان تاثیرگذار خواهند بود.
تشخیص بی‌اشتهایی کودکان
پزشک با تست‌های روانشناختی و معاینه فیزیکی جهت تنظیم اشتها و وزن کودک اقدامات لازم را انجام می‌دهد. جهت تشخیص باید اقدامات زیر نیز انجام شود.
- با آزمایش خون کمبود الکترولیت ها، مواد مغذی و ویتامین‌ها در بدن شناسایی خواهند شد.
- جهت سلامت قلب نیاز به گرفتن نوار قلب است.
- جهت شناسایی سلامت استخوان نیاز به آزمایش تراکم استخوان خواهد بود.
جلوگیری از بی‌اشتهایی کودک
از بی‌اشتهایی کودک به طور کل نمی‌توان پیشگیری کرد، ولی با تغییر در عادات و رفتار خانواده می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. این رفتارها عبارتند از:
- کودک را باید به غذاخوردن تشویق کرد.
- تمرکز خود را بر روی انتخاب غذاهای طبیعی و سالم جمع کنیم.
- سعی کنیم همراه با خانواده و به صورت جمعی غذا میل کنیم.
- به کودک غذایی آماده، فست فودی و تنقلات مصنوعی ندهیم.
وزن کودک کمتر از نرمال
به صورت دوره‌ای وزن و قد کودک اندازه گیری می‌شود که در صورت کم بودن قد و وزن می‌توان به بی‌اشتهایی پی برد. علت پایین بودن وزن کودک چیست؟
- بی‌اشتهایی به غذا خوردن
- تحرک بالا و سوزاندن کالری زیاد
- مبتلا شدن به عفونت مزمن
- مبتلا شدن به بیماری زمینه‌ای مانند قند
عوارض کم بودن وزن کودک
کودکی که دچار کمبود وزن است از لحاظ ذهنی افت می‌کند و با کاهش سوخت‌رسانی به مغز، قدرت تمرکز و حافظه او کم می‌شود. در نتیجه کودک با کاهش انرژی مواجه شده و ممکن است دچار ضعف در سیستم ایمنی و بیماری عفونی شود. در نتیجه با معاینه دوره‌ای او توسط دکتر، می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد. ممکن است پزشک جهت درمان بی‌اشتهایی و کم وزنی مکمل گیاهی و شیمیایی را تجویز کند.
عوامل افزایش دهنده وزن کدام‌اند؟
روش‌های افزایش دهنده وزن کدامند:
- انتخاب غذا و نوشیدنی تقویت کننده و پر کالری
- افزودن میان وعده به وعده‌های اصلی
- استفاده از غذاهایی با پروتئین بالا و پرانرژی
- اهمیت دادن به صبحانه و لزوم مصرف خامه، پنیر و شیر پرچرب
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا مانند آب انواع میوه‌ها
- عدم مصرف تنقلات
- عدم نوشیدن آب حین خوردن غذا
مکمل گیاهی و دارویی که اشتها را افزایش می‌دهند
مکمل‌هایی که در ترکیبات خود ویتامین‌ها و مواد مغذی را دارند باعث افزایش اشتها و وزن خواهند شد.
مکمل روی
روی اشتها را تحریک می‌کند و شربت حاوی روی، با تقویت اشتهای کودک باعث می‌شود، وزن و قد او افزایش پیدا کند.
مولتی ویتامین
مولتی ویتامین کودکان به شکل شربت است که به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک می کند. لذا در ترکیباتش ویتامین ث، ویتامین آ، ویتامین‌های گروه ب و ویتامین‌ای دارد. این مکمل ضعف جسمی را برطرف و به افزایش وزن کمک می‌کند. کودکانی که دچار آلرژی و بیماری مزمن هستند نیز بهتر است مکمل مصرف کنند. مولتی ویتامین علاوه بر اینکه کم خونی را درمان می‌کند، از بروز مشکلاتی مانند ضعف در بدن، کمبود حافظه و غیره در بدن پیشگیری خواهد کرد. ولی باید توجه کرد در مصرف آن زیادی روی نشود.
مکمل گیاهی
مکمل غذایی غنی از چربی، پروتئین و ویتامین است که مناسب کودکان بد غذا بوده و نیاز بدن به مواد مغذی را رفع می‌کند.
قرص‌های ریز مغذی
قرص ریزمغذی مانند مکمل ویتامین آ و روی ترکیباتی دارد که به رشد و وزن گیری کودک کمک می‌کند. این مکمل‌ها باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.
شربت اشتها آور
شربت اشتهاآور به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک می کند و با افزایش اشتها وزن را افزایش می‌دهد. در بیشتر مواقع این شربت از ترکیبات گیاهی تشکیل شده که الگوی تغذیه‌ای را بهبود بخشیده و بدغذایی را درمان می‌کند. برخی نمونه‌های این شربت دارای کاتچین و ویتامین ث هستند که بر غلظت اسید معده تاثیر می‌گذارند و اشتها را افزایش می‌دهند.
جوانه گندم
جوانه گندم غنی از مواد مغذی و ویتامین‌ها بوده که مانند مولتی ویتامین به تقویت بدن کودک کمک می‌کند. این مکمل گیاهی دارای ویتامین آ، روی، اسید فولیک، سلنیوم و پتاسیم است که علاوه بر افزایش جذب کالری، اشتها را تقویت و سوخت و ساز را بهبود می‌بخشد.
چگونه می‌توان وزن کودک ۶ تا ۱۲ سال را افزایش داد؟
با افزایش وعده‌های غذایی کودک می توانید به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک کنید. کودک باید مواد غذایی نشاسته دار مانند سیب زمینی، برنج و ماکارونی را زیاد مصرف کند. اگر نتوانستید وعده غذایی را افزایش دهید، بهتر است، چگالی مواد غذایی را زیاد کنید. غذاهای چگالی بالا همچون شیر، آجیل، و پنیر بیشترین کالری را دارند. همچنین باید کودک غذاهای آماده، فست فودی، تنقلات مصنوعی و صنعتی را مصرف نکند و بیشتر خوراکی‌ها و غذاهای طبیعی و سالم و تنقلات طبیعی را میل کند. در صورتی که مواد مغذی و ویتامین‌ها را دریافت نمی کند، می‌تواند با مصرف مکمل گیاهی و شیمیایی نیاز بدن خود را به مواد معدنی و ویتامین‌ها رفع کند تا به رشد طبیعی خود دست پیدا کند.