تنظیم اشتها و وزن کودک

کم اشتهایی کودکان باعث کاهش وزن آن‌ها شده و اشتهای زیاد آن‌ها نیز باعث افزایش وزن می‌شود و هر دو اینها چالش‌هایی هستند که با تنظیم اشتها و وزن کودک می‌توان این مشکلات را رفع کرد. بی‌اشتهایی کودکان باعث اختلالات استخوانی، اختلال رشد، آسیب به قلب و غیره می‌شود که در اینصورت کودک با کاهش وزن مواجه خواهد شد.

کمک به بهبود بی‌اشتهایی

بسته به وضعیت جسمی کودک سرعت و شدت بی‌اشتهایی متفاوت است و امکان دارد درمان طی چند سال طول بکشد. جهت تنظیم اشتها و وزن کودک طی کردن مراحل زیر لازم است.

• مطمئن شدن به اینکه تغذیه کودک مناسب و کافی است.

• مشاوره در خصوص اعتقادات و احساسات مرتبط با بی‌اشتهایی

• برطرف کردن هر نوع چالشی که به دلیل عدم مصرف مواد غذایی ایجاد شده است.

راه‌های تنظیم اشتها و وزن کودک

تنظیم اشتهایی به روش‌های زیر انجام می‌شود.

مراجعه به متخصص تغذیه

متخصص تغذیه جهت درمان بی‌اشتهایی و تعیین وزن مناسب کودک، ابتدا از نظر وضعیت فیزیکی و شیمیایی ارزیابی‌هایی انجام می‌دهد و ریشه‌یابی می‌کند. آموزش‌های تغذیه‌ای می‌دهد، و باورهای نادرست در خصوص تغذیه که باعث بی‌اشتهایی می‌شوند را تصحیح می‌کند. در‌آخر درصورت نیاز برای افزایش وزن نیز رژیم غذایی شخصی سازی شده‌ای طراحی می‌کند.

روان درمانی

روان درمانی با رفع اعتماد به نفس پایین، اضطراب، باورهای نادرست و مضر، میل کودک به خوردن غذا را افزایش می‌دهد. روان درمانی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:

• روان درمانی خانوادگی: با تغییر در تفکر و درک خانواده می‌توان به فرایند درمان کمک کرد.

• درمان رفتاری و شناختی: جهت ایجاد یک تصویر درست از خود نیاز است بر الگوهای ذهنی متمرکز شد.

• روان درمانی ارتباط با دیگران: متعادل کردن نگرانی خود در خصوص ارتباط با دیگران

• دارو درمانی: داروهای ضد افسردگی جهت درمان بی‌اشتهایی کودکان تاثیرگذار خواهند بود.

تشخیص بی‌اشتهایی کودکان

پزشک یا متخصص تغذیه با تست‌های روانشناختی و معاینه فیزیکی جهت تنظیم اشتها و وزن کودک اقدامات لازم را انجام می‌دهد. جهت تشخیص باید اقدامات زیر نیز انجام شود.

• با آزمایش خون کمبود الکترولیت ها، مواد مغذی و ویتامین‌ها در بدن شناسایی خواهند شد.

• جهت سلامت قلب نیاز به گرفتن نوار قلب است.

• جهت شناسایی سلامت استخوان نیاز به آزمایش تراکم استخوان خواهد بود.

جلوگیری از بی‌اشتهایی کودک

از بی‌اشتهایی کودک به طور کل نمی‌توان پیشگیری کرد، ولی با تغییر در عادات و رفتار خانواده می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد. این رفتارها عبارتند از:

• کودک را باید به غذاخوردن تشویق کرد.

• تمرکز خود را بر روی انتخاب غذاهای طبیعی و سالم جمع کنیم.

• سعی کنیم همراه با خانواده و به صورت جمعی غذا میل کنیم.

• به کودک غذایی آماده، فست فودی و تنقلات مصنوعی ندهیم.

وزن کودک کمتر از نرمال

به صورت دوره‌ای وزن و قد کودک اندازه گیری می‌شود که در صورت کم بودن قد و وزن می‌توان به بی‌اشتهایی پی برد. علت پایین بودن وزن کودک چیست؟

• بی‌اشتهایی به غذا خوردن

• تحرک بالا و سوزاندن کالری زیاد

• مبتلا شدن به عفونت مزمن

• مبتلا شدن به بیماری زمینه‌ای مانند دیابت

عوارض کم بودن وزن کودک

کودکی که دچار کمبود وزن است از لحاظ ذهنی افت می‌کند و با کاهش سوخت‌رسانی به مغز، قدرت تمرکز و حافظه او کم می‌شود. در نتیجه کودک با کاهش انرژی مواجه شده و ممکن است دچار ضعف در سیستم ایمنی و بیماری عفونی شود. در نتیجه با معاینه دوره‌ای او توسط دکتر، می‌توان از بروز این مشکلات پیشگیری کرد. ممکن است پزشک جهت درمان بی‌اشتهایی و کم وزنی مکمل گیاهی و شیمیایی را تجویز کند.

عوامل افزایش دهنده وزن کدام‌اند؟

روش‌های افزایش دهنده وزن کدامند:

• انتخاب غذا و نوشیدنی تقویت کننده و پر کالری

• افزودن میان وعده به وعده‌های اصلی

• استفاده از غذاهایی با پروتئین بالا و پرانرژی

• اهمیت دادن به مصرف تمام وعده‌ها

• نوشیدنی‌های طبیعی مانند آب انواع میوه‌ها

• ‌ عدم مصرف تنقلات

مکمل گیاهی و دارویی که اشتها را افزایش می‌دهند

مکمل‌هایی که در ترکیبات خود ویتامین‌ها و مواد مغذی را دارند باعث افزایش اشتها و وزن خواهند شد.

مکمل روی

روی اشتها را تحریک می‌کند و شربت حاوی روی، با تقویت اشتهای کودک باعث می‌شود، وزن و قد او افزایش پیدا کند.

مولتی ویتامین

مولتی‌ ویتامین کودکان به شکل شربت است که به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک می کند. لذا در ترکیباتش ویتامین ث، ویتامین آ، ویتامین‌های گروه ب و ویتامین‌ای دارد. این مکمل ضعف جسمی را برطرف و به افزایش وزن کمک می‌کند. کودکانی که دچار آلرژی و بیماری مزمن هستند نیز بهتر است تحت نظارت پزشک مکمل مصرف کنند. مولتی ویتامین علاوه بر اینکه برخی کم خونی‌ها را بهبود می‌دهند، در حفظ سلامت عمومی بدن نیز مؤثر خواهد بود. ولی باید توجه کرد در مصرف آن زیاده روی نشود و تحت نظارت پزشک و یا متخصص تغذیه باشد.

مکمل گیاهی

مکمل‌های گیاهی با داشتن ترکیباتی مؤثر در تنظیم اشتها و بهبود سلامتی در کودکان نقش ایفا می‌کنند.

قرص‌های ریز مغذی

قرص ریزمغذی مانند مکمل ویتامین آ و روی ترکیباتی دارد که این ترکیبات برای رشد و وزن گیری کودک ضروری می‌باشد. این مکمل‌ها باید زیر نظر پزشک و یا متخصص تغذیه مصرف شوند.

شربت اشتها آور

شربت اشتهاآور به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک می کند و با افزایش اشتها وزن را افزایش می‌دهد. در بیشتر مواقع این شربت از ترکیبات گیاهی تشکیل شده که الگوی تغذیه‌ای را بهبود بخشیده و اشتها را تحریک می‌کنند.

جوانه گندم

جوانه گندم یکی از منابع غنی از مواد مغذی و ویتامین‌ها است که می‌تواند به عنوان یک مکمل غذایی مؤثر برای تقویت سلامت بدن، به ویژه در کودکان، مورد استفاده قرار گیرد. این گیاه دارای ویتامین آ، روی، اسید فولیک، سلنیوم و پتاسیم است و مصرف آن می‌تواند اشتها را افزایش دهد و سوخت و ساز بدن را بهبود بخشد.

چگونه می‌توان وزن کودک ۶ تا ۱۲ سال را افزایش داد؟

با افزایش وعده‌های غذایی کودک می توانید به تنظیم اشتها و وزن کودک کمک کنید. کودک از مصرف قند‌های ساده خودداری کرده و به مصرف کربوهیدرات پیچیده مانند نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای تشویق شود. بهتر است تعداد وعده‌های غذایی را افزایش داده و به 6 وعده در روز برسانید. توصیه می‌شود زمان‌های مشخصی برای مصرف وعده‌های غذایی در نظر داشته باشید. از غذاهای با چگالی بالا همچون شیر، آجیل، و پنیر که کالری بالایی دارند، استفاده کنید. همچنین کودک غذاهای آماده، فست فودی، تنقلات مصنوعی و صنعتی را مصرف نکند و بیشتر خوراکی‌ها و غذاهای طبیعی، میوه‌ها و سبزیجات، شیر و ماست را میل کند. در صورتی که مواد مغذی و ویتامین‌ها به طور کافی از رژیم غذایی کودکان دریافت نمی‌شود، می‌توانند با مصرف مکمل گیاهی و تنظیم اشتها نیاز بدن خود را به درشت مغذی‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌ها رفع کنند تا به رشد طبیعی خود دست پیدا کنند.