قرص هیوسین برای چیست؟ هیوسین (اسکوپولامین) یک داروی پرکاربرد برای تسکین دل‌درد و دل‌پیچه است این دارو با کاهش اسپاسم (گرفتگی) عضلات صاف در دستگاه گوارش، مجاری ادراری و تناسلی درد را از بین می‌برد. قرص هیوسین، یکی از رایج‌ترین انواع قرص مسکن دل درد محسوب می‌شود.

از جمله کاربردهای هیوسین می‌توان به تسکین دل‌درد و دل‌پیچه و کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و قاعدگی دردناک اشاره کرد. در ادامه، به بررسی نکات کلیدی درباره هیوسین می‌پردازیم تا شما بتوانید با آگاهی کامل و خیال راحت از فواید آن بهره‌مند شوید.

^ داروهای فهرست‌شده در این جدول، تمامی تداخلات دارویی هیوسین را شامل نمی‌شوند. بنابراین، در صورت مصرف هرگونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. 

کاربرد هیوسین

در ادامه به بررسی موارد مصرف اصلی داروی هیوسین می‌پردازیم:

هیوسین برای اسپاسم دستگاه گوارش

هیوسین با اثر آنتی‌کولینرژیک و شل کردن عضلات صاف شکم، دل‌درد، دل‌پیچه، نفخ، درد معده و انقباض مجاری صفراوی را تسکین می‌دهد. همچنین این دارو برای مدیریت علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) نیز مؤثر است.

هیوسین به پیشگیری از انقباضات دردناک قبل از اقدامات تشخیصی مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی کمک می‌کند و باعث تسهیل فرایندهای رادیولوژیکی و بهبود راحتی بیمار می‌شود.

هیوسین برای اسپاسم دستگاه ادراری و تناسلی

هیوسین با شل کردن عضلات صاف، اسپاسم‌های دستگاه ادراری و تناسلی را کاهش می‌دهد و در تسکین دردهای شدید قاعدگی (دیسمنوره)، تسهیل دفع سنگ کلیه و رفع درد و انقباض مجاری ادراری و تناسلی مؤثر است.

همچنین هیوسین ممکن است توسط پزشکان، برای موارد زیر نیز تجویز می‌شود:

• انسداد بدخیم روده غیر‌قابل عمل (زمانی که تومور سرطانی روده را مسدود کند و جراحی برای رفع آن ممکن نباشد.

• ترشح بیش‌ازحد بزاق (سیالوره)

نحوه مصرف هیوسین

بر اساس مورد مصرف، روش‌های مختلفی برای استفاده از این دارو وجود دارد که در ادامه هریک از این موارد بررسی خواهند شد.

هیوسین برای رفع اسپاسم دستگاه گوارش، ادراری و تناسلی

برای تسکین درد یا اسپاسمی که به تازگی ایجاد شده‌است، هر 6 تا 8 ساعت یک قرص هیوسین مصرف کنید. اگر درد یا اسپاسم شدید بود، می‌توانید 2 قرص هیوسین را با هم استفاده کنید. برای اثرگذاری بهتر، هیوسین را با معده خالی و حداقل 20 دقیقه قبل از وعده‌های غذایی مصرف کنید.

هیوسین برای سنگ کلیه

در شرایطی که پزشک تشخیص دهد که به‌علت اسپاسم و گرفتگی مجاری ادرار، مانع دفع سنگ کلیه شده است، فرم تزریقی هیوسین می‌تواند مفید باشد. در چنین شرایطی، دوز دارو توسط پزشک بر اساس شرایط بالینی بیمار تعیین می‌شود.

دوز قرص هیوسین برای کودکان

مصرف بوتیل بروماید ۱۰ و سایر اشکال دارویی هیوسین برای کودکان زیر 5 سال مجاز نیست. برای سنین بالاتر، دوز مصرفی توسط پزشک تعیین می‌شود.

عوارض جانبی احتمالی هیوسین

هیوسین نیز مانند هر داروی دیگری عوارض جانبی خاص خود را دارد. در ادامه شایع‌ترین عوارض هیوسین را بررسی می‌کنیم. توجه کنید که این لیست شامل تمام عوارض جانبی این دارو نیست و در صورت بروز هر عارضه‌ی جانبی خاصی بهتر است با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

• خشکی دهان

• خواب‌آلودگی

• سرگیجه

عوارض قطع ناگهانی دارو

درصورتی‌که بیش از 3 روز از هیوسین استفاده کنید و آن را ناگهانی قطع کنید، ممکن است علائم ترک مانند سرگیجه، خواب‌آلودگی، خستگی، سردرد، افت فشارخون و حالت تهوع ایجاد شود. این علائم معمولاً چند روز تا چند هفته بعد از قطع دارو بهبود می‌یابند. بهتر است مصرف هیوسین به‌تدریج و با نظر پزشک قطع شود.

تداخلات دارویی هیوسین

مصرف هیوسین همراه با برخی داروها می‌تواند باعث بروز عوارض جدی شود. آگاهی از این تداخلات دارویی بسیار مهم است. در ادامه، مهم‌ترین تداخلات دارویی این ترکیب را بررسی می‌کنیم:

• برخی از اسپری‌های دهانی و بینی (مانند آزلاستین، اولوپاتادین، ایپراتروپیوم و تیوتروپیوم)

• آنتی‌هیستامین‌ها (مانند سیتریزین و هیدروکسی‌زین)

• ترکیبات پتاسیم (پتاسیم کلراید و پتاسیم سیترات)

• داروهای مخدر (مانند متادون، مورفین، بوپرنورفین و اکسی‌کدون)

• داروهای آنتی سایکوتیک (مانند کلوزاپین)

• ریواستیگمین

• زولپیدم

• الکل

این فهرست، لیست کاملی از تمام تداخلات دارویی هیوسین نیست. درصورتی‌که هر داروی دیگری را مصرف می‌کنید، پیش از مصرف هیوسین با داروساز یا پزشک مشورت کنید.

موارد هشدار مصرف

پیش از مصرف داروی هیوسین، این موارد را مطالعه کنید:

• مصرف هیوسین در کودکان و افراد مسن باید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد، زیرا این دو گروه بیشتر در خطر بروز عوارض جانبی هستند.

• آمپول هیوسین باید شفاف، بی‌رنگ و بدون ذرات باشد. در غیر این صورت، از مصرف آن خودداری کنید. این آمپول باید در دمای زیر 30 درجه سانتی‌گراد، دور از نور نگهداری و از یخ‌زدگی محافظت شود.

• از تزریق آمپول هیوسین در منزل، جداً خودداری کنید، زیرا ممکن است منجر به واکنش‌های حساسیتی شود. تزریق باید فقط در مرکز درمانی انجام شود.

• هیوسین ممکن است سبب خواب‌آلودگی یا اختلال در بینایی (مانند دوبینی) شود. در طول درمان، از رانندگی یا کار با وسایلی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، خودداری کنید.

• مصرف قرص هیوسین ان یا سایر اشکال دارویی آن، ممکن است نتایج برخی تست‌های آزمایشگاهی را تغییر دهد و سبب بروز نتایج کاذب شود. قبل از آزمایش، پرسنل آزمایشگاه را از کلیه داروهای مصرفی خود مطلع سازید.

• این دارو ممکن است منجر به افزایش حساسیت چشم به نور شود. در مدت مصرف در محیط‌های پرنور یا فضای باز از عینک آفتابی با محافظت UV400 استفاده کنید.

• هنگام مصرف هیوسین، ورزش و فعالیت در هوای گرم می‌تواند خطر کم‌آبی و گرمازدگی را افزایش دهد، در این شرایط، مایعات فراوان بنوشید.

در صورتی‌که هریک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کنند، پیش از مصرف هیوسین با پزشک خود مشورت کنید:

• سابقه حساسیت به هیوسین بوتیل بروماید، آتروپینیک‌ها یا هریک از اجزای فرمولاسیون

• گلوکوم (آب سیاه) زاویه بسته درمان‌نشده

• کولیت اولسراتیو شدید

• مگاکولون

• بزرگی پروستات همراه با احتباس ادراری

• فلج یا انسداد دستگاه گوارش

• میاستنی گراویس

• بیماری‌های قلبی (تاکی‌کاردی، آنژین صدری و نارسایی قلبی)

• سابقه آلرژی یا آسم

• نارسایی کبدی

• نارسایی کلیوی

• فتق معده (هیاتال)

• پرکاری تیروئید

• بیماری پارکینسون

• سابقه مشکلات اعصاب‌ و روان (مانند اسکیزوفرنی)

• اختلالات تشنج

مصرف هیوسین در بارداری و شیردهی

استفاده از داروها در دوره‌های باروری، بارداری و شیردهی، همواره از مهم‌ترین دغدغه‌های بانوان محسوب می‌شود. در ادامه به بررسی این موارد برای داروی هیوسین خواهیم پرداخت:

مصرف هیوسین در دوران بارداری

این دارو از جفت عبور می‌کند، اما اثر آن بر جنین مشخص نیست. بنابراین مصرف هیوسین در بارداری باید حتماً با تجویز پزشک باشد.

مصرف در دوران شیردهی

هیوسین وارد شیر مادر می‌شود و ممکن است به نوزاد نیز منتقل شود. تصمیم به شیردهی در طول درمان باید با درنظرگرفتن خطرات برای نوزاد، فواید شیردهی و مزایای درمان برای مادر توسط پزشک گرفته شود. از آن جا که این دارو می‌تواند باعث خواب‌آلودگی مادر شود و روی شیردهی منظم تاثیر بگذارد، بهتر است با مشورت پزشک از گزینه‌های جایگزین استفاده شود.

مکمل‌های دارای اثرات مشابه هیوسین

برخی مکمل‌ها می‌توانند به کاهش دل‌پیچه و نفخ کمک کنند. شما می‌توانید این مکمل‌ها را همراه با هیوسین مصرف کنید یا اگر به هر دلیلی نمی‌خواهید از هیوسین استفاده کنید، به‌تنهایی و با نظر پزشک از آن‌ها به عنوان جایگزین بهره ببرید.

مطالعه بیشتر: بهترین مکمل دستگاه گوارش در داروخانه‌ها

مکمل‌های مؤثر در کاهش نفخ و دل پیچه

پروبیوتیک و روغن نعنا می‌توانند با کاهش التهاب، تنظیم حرکات روده و کاهش اسپاسم عضلانی، در بهبود علائم گوارشی نقش داشته باشند. پروبیوتیک‌ها با تقویت فلور طبیعی روده، به کاهش نفخ و دل‌درد کمک می‌کنند. منتول موجود در روغن نعنا نیز با شل‌کردن عضلات صاف دستگاه گوارش، به کاهش اسپاسم کمک می‌کند. در ادامه، مکمل‌هایی بر پایه این ترکیبات معرفی می‌شوند:

مطالعه بیشتر: پروبیوتیک ها؛ راز سلامت روده و پیشگیری از بیماری‌های گوارشی

مکانیسم اثر هیوسین

هیوسین عملکرد استیل‌کولین را مهار می‌کند. استیل‌کولین در بدن به انتقال سیگنال‌های عصبی کمک می‌کند و هیوسین با مهار آن، فعالیت بیش‌ازحد عضلات و ترشحات را کنترل می‌کند. هیوسین با کاهش فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک (مسئول کنترل حرکات غیرارادی عضلات صاف مانند عضلات روده است)، گرفتگی و درد را تسکین می‌دهد. این دارو همچنین ترشحات بدن، مثل بزاق را کاهش می‌دهد.

سخن پایانی

هیوسین یکی از داروهای پرکاربرد برای تسکین درد و اسپاسم‌های دستگاه گوارش، مجاری ادراری و تناسلی مانند دل‌پیچه، قاعدگی دردناک و سندرم روده تحریک‌پذیر است. مصرف هیوسین طبق دستور پزشک و با درنظر گرفتن بیماری‌های زمینه‌ای یا داروهای مصرفی می‌تواند کم‌ترین عارضه و بهترین اثربخشی را برای شما ایجاد کند. برای خرید هیوسین می‌توانید با مراجعه به داروخانه‌های معتبر و ارائه نسخه پزشک اقدام کنید. در صورت تداوم مصرف می‌توانید با داروساز مشورت و دارو را تهیه کنید.

سؤالات متداول

1. چقدر طول می‌کشد که هیوسین اثر کند؟

اثر فرم تزریقی هیوسین معمولاً 20 دقیقه پس از تزریق شروع می‌شود و تا 8 ساعت ادامه دارد. شروع اثر فرم خوراکی این دارو نیز حدود 30 دقیقه زمان خواهد برد.

2. برای کاهش خشکی دهان ناشی از مصرف هیوسین چه اقدامی انجام دهم؟

درصورتی‌که هیوسین باعث خشکی دهان شود، می‌توانید از آدامس، آبنبات یا تکه‌های یخ استفاده کنید. مکیدن این خوراکی‌ها به افزایش بزاق کمک می‌کند. اگر خشکی دهان بیش از 2 هفته طول کشید، با پزشک یا دندانپزشک مشورت کنید.

3. اگر یک دوز از هیوسین را فراموش کردم، چه‌کار کنم؟

اگر یک نوبت مصرف هیوسین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است، دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را طبق معمول مصرف کنید. هرگز دوز را دو برابر نکنید.

4. آیا قرص هیوسین برای اسهال خوب است؟

درصورتی‌که اسهال همراه با دل‌درد یا اسپاسم عضلات گوارشی باشد، هیوسین می‌تواند با کاهش درد و اسپاسم گوارشی به بهبود علائم کمک کند.

5. آیا می‌توان از قرص هیوسین برای درد قاعدگی استفاده کرد؟

بله، قرص هیوسین با اثر ضداسپاسم خود عضلات صاف رحم را شل می‌کند و می‌تواند در کاهش درد قاعدگی مؤثر باشد.

6. تفاوت دی سیکلومین و هیوسین در چیست؟

هیوسین و دی‌سیکلومین هر دو برای کاهش گرفتگی‌های گوارشی استفاده می‌شوند، اما هیوسین کاربردهای گسترده‌تر و اشکال دارویی متنوع‌تری (مثل قرص و آمپول) دارد. همچنین، هیوسین برای کودکان نیز تجویز می‌شود، در حالی که دی‌سیکلومین معمولاً برای بزرگسالان تجویز می‌شود.

7. آیا هیوسین باعث سقط جنین میشود؟

خیر، مصرف هیوسین در بارداری با تجویز پزشک مشکلی برای سلامت جنین ایجاد نمی‌کند.

8. آیا هیوسین خواب آور است؟

هیوسین ممکن است باعث خواب‌آلودگی یا خستگی شود. بهتر است در طول مصرف این دارو از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند (مانند رانندگی) پرهیز کنید.

9. قرص هیوسین بروماید چیست؟

قرص هیوسین که با نام علمی هیوسین ان بوتیل بروماید شناخته می‌شود، دارویی برای تسکین گرفتگی و درد دستگاه گوارش، مجاری ادراری و تناسلی است.

منابع: NHS | MedicineNet | UpToDate

نویسنده: سروش سراب هرسینی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر