فواید منیزیم در بارداری؛ غذاها و مکمل‌های مطمئن برای مادران

منیزیم یکی از مواد معدنی ضروری برای سلامت انسان است که نقش مهمی در بسیاری از فرایندهای بیوشیمیایی بدن ایفا می‌کند. در دوران بارداری، نیاز به این ماده معدنی به‌طور خاص افزایش می‌یابد، چراکه منیزیم نه‌تنها برای سلامت مادر، بلکه برای رشد و توسعه صحیح جنین نیز حیاتی است. این ماده معدنی در تنظیم عملکرد عضلات، حفظ سلامت استخوان‌ها و تقویت سیستم عصبی مؤثر است.

منیزیم می‌تواند به کاهش عوارض ناخوشایند دوران بارداری مانند گرفتگی عضلات و اضطراب کمک کند. همچنین در پیشگیری از عوارضی مانند پره‌اکلامپسی و زایمان زودرس نیز مؤثر است. شاید برای شما هم سوال شده باشد که مصرف منیزیم در بارداری چه اهمیتی دارد، یا بهترین زمان مصرف شربت منیزیم هیدروکساید​ و بهترین زمان مصرف قرص منیزیم در بارداری​ چه زمانی است؟ با ما همراه باشید تا به تمامی این سوالات پاسخ دهیم.

چرا منیزیم برای زنان باردار اهمیت دارد؟

با توجه به اینکه بسیاری از زنان ممکن است در دوران بارداری دچار کمبود منیزیم شوند، آگاهی از منابع غذایی غنی از این ماده و مشورت با پزشک در مورد نیازهای تغذیه‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد. در این راستا، توجه به مصرف منیزیم می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی مادر و سلامت جنین کمک کند.

منیزیم به دلایل متعددی برای مادران باردار حیاتی است. نخستین و مهم‌ترین دلیل، نقش آن در رشد و توسعه جنین است. این ماده معدنی به تشکیل استخوان‌ها کمک می‌کند و همچنین در تولید پروتئین‌ها و DNA ضروری است. همچنین با کاهش خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی (فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار در دوران بارداری) مرتبط است که یکی از عوارض جدی بارداری است.

یکی دیگر از نقش‌های مهم منیزیم در دوران بارداری، کمک به تنظیم فشار خون است. علاوه‌براین موارد منیزیم می‌تواند به کاهش انقباضات زودرس رحم کمک کند و از زایمان زودرس جلوگیری کند.

برخی دیگر از فواید منیزیم در بارداری به شرح زیر است:

• تنظیم قند خون: منیزیم به تنظیم قند خون کمک می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهد. از این رو منیزیم برای سلامت مادر و جنین حیاتی است.
• تقویت سیستم ایمنی: منیزیم به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و مادر باردار را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند.
• تولید انرژی: این ماده معدنی در تولید انرژی سلولی نقش دارد که برای فعالیت‌های روزانه مادر باردار ضروری است.
• عملکرد عصبی: یکی دیگر از فواید منیزیم این است که در بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب تأثیرگذار است. تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث نوسانات خلقی شود. منیزیم با تنظیم انتقال‌دهنده‌های عصبی به بهبود خلق‌وخو کمک می‌کند و می‌توان گفت منیزیم برای کاهش استرس های بارداری هم مفید است.
• عملکرد عضلات: منیزیم برای گرفتگی‌های عضلانی بارداری، که در دوران بارداری شایع است، بسیار مفید است. این ماده معدنی با آرامش‌بخشیدن به عضلات، به کاهش درد و ناراحتی مادران باردار کمک می‌کند.

 

عوارض کمبود منیزیم در دوران بارداری

کمبود منیزیم در دوران بارداری می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گرفتگی عضلات
• خستگی و ضعف
• اضطراب و افسردگی
• بی‌حسی و گزگز
• افزایش خطر زایمان زودرس
• پره‌اکلامپسی

 

دوزهای پیشنهادی مصرف منیزیم در دوران بارداری و شیردهی

دوز مناسب منیزیم در دوران بارداری می‌تواند بسته به نیازهای فردی و وضعیت سلامتی متفاوت باشد. به طور کلی، نیاز روزانه به منیزیم در دوران بارداری و شیردهی به شرح زیر است:

• زنان باردار ۱۸ ساله و جوان‌تر: ۴۰۰ میلی‌گرم در روز
• زنان باردار ۱۹ تا ۳۰ ساله: ۳۵۰ میلی‌گرم در روز
• زنان باردار ۳۱ ساله و بالاتر: ۳۶۰ میلی‌گرم در روز
• زنان شیرده ۱۸ ساله و جوان‌تر: ۳۶۰ میلی‌گرم در روز
• زنان شیرده ۱۹ تا ۳۰ ساله: ۳۱۰ میلی‌گرم در روز
• زنان شیرده ۳۱ ساله و بالاتر: ۳۲۰ میلی‌گرم در روز

بهترین راه برای تأمین منیزیم، مصرف غذاهای غنی از این ماده معدنی مانند سبزیجات برگ سبز تیره، آجیل و دانه‌ها است.

 

بهترین زمان مصرف قرص منیزیم در بارداری

بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که قرص منیزیم را با غذا مصرف کنید تا جذب آن بهتر شده و از عوارض گوارشی مانند ناراحتی معده جلوگیری شود، اما برخی زنان باردار ترجیح می‌دهند که منیزیم را در شب مصرف کنند؛ زیرا ممکن است به بهبود خواب و پیشگیری از گرفتگی‌های عضلانی در طول این مدت جلوگیری کند.

 

عوارض جانبی احتمالی مصرف بیش از حد منیزیم در دوران بارداری

مصرف بیش از حد هر ماده‌ای، حتی مواد مغذی مانند منیزیم، می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. در دوران بارداری، به دلیل حساسیت‌های ویژه بدن مادر و جنین، اهمیت رعایت دوز مناسب منیزیم دوچندان می‌شود. عوارض جانبی رایج مصرف بیش از حد منیزیم، یا به اصطلاح مسمومیت با منیزیم، شامل موارد زیر است:

• مشکلات گوارشی: اسهال، تهوع و استفراغ از شایع‌ترین عوارض مصرف بیش از حد منیزیم هستند. این مشکلات می‌تواند به دلیل تحریک روده و افزایش حرکات آن ایجاد شود.
• ضعف عضلانی: منیزیم نقش مهمی در عملکرد عضلات دارد. مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث ضعف عضلانی و احساس خستگی شود.
• اختلالات قلبی: در موارد شدید، مصرف بیش از حد منیزیم می‌تواند بر ضربان قلب و ریتم آن تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات قلبی شود.
• اختلالات عصبی: برخی افراد ممکن است پس از مصرف بیش از حد منیزیم احساس گیجی، خواب‌آلودگی و سردرگمی کنند.
• افت فشار خون: منیزیم به تنظیم فشار خون کمک می‌کند. اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث کاهش شدید فشار خون شود.
• اختلالات کلیوی: کلیه‌ها نقش مهمی در دفع مواد زائد از بدن دارند. مصرف بیش از حد منیزیم می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و عملکرد آن‌ها را مختل کند.

 

ترکیب منیزیم با سایر مواد مغذی در بارداری

گاهی اوقات منیزیم در مکمل‌های کمک‌درمانی دوران بارداری، با مواد مغذی دیگر مانند کلسیم، پتاسیم و ویتامین دی ترکیب می‌شود. ترکیب منیزیم با سایر مواد مغذی به دلایل زیر انجام می‌شود:

• عملکرد بهتر: ترکیب منیزیم با سایر مواد مغذی، باعث بهبود عملکرد آن‌ها در بدن می‌شود.
• پیشگیری از کمبودها: با ترکیب مناسب مواد مغذی، از بروز کمبودهای مختلف در دوران بارداری جلوگیری می‌شود.
• جذب بهتر

بهترین ترکیبات منیزیم با سایر مواد مغذی در مکمل‌های دوران بارداری به شرح زیر است:

منیزیم و کلسیم

این دو ماده معدنی برای سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها بسیار مهم هستند. نسبت مناسب کلسیم به منیزیم به جذب بهتر هر دو کمک می‌کند. بنابراین خرید کلسیم و منیزیم و مصرف این مکمل، می‌تواند هم در جذب و هم در تأثیرگذاری بیشتر این دو ماده مغذی مؤثر باشد.

منیزیم و ویتامین D

ویتامین D به جذب کلسیم و منیزیم در روده کمک می‌کند. به همین ترتیب کمبود ویتامین D می‌تواند به کمبود کلسیم و منیزیم منجر شود. در نتیجه خرید ویتامین d و منیزیم در یک مکمل، می‌توان مثل زدن یک نشان با تیر باشد.

منیزیم و پتاسیم

این دو ماده معدنی به تنظیم فشار خون و عملکرد عضلات کمک می‌کنند. کمبود پتاسیم می‌تواند عوارض جانبی مصرف مکمل‌های منیزیم را افزایش دهد.

منیزیم و ویتامین B6

ویتامین B6 به تبدیل غذا به انرژی و همچنین به تولید برخی انتقال‌دهنده‌های عصبی کمک می‌کند. بنابراین خرید منیزیم و ویتامین b6 به صورت مکمل، می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

 

بهترین مکمل منیزیم

انتخاب بهترین نوع مکمل منیزیم به عوامل مختلفی بستگی دارد، که عبارتند از:

• علت مصرف مکمل: آیا مکمل برای پیشگیری از کمبود منیزیم، کاهش یبوست یا برای درمان مشکلی خاص مصرف می‌شود؟
• وضعیت سلامتی: آیا مشکلات گوارشی یا بیماری خاصی دارید؟
• توصیه پزشک: پزشک شما با توجه به شرایط شما بهترین نوع مکمل را توصیه خواهد کرد.

شاید بپرسید چرا انتخاب نوع مکمل منیزیم اهمیت دارد؟ در پاسخ می‌توان گفت:

• برخی انواع منیزیم نسبت به بقیه بهتر جذب می‌شوند.
• برخی انواع منیزیم ممکن است عوارض گوارشی کمتری داشته باشند.
• نیاز هر فرد به نوع خاصی از منیزیم ممکن است متفاوت باشد.

به‌طور کلی، منیزیم سیترات به دلیل جذب خوب و کاهش یبوست، یکی از بهترین گزینه‌ها برای مادران باردار است. اما باز هم توصیه می‌شود قبل از مصرف هر نوع مکمل منیزیم، حتماً با پزشک یا ماما مشورت کنید تا بهترین راهنمایی را بر اساس نیازهای خاص بارداری شما ارائه دهند.

همچنین، مقدار مناسب و نحوه صحیح مصرف آن نیز باید توسط پزشک تعیین شود.

 

برخی از مکمل‌های منیزیم در دوران بارداری

در ادامه دو مورد از مکمل‌های خوب منیزیم را به شما معرفی خواهیم کرد. این مکمل‌ها در دوران بارداری قابل مصرف هستند، البته بهتر است قبل از مصرف هر مکملی در این دوره، با پزشک خود مشورت کنید.

1. قرص کالمرز سیمرغ داروی عطار

این مکمل حاوی کلسیم، منیزیم و زینک است و علاوه‌براین دارای ویتامین D3 است و قابل استفاده برای بانوان باردار نیز هست.

 

خرید قرص کالمرز

2. کپسول مگنیفورت هولیستیکا

این مکمل علاوه‌بر منیزیم، دارای ویتامین‌های D، B1 و B6 است و در کاهش حملات میگرن و سردرد، بهبود علائم PMS و کمک به کاهش یبوست نیز تاثیرگذار خواهد بود.

خرید کپسول مگنیفورت

 

منابع غذایی منیزیم مناسب دوران بارداری

منیزیم، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای مادران باردار است. این ماده معدنی نقش مهمی در تشکیل استخوان‌ها، عملکرد اعصاب و عضلات و تنظیم فشار خون ایفا می‌کند. برای اطمینان از دریافت کافی منیزیم در دوران بارداری، بهتر است از یک رژیم غذایی حاوی منیزیم پیروی کنید.

مواد غذایی غنی از منیزیم به طور کلی شامل موارد زیر هستند:

• سبزیجات با برگ سبز تیره مانند اسفناج، کلم پیچ، کاهو
• آجیل و دانه‌ها مانند بادام، گردو، تخمه کدو، دانه چیا
• حبوبات مانند لوبیا، نخود، عدس
• ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی قزل‌آلا
• آووکادو
• موز
• شکلات تلخ (با درصد بالای کاکائو)

برخی نکات مهم در مصرف منیزیم عبارتند از:

• تنوع در رژیم غذایی: برای دریافت تمام مواد مغذی مورد نیاز، بهتر است رژیم غذایی متنوعی داشته باشید. گنجاندن منیزیم در رژیم بارداری به سلامت مادر و جنین کمک شایانی می‌کند.
• پخت‌وپز مناسب: روش پخت‌وپز می‌تواند بر جذب بهتر منیزیم موجود در غذاها تأثیر بگذارد. برای حفظ بیشترین مقدار منیزیم، بهتر است سبزیجات را به صورت بخارپز یا خام مصرف کنید.

شربت منیزیم هیدروکساید چیست؟

شربت منیزیم هیدروکسید که به نام‌های رایج‌تری مانند شیر منیزی نیز شناخته می‌شود، یک داروی پرکاربرد در درمان مشکلات گوارشی است. این شربت برای درمان دو مشکل مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• تسکین سوزش سر دل: سوزش سر دل یکی از شایع‌ترین مشکلات در دوران بارداری است. منیزیم هیدروکسید با خنثی کردن اسید معده، به تسکین این عارضه کمک می‌کند.
• منیزیم برای یبوست بارداری: یبوست نیز مشکل دیگری است که بسیاری از زنان باردار با آن مواجه می‌شوند. منیزیم هیدروکسید با افزایش آب در روده‌ها، به نرم شدن مدفوع و بهبود یبوست کمک می‌کند.

بهترین زمان مصرف شربت منیزیم هیدروکساید نیز به شرح زیر است:

• برای مشکلات گوارشی مانند سوزش معده یا سوءهاضمه: معمولاً بهتر است یک تا دو ساعت بعد از وعده‌های غذایی یا قبل از خواب مصرف شود.
• برای یبوست: ممکن است پزشک توصیه کند که آن را در زمان خاصی از روز مصرف کنید اما معمولاً توصیه مصرف در شب است.

منیزیم هیدروکسید ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد. بنابراین، پزشک را از تمام داروهایی که مصرف می‌کنید آگاه سازید. این شربت نباید به صورت مداوم و بدون توصیه پزشک استفاده شود.

 

چه زمانی باید از مصرف منیزیم هیدروکسید اجتناب کرد؟

در برخی موارد، مصرف منیزیم هیدروکسید توصیه نمی‌شود. این شرایط عبارتند از:

• مشکلات کلیوی: افرادی که دارای مشکلات کلیوی هستند، باید با احتیاط و تحت نظر پزشک از منیزیم هیدروکسید استفاده کنند.
• آلرژی: اگر به منیزیم هیدروکسید یا هر یک از اجزای آن حساسیت دارید، از مصرف آن خودداری کنید.

 

سخن پایانی

منیزیم، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی مورد نیاز بدن، در دوران بارداری نقش بی‌بدیلی ایفا می‌کند. این ماده معدنی به‌عنوان یک عامل کلیدی در سلامت مادر و جنین شناخته می‌شود و در فرآیندهای متعددی نقش دارد.

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف کافی منیزیم می‌تواند خطراتی مانند پره‌اکلامپسی و زایمان زودرس را نیز کاهش دهد. همچنین، این ماده معدنی به کاهش گرفتگی عضلات، بهبود عملکرد گوارشی و تأمین انرژی لازم برای بدن کمک می‌کند.

آنچه اهمیت دارد، رعایت تعادل در مصرف منیزیم است؛ چراکه مصرف بیش از حد یا کمتر از نیاز می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد. بهترین راه برای اطمینان از دریافت منیزیم کافی، مشورت با پزشک، پیروی از یک رژیم غذایی متنوع و سالم، و در صورت نیاز، استفاده از مکمل‌های توصیه‌شده است.

در نهایت، به یاد داشته باشیم که بارداری دورانی حساس و نیازمند توجه ویژه به سلامتی مادر و جنین است. منیزیم به‌عنوان یکی از عوامل اصلی سلامت در این دوره، می‌تواند به شما کمک کند تا سفری سالم‌تر و لذت‌بخش‌تر در دوران بارداری تجربه کنید و فرزندی سالم به دنیا بیاورید.

 

سؤالات متداول

1. آیا مصرف منیزیم در دوران شیردهی نیز توصیه می‌شود؟

بله، منیزیم برای مادران شیرده نیز مهم است؛ زیرا بخشی از منیزیم بدن نوزاد از طریق شیر مادر تأمین می‌شود.

2. آیا منیزیم می‌تواند بر جنین تأثیر بگذارد؟

بله، منیزیم برای سلامت جنین ضروری است. کمبود منیزیم می‌تواند منجر به عوارضی مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و نقایص مادرزادی شود.

3. آیا منیزیم می‌تواند به کاهش درد زایمان کمک کند؟

برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منیزیم در دوران بارداری ممکن است به کاهش شدت درد زایمان کمک کند.

 

نویسنده: فاطمه پیوند

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده