اوزمپیک که نام تجاری داروی سماگلوتاید است، دارویی جدید و مؤثر برای کنترل دیابت نوع ۲ و کمک به کاهش وزن است. این دارو با تأثیر بر سیستم گوارشی و مغز، به تنظیم قند خون و کاهش اشتها کمک می‌کند. سماگلوتاید به‌ویژه برای کسانی که با داروهای دیگر قند خونشان کنترل نشده، گزینه‌ای مناسب است.

سماگلوتاید علاوه بر دیابت، یک داروی کاهش وزن نیز شناخته می‌شود و می‌تواند باعث کاهش وزن قابل توجهی در افراد مبتلا به چاقی و اضافه وزن شود. از دیگر مزایای آن، کاهش خطر بیماری‌های قلبی در بیماران دیابتی است. اوزمپیک به‌صورت تزریقی و یک بار در هفته مصرف می‌شود استفاده از آن را آسان می‌کند.

در ادامه، به سؤالاتی مانند «اوزمپیک چیست؟» و «عوارض آن» پاسخ می‌دهیم تا با اطمینان از فواید این دارو بهره‌مند شوید.

طبقه‌بندی دارویی	آگونیست‌ گیرنده شبه‌گلوکاگون پپتید 1 (GLP‐1) و ضددیابت
اشکال دارویی	قلم تزریق زیر جلدی 0.25، 0.5، 1 و 2 میلی‌گرم در میلی‌لیتر
موارد مصرف اصلی	مدیریت دیابت نوع 2 - کاهش وزن - کاهش خطر حوادث قلبی عروقی (در بیماران مبتلا به دیابت یا بیماری‌های قلبی)
نحوه مصرف رایج	این دارو به‌صورت تزریق زیرجلدی و یک بار در هفته، در هر زمان از روز و و مستقل از وعده‌های غذایی، استفاده می‌شود.
تداخلات داروئی مهم^	سایر داروهای آگونیست گیرنده GLP-1 (مثل لیراگلوتاید) و دیگر داروهای ضددیابت (مانند انسولین، پیوگلیتازون و گلی کلازید)
برندهای تجاری معروف	اوزمپیک (Ozempic)
داروهای هم‌گروه	لیراگلوتاید و تیرزپاتاید

^داروهای فهرست‌شده در این جدول، تمامی تداخلات دارویی اوزمپیک را شامل نمی‌شوند. بنابراین، در صورت مصرف هرگونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

کاربرد سماگلوتاید

اوزمپیک (سماگلوتاید) دارویی مؤثر برای درمان دیابت نوع ۲ و کاهش وزن است که باید تحت نظر پزشک مصرف شود.

اوزمپیک برای درمان دیابت نوع 2

سماگلوتاید (اوزمپیک) به عنوان داروی کمکی در کنار سایر داروها یا به تنهایی برای کنترل دیابت نوع 2 استفاده می‌شود. این دارو زمانی مناسب است که قندخون بیماران با رژیم غذایی، ورزش یا مصرف متفورمین به خوبی کنترل نشود.

همچنین در بیماران دیابتی که بیماری‌‎های قلبی-عروقی دارند، مستعد این بیماری‌ها هستند، نیاز به کاهش وزن دارند یا سطح HbA1c در آن‌ها بالاتر از سطح هدف است، سماگلوتاید بسیار مؤثر است.

مطالعه بیشتر: روش های کاهش مصرف قند؛ شیرینی‌جات را به راحتی ترک کنید

آمپول اوزمپیک برای لاغری

داروی سماگلوتاید یا همان اوزمپیک برای کاهش وزن در افرادی با شرایط خاص، همراه با رژیم غذایی و ورزش کاربرد دارد. این دارو برای مصرف خودسرانه در هر فردی که احساس اضافه وزن می‌کند مناسب نیست و پزشک با توجه به وضعیت بدنی و سلامتی شما تصمیم می‌گیرد که آیا اوزمپیک برایتان مناسب است یا خیر.

این دارو معمولاً برای افراد با شاخص توده بدنی (BMI) برابر یا بیشتر از 30 یا BMI بالاتر از 27 همراه با مشکلات مرتبط با چاقی (مانند فشار خون بالا یا چربی خون بالا) تجویز می‌شود. سماگلوتاید به‌دلیل فوایدش بر سلامت قلب و عروق، انتخاب خوبی برای افراد با بیماری‌های قلبی-عروقی به نظر می‌رسد.

مطالعه بیشتر: پروتئین وی برای لاغری؛ نحوه و زمان مناسب مصرف

نحوه مصرف اوزمپیک

اوزمپیک (سماگلوتاید) به صورت زیرجلدی در نواحی شکم، ران یا بازو و یک بار در هفته مصرف می‌شود. روز مشخصی از هفته را انتخاب کنید و همیشه در همان روز تزریق کنید. این دارو می‌تواند قبل یا بعد از غذا تزریق شود اما بهتر است همیشه در یک شرایط ثابت آن را دریافت کنید.

پیش از تزریق، دارو را به دمای محیط برسانید و محل تزریق را با الکل پاک کنید. از سوزن جدید برای هر تزریق استفاده کنید و قلم خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.

قبل از تزریق، مطمئن شوید دارو شفاف و بی‌رنگ است. اگر تغییر رنگ یا ذراتی در آن دیدید، از آن استفاده نکنید.

نحوه مصرف اوزمپیک برای دیابت نوع ۲

پزشک دوز را بر اساس قند خون و سایر داروهای مصرفی تنظیم می‌کند. به‌طور معمول اوزمپیک با دوز اولیه پایین برای کاهش عوارض گوارشی شروع می‌شود و دوز تدریجاً افزایش می‌یابد.

نحوه مصرف اوزمپیک برای کاهش وزن

آمپول اوزمپیک برای لاغری با دوز پایین شروع می‌شود و تدریجاً افزایش می‌یابد. پزشک دوز را بر اساس شرایط بدنی تنظیم می‌کند. اگر پس از سه ماه حداقل 5 درصد از وزن اولیه کاهش نیافت، پزشک ممکن است قطع دارو را توصیه کند.

فراموشی دوز

اگر تزریق یک دوز از سماگلوتاید را فراموش کردید و کمتر از ۵ روز گذشته، در اولین فرصت که به یاد آوردید، دارو را تزریق کنید. اما اگر بیشتر از 5 روز از زمان مصرف دارو گذشته باشد، باید از آن دوز صرف‌نظر کنید و طبق برنامه معمول، دوز بعدی را در هفته بعد دریافت کنید.

عوارض جانبی احتمالی اوزمپیک

اوزمپیک (سماگلوتاید) ممکن است علاوه بر فواید، عوارض جانبی داشته باشد. عوارض شایع اوزمپیک معمولاً خفیف و موقتی هستند و با گذشت زمان کاهش می‌یابند. در صورت شدید یا مداوم بودن عوارض آمپول اوزمپیک، با پزشک مشورت کنید.

عوارض شایع این دارو شامل موارد زیر است:

• تهوع و استفراغ

• اسهال و یبوست

• درد شکمی

• نفخ

• کاهش اشتها

• سوءهاضمه

• سردرد

• سرگیجه

در موارد نادر، آمپول اوزمپیک ممکن است باعث واکنش‌های حساسیتی مانند تورم صورت، مشکل تنفسی، یا بثورات پوستی شود. در صورت بروز این علائم، مصرف را متوقف و فوراً به پزشک مراجعه کنید.

تداخلات دارویی اوزمپیک

این دارو به طور معمول تداخل جدی و خطرناک با سایر داروها ندارد. هر چند برخی داروها ممکن است روی میزان جذب سماگلوتاید اثر گذاشته و آن را کاهش یا افزایش دهند. به طور کلی بهتر است لیست کاملی از داروهای مصرفی خود را پیش از شروع درمان با اوزمپیک در اختیار پزشک خود قرار دهید.

در ادامه لیستی از داروهایی که با اوزمپیک تداخل دارند آورده شده است:

• سایر داروهای آگونیست گیرنده GLP-1 (مثل لیراگلوتاید)

• دیگر داروهای ضددیابت (مانند انسولین، پیوگلیتازون و گلی کلازید)

موارد هشدار مصرف

اگر به سماگلوتاید یا سایر اجزای آمپول اوزمپیک حساسیت دارید، این دارو را مصرف نکنید.

اوزمپیک برای درمان دیابت نوع ۱ مناسب نیست. اوزمپیک برای همه افراد مناسب نیست و در برخی شرایط یا بیماری‌ها باید با احتیاط مصرف شود یا اصلاً استفاده نشود. در صورت داشتن شرایط زیر، پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید:

• حساسیت به سماگلوتاید یا ترکیبات آن

• سابقه جراحی باریاتریک

• مشکلات معده که باعث کندی تخلیه معده (گاستروپارزی) می‌شود

• نارسایی کبدی یا کلیوی

• افرادی که تحت جراحی یا اندوسکوپی قرار می‌گیرند

• تری‌گلیسیرید خون بالا

• سابقه مشکلات پانکراس

• سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان مدولاری تیروئید (MTC)

• بیماری ژنتیکی خاص (سندروم نئوپلازی غدد درون‌ریز نوع ۲ یا MEN2)

• سابقه اقدام به خودکشی یا افکار خودکشی

• سابقه آسیب شبکیه چشم (رتینوپاتی دیابتی)

• بیماری‌های کیسه صفرا (مانند سنگ یا التهاب کیسه صفرا)

مصرف اوزمپیک در دوران بارداری و شیردهی

بررسی ایمنی اوزمپیک (سماگلوتاید) در دوران باروری، بارداری، و شیردهی ضروری است تا خطرات احتمالی برای مادر و کودک به حداقل برسد.

مصرف اوزمپیک در دوران باروری

آگونیست‌های گیرنده GLP-1 مانند سماگلوتاید برای افرادی که قصد بارداری دارند توصیه نمی‌شوند. در طول درمان، استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری ضروری است. اگر قصد بارداری دارید، حداقل ۲ ماه قبل از بارداری مصرف اوزمپیک را با مشورت پزشک قطع کنید و به داروی جایگزین تغییر دهید.

مصرف اوزمپیک در دوران بارداری

داده‌های موجود در مورد ایمنی آگونیست‌های گیرنده GLP-1 مانند سماگلوتاید در دوران بارداری محدود است. دیابت کنترل‌نشده در بارداری می‌تواند خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. بنابراین، پزشک معمولاً داروهای دیگری برای مدیریت دیابت در بارداری توصیه می‌کند اما باید از مصرف داروهای این دسته خودداری شود.

مصرف اوزمپیک در دوران شیردهی

مشخص نیست که اوزمپیک به شیر مادر منتقل می‌شود. پزشک با بررسی فواید این دارو برای مادر و خطرات احتمالی برای نوزاد، تصمیم به تجویز یا عدم تجویز آن می‌گیرد.

مکمل‌های دارای اثرات مشابه اوزمپیک

مکمل‌ها می‌توانند همراه با اوزمپیک (سماگلوتاید) به کنترل قند خون در دیابت نوع ۲ یا کاهش وزن کمک کنند، اما جایگزین این دارو نیستند. مصرف آن‌ها باید با نظر پزشک و متناسب با شرایط بدنی و داروهای شما باشد. در ادامه، مکمل‌های مؤثر برای هر دو کاربرد سماگلوتاید معرفی می‌شوند.

مکمل‌های مؤثر در کنترل قندخون

ترکیباتی مانند کروم، آلفا لیپوئیک اسید و منیزیم به تنظیم قند خون در افراد دیابتی کمک کنند. این ترکیبات با افزایش حساسیت سلول‌ها به انسولین و کاهش التهاب، در مدیریت قند خون نقش دارند. در ادامه، مکمل‌هایی بر پایه این ترکیبات معرفی می‌شوند:

مکمل‌های مؤثر در کنترل وزن

فیبر با افزایش احساس سیری، کالری دریافتی را کاهش می‌دهد و به مدیریت وزن کمک می‌کند. مکمل‌های حاوی فیبر می‌توانند با مشورت پزشک به‌عنوان جایگزین یا مکمل کمکی در کنار اوزمپیک استفاده شوند. در ادامه، برخی از این مکمل‌ها را معرفی می‌کنیم:

مطالعه بیشتر: بهترین قرص لاغری در داروخانه‌ها

مکانیسم اثر اوزمپیک

سماگلوتاید یک آگونیست‌ گیرنده شبه‌گلوکاگون پپتید 1 است که با افزایش ترشح انسولین و کاهش گلوکاگون (هورمونی که باعث افزایش قند خون می‌شود)، قند خون را کنترل می‌کند. همچنین سماگلوتاید با کند کردن تخلیه معده باعث احساس سیری طولانی‌تر و کاهش تمایل به مصرف غذا می‌شود. علاوه بر اثرات این دارو در سیستم گوارش، سماگلوتاید در نواحی خاصی از مغز که مسئول تنظیم اشتها و مصرف کالری هستند، اثر می‌کند و به کنترل اشتها و مصرف کالری کمک می‌کند.

سخن پایانی

اوزمپیک (سماگلوتاید) یک داروی موثر در مدیریت قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بوده و در کنار تاثیری که بر قند خون فرد دارد، موجب کاهش عوارض قلبی عروقی نیز می‌شود. اوزمپیک به صورت قلم‌های از پیش پر شده در داروخانه قابل خرید بوده و تزریق آن به صورت زیرجلدی و هفته‌ای یک بار است.

اوزمپیک نیز همچون سایر داروها عوارض جانبی و تداخلات دارویی مختلفی دارد که لازم است حتما پیش از مصرف آن با پزشک خود در این مورد صحبت کنید. از مصرف خودسرانه این دارو پرهیز کرده و حتما با نظر متخصص و با در نظر گرفتن احتیاطات لازم مصرف آن را آغاز کنید.

سؤالات متداول

1. اوزمپیک برای چه افرادی مناسب است؟

اوزمپیک برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ که به کنترل قند خون با روش‌های دیگر پاسخ مناسبی نداده‌اند، مناسب است. همچنین این دارو برای کاهش وزن در افراد چاق یا دارای اضافه وزن استفاده می‌شود.

2. اوزمپیک را چطور مصرف کنیم؟

اوزمپیک به صورت تزریق زیر جلدی یک بار در هفته تجویز می‌شود. این دارو به‌فرم قلم‌های از پیش پر شده با دوز مختلف موجود است.

3. اوزمپیک چگونه به کاهش وزن کمک می‌کند؟

اوزمپیک با کاهش سرعت تخلیه معده و افزایش احساس سیری به کاهش وزن کمک می‌کند.

4. داروی اوزمپیک ساخت کدام کشور است؟

اوزمپیک نام تجاری داروی سماگلوتاید است که توسط شرکت نوو نوردیسک Novo Nordisk (شرکت داروسازی دانمارکی چندملیتی) تولید می‌شود.

5. اوزمپیک نیاز به نسخه پزشک دارد؟

بله، مصرف این دارو حتماً باید زیر نظر پزشک صورت بگیرد و برای تهیه آن نیز نیاز به نسخه پزشک است.

6. اگر یک دوز اوزمپیک را فراموش کردیم چه کار کنیم؟

در اولین فرصت که به یاد آوردید، دارو را تزریق کنید. اما اگر بیشتر از 5 روز از زمان مصرف دارو گذشته باشد، باید از آن دوز صرف‌نظر کنید و طبق برنامه معمول، دوز بعدی را در هفته بعد دریافت کنید.

7. چه مدت طول می‌کشد تا اوزمپیک اثر کند؟

بسیاری از افراد در هفته اول شاهد بهبود سطح قند خون هستند. اثرات کامل بر قند خون و کاهش وزن، بسته به دوز و پاسخ بدن ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.

 

منابع: WebMD | Drugs.com | UpToDate

نویسنده: دکتر نگار تقی پور

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر