معرفی داروهای مناسب برای حساسیت در فصل بهار

اگر شما هم با اولین باد بهاری، درگیر مشکلاتی همچون آبریزش بینی، خارش چشم، عطسه یا علائمی از این دست می‌شوید، بدانید که تنها نیستید. حدود ۸% از افراد در فصل‌های مختلف از جمله بهار، آلرژی را تجربه می‌کنند. حساسیت فصلی می‌تواند مجموعه‌ای از علائم از عطسه و آبریزش بینی گرفته تا سردرد و حتی تنگی نفس را ایجاد کند؛ البته برخلاف سرماخوردگی، حساسیت با تب یا بدن‌درد همراه نیست.

راهکارهای مختلفی برای پیشگیری و درمان علائم حساسیت فصلی وجود دارند. اولین گزینه معمولاً مصرف داروهای آنتی‌هیستامین مانند ستیریزین و لوراتادین است، اما مصرف آن‌ها باعث مشکلاتی مثل عارضه‎‌ی گیجی و خواب‌آلودگی می‌شود. راه دیگر، خرید مکمل سرماخوردگی و آلرژی است که در کنار مصرف قرص‌ها و داروهای ضدآلرژی توصیه می‌شود. اما قرص ضد حساسیت فصلی چیست و چه کاربردی دارد؟

در این مقاله از مجله زیوش، انواع داروهای مناسب برای حساسیت در فصل بهار را معرفی می‌کنیم و تمامی جوانب و نکات مربوط به مصرف آن‌ها، از جمله نحوه مصرف، تداخلات دارویی و میزان خواب‌آوری هر یک از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.

1. شربت دیفن هیدرامین

یکی از رایج‌ترین و در‌ دسترس‌ترین داروی ضد حساسیت فصلی بهار، دیفن هیدرامین است. این شربت، یک گزینه ایده‌آل برای افرادی است که در اثر حساسیت فصلی دچار احساس خارش ته حلق و سرفه شده‌اند.

نکات مهم مصرف دیفن هیدرامین

• برای بزرگسالان، پزشک معمولاً توصیه می‌کند شربت دیفن هیدرامین هر 6 الی 8 ساعت یک قاشق غذاخوری (10 میلی‌لیتر) مصرف شود.
• برای کودکان بالای 6 سال، هر 6 الی 8 ساعت یک قاشق مرباخوری (5 میلی‌لیتر) مصرف می‌شود.
• این شربت در افرادی که سابقه آسم، فشارخون بالا، نارسایی قلبی، آب سیاه (گلوکوم)، بزرگ‌شدگی پروستات (BPH) و اختلال در عملکرد تیروئید را دارند، باید با احتیاط و تحت‌نظر پزشک مصرف شود.
• شربت دیفن هیدرامین (نه فرم الگزیر) برای استفاده در بارداری مجاز است؛ اما استفاده از آن در دوران شیردهی ممنوع است.
• دیفن هیدرامین خاصیت خواب‌آوری دارد؛ بنابراین توصیه می‌شود که از این دارو در کنار سایر داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور (مانند تئوفیلین و آزلاستین) استفاده نکنید.
• هنگام مصرف این دارو از رانندگی و اقداماتی که نیاز به دقت بالا دارند، خودداری کنید.
• دیفن هیدرامین به اصطلاح عامیانه، داروی ضد حساسیت فصلی سرفه هم نامیده می‌شود.

2. قرص هیدروکسی زین

گاهی اوقات، افراد در فصل بهار همراه با علائم رایج آلرژی فصلی (مانند عطسه و آبریزش بینی)، دچار کهیر و خارش شدید بدن هم می‌شوند که می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. هیدروکسی زین دارویی است که برای درمان این نوع از حساسیت فصلی، عالی ظاهر می‌شود.

نکات مهم مصرف هیدروکسی زین

• هیدروکسی زین به‌صورت قرص‌های 10 و 25 میلی‌گرمی در دسترس است. بهتر است در ابتدا هر شب یک عدد قرص 10 میلی‌گرمی قبل از خواب بخورید و در صورتی که علائم شما کاملاً کنترل نشد، آن را به یک قرص 25 میلی‌گرمی افزایش دهید.
• هیدروکسی زین بسیار خواب‌آور است و خشکی دهان ایجاد می‌کند؛ بنابراین استفاده از آن در طول روز، ممکن است سبب اختلال در عملکرد روزانه شما شود.
• اگر در سه ماه اول بارداری هستید یا سابقه آب سیاه، حساسیت به ستیریزین، بزرگ‌شدگی پروستات (BPH) و اختلال در ریتم قلب دارید، استفاده از هیدروکسی زین به شما توصیه نمی‌شود.
• توصیه می‌‎شود از این دارو در کنار سایر داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور (مانند تئوفیلین و آزلاستین) استفاده نکنید.

3. قرص کلرفنیرامین

این دارو، یکی از آنتی‌هیستامین‌های بسیار پرکاربرد در انواع ترکیبات ضد‌حساسیت و ضد‌سرماخوردگی است. فرم خوراکی این قرص ضد حساسیت فصلی بهار، عمدتا در فرمولاسیون آنتی‌هیستامین-دکونژستانت در دسترس است که یک گزینه عالی برای کنترل علائم حساسیت فصلی همراه با گرفتگی و احتقان بینی محسوب می‌شود.

نکات مهم مصرف کلرفنیرامین

• این دارو به‌صورت یک قرص 4 میلی‌گرمی هر 6 ساعت استفاده می‌شود.
• کلرفنیرامین مانند دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین، خواب‌آور است و اگر در طول روز مصرف شود، سبب خواب‌آلودگی، کاهش تمرکز و عدم دقت می‌شود.
• توصیه می‌شود که از مصرف این دارو در کنار سایر داروهای خواب‌آور (مانند کلونازپام) خودداری کنید.
• این دارو آمپول هم دارد که مصرف آن صرفاً با تجویز پزشک برای شرایط شدید حساسیتی مجاز است.

4. قرص لوراتادین

قرص لوراتادین، اثر بسیار خوبی برای کاهش انواع علائم آلرژی فصلی ازجمله آبریزش بینی، عطسه، ورم ملتحمه و خارش چشم دارد. همچنین این مزیت را دارد که مصرف یک عدد از آن در روز کافی است. این داروی ضد حساسیت فصل بهار برای درمان انواع کهیرها (از جمله کهیر ناشی از آلرژی فصلی) هم کاربرد دارد، اما دوز درمان کهیر با حساسیت فصلی متفاوت است و توسط پزشک یا داروساز مشخص می‌شود.

نحوه مصرف: روزی یک عدد قرص 10 میلی‌گرمی (معمولاً شب‌ها)

نکات مهم مصرف لوراتادین

• لوراتادین به‌صورت روزانه یک عدد قرص 10 میلی‌گرمی استفاده می‌شود.
• لوراتادین برای اکثر افراد خواب‌آور نیست؛ اما اگر با آن احساس خواب‌آلودگی داشتید، بهتر است مصرف آن را به آخر شب موکول کنید.
• برخی افراد با مصرف این دارو ممکن است سردردهایی گذرا را تجربه کنند.
• اگر دچار نارسایی کبدی یا کلیوی هستید، استفاده از لوراتادین باید صرفاً با تنظیم دوز توسط پزشک انجام شود.

5. قرص و شربت ستیریزین

ستیریزین یا به اصطلاح عامیانه سیتریزین (که عمدتاً با برند لِتیزِن شناخته می‌شود)، یکی از پرکاربردترین آنتی‌هیستامین‌ها در ایران است. اثر درمانی مناسب و عوارض جانبی اندک، آن را به‌ گزینه‌ای مناسب برای اکثر افراد دچار حساسیت فصلی تبدیل کرده است.

ستیریزین به‌صورت قرص و شربت (برای کودکان) در بازار وجود دارد. کاهش خارش حلق، گوش و چشم، بهبود عطسه و رفع آبریزش بینی در کمترین زمان، اثرات درمانی این دارو هستند. ستیریزین همچنین برای درمان کهیر قابل مصرف است؛ اما دوز درمانی کهیر توسط پزشک تعیین می‌شود.

نکات مهم مصرف ستیریزین

• ستیریزین معمولاً به‌صورت شبی یک عدد قرص 10 میلی‌گرمی استفاده می‌شود و می‌توانید آن را با یا بدون غذا مصرف کنید.
• نکته منفی درباره ستیریزین، این است که تعدادی از مصرف‌کنندگان با آن دچار عارضه گیجی و خواب‌آلودگی می‌شوند؛ اما اکثر افراد چنین عارضه‌ای را تجربه نمی‌کنند.
• در صورت ابتلا به نارسایی کبدی یا کلیوی، استفاده از این دارو باید صرفاً با تنظیم دوز توسط پزشک انجام شود.
• این داروی ضد حساسیت فصلی برای کودکان هم قابل استفاده است. شکل دارویی مورد استفاده برای این گروه سنی، شربت خواهد بود.

6. قرص بیلاستین

بیلاستین، جدیدترین داروی آنتی‌هیستامین وارد شده به بازار ایران است. این دارو با حداقل تداخلات دارویی، روش مصرف یک بار در روز و عدم نیاز به تنظیم دوز در بیماران کبدی و کلیوی، گزینه‌ای ایده‌آل برای درمان انواع علائم آلرژی فصلی محسوب می‌شود. بیلاستین این مزیت را هم دارد که برخلاف بسیاری از آنتی‌هیستامین‌های موجود در بازار، سبب خواب‌آلودگی و گیجی نمی‌شود.

نکات مهم مصرف بیلاستین

• بیلاستین معمولاً به‌صورت روزانه یک عدد قرص 20 میلی‌گرمی استفاده می‌شود.
• این دارو باید با معده خالی (یعنی یک‌ ساعت قبل یا دو ساعت بعد از وعده‌های غذایی و آبمیوه‌ها) استفاده شود.
• اگر سابقه مشکلات قلبی دارید، پیش از مصرف این قرص با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

7. قرص و شربت دس لوراتادین

دس لوراتادین که بیشتر با نام برند «نِئوتادین» شناخته‌ می‌شود، یکی از جدیدترین آنتی‌هیستامین‌های موجود در بازار دارویی است که به‌صورت قرص و شربت (برای کودکان) تولید می‌شود. این دارو یک گزینه عالی برای درمان آلرژی است و علاوه‌بر این‌که عارضه جانبی خاصی ندارد، اثرات درمانی آن برای کنترل خارش، کهیر، آبریزش بینی و عطسه ناشی از حساسیت فصلی، بسیار قابل توجه هستند.

نکات مهم مصرف دس لوراتادین

• این دارو به‌صورت روزانه یک قرص 5 میلی‌گرمی استفاده می‌شود و می‌توانید آن را با یا بدون غذا میل کنید.
• عوارض جانبی منسوب به دس لوراتادین -ازجمله خواب‌آلودگی- اندک هستند؛ بنابراین برای کنترل بهتر علا‌ئم آلرژی در طول روز، بهتر است آن را صبح‌ها استفاده کنید.
• توجه کنید که مصرف این دارو برای بیماران مبتلا به نارسایی کبدی و کلیوی باید با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود.

8. قرص فکسوفنادین

فکسوفنادین (تِلفَست، فَستُووِر) را می‌توان یکی از انواع قوی ترین داروی ضد حساسیت فصلی در نظر گرفت. اثرات درمانی عالی بر علائمی همچون آبریزش بینی، خارش و کهیر، عوارض جانبی ناچیز و از همه مهم‌تر، عدم ایجاد خواب‌آلودگی، ویژگی‌های جذاب این دارو برای درمان آلرژی هستند.

نکات مهم مصرف فکسوفنادین

• روزانه یک عدد قرص 180 میلی‌گرمی (ترجیحاً صبح‌ها) یا دو عدد قرص 60 میلی‌گرمی (صبح و شب، هر بار یک عدد) استفاده کنید.
• مصرف فکسوفنادین باید حداقل 4 ساعت از غذاهای چرب و آبمیوه‌ها فاصله داشته باشد.
• بیماران کلیوی باید این دارو را با احتیاط و تحت‌ نظر پزشک استفاده کنند.

9. قرص لووستیریزین

لووستیریزین، جزو فعال و خالص‌سازی شده داروی ستیریزین است؛ بنابراین با وجود پابرجا بودن اثرات درمانی، عوارض جانبی مرتبط با ستیریزین از جمله خواب‌آلودگی و گیجی حین مصرف آن کمتر دیده می‌شود. این دارو، یک گزینه بسیار مناسب برای کنترل علائم حساسیت فصلی است و به‌خوبی با مشکلاتی از جمله کهیر، آبریزش بینی، خارش ته حلق و خارش چشم مقابله می‌کند.

نکات مهم مصرف لووستیریزین

• در شروع مصرف، هر شب نصف یک قرص لووستیریزین را استفاده کنید. درصورتی‌که پس از دو تا سه روز مصرف علائم آلرژی بهبود پیدا نکرد، می‌توانید هر شب یک قرص 5 میلی‌گرمی استفاده کنید.
• برخی از مصرف‌کنندگان این دارو، اسهال را تجربه می‌‎کنند. اگر عارضه شدید بود، ضروری است که مصرف آن را قطع کنید.

10. قرص مونته لوکاست

از بین تمامی داروهایی که تاکنون معرفی شدند، مونته لوکاست یکی از بهترین گزینه‌ها برای کنترل علائم حساسیت فصلی و رینیت آلرژیک (از جمله آبریزش بینی، عطسه و خارش ته حلق) به‌شمار می‌رود. ویژگی مهم این دارو، خواب‌آور نبودن آن است.

نکات مهم مصرف مونته لوکاست

• مونته لوکاست معمولاً به‌صورت روزی یک عدد، هربار یک قرص 10‌ میلی‌گرمی برای بزرگسالان و یک قرص جویدنی 5 میلی‌گرمی برای کودکان مصرف می‌شود.
• بهترین زمان مصرف این دارو، عصرها است.
• درصورتی‌که دچار اختلالات زمینه‌ای اعصاب‌وروان، افسردگی، بی‌قراری و افکار خودکشی هستید، استفاده از مونته لوکاست ممکن است منجر به تشدید علائم شما شود و بهتر است آن را مصرف نکنید.

11. قرص و قطره چشمی کتوتیفن

تمامی داروهایی که تا اینجا معرفی شدند، داروهایی هستند که برای درمان علائم آلرژی فصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما ماجرای کتوتیفن کمی متفاوت است. کاربرد اصلی این دارو برای پیشگیری از وقوع آلرژی و ممانعت از آزادسازی پیش‌سازهای التهابی در بدن است.

اگر هر سال بهار دچار حساسیت فصلی می‌شوید، می‌توانید مصرف کتوتیفن را از روزهای پایانی اسفند آغاز کنید تا از بروز علائم آلرژی تا حد زیادی جلوگیری شود. این دارو هم به‌صورت قرص خوراکی و هم به‌صورت قطره چشمی (برای ورم ملتحمه ناشی از حساسیت) در دسترس است.

نکات مهم مصرف کتوتیفن

• قرص کتوتیفن به‌صورت هر شب یک عدد قرص 1 میلی‌گرمی و قطره چشمی آن، به‌صورت هر 12 ساعت 1 قطره در هر چشم استفاده می‌شود.
• توجه کنید که فرم خوراکی این دارو خواب‌آور است؛ بنابراین بهتر است از مصرف آن در طول روز خودداری کنید.

12. کپسول کوئرس پلاس نوتراکس

درصورتیکه تمایل دارید به جای داروهای شیمیایی از یک داروی گیاهی ضد حساسیت فصل بهار استفاده کنید، کپسول کوئرس پلاس نوتراکس پیشنهاد ما به شما است. این مکمل حاوی عصاره انگور و گیاه تلخ بیان ژاپنی است که مانند آنتی‌هیستامین‌های طبیعی عمل می‌کنند و علائم حساسیت فصلی را بهبود می‌بخشند. این فرآورده، ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن، مقاومت بدن شما در برابر آلرژی‌ و حساسیت فصلی (مخصوصاً حساسیت در فصل بهار) را افزایش می‌دهد.

خرید کپسول ضدحساسیت کوئرس پلاس نوتراکس

جدول مقایسه محصولات ضد حساسیت

سخن پایانی

در این مقاله از زیوش، به معرفی و بررسی انواع داروی ضد حساسیت فصلی پرداختیم. علائم آلرژی فصلی می‌توانند کیفیت زندگی ما را به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار دهند؛ چراکه شما احتمالا نمی‌توانید وقتی هر چند ثانیه یک بار عطسه می‌کنید، به کارهای خود برسید!

اگر علائم این حساسیت را دارید و به‌دنبال داروهایی هستید که کمترین خواب‌آوری را داشته‌ باشند، استفاده از قرص‌های دس لوراتادین یا فکسوفنادین را توصیه می‌کنیم. همچنین شما می‌توانید با کارشناسان داروخانه آنلاین زیوش تماس بگیرید و از طریق مشورت با دکتر داروساز، بهترین داروی بدون نسخه را برای کنترل علائم خود انتخاب کنید.

نویسنده: سروش سراب هرسینی

 ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده