آرایشی و بهداشتی
همه چیز درباره بهداشت دهان و دندان کودک
توجه به بهداشت و سلامتی دهان و دندان انسان‌ها از دوره نوزادی آن‌ها ضروری است، زیرا حتی در این دوران نیز باقی ماندن ذرات شیر در دهان آن‌ها میتواند باعث ایجاد التهابات و حساسیت‌های لثه‌ای در نوزادان شود. برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلاتی در نوزادان باید بعد از هربار مصرف شیر توسط نوزادان لثه‌های آن‌ها با استفاده از گاز استریل نمناک پاک شود. این روند باید تا زمان روییدن نخستین دندان شیری نوزاد ادامه پیدا کند و پس از آن می‌توان برای رعایت بهداشت دهان و دندان کودک مسواک‌های انگشتی مخصوص را جایگزین گاز استریل نمناک کرد.
بعد از گذر از دوران نوزادی و بزرگتر شدن کودک باید آموزش‌های لازم در زمینه رعایت بهداشت دهان و دندان به او داده شود تا در تمام طول عمر از دندان‌های سالمی برخوردار باشد.
ریشه بسیاری از مشکلات دهان و دندان در دوران کودکی است و اگر کودک دچار مشکل دندان و لثه شده و این مشکل برطرف نشود، به احتمال زیاد در آینده نیز ادامه خواهد داشت. در این مطلب سعی می‌کنیم نکات ضروری را درباره بهداشت دهان و دندان کودک به شما بگوییم.
بهداشت دهان و دندان نوزادان
توجه به بهداشت دهان و دندان نوزادان از نخستین روزهای زندگی آن‌ها ضروری است. برای این کار والدین نوزاد باید پس از هر بار نوشیدن شیر لثه‌های نوزاد خود را با گاز استریل مرطوب تمیز کنند و این کار پس از شروع شدن تغذیه نوزاد با غذاهای ساده مثل فرنی و پوره با دقت بیشتری انجام شود.
برای تمیز کردن دهان نوزادی که هنوز دندان ندارد باید ابتدا دست‌های خود را با آب و صابون تمیز کنیم و بعد با آب ولرم و پارچه‌ای مثل گاز استریل پانسمان که تمیز، نرم و لطیف است به آرامی لثه‌های کودک را پاک کنید. این کار باید با دقت انجام شود تا آسیبی به لثه و دهان نوزاد وارد نشود. باید مراقب باشیم این کار را به نرمی و نهایت دقت انجام دهید تا هیچ گونه آسیبی به کودک نرسد و بهداشت دهان و دندان نوزادان به خوبی انجام شود.
بعد از اینکه نوزاد نخستین دندان‌های خود را درآورد می‌توانیم از مسواک‌های انگشتی برای پاک کردن لثه او استفاده کنیم. مسواک انگشتی از ماده سیلیکون ساخته شده و والدین یا سرپرست نوزاد می‌توانند آن را روی انگشت خود بگذارند و با این وسیله لثه‌ها و دندان‌های نوزاد را تمیز کنند. مسواک انگشتی سیلیکونی در زمان رشد دندان‌های نوزاد گزینه بسیار مناسبی است زیرا مسواک‌های معمولی باعث آسیب رساندن به لثه‌های نوزادان می‌شود و میتواند تصویر بدی را نسبت به مسواک زدن در ذهن او ایجاد کند. مسواک‌های سیلیکونی قابلیت ضدعفونی کردن توسط آب جوش را دارند و این موضوع مانع ورود هر نوع ویروس و باکتری به دهان نوزاد می‌شود.
بهداشت دهان و دندان کودک
معمولآ زمانی که سن کودک به 2 سالگی برسد می‌توانیم برای مسواک زدن از مسواک‌های نرم و لطیف مخصوص کودکان و خمیر دندان کودک استفاده کنیم. در ابتدا باید از خمیردندان‌های فاقد فلوراید برای کودکان استفاده کرد زیرا ممکن است کودکان خمیردندان را قورت دهند و فلوراید موجود در خمیردندان به معده آن‌ها آسیب برساند. بعد از گذشت یک سال می‌توان از خمیردندان با فلوراید کم برای آن‌ها استفاده کرد.
کودکان معمولآ علاقه‌ای به مسواک زدن ندارند، بنابراین وجود یک خمیردندان مناسب میتواند مشوق خوبی برای مسواک زدن آن‌ها و حفظ بهداشت دهان و دندان کودک باشد. طعم خمیردندان برای کودکان اهمیت زیادی دارد و باید در زمان خرید به آن دقت کرد. خمیردندان کودکان تفاوت‌هایی با خمیردندان بزرگسالان دارد که مهمترین آن تفاوت در طعم آن‌هاست. میزان مواد ساینده در خمیردندان کودکان باید کمتر از خمیردندان بزرگسالان باشد.
پارابن به عنوان یک ماده نگهدارنده شیمیایی برای ماندگاری بیشتر در برخی از محصولات بهداشتی استفاده می‌شود اما برای سلامتی کودکان ضرر دارد، پس بهتر است از خمیر دندان بدون پارابن برای کودکان استفاده شود.
در زمان مسواک زدن دندان‌های کودک باید دندان‌ها را از نظر پوسیدگی بررسی کرد و در صورت بروز نخستین نشانه‌های پوسیدگی دندان و یا التهاب لثه به دندان‌پزشک کودکان مراجعه کرد.
نخ دندان کودکان
وقتی دندان‌های خلفی کودکان در دهان آن‌ها رویید و فاصله بین دندان‌های کودک بسته شد باید استفاده از نخ دندان برای کودکان را شروع کرد. انجام این کار بر عهده والدین کودک است زیرا کودکان تا سنین ابتدایی مدرسه نمی‌توانند به شکل درستی از نخ دندان استفاده کنند. برای کشیدن نخ دندان کودکان می‌توان از دسته‌های نگهدارنده نخ دندان استفاده کرد تا این کار راحت‌تر انجام شود.
دهانشویه کودکان
در سال‌های اخیر دهان‌شویه‌‌های مخصوصی با عنوان دهانشویه کودکان تولید و در داروخانه‌ها عرضه می‌شود و می‌توان از این دهان‌شویه‌ها نیز به عنوان یک بخش تکمیلی از بهداشت دهان و دندان کودک استفاده کرد.
بسیاری از دهان‌شویه‌ها دارای ترکیباتی از الکل و فلوراید هستند که این مواد نباید توسط کودکان مصرف شوند، به همین دلیل مصرف این نوع از دهان‌شویه‌ها برای کودکان زیر 6 سال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
توجه به این مسئله نیز ضروری است که استفاده از دهانشویه هرگز جای مسواک زدن را نمی‌‌گیرد و برای رعایت بهداشت دهان و دندان کودک باید از در دهانشویه در کنار مسواک استفاده شود.
کودکان باید از چه سنی به دندان‌پزشکی بروند؟
می‌توان از زمان رشد نخستین دندان‌های شیری کودک یعنی در حدود یک سالگی کودک را برای چکاپ و معاینه پیش دندان‌پزشک برد. دندان‌پزشک در این چکاپ علاوه بر معاینه دندان و دهان کودک، آموزش‌های لازم را در خصوص رعایت بهتر بهداشت دهان و دندان کودک به والدین ارائه می‌‌دهد.
آموزش رعایت بهداشت دهان و دندان کودک به آن‌ها
والدین باید از دوران کودکی فرزندان خود اهمیت توجه به بهداشت دهان و دندان کودک را به آن‌ها آموزش دهند. مسواک زدن صحیح از جمله مهمترین نکاتی است که والدین باید آن را به کودک خود بیاموزند و البته تا سن 10 سالگی بر مسواک زدن فرزند خود نظارت داشته باشند و او را به رعایت اصول بهداشت دهان و دندان تشویق کنند. مراقبت کردن از دندان‌ها و لثه در دوران کودکی باعث سلامتی و رشد صحیح لثه‌ها می‌شود و نظم و ترتیب دندان‌ها در بزرگسالی را به دنبال خواهد داشت، پس باید بهداشت دهان و دندان کودک را جدی گرفت تا از سلامت آن در آینده مطمئن شویم.