آهن بهعنوان یک ماده معدنی ضروری برای تمامی انسانها در نظر گرفته میشود. این نیاز به صورت ویژه برای کودکانی که به سرعت در حال رشد هستند، جدیتر است. از طرف دیگر، کمبود آهن را میتوان رایجترین نوع کمبود تغذیهای در بین کودکان در سراسر جهان دانست.
آهن در بدن ما در فرایندهای مختلفی شرکت میکند؛ ازجمله تولید هموگلوبین. این پروتئین در سلولهای قرمز خون وجود داشته و با رساندن اکسیژن به تمامی سلولهای بدن و جمعآوری دیاکسید کربن برای دفع، نقش بسیار مهمی در حیات ایفا میکند. همچنین این ریزمغذی ضروری برای تولید انواع هورمونها مورد نیاز است.
کمبود آهن میتواند پیامدهای مهمی را برای کودکان و نوزادان در پی داشته باشد. از جمله جدیترین این عوارض میتوان به تاخیر در رشد جسمی و ذهنی، کنارهگیری اجتماعی و نقص توجه اشاره کرد. در کنار اینها، عارضههای متعدد دیگری از جمله سردی انگشتان، رنگپریدگی، کندی رشد، خستگی زیاد، انواع اختلالات رفتاری و کماشتهایی هم در اثر این کمبود، بروز پیدا میکنند. استفاده از یک فراورده مؤثر، کمعارضه و حاوی فرمی نوآورانه از آهن مانند قطره خوراکی لیپوزوفر میتواند راهکار موثری برای پیشگیری از بروز فقر آهن یا درمان آن در کودک دلبند شما باشد.
ترکیبات قطره خوراکی لیپوزوفر
به ازای هر یک میلیلیتر از قطره [جمعا ۳۰ میلیلیتر]، حاوی ترکیب زیر میباشد:
۷ میلیگرم آهن لیپوزومال: ماده مغذی ضروری برای رشد طبیعی جسم و ذهن کودک، تقویت سیستم ایمنی، بهبود عملکرد مغز و اعصاب ، تنظیم سوختوساز انرژی و بهبود عملکرد ورزشی
مزایای استفاده از قطره خوراکی لیپوزوفر
مصرف منظم و مطابق مقادیر درج شده از این محصول میتواند مزایای مختلفی برای سلامتی فرزند شما در پی داشته باشد، ازجمله:
پیشگیری از بروز انواع اختلالات ناشی از کمبود آهن در کودک (شناختی، ذهنی و جسمی)
پیشگیری و درمان کمخونی ایجاد شده بهعلت کمبود آهن
داشتن حداقل عوارض گوارشی بهعلت استفاده از فرم ویژه آهن لیپوزومال
عدم سیاه کردن دندانهای کودک (برخلاف انواع قدیمی و رایج قطرههای آهن)
جذب بالاتر نسبت به بقیه انواع آهن موجود
دارای طعم بسیار خوشمزه و دلپذیر تافی با پذیرش بالا توسط کودک
قطره خوراکی لیپوزوفر برای چه کسانی مناسب است؟
آهن برای رشد طبیعی و استاندارد همه نوزادان و کودکان ضروری است. این ریزمغذی، هم در رشد جسمانی و هم در رشد ذهنیشناختی کودک یک عامل موثر به شمار میرود. در صورتی که نوزاد در دوران رشد خود مقادیر کافی از آهن را دریافت نکند، ممکن است در آینده فعالیت بدنی کمتری داشته باشد و البته، تأخیر قابل توجهی را در رشد خود تجربه کند. همچنین، عوارض دیگری ممکن است رخ دهد، ازجمله:
مشکلات رفتاری و خلقی (مانند تندمزاجی و بداخلاقی)
عقب افتادن از منحنی رشد و وزنگیری
رنگپریدگی پوست
بیاشتهایی
علاوهبر این موارد، کمبود آهن میتواند منجر به اختلال در عملکرد درسی کودکان در سنین بالاتر در مدرسه شود. تمرکز دشوار روی درس (مخصوصا ریاضی)، احساس خستگی و ضعف از جمله این موارد هستند. بنابراین مصرف مکمل آهن برای کلیه نوزادان رسیده از ۴ الی ۶ ماهگی تا ۲ سالگی و نوزادان نارس از بدو تولد تا ۲ سالگی ضروری است؛ مگر اینکه نوزاد به روش دیگری (مثلا از طریق مصرف شیرخشکهای خاص غنیشده با آهن)، آهن مورد نیازش را دریافت کند.
نحوه مصرف قطره خوراکی لیپوزوفر
شما میتوانید مطابق توضیحاتی که در ادامه درج شدهاست و با اطلاع از اینکه هر یک میلیلیتر از این فراورده حاوی ۷ میلیگرم آهن است، مقدار مورد نیاز از این قطره را برای کودک اندازهگیری کنید [توجه کنید که این مقادیر با تجویز پزشک قابل تغییر هستند]:
نوزادان رسیده: ۱ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن نوزاد در هر روز از ۴ تا ۶ ماهگی (مثلا اگر نوزاد ۴ کیلوگرم وزن دارد، مقدار مورد نیاز آهن ۴ میلیگرم معادل تقریبا ۰/۶ میلیلیتر از این قطره خواهد بود. این مقدار با قطرهچکان موجود در بستهبندی بهسادگی قابلیت اندازهگیری دارد. توجه داشته باشید که حداکثر دوز مصرفی برای این بازه سنی، ۱۵ میلیگرم معادل تقریبا ۲ میلیلیتر در هر ۲۴ ساعت میباشد.)
نوزادان نارس: ۲ الی ۴ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن نوزاد در هر روز (سقف دوز روزانه: ۱۵ میلیگرم)
کودکان ۲ تا ۴ سال: ۷ میلیگرم در روز
کودکان ۴ تا ۹ سال: ۱۰ میلیگرم در روز
کودکان ۹ تا ۱۳ سال: ۸ میلیگرم در روز
توصیه: آهن با معده خالی (یعنی ۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا) جذب بهتری دارد. به این منظور میتوانید قطره را با قطرهچکان بهطور مستقیم در دهان (به سمت پشت زبان) کودک قرار دهید. در صورتی که مصرف با معده خالی سبب اذیت شدن و دلدرد کودک شد، میتوانید آن را در شیرخشک (ترجیحا شیر مادر نه، بهعلت کاهش جذب)، آبمیوه طبیعی، غلات یا سایر غذاهای کمکی مخلوط کنید.
موارد هشدار مصرف
مصرف بیش از حد (عمدتا تصادفی) فراوردههای حاوی آهن از عوامل اصلی مسمومیت در کودکان زیر ۶ سال محسوب میشود. بنابراین ضروری است که محصول فوق را کاملا دور از دسترس کودک نگهداری کنید. توجه کنید که اگر بهصورت اتفاقی، مقدار بیش از حد این فراورده مصرف شد، فورا با مرکز اطلاعات داروها و سموم ۱۹۰ تماس بگیرید یا به نزدیکترین اورژانس بیمارستانی مراجعه کنید.
تداخل دارویی
اگر کودک شما در حال مصرف دارو است، بهتر است که جهت جلوگیری از کاهش جذب دارو، بین این قطره و داروی کودک فاصله کافی را رعایت کنید؛ به این معنا که قطره خوراکی لیپوزوفر را ۲ ساعت قبل یا ۴ ساعت بعد از آن دارو مصرف کنید. همچنین ممکن است این فراورده با برخی از تستهای آزمایشگاهی (مانند تست خون مخفی در مدفوع) تداخل داشته باشد؛ به این معنا که باعث بروز نتایج نادرست در آزمایش شود. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه قبل از انجام تست، از مصرف این دارو برای کودک شما مطلع هستند.
عوارض جانبی قطره خوراکی لیپوزوفر
توجه داشته باشید که این قطره بهعلت محتوای آهن لیپوزومال، کمترین عوارض گوارشی را ایجاد میکند. بااینحال در برخی از موارد، مصرف این فراورده ممکن است سبب ناراحتیهای گوارشی خفیف مانند اسهال، یبوست یا درد شکمی شود. این اثرات عمدتا موقتی هستند و پس از مدتی با سازگار شدن بدن کودک، از بین خواهند رفت. همچنین ممکن است آهن باعث سبز، سیاه یا تیره شدن مدفوع کودک شود. این اثر مضر نیست و نیازی به اقدام درمانی ندارد. اگر هریک از عوارض ذکر شده ماندگار شد یا بدتر گردید، مصرف آن را قطع کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.
توجه: لازم است بدانید که واکنش حساسیتی جدی به این قطره نادر است. بااینحال، در صورت مشاهده علامتهای یک واکنش آلرژیک شدید از جمله قرمزی یا دانه زدن پوست، خارش، ایجاد تورم خصوصا در صورت، زبان یا گلو و مشکلات تنفسی، مصرف را قطع و به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
1. چه مدت پس از مصرف منظم قطره لیپوزوفر، اثرات آن در آزمایش قابل مشاهده خواهد بود؟
برای مشاهده بهترین تاثیر، لازم است که مصرف این فراورده برای حداقل سه ماه پیوسته انجام شود.
2. در صورتی که نوزاد فقط شیر مادر میخورد، در چه سنی باید مصرف مکمل آهن شروع شود؟
شیر مادر حاوی آهن بسیار کمی است. به همین منظور، آکادمی اطفال آمریکا برای نوزادانی که صرفا با شیر مادر تغذیه میشوند، توصیه میکند که از ۴ ماهگی، مصرف مکمل را با فرمول یک میلیگرم آهن به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن داشته باشند.
نویسنده : سروش سراب هرسینی
ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر