بیماری های پوستی؛ علائم، علل و درمان

پوست، بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین اندام بدن است که نقش بسیار مهمی نه تنها در سلامتی، بلکه در زیبایی و اعتمادبه‌نفس ما دارد. پوست مانند هر جای دیگری از بدن، می‌تواند درگیر بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات شود. بیماری‌های پوستی نه تنها بر سلامت جسمی اثر می‌گذارند، بلکه می‌توانند بر سلامت روانی فرد هم اثرگذار باشند. در این مقاله با برخی از بیماری‌های پوستی شایع آشنا خواهیم شد، و به بررسی علل، نشانه‌ها، و درمان آن‌ها خواهیم پرداخت. تیم زیوش با دغدغه حفظ سلامتی و افزایش آگاهی شما در ارتباط با زیبایی و سلامت پو، این مقاله را گردآوری کرده است. با ما همراه باشید.

بیماری‌ پوستی چیست؟

بیماری‌های پوستی، مانند آکنه و اگزما، در افراد مختلف با شدت‌های مختلفی بروز پیدا می‌کنند. این بیماری‌ها می‌توانند موقت یا دائمی باشند، بی‌درد یا دردناک باشند، بی‌خطر و گاهی تهدید کننده زندگی بیمار باشند. برخی بیماری‌های پوستی به‌خاطر شرایط محیطی ایجاد می‌شوند، درحالی‌که برخی دلایل ژنتیکی دارند. با این‌که بیش‌تر بیماری‌های پوستی خفیف‌اند اما برخی از این بیماری‌ها، می‌توانند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. در صورتی‌که حس می‌کنید هرکدام از این بیماری‌های شایع پوستی را دارید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.

خلاصه: بیماری‌های پوستی، شامل طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها هستند؛ که می‌توانند بی‌خطر، بدون درد، دردناک یا حتی تهدیدکننده حیات باشند.

انواع بیماری‌های پوستی

حالا که به‌طور کلی درباره بیماری‌های پوستی صحبت کردیم، زمان آن رسیده است که تک تک این بیماری‌ها را به‌طور جداگانه مورد بررسی قرار دهیم.

1. آکنه

• آکنه معمولاً بر روی صورت، گردن، شانه، سینه و بالای کمر ایجاد می‌شود.
• علائمی که آکنه روی پوست ایجاد می‌کند می‌تواند شامل قرمزی، جوش‌های سرسیاه، جوش‌های سرسفید، جوش‌های چرکی، یا کیست‌ها و ندول‌های عمقی و دردناک باشد.
• اگر این بیماری درمان نشود، ممکن است باعث شود جای‌جوش‌ها بماند. هم‌چنین ممکن است باعث تیرگی پوست در نواحی درگیر شود.
• این بیماری در رنگین‌پوستان می‌تواند باعث پدیدار شدن نقاط تیره‌ای به نام PIH (post-inflammatory hyperpigmentation) شود.

2. تبخال

• تبخال باعث ایجاد قرمزی، درد، تاول‌های پر از مایع در اطراف دهان و لب‌ها می‌شود. در کسانی که پوست روشن‌تری دارند، قرمزی بیش‌تری دیده می‌شود.
• ناحیه‌ای که قرار است تبخال بزند، از قبل از بروز تبخال دچار خارش و سوزش می‌شود.
• بروز تبخال هم‌چنین می‌تواند به همراه علائم شبه‌آنفولانزا مانند تب، بدن‌درد و تورم گره‌های لنفاوی باشد. علت این علائم این است که تبخال همانند آنفولانزا منشأ ویروسی داشته و می‌تواند علائم رایج عفونت‌های ویروسی را ایجاد کند.
• تبخال معمولاً در افراد با رنگ پوست‌های مختلف، علائم مشابهی دارد؛ اما در افراد با پوست‌های تیره‌تر می‌تواند باعث ایجاد PIH هم بشود.

3. تاول

• تاول‌ها نواحی متورم، شفاف، آبکی و پر از مایع روی پوست هستند.
• اندازه‌ی تاول‌ها متغیر است. اگر کوچک تر از ۱ سانتی‌متر باشند به آن‌ها وزیکول گفته می‌شود، ولی اگر بزرگ‌تر از یک سانتی‌متر باشند، به آن‌ها بولا گفته می‌شود.
• تاول‌‌ها می‌توانند به‌تنهایی یا چندتایی ایجاد شوند.
• تاول‌ها در هرجایی از پوست بدن می‌توانند ایجاد شوند.

4. کهیر

• کهیر، بخش‌های نواری‌مانند بر روی پوست است که به‌خاطر مواجهه با یک ماده‌ی حساسیت‌زا (آلرژن) برجسته شده‌اند و می‌خارند.
• کهیرها ممکن است گرم باشند و اگر به آن‌ها دست بزنید، شاید کمی دردناک باشند.
• کهیرها بر روی پوست‌های تیره، ظاهری برجسته و ملتهب دارند و می‌توانند کمی روشن‌تر یا تیره‌تر از رنگ پوست زمینه باشند.بر روی پوست‌های روشن، کهیرها معمولاً قرمز هستند.
• کهیرها از لحاظ اندازه متفاوت‌اند. هم‌چنین به اشکال مختلفی هم مانند گرد، حلقه‌ای یا نامنظم ممکن است پدیدار شوند.

5. کراتوز آکتینیک یا کراتوزهای خورشیدی

• این بیماری باعث می‌شود تا تکه‌هایی از پوست زمخت، زبر و پوسته‌پوسته شود.
• اندازه‌ی این تکه‌ها معمولاً کوچک‌تر از ۲ سانتی‌متر است.
• این وضعیت هنگامی رخ می‌دهد که بخش‌هایی از بدن مانند دست‌ها، بازوها، صورت، پوست‌سر، و گردن، بیش‌ازحد در معرض آفتاب‌ قرار بگیرند.
• رنگ این تکه‌ها معمولاً صورتی‌ است ولی ممکن است قهوه‌ای، برنزه یا خاکستری هم ظاهر شوند. در پوست‌های تیره،‌ ممکن است رنگ آن‌ها مشابه پوست زمینه باشد.

6. روزاسه

• روزاسه یک بیماری مزمن است که چرخه‌ای عود می‌کند و محو می‌شود.
• عود بیماری ممکن است به‌خاطر عوامل محرکی مانند غذاهای تند و پرادویه، نوشیدنی‌های الکلی، آفتاب، استرس، و باکتری‌‌ای در روده به‌نام هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) باشد.
• علائم شایع این بیماری گرگرفتگی صورت، خشکی پوست، حساس شدن پوست و برآمدگی‌های قرمز هستند.
• در پوست‌های تیره‌تر، ممکن است لکه‌های قهوه‌ای دیده شود یا بخش‌های از پوست بدون اینکه رنگشان تغییر کند خشک و متورم شوند.

7. کفگیرک یا carbuncle

• برآمدگی‌های زیرپوستی که قرمز، دردناک و آزاردهنده هستند.
• می‌تواند همراه تب، بدن درد یا خستگی باشد.
• هم‌چنین می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن و تراوش‌هایی از پوست شود.
• بر روی پوست‌های تیره‌، ممکن است رنگ آن بنفش باشد.

8. حساسیت به لاتکس

• این وضعیت، یک بحران پزشکی تلقی می‌شود. مراقبت فوری نیاز است و باید سریعاً با اورژانس تماس گرفت.
• بعد از اینکه پوست در معرض فرآورده لاتکسی قرار گرفت، ممکن است در طی چند دقیقه تا چند ساعت، التهاب پوستی ایجاد شود. در پوست‌های تیره‌تر، این التهاب کم‌تر پیداست و ممکن به‌صورت تیره‌تر یا روشن‌تر شدن ناحیه نسبت به پوست زمینه باشد.
• در این وضعیت، محل تماس با لاتکس قرمز و دچار خارش شده، و ممکن است در تماس مکرر با لاتکس، ظاهری خشک و پوسته‌پوسته پیدا کند.
• در افراد حساس، ذرات معلق لاتکس در هوا، می‌توانند باعث ایجاد سرفه، عطسه، آبریزش بینی، سوزش چشم‌، و اشک‌ریزش شوند.
• حساسیت شدید به لاتکس ممکن است باعث تورم و تنگی‌نفس شود.

9. اگزما

• اگزما با تغییر رنگ پوست به صورتی، قرمز، قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری مشخص می‌شود و گاهی ممکن است تکه‌هایی پوسته‌پوسته و کنده شوند.
• نواحی درگیر ممکن است دچار خارش یا چرب و روغنی شوند.
• روی پوست‌های روشن، اگزما به شکل التهاب‌های پوستی قرمزرنگ است. این التهاب در پوست‌های تیره ممکن است به رنگ قهوه‌ای، بنفش یا خاکستری ظاهر شود.
• نواحی‌ای که التهاب پوستی بر روی آن‌ها رخ داده ممکن است دچار ریزش مو هم بشوند.

10. پسوریازیس

• پسوریازیس با ایجاد پلاک‌های پوسته‌پوسته و نقره‌ای رنگ روی پوست همراه است که ظاهری مشخص و برجسته دارند. در افراد با پوست تیره، این پلاک‌ها ممکن است به رنگ بنفش یا قهوه‌ای دیده شوند.
• این پلاک‌ها بیش‌تر روی پوست‌سر، آرنج‌ها، زانوها، و پایین کمر ایجاد می‌شوند.
• این وضعیت ممکن است با خارش همراه باشد یا این‌که نشانه‌ی دیگری نداشته باشد.
  

11. سلولیت یا عفونت پوست

• سلولیت یک بحران پزشکی است. اگر کسی علائم عفونت پوست دارد، باید سریعاً با اورژانس تماس بگیرد.
• اگر در بخشی از پوست، شکاف یا بریدگی ایجاد شود، باکتری‌ها یا قارچ‌ها ممکن است از این طریق وارد پوست شده و عفونت ایجاد کنند که به آن سلولیت می‌گویند.
• پوست در این ناحیه متورم و دردناک می‌شود و ممکن است ترشح چرک هم دیده شود.
• عفونت می‌تواند به‌سرعت پخش شده و سایر بخش‌های پوست را‌ آلوده کند.
• روی پوست‌های روشن‌، قرمزی دیده می‌شود، ولی روی پوست‌های تیره کم‌تر قابل‌مشاهده است.
• پوست در این ناحیه ممکن است گرم و حساس به تماس شود.
• تب، لرز و نوارهای قرمز از سوی التهاب پوستی به نواحی دیگر ممکن است نشانگر یک عفونت بسیار جدی باشد که نیازمند به اقدامات فوری پزشکی است.

12. سرخک

• علائم سرخک شامل تب، گلودرد، قرمزی چشم و اشک‌ریزش، کاهش اشتها، سرفه و آبریزش بینی است.
• سرخک هم‌چنین التهاب پوستی قرمز رنگی ایجاد می‌کند که از صورت شروع شده و ۳ تا ۵ روز بعد از علائم اولیه به بدن پخش می‌شود. مشاهده‌ی این التهاب پوستی بر روی پوست‌های تیره، مشکل‌تر است.
• نقاط ریز قرمز با مراکز سفید-آبی ممکن است در داخل دهان ایجاد شوند.
• در رنگین‌پوستان، سرخک ممکن است باعث ایجاد PIHهای واضحی شود.

مطالعه بیشتر: بیماری ماکولار را بهتر بشناسید.

13. سرطان سلول بازال (Basal cell carcinoma)

• باعث ایجاد نواحی گنبدی‌شکل، صورتی یا قرمز، براق و مرواریدمانند شده که ممکن است مرکزی تورفته داشته باشند. در پوست‌های تیره، ظاهری تیره‌تر و شباهت کم‌تری به مروارید دارد.
• با نواحی برجسته، سفت و کم‌رنگ مشخص‌ می‌شود که شبیه جای زخم هستند.
• رگ‌های خونی که در بافت سرطانی شکل گرفته‌اند هم ممکن است قابل‌مشاهده باشند.
• ممکن است باعث شود که ناحیه موردنظر به‌سادگی دچار خون‌ریزی شود.
• ممکن است زخم مترشحی ایجاد شود که خوب نمی‌شود، یا اینکه خوب می‌شود ولی دوباره پدیدار می‌شود.

14. سرطان سلول سنگ‌فرشی (Squamous cell carcinoma)

• بیش‌تر در نواحی‌ای که در معرض تابش فرابنفش (UV) بوده‌اند، مانند صورت، گوش، و پشت دست‌ها ایجاد می‌شود.
• بخش‌های پوسته‌پوسته و قرمز روی پوست ایجاد شده که کم‌کم تبدیل به یک برآمدگی شده که مداوم بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود. این برآمدگی ممکن است روشن‌تر یا تیره‌تر از پوست زمینه باشد.
• این ناحیه به‌سادگی دچار خون‌ریزی می‌شود، خوب نمی‌شود یا اگر خوب شود دوباره پدیدار می‌شود.

15. ملانوما

• ملونوما خطرناک‌ترین نوع سرطان پوست است، که در کسانی که پوست روشن‌ دارند، بیش‌تر دیده می‌شود.
• می‌تواند در پوست هرجایی از بدن ایجاد شود.
• به شکل خالی است که حاشیه‌های غیرعادی و نامتقارن و چندرنگ دارد.
• هم‌چنین می‌تواند به شکل خالی باشد که در طی زمان بزرگ‌تر شده و رنگ آن تغییر کرده‌است.
• در رنگین‌پوستان، ملانوما معمولاً در جاهایی ایجاد می‌شود که کم‌تر در معرض آفتاب هستند مثلاً کف دست‌ها و پاها.

16. لوپوس

• لوپوس یک بیماری التهابی مزمن است که به پوست، مفاصل و دیگر اندام‌های داخلی بدن آسیب می‌زند. مشکلات شایع پوستی که در اثر لوپوس ایجاد می‌شوند شامل:
• یک راش بزرگ‌ قرمز و پروانه‌ای‌شکل مشابه بیماری پروانه ای که روی گونه‌ها و بینی‌ را می‌پوشاند.
• ضایعات گرد روی سر و صورت
• ضایعات زمخت، قرمز و پوسته‌پوسته
• ضایعات قرمز حلقه‌ای‌شکل روی بخش‌هایی از بدن که در معرض آفتاب هستند
• راش صاف روی صورت و بدن که شبیه آفتاب‌سوختگی است.
• واسکولیت، که نقطه‌های قرمز، بنفش یا سیاه روی انگشتان دست و پا است.
• شکاف‌هایی داخل دهان و بینی
• نقاط ریز قرمز روی ساق‌ها و ران‌ها.
• این راش‌های با قرار گرفتن در معرض آفتاب بدتر می‌شوند.
• بقیه‌ی انواع لوپوس، علائم دیگری ایجاد می‌کنند. لوپوس دیسکی راش‌های پوسته‌پوسته‌ای به شکل دیسک ایجاد می‌کند که درد یا خارش ندارند. لوپوس اریتماتوز جلدی، پچ‌های قرمز پوسته‌پوسته ایجاد می‌کند که حلقه‌ای شکل هستند و بیش‌تر روی شانه‌ها، ساعد، گردن و بالاتنه دیده می‌شوند. در این بیماری‌ هم آفتاب، باعث بدتر شدن وضعیت می‌شود. این انواع لوپوس در کل نادرتر هستند.
• دیگر علائم لوپوس شامل خستگی، سردرد، تب و تورم و دردناک شدن مفاصل است.
• در رنگین‌پوستان، احتمال ایجاد PIH و زخم‌های غیرعادی بیش‌تر است.
  

17. درماتیت تماسی

• چند ساعت تا چند روز بعد از تماس با یک ماده حساسیت‌زا (آلرژن) ایجاد می‌شود.
• باعث ایجاد راشی با حاشیه‌ی مشخص در ناحیه‌ای می‌شود که پوست با ماده‌ی حساسیت‌زا در تماس بوده‌است.
• پوست در این ناحیه ممکن است دچار خارش یا پوسته‌پوسته شود. پوست‌های روشن قرمز می‌شوند، درحالی‌که پوست‌های تیره قهوه‌ای تیره، خاکستری یا بنفش می‌شوند.
• هم‌چنین ممکن است تاول‌های مترشح یا آبکی ایجاد شوند.

18. ویتیلیگو (پیسی)

• نشانه‌ی بارز آن، از دست‌ دادن رنگدانه‌های پوست به‌خاطر یک اختلال خودایمنی است که سلول‌های رنگی پوست را از بین می‌برد.
• ویتیلیگو موضعی باعث از بین رفتن رنگ پوست تنها در چند بخش محدود می‌شود؛ این بخش‌ها سپس ممکن است به یکدیگر متصل شوند.
• الگوی قطعه‌ای ویتیلیگو باعث رنگدانه‌زدایی از یک سمت بدن می‌شود.
• ویتیلیگو ممکن است باعث سفیدشدن زودرس موهای سر و صورت هم بشود.
• این اختلال در طیف‌های مختلف رنگ پوست دیده می‌شود و بخش‌هایی از پوست بسیار روشن‌تر از رنگ پوست طبیعی خواهد شد. در کسانی که پوست تیره‌تری دارند، این کم‌رنگ شدن بیش‌تر خود را نشان می‌دهد.

19. زگیل

• زگیل‌ها را انواع مختلف ویروسی به‌نام پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌کنند.
• زگیل‌ها علاوه بر پوست،‌ روی مخاط هم ممکن است یافت شوند.
• زگیل‌ها ممکن است تکی یا چندتا باشند.
• زگیل‌ها واگیردار هستند و ممکن است به افراد دیگر منتقل شوند.

20. آبله مرغان

• آبله مرغان باعث ایجاد دسته‌هایی از دانه‌های خارش‌دار، قرمز یا قهوه‌ای و آبکی در سرتاسر بدن می‌شود که در مراحل مختلفی از بهبود یافتن هستند.
• همراه علائم پوستی، تب، بدن‌درد، گلودرد، کاهش اشتها هم دیده می‌شود.
• آبله‌مرغان تا خشک شدن کامل همه‌ی دانه‌ها، واگیردار است.
• آبله‌مرغان روی پوست‌های تیره، سخت‌تر قابل‌مشاهده است.

21. درماتیت سبوره‌ای

• نشانه‌ی بارز آن، لکه‌های سفید یا زرد پوسته‌پوسته هستند که کنده می‌شوند.
• نواحی درگیر ممکن است دچار خارش و قرمزی شوند. هم‌چنین ممکن است چرب و روغنی هم دیده شوند.
• در پوست‌های تیره‌تر ممکن است کم‌رنگ شدن پوست در نواحی درگیر دیده شود.
• از دیگر نشانه‌های آن، ریزش مو در نواحی درگیر است.

22. پوست مرغی یا کراتوزیس پیلاریس

• این اختلال شایع بیش‌تر روی بازوها، ساق‌ها، ران‌ها دیده می‌شود ولی ممکن است روی صورت، تنه یا باسن هم رخ دهد.
• معمولاً تا ۳۰سالگی خودبه‌خود خوب می‌شود.
• برآمدگی‌های کوچکی روی پوست ایجاد شده که کمی قرمز‌رنگ دیده می‌شوند و در صورت لمس کردن کمی زیر هستند.
• علائم در آب‌وهوای خشک بدتر می‌شوند.
• در پوست‌های تیره، فولیکول‌های مو تیره‌تر از نواحی دیگر دیده می‌شوند ولی در پوست‌های روشن، فولیکول‌ها قرمز یا بنفش‌رنگ دیده می‌شوند.

23. کچلی بدن یا درماتوفیتوز

• عامل این بیماری قارچ است.
• باعث ایجاد راش‌های دایره‌ای و پوسته‌پوسته که حاشیه‌های برجسته دارند،‌ می‌شود.
• پوست داخل حلقه، ظاهری شفاف و سالم دارد ولی کناره‌های حلقه به بیرون پخش می‌شوند.
• پوست در نواحی درگیر معمولاً دچار خارش می‌شود.
• این حلقه‌ها روی پوست روشن، صورتی یا قرمز دیده می‌شوند در حالی‌که روی پوست‌های تیره خاکستری یا قهوه‌ای هستند.

24. ملاسما

• این اختلال شایع باعث پدیدار شدن لکه‌های تیره روی صورت و در موارد نادر روی گردن، سینه و دست‌ها می‌شود.
• ملاسما در افراد باردار، افرادی که پوست‌تیره دارند، کسانی که زیاد در معرض آفتاب بوده‌اند شایع‌تر است.
• به جز تغییر رنگ پوست، علامت دیگری ندارد.
• ممکن است در طی یک سال خودبه‌خود خوب شود یا دائمی روی پوست بماند.

مطالعه بیشتر: بیماری پوستی سالک را بیشتر بشناسید.

25. زرد زخم

• این اختلال در نوزادان و کودکان شایع است.
• باعث یک التهاب پوستی آزاردهنده می‌شود که معمولاً در اطراف دهان، چانه، بینی دیده می‌شود.
• ممکن است تاول‌های چرکی ایجاد کند کند به‌سادگی می‌ترکند پوسته‌ای عسلی‌رنگ در محل التهاب ایجاد می‌کنند.
• روی پوست‌های تیره، سخت‌تر دیده می‌شود.

کدام‌ بیماری‌های پوست همیشگی هستند؟

برخی بیماری‌های مزمن پوست، از بدو تولد وجود دارند، درحالی‌که برخی دیگر بعداً ناگهانی ظاهر می‌شوند. علت بروز این بیماری‌ها همیشه شناخته‌شده نیست. هرچند بسیاری از بیماری‌های دائم پوستی، درمان‌های مؤثری دارند. باید گفت که برخی از این بیماری‌ها قابل درمان نیستند و علائم آن‌ها ممکن است دوباره پدیدار شوند. مثال‌هایی از این بیماری‌های مزمن پوستی در ادامه آمده است:

• روزاسه، که نشانه‌ی بارز آن برآمدگی‌های کوچک چرکی روی صورت است.
• پسوریازیس، که باعث ایجاد پلاک‌های پوسته‌پوسته، خشک و خارش‌دار می‌شود.
• ویتیلیگو، که منجر به لکه‌های بزرگ و نامنظمی از پوست‌ روشن‌تر می‌شود.
• اگزما، که باعث قرمزی، خشکی، خارش در بخش‌هایی از پوست می‌شود.

خلاصه: برخی بیماری‌های پوستی مزمن و دائمی هستند. برخی از این بیماری‌ها قابل درمان و برخی فقط قابل کنترل هستند.

مطالعه بیشتر: با عفونت قارچی پوست بیشتر آشنا شوید.

بیماری‌های پوستی در کودکان

بیماری‌های پوستی در کودکان نیز شایع است. بسیاری از بیماری‌های پوستی‌ که بزرگسالان را درگیر می‌کنند، می‌توانند در کودکان هم رخ دهند. نوزادان و کودکان نوپا در معرض برخی مشکلات پوستی ناشی از پوشک هم هستند. از‌ آن‌جایی که کودکان بسیار در معرض میکروب‌ها قرار می‌گیرند و هنوز سیستم ایمنی کاملی ندارند، ممکن است دچار بیماری‌های پوستی‌ای شوند که در بزرگسالان نادر است. بسیاری از مشکلات پوستی کودک، با افزایش سن بهتر می‌شوند؛ اما برخی بیماری‌های پوستی نیز وجود دارد؛ که کودکان آن‌ها را به ارث می‌برند و تا آخر عمر با آن‌ها خواهد ماند. در بیش‌تر موارد، پزشکان بیماری‌های پوستی کودکان را با کرم‌های موضعی، لوسیون‌های دارویی، یا داروهای خاص دیگری درمان می‌کنند. بیماری‌های پوستی شایع در کودکان به شرح زیر است:

• اگزما
• راش پوشک یا ادرارسوختگی در نوزادان
• درماتیت سبوره
• آبله‌مرغان
• سرخک
• زگیل
• آکنه
• بیماری پنچم
• کهیر
• درماتوفیت یا کچلی
• راش‌های عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
• راش‌های آلرژیک

خلاصه: با توجه به سیستم ایمنی ناکامل در کودکان، ریسک ابتلا به بیماری‌های پوستی بسیار بالا است. برخی بیماری‌های پوستی کودکان نیز به صورت ارثی، از ابتدای زندگی با کودک همراه است.

علائم بیماری‌های پوستی

بیماری‌های پوستی، گستره‌ی وسیعی از علائم دارند. باید توجه داشت که علائمی که بروز پیدا می‌کنند، همیشه نتیجه یک بیماری پوستی نیستند. مثلاً اگر کفش جدیدی دارید که پایتان را می‌زند و به‌خاطر آن تاول بزنید یا اگر با پوشیدن شلوار تنگ عرق‌سوز شدید، به این معنی نیست که پوستتان مشکلی دارد! ولی مشکلات پوستی که بدون دلیل مشخصی ایجاد می‌شوند ممکن است نشانه وجود یک بیماری پوستی باشند. برخی علائم که معمولاً نشانه‌ی بیماری پوستی هستند در ادامه آمده است:

• برآمدگی‌های قرمز یا سفید
• راش، که ممکن است دردناک یا همراه با خارش باشد.
• زمخت شدن یا زبر شدن پوست
• پوسته‌پوسته شدن پوست
• زخم‌‌ها (ulcers)
• سوراخ‌های باز و ضایعات پوستی
• پوست خشک و ترک‌خورده
• لکه‌هایی پوستی با رنگ متفات از پوست زمینه
• برآمدگی‌های گوشتی، زگیل‌ها و دیگر رویش‌های پوستی
• تغییر در اندازه یا رنگ خال‌ها
• از دست دادن رنگدانه‌های پوستی
• گرگرفتگی بیش‌ازحد

خلاصه: علائم زیادی برای بیماری‌های پوستی وجود دارد. البته بروز یک علامت، تاییدکننده بیماری پوستی نیست؛ و می‌تواند علت دیگری داشته باشد.

علل بیماری‌های پوستی

علل رایج بیماری‌های پوستی شامل موارد زیر است:

• گیر افتادن باکتری‌ها در منافذ پوستی و فولیکول‌های مو؛ مثلاً در آکنه.
• قارچ، انگل یا دیگر میکروارگانیسم‌هایی که روی پوست زندگی می‌کنند؛ مثلاً در کچلی و سلولیت.
• ویروس‌ها؛ مثلاً در تبخال و زگیل و آبله‌مرغان.
• تضعیف سیستم ایمنی
• تماس با مواد محرک و حساسیت‌زا؛ مثلاً در حساسیت به لاتکس یا درماتیت تماسی.
• تماس با پوست آلوده دیگران، مثلاً در زگیل و آبله‌مرغان.
• دلایل ژنتیکی؛ مثلاً در ویتیلیگو و پسوریازیس.
• بیماری‌هایی که تیروئید، دستگاه ایمنی، کلیه‌ها، و دیگر قسمت‌های بدن را تحت‌‌تأثیر قرار می‌دهند.
• بسیاری از بیماری‌های دیگر و سبک‌ زندگی هم ممکن است در بروز بیماری‌های پوستی مؤثر باشند. برخی بیماری‌های پوستی هم هیچ دلیل شناخته‌شده‌ای ندارند. در ادامه به برخی بیماری‌های زمینه‌ای که ممکن است در بروز بیماری‌های پوستی دخیل باشند، اشاره می‌کنیم:
• بیماری التهابی روده (IBD)؛ یک بیماری گوارشی خودایمنی‌ است که داروهای آن ممکن است ریسک ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهند.
• دیابت

اختلال‌های پوستی مربوط به دیابت در ادامه آمده‌است:

• عفونت‌های باکتریایی مانند جوش‌های چرکی، گل‌مژه و فولیکولیت (التهاب فولیکول‌های مو)
• عفونت‌های قارچی مانند کچلی پا (بیماری پای ورزشکار)، درماتوفیتوز و برفک.
• آکانتوز سیاه (که در‌ آن پوست بخش‌هایی از بدن مانند زیربغل یا پشت گردن حالت تیره و مخملی پیدا می‌کند)
• تاول‌های دیابتی
• درموپاتی دیابتی که لکه‌های قرمز کوچک و گردی در برخی جاهای پوست ایجاد می‌شود.
• Digital sclerosis که در آن پوست انگشتان سفت و ضخیم شده و حرکت انگشتان محدود می‌شود.

خلاصه: اکثر اوقات باکتری‌ها و قارچ‌ها، باعث بیماری‌های پوستی هستند. از طرفی دیگر، برخی بیماری‌های زمینه‌ای نیز، ریسک ابتلا به بیماری‌های پوستی را بالا می‌برند.

مطالعه بیشتر: با بیماری گال بیشتر آشنا شوید.

بارداری و بیماری‌های پوستی

بارداری تغییرات عمده‌‌ای در سطح هورمون‌های بدن ایجاد می‌کند؛ که ممکن است منجر به مشکلات پوستی شود. مشکلات پوستی که از قبل وجود داشته، ممکن است در بارداری تغییر کنند یا بدتر شوند. بیش‌تر مشکلات پوستی که در هنگام بارداری به وجود می‌آیند، با تولد نوزاد رفع می‌شوند؛ اما برخی دیگر نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. مشکلات پوستی شایع در بارداری شامل موارد زیر است:

• ترک پوستی
• ملاسما
• شبه‌پمفیگوس (pemphigoid)
• اگزما
• پاپول‌ها و پلاک‌های کهیری خارش‌دار زمان بارداری

خلاصه: علت اصلی مشکلات پوستی در بارداری، تغییرات هورمونی است. این تغییرات معمولا پس از زایمان رفع شده؛ و ضایعات پوستی به حالت عادی برمی‌گردد.

استرس و بیماری‌های پوستی

استرس باعث کم و زیاد شدن هورمون‌ها می‌شود که محرک ایجادکننده یا بدترکننده برخی اختلال‌های پوستی است. مشکلات پوستی ناشی از استرس شامل موارد زیر است:

• اگزما
• پسوریازیس
• آکنه
• روزاسه
• فلسی‌شدن پوست
• ویتیلیگو
• کهیر
• درماتیت سبوره
• ریزش موی سکه‌ای

خلاصه: استرس یکی از اصلی‌ترین دلایل بروز بیماری‌های پوستی است. استرس باعث بروز دیگر اختلالات جسمی و روحی نیز است.

آفتاب و بیماری‌های پوستی

آفتاب می‌تواند باعث ایجاد اختلال‌های پوستی بسیاری شود. بیش‌تر آن‌ها شایع و بی‌خطر هستند، درحالی‌که برخی دیگر نادر یا تهدیدکننده زندگی هستند. برای درمان مناسب بیماری‌های پوستی مهم است بدانید که کدام بیماری‌های پوستی با‌ آفتاب بهتر یا بدتر می‌شوند. قرار گرفتن در معرض آفتاب می‌تواند باعث بدتر شدن مشکلات پوستی زیر شود:

• خال
• چروک
• آفتاب‌سوختگی
• کراتوز آکتینیک یا کراتوز خورشیدی
• سرطان پوست، شامل سرطان سلول بازال، سرطان سلول سنگفرشی و ملانوما
• حساسیت‌ به نور

خلاصه: برخلاف باور عمومی، نور آفتاب همیشه مضر نیست؛ در برخی بیماری‌های پوستی، نور آفتاب باعث بهبودی نیز می‌شود.

پیشگیری از بیماری‌های پوستی

با توجه به برتری پیشگیری بر درمان، ابتدا به بررسی روش‌های پیشگیری خواهیم پرداخت. با زیوش همراه باشید. یک‌سری از بیماری‌های پوستی غیرقابل‌پیشگیری هستند، مثلاً بیماری‌هایی که دلایل ژنتیکی دارند یا آن‌هایی که به‌خاطر یک بیماری زمینه‌ای ایجاد شده‌اند. هرچند، ممکن است با انجام اقداماتی، بتوانید از دیگر بیماری‌های پوستی پیشگیری کنید. برای پیشگیری از بیماری‌های پوستی عفونی و واگیردار پیشنهاد می‌کنیم به توصیه‌های زیر عمل کنید:

• دستانتان را مرتب با آب گرم و صابون بشویید.
• از به‌اشتراک گذاشتن قاشق، چنگال، لیوان خود با دیگران بپرهیزید.
• از تماس مستقیم با پوست کسانی که عفونت دارند بپرهیزید.
• پیش از استفاده از امکانات همگانی، مثلاً دستگاه‌های باشگاه، آن‌ها را تمیز کنید.
• وسایل شخصی خود، مانند ملافه، برس یا مایو را با دیگران به اشتراک نگذارید.
• در مقابل بیماری‌های پوستی عفونی مانند آبله‌مرغان خود را واکسینه کنید.
• از بیماری‌های پوستی غیرواگیر هم می‌توان پیشگیری کرد. روش‌های پیشگیری بر اساس نوع بیماری متفاوت است. در ادامه به بررسی برخی روش‌های پیشگری بیماری‌های پوستی غیرواگیر می‌پردازیم:
• صورت خود را هرروز با یک شوینده‌ی ملایم و آب بشویید.
• از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
• از حساسیت‌زاهای خوراکی و محیطی دوری کنید.
• از تماس با مواد شیمیایی قوی و دیگر مواد آزارنده بپرهیزید.
• حداقل ۷ ساعت در شبانه روز بخوابید، بسیاری از بیماری‌های پوستی با کمبود خواب بدتر می‌شوند.
• آب فراوان بنوشید.
• رژیم تغذیه‌ای متعادلی داشته باشید.
• از پوست خود در برابر سرما، گرما، باد زیاد مراقبت کنید.
• یاد گرفتن مراقبت درست از پوست و درمان بیماری‌های پوستی برای سلامت پوست ضروری است. برخی مشکلات پوستی نیاز به مراقبت پزشکی دارند، درحالی که به برخی دیگر را می‌توانید به‌سادگی در خانه حل کنید.

خلاصه: روش‌های زیادی برای پیشگیری از بیماری‌های پوستی وجود دارد؛ که بسیار ساده هستند. با این روش‌ها می‌توان از گسترش بیماری‌های واگیردار پوستی نیز جلوگیری کرد.

درمان بیماری‌های پوستی

بیش‌تر بیماری‌های پوستی قابل‌درمان هستند. روش‌های درمانی رایج برای مداوای بیماری‌های پوستی شامل موارد زیر است:

• استفاده از‌ آنتی‌هیستامین‌ها
• کرم‌ها و پمادهای دارویی
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• لیزردرمانی
• تزریق استروئیدها
• دارودرهای هدفمند(targeted therapy)
• داروهای بیولوژیک

در صورتی‌که برای شما مشکلات موقت پوستی پیش آمد، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• استفاده از محصولات مراقبت از پوست
• رعایت بهداشت
• تغییرات کوچک در سبک زندگی، مثلاً تغییرات مشخص در تغذیه

خلاصه: اکثر بیماری‌های پوستی قابل درمان است؛ و رژیم درمانی بیمار توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود. برخی اوقات نیز با انجام برخی فعالیت‌های ساده، می‌توان بیماری‌های پوستی خفیف را رفع کرد.

سخن پایانی

انواع مختلفی از بیماری‌های پوستی وجود دارد. برخی مزمن و برخی موقتی هستند. برخی از این بیماری‌ها ممکن است دردناک و آزاردهنده باشند، اما اکثر آن‌ها خطرناک نیستند. با این حال برخی بیماری‌های پوستی مانند سرطان‌های پوست می‌توانند بسیار جدی و تهدیدکننده زندگی باشند. درمان هرکدام از این بیماری‌ها، بستگی به علت آن بیماری دارد. اگر هرگونه علائم جدید یا غیرعادی‌ در پوست خودتان مشاهده کردید، توصیه تیم زیوش این است که حتماً آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

سؤالات متداول

1. کدام‌ بیماری‌های پوستی روی سلامت روان اثر می‌گذارند؟

داشتن بیماری پوستی می‌تواند برای هر کسی ناراحت‌کننده باشد. علاوه بر مشکلات فیزیکی مانند درد و خارش، این بیماری‌ها می‌توانند تأثیری منفی روی سلامت روان فرد بگذارند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که بین برخی بیماری‌های پوستی مانند آکنه، پسوریازیس، اگزما و ... و استرس و مشکلات روان‌شناختی رابطه وجود دارد. هم‌چنین برخی بیماری‌های پوستی مانند لوپوس، می‌توانند هم در مغز و هم در پوست آسیب‌زننده باشند و باعث تغییراتی در خلق‌وخو شوند.

2. کدام بیماری‌های پوستی درمان قطعی ندارند؟

برخی بیماری‌های پوستی که درمان قطعی ندارند شامل روزاسه، پسوریازیس و ویتیلیگو هستند. با این‌که این بیماری‌ها درمان قطعی ندارند، ولی درمان‌های مناسبی برای آن‌ها وجود دارد که می‌توان با آن‌ها بیماری را تا حد خوبی مدیریت کرد.