راهنمای کامل خرید مسواک؛ آیا می‌دانید چه مسواکی مناسب شماست؟

آیا هنوز هم زمانی که به فروشگاه می‌روید، به‌محض دیدن اولین مسواکی که قیمت مناسبی دارد یا ظاهر قشنگی دارد، آن را انتخاب می‌کنید؟ یا هنگام خرید مسواک نکاتی را هم در نظر می‌گیرید؟

مهم‌ترین نکته برای رعایت بهداشت دهان و دندان، خرید مسواک مناسب شما است؛ زیرا مسواک زدن نه‌تنها در زیبایی ظاهر و سلامتی دندان‌هایتان نقش دارد، بلکه حتی می‌تواند شما را از بروز بعضی بیماری‌های مهم دور نگه دارد. بنابراین، مهم است که قبل از خرید، از انواع مختلف مسواک، کاربرد هر مسواک در رفع مشکلات دهان و دندان و معایب و مزایای آن‌ها اطلاع داشته باشید و بر اساس نیاز خود مسواک مناسب خریداری کنید.

امروزه در بازار تنوع مسواک آن‌قدر زیاد است که هنگام انتخاب کمی گیج و سردرگم خواهید شد. در نتیجه، تصمیم گرفتیم راهنمای خرید مسواک را به صورت کامل و جامع برایتان آماده کنیم، چراکه با مطالعه آن می‌توانید مناسب‌ترین مسواک را بر اساس نیازهای خود خریداری کنید. پس با ما همراه باشید.

انواع مسواک‌ بر اساس نوع عملکرد

تاریخچهه قدیمی و دور و درازی که مسواک دارد، نشان‌دهندهٔ اهمیت بهداشت دهان و دندان در فرهنگ‌های مختلف است. تاریخچهٔ تولید مسواک به حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد که در آن زمان افراد با استفاده از گیاهان مختلف مثل چوب درخت زیتون، چوب درخت بید و حتی خود گیاه مسواک، مسواک‌هایی را تولید و استفاده می‌کردند. بعدها در سال ۱۹۳۸، اولین مسواک مدرن طراحی شد و به‌سرعت محبوبیت پیدا کرد. این نوع مسواک ویژگی‌های ساده‌ای داشت و کم‌کم به تنوع آن اضافه شد. در این قسمت انواع مسواک را براساس کاربردهای‌شان معرفی می‌کنیم.

1. مسواک دستی

مسواک دستی ساده‌ترین و پراستفاده‌ترین نوع مسواک است و استفاده از آن بسیار آسان است و اکثر افراد می‌توانند از این نوع مسواک استفاده کنند. اما ساختار یک مسواک دستی به چه صورت است و از چه بخش‌هایی تشکیل شده‌ است؟

• بدنه: بدنه مسواک دستی را معمولاً از جنس پلاستیک می‌سازند و در اندازه، شکل و رنگ‌های مختلف در دسترس است. البته مسواک‌هایی نیز وجود دارند که کاملاً از مواد طبیعی ساخته شده‌اند که جزئیات بیشتر آن را در ادامهه مطلب خواهیم گفت.
• سری مسواک: اصلی‌ترین بخش مسواک که برای تمیز کردن دندان‌ها استفاده می‌شود، سری مسواک است. این بخش دارای موهایی با نرمی و شکل متفاوت است.
• دسته: این بخش برای راحتی در درست گرفتن و استفاده است.

مسواک‌های دستی مزایا و معایب خاص خود را دارند. مزایای آن شامل قیمت مناسب، قابلیت کنترل فشار و حرکات و قابل‌حمل بودن آن‌ها است. عیب آن‌ها هم این است که نسبت به مسواک‌های برقی کارایی کمتری دارند.

2. مسواک برقی

مسواک‌های برقی یکی از ابزارهای مدرن بهداشت دهان و دندان به‌حساب می‌آیند که نسبت به مسواک‌های دستی ساده، کارایی بیشتری دارند. این نوع مسواک‌ها خود انواع مختلفی دارند:

• مسواک‌های چرخشی-نوسانی: نحوه عملکرد این مسواک‌ها به این صورت است که با چرخش سر مسواک همراه با ضربه‌های نوسانی، پلاک‌های دندان را از بین می‌برند.
• مسواک‌های صوتی (سونیک) و اولتراسونیک: این مسواک‌ها با ارتعاشات صوتی کار می‌کنند که در ادامه بیشتر به این نوع مسواک‌ها می‌پردازیم.
• مسواک‌های هوشمند: این مسواک‌ها در واقع، ساختار هوشمندتری نسبت به سایر مسواک‌ها دارند. آن‌ها با اپلیکیشن مخصوصی در موبایل شخصی لینک می‌شوند و می‌توانند اطلاعات مفیدی را به شما ارائه دهند. بعدها بیشتر دربارهٔ این مسواک‌ها خواهیم گفت.

نحوه استفاده از این مسواک‌ها خیلی ساده است؛ فقط کافی است که مسواک را به‌آرامی روی دندان و لثه‌هایتان حرکت دهید و از فشار زیاد به دندان‌هایتان خودداری کنید. برای نگهداری از این نوع مسواک، آن را به‌خوبی بشویید و در محلی خشک نگه دارید. توجه داشته باشید که برای عملکرد بهتر مسواک برقی و همچنین رعایت بهداشت، قسمت سری مسواک باید بین هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار تعویض شود. حتی مدل‌های مختلف مسواک برقی برای کودکان طراحی شده است تا بچه‌ها بتوانند به‌آسانی اصول صحیح مسواک زدن را یاد بگیرند. 

البته این محصول هم معایب خودش را دارد. اولاً، اینکه این مسواک‌ها معمولاً قیمت بالایی دارند و مورد دیگر اینکه همیشه باید حواستان به شارژ دستگاه مسواک باشد. اگر واقعاً قصد دارید که مسواک برقی مناسبی را انتخاب کنید که کارایی بالایی داشته باشد و مقرون‌به‌صرفه باشد، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «بهترین مسواک برقی ها» را مطالعه کنید.

3. مسواک صوتی و اولتراسونیک

مسواک‌های سونیک و اولتراسونیک هر دو از فناوری‌های پیشرفته‌ای برای بهبود بهداشت دهان و دندان بهره می‌برند، اما عملکرد و مکانیسم آن‌ها متفاوت است. مسواک‌های سونیک با ایجاد ارتعاشاتی در محدوده شنوایی انسان (۲۰ هرتز تا ۲۰,۰۰۰ هرتز) و حرکت فیزیکی برس، دندان‌ها را تمیز می‌کنند. این مسواک‌ها با تولید ۱۲,۰۰۰ تا ۲۴,۰۰۰ نوسان یا ۲۴,۰۰۰ تا ۴۸,۰۰۰ حرکت در دقیقه، ذرات غذا و پلاک‌های دندانی را با حرکات جارویی و جریان دینامیک خمیردندان و بزاق پاک می‌کنند. علاوه بر این، صدایی «وزوزمانند» تولید می‌کنند که برای کاربر قابل شنیدن است.

در مقابل، مسواک‌های اولتراسونیک به حرکت فیزیکی نیاز ندارند و از امواج با فرکانس بسیار بالا (بیش از ۲۰,۰۰۰ هرتز یا ۲,۴۰۰,۰۰۰ حرکت در دقیقه) برای تمیز کردن دندان‌ها استفاده می‌کنند. این فرکانس به دلیل بالاتر بودن از محدودهٔ شنوایی انسان، قابل شنیدن نیست و به همین دلیل این مسواک‌ها بی‌صدا هستند. ارتعاشات اولتراسونیک با شکستن زنجیره‌های باکتری‌های پلاک و تأثیرگذاری تا ۵ میلی‌متر زیر خط لثه عمل می‌کنند و حتی بدون حرکت برس و تنها با قرار گرفتن روی دندان، قادر به پاکسازی مؤثر دندان‌ها هستند.

در مجموع، مسواک‌های سونیک برای تمیز کردن روزانه و مکانیکی مناسب‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند، درحالی‌که مسواک‌های اولتراسونیک به دلیل عملکرد تخصصی و فناوری پیشرفته‌تر، گزینه‌ای گران‌تر اما مناسب برای افرادی با نیازهای خاص مانند حساسیت لثه یا مشکلات پریودنتال به شمار می‌روند.

البته که این دستگاه‌ها نیز معایب خود را دارند؛ به‌عنوان مثال، قیمت این دستگاه‌ها بالاست، هرچند که این قیمت بالا را می‌توان با امکانات خوبی که ارائه می‌دهند، توجیه کرد. علاوه بر آن، در صورتی که از مسواک اولتراسونیک استفاده می‌کنید، مانند مسواک‌های برقی همیشه باید حواستان به میزان شارژ دستگاه باشد.

خرید این نوع مسواک به افرادی توصیه می‌شود که واقعاً قدرت خرید و نگهداری آن را داشته باشند و کارایی‌های خاص آن برایشان مفید واقع شود؛ مانند افرادی که دندان‌های حساسی دارند، ارتودنسی کرده‌اند یا به‌تازگی ایمپلنت گذاشته‌اند.

انواع مسواک بر اساس درجه نرمی و سختی برس مسواک

موهای مسواک معمولاً از دو جنس اصلی نایلون و پلی‌پروپیلن ساخته می‌شوند. نایلون به دلیل خاصیت انعطاف‌پذیری و مقاومتی که در برابر رطوبت دارد، رایج‌تر است و به‌صورت متداول برای ساخت موهای مسواک به‌کار می‌رود. پلی‌پروپیلن هم چون مقاوم و ضد آب است برای این کار استفاده می‌شود، اما کمتر رایج است.

در کل مسواک‌ها را براساس درجه نرمی و سختی انواع برس مسواک، می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

1. مسواک نرم

بهترین مسواک های نرم مناسب افرادی هستند که مشکلات مربوط به لثه دارند یا اخیراً عمل درمانی روی دندان‌هایشان انجام داده‌اند که باعث شده لثه‌هایشان حساس شود.

2. مسواک متوسط

اگر شما مشکل دندانی خاصی ندارید و لثه‌هایتان سالم است، می‌توانید از این نوع مسواک‌ها استفاده کنید، چون موهای این مسواک‌ها نه خیلی نرم است و نه خیلی سفت.

3. مسواک سخت

بهترین مسواک های سفت موهای سخت‌تری نسبت به سایر مسواک‌ها دارند، ولی به‌طور کلی برای بسیاری از افراد مناسب نیستند؛ چون می‌توانند به دندان و لثه‌ها آسیب برسانند. اما چون سطح دندان‌ها را راحت‌تر پاک می‌کنند، ممکن است دندان‌پزشکان بسته به شرایط، استفاده از این گونه مسواک‌ها را توصیه کنند.

انواع مسواک بر اساس نیازهای خاص

برخی مسواک‌ها هم هستند که برای افراد با نیازهای خاص مانند دندان‌های ارتودنسی‌شده، ایمپلنت‌شده و غیره ساخته شده‌اند. در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

1. مسواک ارتودنسی

این مسواک، همان‌طور که از نامش پیداست، برای افرادی طراحی شده است که ارتودنسی دارند. این مسواک‌ها به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که افراد بتوانند به‌راحتی با وجود براکت‌ها، دندان‌ها و لثه‌های خود را تمیز کنند.

اما انتخاب مسواک ارتودنسی برای چه کسانی مناسب است و این نوع مسواک‌ها چه ویژگی‌هایی دارند که می‌توانند این کار را انجام دهند؟
اولین مورد، موهای مخصوص این مسواک‌ها است. آن‌ها موهای V و یا U شکل دارند تا به‌راحتی بتوانند بین براکت‌ها و سیم‌ها نفوذ کنند. همچنین چون در این زمان لثه‌ها حساس هستند، در تهیهٔ این نوع مسواک‌ها از موهای نرم و منعطف استفاده می‌شود.

مورد بعدی، سری مسواک‌ها است. این مسواک‌ها سری کوچکی دارند تا راحت‌تر بتوانند به نواحی دور از دسترس نفوذ کنند. تکنیک مسواک زدن نیز خیلی مهم است؛ به همین دلیل آموزش مسواک زدن ارتودنسی ها برای افرادی که از این مسواک‌ها استفاده می‌کنند، ضروری خواهد بود.

2. مسواک بین دندانی

فضای بین دندان‌ها بیشترین تجمع پلاکی را دارند، بنابراین استفاده از مسواک‌های بین دندانی می‌تواند خطر پوسیدگی دندان‌ها را کاهش دهد. مسواک بین دندانی مخصوص تمیز کردن بین دندان‌ها است. این مسواک‌ها را معمولاً افرادی تهیه می‌کنند که دندان‌های خیلی نزدیک به هم دارند یا ارتودنسی کرده‌اند. لازم به ذکر است که طرز استفاده صحیح از مسواک بین دندانی، اهمیت زیادی در میزان کارایی آن دارد.

مسواک‌های بین دندانی در اندازه‌های مختلف و حتی برس‌هایی با سایزهای متنوع ارائه می‌شوند تا بتوانند نیازهای مختلف را برآورده کنند. البته این مسواک‌ها معمولاً با دسته‌ای کوتاه ساخته می‌شوند. چون موهای برس مسواک‌های بین دندانی قرار است بین دندان‌ها نفوذ کند و با لثه‌ها برخورد زیادی دارد، در ساختشان تا حد امکان از موهای نرم و انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. همچنین این مسواک‌ها به‌راحتی به نقاطی که دسترسی به آن‌ها با مسواک معمولی سخت است، نفوذ می‌کنند؛ بنابراین نسبت به سایر انواع مسواک‌ها پاکسازی بیشتری ارائه می‌دهند.

حتی گفته می‌شود استفاده از این مسواک‌ها مانند استفاده از واترجت دندانی است! واترجت دندانی، که به‌عنوان «واترپیک» یا «فلاسر دندانی» نیز شناخته می‌شود، یک دستگاه بهداشتی دهان و دندان است که برای تمیز کردن فضای بین دندان‌ها و خط لثه بسیار کاربردی است. این دستگاه با استفاده از پاشش آبی که تحت فشار است، ذرات غذا و پلاک‌های دندانی را از بعضی نواحی دهان که قادر به دسترسی به آن‌ها نیستیم، خارج می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ این دستگاه و مزایا و معایب استفاده از آن، پیشنهاد می‌شود حتماً مقاله «فواید استفاده از واتر جت» را مطالعه کنید!

3. مسواک مخصوص ایمپلنت و پروتز

معمولاً در ساخت این مسواک‌ها از برس‌های نرم استفاده می‌شود تا به ایمپلنت آسیبی وارد نشود. همچنین آن‌ها را به‌نحوی طراحی می‌کنند که به نقاط دور از دسترس هم راه داشته باشند. استفاده از این مسواک‌ها می‌تواند از تجمع پلاکی و باکتریایی جلوگیری کند و خطر عفونت در ایمپلنت را کاهش دهد. همچنین برس نرم این مسواک‌ها خطر التهاب و خونریزی لثه را کاهش می‌دهد.

توصیه می‌شود جهت اطلاع بیشتر دربارهٔ مسواک‌های مخصوص ایمپلنت و پروتز و آگاهی از باکیفیت‌ترین مارک‌های این نوع مسواک، مقاله «بهترین مسواک های مناسب ایمپلنت» را مطالعه کنید!

4. مسواک برای دندان های حساس

انتخاب مسواک مناسب لثه های حساس، نسبت به سایر مسواک‌ها کمی دشوارتر است، اما صنعت تولید محصولات بهداشت دهان و دندان، مسواک‌های خاصی را مخصوص این کاربرد تولید کرده است. این مسواک‌ها برای افرادی طراحی شده‌اند که حساسیت دندانی دارند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا بهداشت دندان‌هایشان را رعایت کنند، بدون اینکه آسیبی به آن‌ها بزنند.

این مسواک‌ها با برس‌های فوق‌العاده نرم تولید می‌شوند تا به دندان‌ها و لثه‌ها آسیبی نزنند و باعث کاهش احساس درد و ناراحتی در هنگام مسواک زدن شوند. همچنین برس‌های آن‌ها را با حالت‌های خاص، مثلاً گرد، طراحی می‌کنند تا پاکسازی بهتری انجام دهند. از این مسواک‌ها برای جلوگیری از ایجاد التهاب و خونریزی در لثه‌ها استفاده می‌شود.

5. مسواک برای دندان مصنوعی

بهترین مسواک های دندان مصنوعی برس نرمی دارند تا به دندان‌های مصنوعی یا بافت دهانی آسیبی نزنند. حتی برخی از این مسواک‌ها را با سری‌های قابل انعطاف می‌سازند تا به پاکسازی بهتر دندان‌های مصنوعی کمک کنند.

نحوه استفاده از این مسواک‌ها نیز مانند مسواک‌های قبلی است؛ فقط توجه داشته باشید که روزانه حداقل یک‌بار باید مسواک بزنید و از استفاده از خمیر دندان‌های حاوی مواد شیمیایی و مواد ساینده قوی خودداری کنید.

6. مسواک مخصوص کامپوزیت

بهترین مسواک های مخصوص کامپوزیت به‌طور ویژه برای افرادی طراحی شده‌اند که کامپوزیت انجام داده‌اند؛ به همین دلیل در ساخت این مسواک‌ها از برس‌های نرم استفاده می‌شود تا کامپوزیت‌ها خراش یا آسیبی نبینند. همچنین این مسواک‌ها طوری طراحی می‌شوند که به نقاط دشوار و نواحی نزدیک لثه دسترسی مناسبی داشته باشند.

اما چرا باید از این مسواک‌ها استفاده کرد؟

• اولین دلیل برای حفظ درخشندگی کامپوزیت‌ها و حفظ کیفیت سطح دندان‌های کامپوزیت شده است.
• دومین دلیل این است که این مسواک‌ها برس نرم دارند و به جلوگیری از ایجاد لکه روی کامپوزیت‌ها کمک می‌کنند.

انواع مسواک بر اساس سن

از آنجایی که در سنین مختلف، لثه‌ها در مراحل مختلفی از رشد هستند، بنابراین افراد در هر سن مسواک مخصوص خودشان را لازم دارند:

1. مسواک نوزادان

«مناسب گروه سنی بین ۰ تا ۲ سال»

برای نوزادان از مسواک‌های بسیار نرم و کوچک استفاده می‌شود. این مسواک‌ها اغلب انگشتی هستند تا والدین بتوانند به‌راحتی آن را کنترل کنند.

2. مسواک کودکان

«مناسب گروه سنی بین ۲ تا ۶ سال»

بهترین مسواک های مناسب کودکان را با سر کوچک طراحی می‌کنند تا در دهان کودک جا شوند و برای ساخت آن‌ها، از الیاف نرم استفاده می‌شود. این مسواک‌ها برای دندان‌های شیری مناسب هستند و در آن‌ها از طرح‌های جذاب و رنگارنگ استفاده می‌شود تا کودکان را برای مسواک زدن تشویق کنند.

اگر می‌خواهید بهترین و باکیفیت‌ترین مسواک را برای فرزندتان انتخاب کنید، اما در میان مدل‌های مختلف سردرگم شده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «راهنمای انتخاب مسواک مناسب کودک شما» را مطالعه کنید!

3. مسواک بزرگسالان

«مناسب گروه سنی ۱۸ سال به بالا»

این مسواک‌ها را با سری سایز متوسط یا بزرگ طراحی می‌کنند و در ساخت آن‌ها از الیاف نرم یا متوسط استفاده می‌شود.

انواع مسواک بر اساس نوع سری مسواک

مسواک‌ها بر اساس نوع سری مسواک نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انواع سری مسواک عبارتند از:

1. مسواک با سری زاویه دار

مسواک‌های زاویه‌دار به دلیل طراحی خاص خود، به راحتی می‌توانند به نواحی غیرقابل دسترسی در دهان برسند. این نوع مسواک‌ها معمولاً سری‌هایی با زاویه خاص دارند که به افراد این اجازه را می‌دهد تا به راحتی دندان‌ها و لثه‌های خود را تمیز کنند. این مسواک‌ها برای افراد زیر مناسب هستند:

• افراد دارای مشکلات حرکتی: افرادی که به دلایل مختلف مانند آرتروز یا سایر مشکلات حرکتی نمی‌توانند به راحتی مسواک بزنند، می‌توانند از مسواک‌های زاویه‌دار استفاده کنند. طراحی این‌گونه مسواک‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا بدون نیاز به آوردن فشار زیاد، دندان‌های خود را تمیز کنند.
• افرادی که ارتودنسی انجام داده‌اند: این دسته از افراد ممکن است با مسواک‌های معمولی به سختی بتوانند به نواحی بین دندان‌ها دسترسی پیدا کنند؛ به همین دلیل مسواک‌های زاویه‌دار طراحی شده است تا مشکل آن‌ها را به راحتی حل کند.
• افراد با دندان‌های نزدیک به هم: افرادی که دندان‌هایشان به هم نزدیک است، ممکن است با مسواک‌های معمولی نتوانند به خوبی بین دندان‌ها را تمیز کنند. مسواک‌های زاویه‌دار به آن‌ها کمک می‌کند تا به‌راحتی این نواحی را تمیز کنند.
• کودکان و نوجوانان: معمولاً کودکان و حتی نوجوانان مهارت کافی در مسواک زدن ندارند و این موضوع باعث می‌شود نتوانند دندان‌های خود را به خوبی تمیز کنند. مسواک‌های زاویه‌دار به آن‌ها کمک می‌کند تا به راحتی مسواک بزنند.

2. مسواک با سری مسطح

این‌گونه مسواک‌ها معمولاً دارای یک سری صاف و بزرگ هستند که به راحتی پلاک و ذرات غذا را از سطح دندان‌ها پاک می‌کنند. برای جلوگیری از آسیب به لثه‌ها، مسواک‌های مسطح باید موهایی نرم یا متوسط داشته باشند و اغلب آن‌ها را با موی سخت تولید نمی‌کنند.
اگرچه طراحی این نوع مسواک‌ها بسیار ساده است، اما مزایای زیادی نیز به همراه دارند:

• پاکسازی سریع دندان‌ها به دلیل داشتن سری بزرگ
• دسترسی آسان به فضاهای عقبی‌تر

مسواک‌های مسطح معایبی نیز دارند که شامل موارد زیر است:

• عدم توانایی برای پاک کردن فضای بین دندانی
• فرسایش سریع‌تر موها

3. مسواک با سری چندگانه (Cross Action)

مسواک با سری چندگانه (Cross Action) یکی از پیشرفته‌ترین انواع مسواک است که با طراحی خاص برس‌های زاویه‌دار تولید می‌شود. برخی از این مسواک‌ها دارای برس‌های چند ارتفاعی هستند که طراحی چندسطحی برس آن‌ها دسترسی به فرورفتگی‌ها و فواصل بین دندان‌ها را آسان می‌کند. این طراحی به برس اجازه می‌دهد تا به فضاهای بین دندانی و خط لثه دسترسی پیدا کرده و پلاک‌های دندانی را به‌طور مؤثرتری حذف کند. قابلیت پاکسازی عمیق این نوع مسواک، آن را به انتخابی مناسب برای حفظ بهداشت دهان و دندان تبدیل کرده است.

4. مسواک با سری زبان شوی

بهداشت دهان و دندان فقط شامل مسواک زدن دندان‌ها نمی‌شود؛ بلکه یکی از اجزای مهم بهداشت دهان، تمیز کردن زبان است که متأسفانه معمولاً نادیده گرفته می‌شود. مسواک‌هایی که دارای سری زبان‌شوی هستند به منظور رفع این نیاز طراحی شده‌اند و به افراد کمک می‌کنند تا بهداشت دهان خود را بیش از پیش رعایت کنند.

مسواک با سری زبان‌شوی، در واقع نوع خاصی از مسواک است که دارای یک سر مخصوص برای تمیز کردن زبان است. این سری معمولاً بافتی نرم و خاص دارد که می‌تواند به راحتی سطح زبان را تمیز کند و باکتری‌ها، ذرات غذا و بوی بد را از بین ببرد. حتی تمیز کردن زبان با این گونه مسواک‌ها می‌تواند حس چشایی را بهتر کند! البته آگاهی از طرز استفاده صحیح از مسواک زبان شوی هم برای بهره‌وری حداکثری از آن مهم است.

 

انواع مسواک بر اساس طراحی دسته

مسواک‌ها بر اساس طراحی دسته به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

1. مسواک با دسته ارگونومیک

مسواک با دسته ارگونومیک، نوعی از مسواک است که دسته آن طوری طراحی شده است تا با شکل دست و نحوه نگه‌داشتن آن هماهنگ باشد. این طراحی باعث می‌شود شخص استفاده‌کننده بتواند به‌راحتی و بدون خستگی، دندان‌های خود را مسواک بزند.

دسته‌های ارگونومیک معمولاً دارای سطح‌های ضد لغزش هستند که به فرد اجازه می‌دهند کنترل بیشتری بر روی مسواک داشته باشد و به‌راحتی به نقاط مختلف دهان دسترسی پیدا کند. طراحی مناسب دسته نیز می‌تواند فشار کمتری بر روی مچ دست و انگشتان وارد کند. این مورد به‌ویژه برای افرادی که مشکلات مفصلی دارند، حائز اهمیت است.

2. مسواک با دسته ضد لغزش

این‌گونه مسواک‌ها دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی هستند که به طور خلاصه عبارت‌اند از:

• طراحی ارگونومیک منحصربه‌فرد: بسیاری از این مسواک‌ها دارای طراحی ارگونومیک هستند که به فرد اجازه می‌دهند تا به‌راحتی و بدون خستگی دندان‌های خود را مسواک بزند.
• کنترل بهتر فرد در مسواک زدن: دسته‌های ضد لغزش به افراد این امکان را می‌دهند تا کنترل بیشتری بر روی مسواک داشته باشند، بنابراین راحت‌تر به نقاط مختلف دهان دسترسی پیدا می‌کنند.
• مناسب برای افرادی که مشکلات حرکتی دارند: به افرادی که دارای مشکلات حرکتی یا ضعف در دست‌هایشان هستند، مانند کسانی که آرتروز دست دارند، استفاده از این‌گونه مسواک‌ها توصیه می‌شود؛ زیرا طراحی خاص آن‌ها به کاهش فشار بر روی مفاصل کمک می‌کند.

3. مسواک تاشو (مسافرتی)

مسواک تاشو به‌عنوان یک ابزار بهداشتی مدرن، به‌ویژه برای افرادی که مداوم در حال سفر هستند، بسیار محبوب است. این نوع مسواک‌ها به دلیل طراحی جمع‌شونده خود، فضای کمتری را اشغال می‌کنند و حمل آن‌ها آسان‌تر است.

البته باید مطمئن شوید که مواد استفاده‌شده در ساخت مسواک تاشو با کیفیت هستند و برای سلامتی ضرری ندارند. همچنین پیشنهاد می‌شود بسته به نیازهای خود، سری مناسب را انتخاب کنید.

انواع مسواک بر اساس ویژگی های بهداشتی

نوع دیگر دسته‌بندی مسواک، بر اساس ویژگی‌های بهداشتی آن‌ها صورت می‌گیرد:

1. مسواک با قابلیت ضد باکتری

مسواک‌های ضد باکتری یا مسواک‌های آنتی‌باکتریال یکی از نوآوری‌های مهم در صنعت بهداشت دهان و دندان هستند که به‌منظور کاهش رشد میکروب‌ها و باکتری‌ها طراحی شده‌اند. این مسواک‌ها معمولاً از موادی ساخته می‌شوند که دارای خاصیت ضد میکروبی هستند و می‌توانند با کاهش رشد باکتری‌ها به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک کنند.

برخی از مدل‌های مسواک‌های آنتی‌باکتریال قابلیت شست‌وشوی آسان دارند و می‌توانند در ماشین ظرف‌شویی قرار گیرند تا بهتر تمیز شوند و از رشد انواع میکروارگانیسم‌ها بر سطح این نوع مسواک جلوگیری شود.

2. مسواک با قابلیت تغییر سری

مسواک‌هایی با قابلیت تغییر سری، این امکان را می‌دهند که فقط سری مسواک را تعویض کنید و بدنه اصلی را نگه دارید. البته اگر به دنبال خرید چنین مسواکی هستید، باید توجه داشته باشید که کیفیت سری و سازگاری آن با بدنه مسواک مهم است.

انواع مسواک بر اساس طراحی و مواد ساخت

انواع مسواک بر اساس مواد استفاده‌شده در ساخت و طراحی آن‌ها، به شرح زیر است:

1. مسواک بامبو

مسواک بامبو به‌عنوان یک جایگزین سبز برای مسواک‌های پلاستیکی، در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این نوع مسواک‌ها نه‌تنها به بهداشت دهان و دندان کمک می‌کنند، بلکه تأثیر مخرب کمتری بر محیط‌زیست دارند.

این مسواک‌ها از بامبو ساخته شده‌اند که یک ماده طبیعی و تجدیدپذیر است. بامبو به‌سرعت رشد می‌کند؛ به همین دلیل گزینه‌ای مناسب برای تولید محصولات بهداشتی زیست‌تخریب‌پذیر محسوب می‌شود. مسواک‌های بامبو نیز با برس مسواک نرم یا متوسط عرضه می‌شوند. همچنین بسیاری از مدل‌های مسواک بامبو دارای طراحی ارگونومیک هستند که استفاده از آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.

2. مسواک پلاستیکی

مسواک‌های پلاستیکی یکی از رایج‌ترین انواع مسواک‌ها هستند و همان‌طور که گفتیم از موادی مانند پلی‌پروپیلن یا نایلون ساخته می‌شوند. این نوع مسواک‌ها نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند:

مزایای استفاده از مسواک پلاستیکی:

• سبک و قابل‌حمل بودن
• قیمت مناسب
• تنوع در طراحی
• شست‌وشوی آسان

معایب استفاده از مسواک پلاستیکی:

• دوام کم نسبت به مسواک‌های برقی یا مسواک‌های باکیفیت بالا
• تأثیر منفی بر محیط‌زیست

انواع مسواک بر اساس قابلیت های اضافه

برخی مسواک‌ها ویژگی‌های اضافه و امکانات جانبی مشخصی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مسواک تایمر دار

مسواک‌های تایمردار، یکی از جدیدترین انواع مسواک‌های بازار است که به افراد کمک می‌کنند تا زمان مناسب برای مسواک زدن را رعایت کنند و هرچه بهتر بهداشت دندانی خود را حفظ کنند.

بسیاری از دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که هر بار، حداقل دو دقیقه برای مسواک زدن خود وقت صرف کنید. حتی برخی از مدل‌های آن‌ها دارای زنگ هشدار هستند که در پایان زمان مشخص، صدای بلندی تولید می‌کند. همچنین برخی از مدل‌ها دارای الگوهای خاصی برای مسواک زدن هستند که به شما کمک می‌کند تا تمام نواحی دهان را به‌طور مساوی تمیز کنید.

2. مسواک با حسگر فشار

مسواک‌های با حسگر فشار با استفاده از فناوری‌های مدرن، فشار وارده بر دندان‌ها و لثه‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند.

در واقع این مسواک‌ها دارای حسگرهایی هستند که میزان فشاری که شخص هنگام مسواک زدن وارد می‌کند را اندازه‌گیری می‌کنند و اگر فشار بیش از حد باشد، به کاربر هشدار می‌دهند. برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر دارای برنامه‌های آموزشی نیز هستند که باعث شده فرد روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرد، به این ترتیب می‌توان تکنیک مسواک زدن را بهبود بخشید و از آسیب به لثه‌ها پیشگیری کرد.

 

3. مسواک هوشمند

مسواک‌های هوشمند با استفاده از سنسورها و فناوری‌های پیشرفته، حرکات و فشار فرد را در حین مسواک زدن ردیابی می‌کنند که این می‌تواند به تشخیص نقاط قوت و ضعف در تکنیک مسواک زدن شخص کمک کند.
مسواک‌های هوشمند می‌توانند دارای قابلیت‌های متنوعی، مانند موارد زیر باشند:

• اپلیکیشن موبایل: بسیاری از مسواک‌های هوشمند با اپلیکیشن‌های مخصوصی همراه هستند که اطلاعات مربوط به عادات بهداشتی شخص را جمع‌آوری و تحلیل می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها معمولاً شامل نکات آموزشی، یادآورها و گزارش‌های پیشرفت هستند.
• تایمر خودکار: این مسواک‌ها معمولاً دارای تایمرهایی هستند که زمان مناسب برای مسواک زدن (معمولاً ۲ دقیقه) را نشان می‌دهند.
• فیدبک بلادرنگ: برخی مدل‌ها قابلیت ارائه فیدبک بلادرنگ دارند که به فرد در مورد نحوه مسواک زدن، فشار وارده و نقاطی که نیاز به توجه بیشتری دارند، راهنمایی می‌دهند. با دریافت فیدبک و راهنمایی‌های دقیق، افراد می‌توانند تکنیک‌های خود را برای مسواک زدن بهتر کنند و از پوسیدگی دندان‌ها جلوگیری کنند.

سخن پایانی

دندان‌ها بخش مهمی از بدن هستند که می‌توانند به‌راحتی با غذاهای مختلف، نوشیدنی‌های اسیدی و عدم رعایت اصول مراقبتی صحیح آسیب ببینند. به همین خاطر، انتخاب یک مسواک مناسب برای افراد به یک دغدغه مهم تبدیل شده است. بدین منظور، افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می‌دهند، همواره در پی انتخاب از بین بهترین مسواک های ایرانی و خارجی موجود در بازار هستند. اما چالش در کجا اتفاق می‌افتد؟

یک انتخاب اشتباه در خرید مسواک، به‌مرور زمان می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به لثه و دندان‌ها وارد کند. بنابراین قبل از تهیه هر مدل مسواک پیش از توجه به طراحی و ظاهر بسته‌بندی‌ها، حتماً به نکات مهمی مانند سازگاری مسواک با ویژگی‌های دندانی و نیازهای شخصی دقت داشته باشید.

در پایان باید بگوییم افراد زیادی هستند که هنوز اصول صحیح مسواک زدن را نمی‌دانند و به همین دلیل، به‌جای مراقبت از دندان‌هایشان، به آن آسیب وارد می‌کنند. اگر از جمله این افراد هستید، مقاله «اشتباهات رایج در مسواک زدن» را مطالعه کنید!

سؤالات متداول

1. مسواک نرم بهتر است یا مسواک سخت؟

بستگی به نیازهای فردی و وضعیت شخص دارد. مسواک‌های نرم به دلیل داشتن الیاف نرم‌تر، کمتر به لثه‌ها آسیب می‌زنند و برای افرادی که لثه‌های حساسی دارند، مناسب‌تر هستند. اما مسواک‌های سخت به دلیل داشتن الیاف سفت‌تر، می‌توانند پلاک‌ها و ذرات غذایی را به‌صورت مؤثرتری از سطح دندان‌ها پاک کنند؛ در عین حال، آسیب بیشتری به لثه‌ها وارد می‌کنند.

2. طول عمر مفید مسواک مناسب چقدر است؟

به‌طور کلی، انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (ADA) توصیه می‌کند که مسواک خود را هر سه تا چهار ماه یک‌بار عوض کنید. این توصیه به دلیل کاهش احتمال تجمع باکتری‌ها و افزایش کارایی مسواک اهمیت دارد. در صورتی که برس مسواک زودتر از این زمان دچار فرسودگی شده باشد، توصیه می‌شود مسواک خود را عوض کنید و منتظر ماه سوم یا چهارم نمانید.

3. چه مسواکی خوب است؟

انتخاب یک مسواک خوب باید بر اساس فاکتورهای زیر انجام شود:

• طراحی ارگونومیک مناسب
• جنس مسواک
• قیمت مسواک
• ویژگی‌های دسته و سری مسواک
• خرید از فروشگاه‌های معتبر

نویسنده: مریم خمیسی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی