اشتباهات رایج در مسواک زدن که باید از آنها پرهیز کنید!

بسیاری از افراد تصور می‌کنند با مسواک زدن، بهداشت دهان و دندان را به طور کامل رعایت کرده‌اند. آن‌ها توقع دارند با مسواک زدن مداوم، دیگر با مشکلاتی مانند پوسیدگی یا خرابی دندان مواجه نشوند؛ در صورتی که این چنین نیست! مسواک زدن، در حالی که اصول صحیح آن را نمی‌دانید، در بلند مدت به لثه و دندان آسیب‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند.

ممکن است شما هم در هنگام مسواک زدن دندان‌های خود، اشتباهاتی را انجام دهید و از آن‌ها بی‌خبر باشید. ما در این مقاله به رایج‌‌ترین اشتباهات مسواک زدن می‌پردازیم و اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار می‌دهیم. خوشحال می‌شویم اگر تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

آشنایی با 16 اشتباه رایج در مسواک زدن که شاید نمی‌دانستید

دندان‌ها نیز مانند هر قسمت دیگری از بدن، نیاز به مراقبت و نگهداری دارند. برخی از افراد گمان می‌کنند مسواک زدن منظم، ضامنی برای حفظ سلامت دندان‌ها و لثه است؛ اما پس از گذشت مدتی، دچار پوسیدگی و خرابی دندان می‌شوند.

در چنین شرایطی، این سوال در ذهن آن‌ها شکل می‌گیرد که: اشکال کار از کجاست؟ چرا با وجود نظم و استمرار در مسواک زدن دندان‌ها، باز هم شاهد خرابی آن‌ها هستم؟ در پاسخ به این سوالات باید بگوییم شاید به شکل صحیح از مسواک استفاده نمی‌کنید! بله؛ مسواک زدن هم آداب و اصولی دارد که اگر آن‌ها را ندانید، باید منتظر آسیب دیدن دندان‌های خود باشید.

16 مورد از متداول‌ترین اشتباهات در مسواک زدن که شاید تا به حال به آن‌ها دقت نکرده بودید، عبارتند از:

 

1. عدم مسواک زدن به مدت کافی

بهتر است در طول روز، 2 الی 3 بار و هر بار به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید. بسیاری از افراد مسواک زدن را به زمان نامناسبی موکول می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند به مدرسه یا سرکار بروند و با عجله مسواک می‌زنند. برخی دیگر، قبل از رفتن به رختخواب و زمانی که خواب به سراغ آن‌ها آمده تصمیم به مسواک زدن می‌گیرند. این موضوع باعث می‌شود که با عجله مسواک بزنند و زمان کافی برای این کار صرف نکنند. بهتر است در هنگام مسواک زدن، از تایمر یا زمان‌سنج استفاده کنید. شما باید با حوصله مسواک بزنید و مطمئن شوید که حداقل 2 دقیقه زمان صرف این کار کرده‌اید.

 

2. استفاده از مسواک نامناسب

یکی دیگر از عادات نادرست در مسواک زدن، انتخاب مسواک نامناسب است. مسواکی که انتخاب می‌کنید باید به تمامی نواحی دهان دسترسی داشته و دارای برس‌های منعطفی باشد. به طوری که موهای برس باید به خوبی خم شوند و حتی خط زیر لثه را هم تمیز کنند. نرمی و انعطاف‌پذیری موهای برس مسواک، سبب از بین رفتن باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زای دندان‌ها می‌شوند.

برخی از افراد تصویر می‌کنند که اگر موهای برس مسواک سخت باشند، دندان‌های آن‌ها بهتر تمیز می‌شود.در صورتی که این موضوع حقیقت ندارد. یک برس سفت و سخت، ممکن است باعث تخریب دندان‌ها و آسیب به لثه‌ها شود. شاید مطالعه راهنمای خرید مسواک در این زمینه برایتان راهگشا باشد.

 

3. فشار زیاد هنگام مسواک زدن

اگر در هنگام مسواک زدن، بیش از اندازه به دندان‌های خود فشار وارد کنید، باعث از بین رفتن مینای محافظتی دندان‌ها می‌شوید. همچنین لثه‌ها در هنگام مسواک زدن آسیب می‌بینند و حتی ممکن است شاهد خونریزی آن‌ها باشید. بهتر است از یک مسواک با موهای نرم استفاده کنید و در نهایت ملایمت دندان‌های خود را مسواک بزنید. فراموش نکنید که شما برای تمیزی دندان‌ها و خارج کردن ذرات باقیمانده غذا از لابه‌لای آن‌ها مسواک می‌زنید. اگر این کار را با ملایمت و بدون فشار هم انجام دهید، دندان‌ها تمیز می‌شوند.

 

4. عدم توجه به تمامی نواحی دهان

یکی دیگر از اشتباهات رایج در مراقبت از دندان، عدم توجه به تمامی نواحی دهان است. ذرات غذا، ممکن است در تمامی قسمت‌های دهان و لابه‌لای دندان‌ها وجود داشته باشند. در صورتی که تنها بخش خاصی از دندان‌ها را مسواک بزنید، باید منتظر خراب شدن دندان‌هایی که آن‌ها را به خوبی مسواک نزده‌اید، باشید.

بهتر است در هنگام خرید مسواک، نمونه‌ای را انتخاب کنید که به تمامی قسمت‌های دهان و دندان‌ها دسترسی داشته باشد. مسواک‌های نرم برای این کار بسیار مناسب هستند. برس انعطاف‌پذیرِ این مسواک‌ها، تمامی نواحی دهان و دندان‌ها را تمیز می‌کند.

 

5. عدم تعویض به موقع مسواک

اگر دندان‌های خود را به مدت طولانی با یک مسواک تمیز کنید، نباید انتظار داشته باشید که آن‌ها سالم بمانند. عمر یک مسواک، برای 200 بار استفاده است که 3 ماه طول می‌کشد. بنابراین پس از گذشت 3 ماه که از خرید مسواک شما سپری شد، آن را با یک مسواک جدید تعویض کنید.

به خصوص اگر احساس می‌کنید حالت انعطاف‌پذیر موهای برس از بین رفته‌اند، حتماً یک مسواک جدید بخرید. باکتری‌ها و ذرات غذا، در موهای برس جمع می‌شوند و اگر بیش از 3 ماه از آن استفاده کنید، دندان‌های شما با آسیب جدی مواجه می‌شوند. آشنایی با بهترین مسواک های موجود در داروخانه می‌تواند در این راستا مفید باشد.

 

6. عدم توجه به ضدعفونی کردن مسواک

بسیاری از ما در طول روز، 2 الی 3 بار از مسواک برای تمیزی دندان‌های خود استفاده می‌کنیم. پس دور از انتظار نیست که برخی از آلودگی‌ها و باکتری‌های مضر دهان، در لابه‌لای موهای برس پنهان شوند. در صورتی که با چنین مسواکی دندان‌های خود را تمیز کنید، دندان‌های شما دچار خرابی و پوسیدگی می‌شوند.

به خصوص اگر مسواک خود را در فضای سرویس بهداشتی نگهداری می‌کنید، باکتری‌ها و آلودگی‌ها روی آن می‌نشینند. بنابراین مسواک شما باید به صورت مرتب ضد عفونی شود تا آلودگی‌های آن از بین بروند. در این راستا، بهتر است با روش‌های ضدعفونی و استریل کردن مسواک آشنا شوید.

 

7. فراموش کردن پاکسازی زبان

یکی از رایج‌ترین سهل‌انگاری‌های مسواک زدن، فراموش کردن زبان است. بخش مهمی از فرایند مسواک زدن، تمیز کردن زبان است. همان‌گونه که می‌دانید سطح زبان ما صاف نیست و در لابه‌لای آن، باکتری‌ها و آلودگی‌ها پنهان می‌شوند. این موضوع نه تنها بوی ناخوشایند دهان را به همراه دارد، بلکه به سلامت دهان و دندان‌ها نیز آسیب می‌زند.

شستشوی زبان با آب، به تنهایی کافی نیست. آب تنها باکتری‌های سطحی را از بین می‌برد؛ این در حالی است که میکروارگانیسم‌های زیر سطح زبان، هنوز زنده هستند. بنابراین پس از آن که دندان‌های خود را مسواک زدید، حتماً با استفاده از شیارهایی که در پشت مسواک قرار دارند، زبان خود را نیز تمیز کنید.

همچنین می‌توانید برای این کار از مسواک‌های مخصوص استفاده کنید. مزایای مسواک زبان شوی بسیار قابل توجه‌اند و به شما در پاکسازی دهان و دندان‌هایتان کمک شایانی می‌کنند.

 

8. مسواک زدن بعد از خوردن غذا

برخی از افراد وسوسه می‌شوند که بلافاصله پس از غذا خوردن دندان‌های خود را مسواک بزنند. آیا می‌دانید این کار یکی از اشتباهات رایج در حوزه بهداشت دهان و دندان است؟ پس از غذا خوردن، نوعی اسید در دهان ایجاد می‌شود که برای از بین بردن آلودگی‌ها و عوامل بیماری‌زا مفید است. زمانی که بلافاصله پس از غذا خوردن مسواک می‌زنید، این اسید را از بین می‌برید. بهتر است برای مسواک زدن، مخصوصاً پس از مصرف غذا یا نوشیدنی‌های اسیدی، بین 15 الی 30 دقیقه صبر کنید.

 

9. عدم استفاده از خمیردندان مناسب

برخی افراد با مراحل مسواک زدن به خوبی آشنا هستند؛ اما از خمیردندان خوبی برای تمیزی دندان‌های خود استفاده نمی‌کنند. خمیر دندان شما باید ترکیب ملایمی داشته باشد و با دندان‌ها و لثه شما سازگار باشد. این روزها خمیردندان‌هایی در بازار وجود دارند که ادعای سفید کنندگی و روشن کنندگی دندان‌ها را دارند.

این خمیردندان‌ها بسیار خشن و ساینده هستند و ممکن است به صورت موقت دندان‌های شما را سفید کنند؛ اما به مرور زمان باعث فرسایش و پوسیدن دندان‌ها می‌شوند. پس در هنگام خرید خمیردندان، یکی از نمونه‌های استاندارد و سازگار با دندان‌های خود را انتخاب کنید. همچنین برای خرید خمیردندان‌های سفیدکننده، از داروخانه‌های معتبر اقدام کنید. در صورت نیاز به مشاوره برای آشنایی با بهترین خمیر دندان های موجود در داروخانه، می‌توانید از طریق تماس با زیوش، با کارشناسان داروساز ما ارتباط بگیرید و از آن‌ها مشاوره دریافت کنید.

 

10. عدم توجه به نکات مصرف نخ دندان

اگر می‌خواهید دندان‌های سالمی داشته باشید، باید در کنار مسواک و خمیردندان، حتماً از نخ دندان هم استفاده کنید. یکی از رایج‌ترین اشتباهات در سلامت دهان و دندان، نادیده گرفتن نخ دندان است. گاهی اوقات ذرات غذا به قدری کوچک هستند و یا در قسمتی قرار دارند که مسواک قادر به تمیز کردن آن‌ها نیست.

باقی ماندن این ذرات در لابه‌لای دندان‌ها، به مرور زمان پوسیدگی آن‌ها را به همراه می‌آورد. بنابراین برای سلامتی دندان‌ها حتماً پس از مسواک زدن، از نخ دندان هم استفاده کنید. فواید مصرف نخ دندان به پاکسازی غذا از لای دندان‌ها خلاصه نمی‌شود و نقش مهم و مؤثری در بهداشت دهان و دندان ایفا می‌کند.

 

11. عدم توجه نکات مصرف دهان شویه

اگر طرز درست مسواک زدن را بلد باشید اما از دهانشویه استفاده نکنید، ممکن است دندان‌های شما آسیب ببینند. دهانشویه نفس شما را تازه می‌کند و در عین حال، بسیاری از میکروب‌هایی که در حفره‌های دندان‌ها قرار گرفته‌اند را از بین می‌برد. البته فراموش نکنید که استفاده از دهانشویه، هرگز نباید جایگزین مسواک زدن و استفاده از نخ دندان شود؛ بلکه باید به عنوان یک ماده مکمل برای تمیزی دندان‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برای حفظ سلامتی دندان‌های خود، ابتدا مسواک بزنید؛ سپس از نخ دندان استفاده کنید و در پایان، دهان خود را با دهانشویه شستشو دهید. برای درک اهمیت استفاده از دهانشویه، بد نیست با فواید مصرف دهان شویه​ آشنا شوید.

 

12. مسواک زدن بیش از حد

برخی از افراد تصور می‌کنند مسواک زدن بیش از حد دندان‌ها، برای سلامتی آن‌ها مفید است. در صورتی که این باور کاملاً اشتباه است و مسواک زدن دندان‌ها به صورت افراطی، باعث آسیب دیدن آن‌ها می‌شود. چنین کاری، سبب از بین رفتن لایه محافظ مینای دندان می‌شود. همچنین لثه‌ها دچار آسیب‌ فراوانی می‌شوند. بهتر است در طول روز 2 بار (یک بار قبل از صبحانه و یکبار شب‌ها قبل از خواب) دندان‌های خود را مسواک بزنید.

 

13. عدم توجه به زمان مناسب

همه ما به خوبی می‌دانیم که بهتر است دندان‌های خود را در طول روز 2 بار مسواک بزنیم. اما گاهی به مدت زمان مسواک زدن توجه نمی‌کنیم. تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از مردم، تنها 45 ثانیه صرف مسواک زدن دندان‌های خود می‌کنند. بهتر است زمان مسواک زدن خود را به 2 دقیقه برسانید. حتی اگر از کرنومتر یا زمان‌سنج برای این کار استفاده کنید، باز هم ارزش سلامتی دندان‌های شما را دارد. در طول این 2 دقیقه، می‌توانید تمام قسمت‌های دهان و دندان‌ها را تمیز کنید.

 

14. تعداد دفعات مسواک زدن در روز

بسیاری از دندانپزشکان اعتقاد دارند که بهتر است در طول روز، حداقل 2 بار دندان‌های خود را با مسواک تمیز کنید. موضوعی که اهمیت دارد این است که حداقل یکی از این دفعات را به بهترین شکل ممکن دندان‌های خود را مسواک بزنید. بهتر است در هر 2 بار، علاوه بر مسواک از نخ دندان و دهانشویه نیز استفاده کنید. وقتی که هر صبح و هر شب دندان‌های خود را مسواک می‌زنید، آرامش باکتری‌های دهان را برهم زده‌اید! بنابراین آن ها نمی‌توانند به دندان‌های شما آسیب بزنند و آن‌ها را دچار خرابی و پوسیدگی کنند.

 

15. توجه نکردن به پشت دندان های جلویی

اگر طرز صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید، دندان‌های شما از هر آسیبی در امان می‌مانند. بدین منظور باید به پشت دندان‌های جلویی نیز توجه کنید. در واقع یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که بسیاری از انسان‌ها در هنگام مسواک زدن مرتکب می‌شوند، عدم توجه به پشت دندان‌های جلویی است. البته دسترسی به این نقطه سخت است و شاید به همین سبب است که نادیده گرفته می‌شود؛ اما فراموش نکنید که همین قسمت، محل تجمع باکتری‌هاست و خطر پوسیدن دندان‌ها را با خود به همراه می‌آورد. بنابراین سعی کنید در هنگام مسواک زدن، پشت دندان‌های جلویی خود را نیز به خوبی تمیز کنید.

 

16. عدم توجه به خط لثه

یکی دیگر از مهم‌ترین قسمت‌هایی که در فرایند مسواک زدن معمولاً فراموش می‌شود، خط لثه است. در صورتی که در هنگام مسواک زدن، باید خط لثه را نیز تمیز کنید. این خط، حدود 2 الی 3 میلی‌متر پایین‌تر از بافت لثه قرار گرفته است. با مسواک‌هایی که قابلیت خم شدن دارند، به راحتی می‌توان خط لثه را نیز تمیز کرد. به این صورت، باکتری‌ها در خط لثه تجمع نمی‌کنند و سبب آسیب و بیماری آن نمی‌شوند.

 

سخن پایانی

مسواک زدن کاری است که ما از سال‌های کودکی آن را می‌آموزیم و سپس به آن عادت می‌کنیم. این عادت به گونه‌ای در ما نهادینه می‌شود که اگر شب‌ها قبل از خواب مسواک نزنیم، احساس عذاب وجدان به ما دست می‌دهد. با این وجود، گاهی اوقات با پوسیدگی و خرابی دندان‌ها مواجه می‌شویم و علت آن را نمی‌دانیم.

مقاله‌ای که وقت ارزشمند خود را برای مطالعه آن اختصاص دادید، تحقیق جامع و کاملی در مورد اشتباهات رایج در بهداشت دهان و دندان بود که در آن به 16 مورد از رایج‌ترین اشتباهاتی که افراد در هنگام مسواک زدن انجام می‌دهند، اشاره کردیم.

اگر به شیوه‌‌ای صحیح از مسواک و خمیردندان استفاده کنید، دندان‌های شما در معرض آسیب قرار نمی‌گیرند. فراموش نکنید که اولین قدم برای مراقبت از دندان‌ها، استفاده صحیح از مسواک و خمیر دندان است. پس از آن، مراجعه منظم به دندان‌پزشک و ترمیم آسیب‌های جزئی دندان، تضمینی برای سلامت دندان‌های شماست.

 

نویسنده: لیلا خدابخشی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی