از کم‌کاری تا پرکاری | دنیای پیچیده بیماری های تیروئید

بیماری‌های تیروئیدی از جمله شایع‌ترین اختلالات هورمونی در دنیا هستند که می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت جسمانی و روانی فرد داشته باشند. غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد، مسئول تولید هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری‌یودوتیرونین (T3) است که در تنظیم متابولیسم بدن نقش کلیدی دارند. هرگونه اختلال در عملکرد این غده، می‌تواند به مشکلاتی نظیر کم‌کاری یا پرکاری تیروئید منجر شود. کم‌کاری تیروئید موجب کاهش سطح انرژی و افزایش وزن، و پرکاری تیروئید باعث افزایش متابولیسم و کاهش وزن ناخواسته می‌شود. با توجه به تاثیر گسترده‌ای که این هورمون‌ها بر عملکرد بدن دارند، آشنایی با علائم و درمان‌های مرتبط با بیماری‌های تیروئیدی اهمیت زیادی دارد.

بیماری‌های تیروئید

غده تیروئید یکی از غدد درون‌ریز بدن است که در قسمت جلوی گردن قرار دارد. غده تیروئید نرمال هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری‌یدوتیرونین (T3) را تولید می‌کند؛ که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم، رشد و تکامل بدن ایفا می‌کنند. زمانی که غده تیروئید به‌درستی کار نکند، می‌تواند منجر به بروز انواع مختلفی از اختلالات و بیماری‌های تیروئیدی شود. این بیماری‌ها می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند: کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) و پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم). برخی از سایر بیماری‌های شایع تیروئید عبارتند از: تیروئید هاشیموتو، بیماری گریوز، گواتر، گره‌های تیروئید و سرطان تیروئید.

خلاصه: غده تیروئید بخشی از سیستم درون‌ریز بدن است که نقش مهمی در فعالیت‌های بدن دارد. تولید کم یا بیش از حد هورمون‌های تیروئید می‌تواند باعث بروز بیماری در فرد شود. برخی از شایع‌ترین مشکلات عبارتند از: کم‌کاری و پرکاری تیروئید، تیروئید هاشیموتو، بیماری گریوز، گواتر، گره‌های تیروئید و سرطان تیروئید.

 

علل بروز بیماری‌های تیروئید

در اثر تولید بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری) یا عدم تولید این هورمون‌ها به میزان کافی (کم‌کاری)، ممکن است مشکلات زیادی ایجاد شود. زمانی که این اختلالات در تولید هورمون به وجود می‌آیند؛ ممکن است علائمی مثل تحریک‌پذیری، خستگی، کاهش وزن، افزایش وزن و... در فرد ایجاد شود.

خلاصه: اختلال در تولید هورمون‌های غده تیروئید نرمال، مثل افزایش یا کاهش تولید این هورمون‌ها، می‌تواند مشکلات و بیماری‌های متعددی را سبب شود و علائمی مثل خستگی، افزایش یا کاهش وزن و... ایجاد کند.

در ادامه به بررسی هر یک از بیماری‌های تیروئید می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.

 

تیروئید پرکار (Hyperthyroidism)

در پرکاری تیروئید، فعالیت غده تیروئید بیشتر از حد نرمال است و در نتیجه، هورمون بیشتری تولید می‌کند. این بیماری می‌تواند باعث افزایش عملکردهای بدن شود. بروز علائم تیروئید در زنان شایع‌تر است. بیماری گریوز از شایع‌ترین علل بروز پرکاری تیروئید است. التهاب غده تیروئید، ندول تیروئید، مصرف زیاد ید، داروهای هورمون تیروئید، تومور غده هیپوفیز و... از سایر علل ایجاد پرکاری تیروئیدی هستند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تیروئید پرکار می‌توانید به مقاله «پرکاری تیروئید چیست، علائم تا درمان» مراجعه کنید.

علائم تیروئید خطرناک یا پرکار

افزایش تولید هورمون‌های تیروئید می‌تواند باعث علائم متعددی شود. برخی از این علائم عبارتند از:

• بروز علائم تیروئید عصبی مثل تغییرات خلق و خو و عصبانیت
• کاهش وزن بدون دلیل
• تپش قلب
• بی‌قراری و اضطراب
• لرزش دست‌ها
• تعریق زیاد
• خستگی و ضعف عضلانی
• اسهال
• پرخوری و افزایش اشتها
• تورم غده تیروئید
• اختلال خواب

برخی علائم تیروئید در زنان نیز شامل نامنظم شدن قاعدگی، ریزش مو و کاهش وزن ناگهانی است. علائم تیروئید خطرناک نیز شامل کاهش شدید دمای بدن، افت شدید ضربان قلب و اسهال مقاوم به درمان است. در صورت بروز این علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص و درمان تیروئید پرکار

تشخیص پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم) معمولاً از طریق روش‌های زیر انجام می‌شود:

• معاینه فیزیکی: پزشک به بررسی علائم بیمار می‌پردازد.
• آزمایش خون: شامل اندازه‌گیری سطوح هورمون‌های تیروئیدی (T4 و T3) و هورمون محرک تیروئید (TSH) است. در پرکاری تیروئید، معمولاً TSH پایین و T4 و T3 بالا هستند.
• تصویربرداری: روش‌هایی مانند اسکن تیروئید و سونوگرافی می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند. همچنین، تست ید رادیواکتیو برای ارزیابی فعالیت غده تیروئید نیز کاربرد دارد.

درمان پرکاری تیروئید

درمان غده تیروئید پرکار به شدت بیماری و علت بروز آن بستگی دارد و می‌تواند شامل گزینه‌های زیر باشد:

• داروهای ضد تیروئید: داروهایی مانند متی‌مازول و پروپیل‌تیوراسیل برای کاهش تولید هورمون‌های تیروئید تجویز می‌شوند. این داروها معمولاً در مراحل اولیه درمان استفاده می‌شوند.
• درمان با ید رادیواکتیو: این روش به کاهش فعالیت غده تیروئید کمک می‌کند و معمولاً در مواردی که داروها مؤثر نیستند یا بیماری شدید است، استفاده می‌شود.
• جراحی تیروئید: در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید وجود داشته باشد.
• داروهایی مانند پروپرانولول برای کنترل علائمی مانند تپش قلب و اضطراب نیز تجویز می‌شوند.

خلاصه: پرکاری تیروئید به علت فعالیت و تولید بیش از حد هورمون تیروئید ایجاد می‌شود. علائمی مثل خستگی، افزایش ضربان و تپش قلب، افزایش اشتها و وزن و... دارد. درمان این بیماری معمولاً با داروهای ضد تیروئید، ید رادیواکتیو یا در برخی موارد جراحی تیروئید انجام می‌شود.

 

تیروئید کم‌کار (Hypothyroidism)

کم‌کاری تیروئید برعکس پرکاری تیروئید است و غده تیروئید به اندازه کافی فعالیت نکرده و هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. کم‌کاری تیروئید اغلب به دلیل تیروئید هاشیموتو، برداشتن غده تیروئید در جراحی یا پرتودرمانی ایجاد می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند به علل دیگری مثل کمبود ید، دلایل مادرزادی، اختلال غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس یا مصرف برخی داروها باشد.

در مقاله «کم‌کاری تیروئید چیست، علائم تا درمان» به صورت کامل به علائم، تشخیص، پیشگیری و روش‌های درمان این بیماری پرداخته شده است. با مطالعه آن می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره این بیماری کسب کنید.

علائم تیروئید کم‌کار

علائم بیماری کم‌کاری تیروئید ممکن است در افراد متفاوت باشد، اما برخی از شایع‌ترین علائم شامل موارد زیر است:

• خستگی و ضعف عمومی
• افزایش وزن
• حساسیت به سرما
• یبوست
• خشکی پوست
• صورت پف کرده
• قاعدگی نامنظم
• مشکلات حافظه و تمرکز
• افزایش کلسترول

تشخیص و درمان تیروئید کم‌کار

در تشخیص تیروئید کم‌کار، مثل پرکار از معاینه فیزیکی، آزمایش خون و تست‌های تصویربرداری استفاده می‌شود. اما در کم‌کاری تیروئید برخلاف پرکاری، سطح T3 و T4 کاهش و سطح TSH افزایش می‌یابد.

درمان کم‌کاری تیروئید

درمان غده تیروئید کم‌کار شامل موارد زیر است:

• مصرف هورمون تیروئید (لووتیروکسین): این دارو سطح هورمون‌های تیروئید را به حد طبیعی می‌رساند. پزشک دوز دارو را بر اساس نتایج آزمایش‌های خون تنظیم می‌کند. معمولاً در ابتدا، درمان با دوز کم شروع می‌شود و به تدریج افزایش می‌یابد. درمان با لووتیروکسین معمولاً مادام‌العمر است و فرد باید همیشه قرص تیروئید را استفاده کند و قطع آن منجر به بازگشت علائم می‌شود.
• مصرف مواد مغذی مانند ید، سلنیوم و روی نیز می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند. با درمان مناسب و پیگیری منظم، اکثر افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید می‌توانند علائم خود را کنترل کنند و زندگی طبیعی داشته باشند.

خلاصه: کم‌کاری تیروئید در اثر کاهش فعالیت و تولید هورمون تیروئید ایجاد می‌شود و با علائمی مثل خستگی و ضعف، افزایش وزن، یبوست، اختلال در حافظه و تمرکز، پف صورت، قاعدگی نامنظم و... همراه است. درمان تیروئید کم‌کار، مصرف هورمون تیروئید (لووتیروکسین) است. همچنین مصرف برخی مواد مغذی مانند ید، سلنیوم و روی می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند.

 

تیروئید هاشیموتو

بیماری تیروئید هاشیموتو، که با نام بیماری هاشیموتو نیز شناخته می‌شود، یک اختلال خودایمنی است؛ که بر غده تیروئید تأثیر می‌گذارد. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های سالم تیروئید حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به این غده می‌شود. این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش تولید هورمون‌های تیروئید و در نهایت به کم‌کاری تیروئید منجر شود.  این بیماری اغلب زنان میانسال را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما می‌تواند در مردان و زنان در هر سنی رخ دهد. عوامل ژنتیکی، هورمونی و محیطی می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. به عنوان مثال، وجود سابقه خانوادگی بیماری‌های خودایمنی، استرس و مصرف بیش از حد ید می‌تواند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
برای آشنایی بیشتر با علائم، روش‌های درمان و اطلاعات دیگر پیشنهاد می‌کنیم مقاله «بیماری خود ایمنی هاشیموتو» را مطالعه کنید.

علائم تیروئید هاشیموتو

علائم بیماری هاشیموتو ممکن است به آرامی بروز کند و شامل موارد زیر باشد:

• خستگی و ضعف
• افزایش وزن
• حساسیت به سرما
• یبوست
• خشکی پوست و مو
• تورم در ناحیه گردن (گواتر)

البته در برخی موارد، افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و بیماری به طور پنهانی پیشرفت کند.

تشخیص و درمان تیروئید هاشیموتو

تشخیص بیماری هاشیموتو معمولاً با استفاده از آزمایش‌های خون انجام می‌شود. افزایش سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) و کاهش سطح هورمون‌های تیروئید (T3 و T4) از نشانه‌های این بیماری به شمار می‌روند. درمان اصلی تیروئید هاشیموتو، تجویز داروی لووتیروکسین است که یک نسخه مصنوعی از هورمون تیروئید است. این دارو به تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید کمک می‌کند و به بیماران این امکان را می‌دهد که به زندگی عادی خود ادامه دهند. درمان باید به‌طور منظم و تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز عوارض جدی جلوگیری گردد.

خلاصه: تیروئید هاشیموتو نوعی بیماری خودایمنی است که در اثر حمله سیستم ایمنی به بافت تیروئید نرمال ایجاد می‌شود و در نهایت منجر به کم‌کاری تیروئید خواهد شد. علائم آن نیز شبیه علائم کم‌کاری تیروئید هستند. درمان اصلی این بیماری داروی لووتیروکسین است که با تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید به بهبود بیماری کمک می‌کند.

 

ندول‌های تیروئید

ندول‌های تیروئید، توده‌های غیرطبیعی هستند که در غده تیروئید ایجاد می‌شوند. این ندول‌ها می‌توانند به‌صورت کیست‌های پر از مایع، توده‌های جامد یا ترکیبی از هر دو ظاهر شوند و معمولاً در لبه‌های غده تیروئید رشد می‌کنند. این توده‌ها یکی از شایع‌ترین مشکلات غدد درون‌ریز به شمار می‌روند و در بسیاری از موارد، افراد به‌طور تصادفی در معاینات پزشکی متوجه وجود آن‌ها می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهند که تقریباً ۵۰ درصد از بزرگسالان ممکن است در طول زندگی خود یک یا چند ندول تیروئید داشته باشند؛ اما بیشتر این ندول‌ها خوش‌خیم و غیرسرطانی هستند.

در مقاله «همه چیز درباره ندول تیروئید یا گره تیروئید» به تفصیل درباره این بیماری توضیح داده شده است. این مقاله را از دست ندهید.

علائم ندول‌های تیروئید

بسیاری از ندول‌های تیروئید بدون علامت هستند. با این حال، در مواردی که ندول‌ها بزرگ شوند، ممکن است علائم زیر را ایجاد کنند:

• برآمدگی در ناحیه گردن
• مشکل در بلع یا تنفس
• تغییر صدا

در موارد نادر، ندول‌ها می‌توانند باعث افزایش هورمون‌های تیروئید شوند؛ که منجر به علائمی مانند اضطراب، لرزش دست، کاهش وزن و تندی ضربان قلب می‌شود.

تشخیص و درمان ندول‌های تیروئید

تشخیص ندول‌های تیروئید معمولاً از طریق معاینات بالینی، سونوگرافی و گاهی نمونه‌برداری با سوزن نازک (FNA) انجام می‌شود. درمان بسته به نوع و شدت ندول متفاوت است. در بسیاری از موارد، درمان خاصی لازم نیست. اما در مواردی که ندول‌ها سرطانی یا باعث علائم جدی می‌شوند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در صورت سرطانی بودن ندول‌ها از درمان‌های متفاوتی، مثل یدرادیواکتیو، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی نیز استفاده می‌شود. برداشتن غده تیروئید با استفاده از جراحی تیروئید نیز یکی دیگر از گزینه‌های درمانی است.

خلاصه: ندول‌های تیروئید، توده‌های غیرطبیعی در غده تیروئید هستند که می‌توانند به‌صورت کیست‌های پر از مایع، توده‌های جامد یا ترکیبی از هر دو ظاهر شوند. در صورت بزرگ شدن بیش از حد، ممکن است باعث برآمدگی در ناحیه گردن، مشکل در بلع یا تنفس و تغییر صدا شود. در موارد جدی برای درمان این بیماری ممکن است نیاز به جراحی باشد.

 

سرطان تیروئید

این سرطان شامل رشد غیرطبیعی سلول‌ها در غده تیروئید است و می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم شود که عبارتند از:

• سرطان پاپیلری تیروئید
• سرطان فولیکولی تیروئید
• سرطان مدولاری تیروئید
• سرطان آناپلاستیک

علائم سرطان تیروئید

در مراحل اولیه، سرطان تیروئید ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما با پیشرفت بیماری، علائم مختلفی ظاهر می‌شوند. این علائم عبارتند از:

• تورم در ناحیه گردن
• تغییرات در صدا
• مشکل در بلع
• سرفه‌های مکرر

تشخیص و درمان سرطان تیروئید

تشخیص سرطان تیروئید معمولاً از طریق معاینه فیزیکی، سونوگرافی و در برخی موارد بیوپسی انجام می‌شود. درمان غده تیروئید به نوع و شدن بیماری بستگی دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• عمل جراحی غده تیروئید: برای برداشتن غده تیروئید گلو
• درمان با ید رادیواکتیو: برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده
• هورمون‌درمانی: برای تنظیم سطح هورمون‌های تیروئید

خلاصه: سرطان تیروئید در اثر رشد بیش از حد سلول‌های غده تیروئید ایجاد می‌شود و انواع مختلفی دارد. با پیشرفت بیماری، علائمی مثل تورم ناحیه گردن، تغییرات صدا، اختلال در بلع و سرفه‌های مکرر ممکن است در فرد ظاهر شود. برای درمان این بیماری مانند سایر سرطان‌ها از شیمی‌درمانی، ید رادیواکتیو و جراحی استفاده می‌شود.

 

تیروئید چشمی

بیماری تیروئید چشمی یک وضعیت خودایمنی است؛ که با بیماری خودایمنی تیروئید نیز مرتبط است. در این بیماری، سیستم ایمنی، بافت داخل و اطراف چشم را با یک مهاجم خارجی اشتباه می‌گیرد و به آن حمله می‌کند. این باعث تورم و فشار در چشم‌ها می‌شود و بستن چشم را دشوار می‌کند. همچنین ممکن است با علائم دیگری مثل درد چشم، دوبینی، حساسیت به نور و خشکی چشم همراه شود. برای مطالعه بیشتر درباره این اختلال توصیه می‌کنیم به مقاله «تیروئید چشمی» مراجعه کنید.

خلاصه: تیروئید چشمی یک بیماری خودایمنی است که با بیماری خودایمنی تیروئید نیز مرتبط است. با حمله سیستم ایمنی به بافت چشم، تورم و فشار در چشم‌ها ایجاد شده و علائم متعددی به وجود می‌آیند.

 

تشخیص بیماری‌های تیروئید

آزمایش‌های تشخیص بیماری‌های تیروئید، معمولاً از طریق نمونه‌گیری خون از ورید بازویی انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است نیاز به سونوگرافی یا تصویربرداری نیز باشد تا وضعیت بافت تیروئید بررسی شود. انواع آزمایش‌های تیروئید عبارتند از:

• آزمایش TSH (هورمون محرک تیروئید): این هورمون توسط غده هیپوفیز تولید می‌شود و سطح آن نشان‌دهنده فعالیت غده تیروئید است. افزایش یا کاهش سطح TSH می‌تواند به تشخیص کم‌کاری یا پرکاری تیروئید کمک کند.
• آزمایش T3 و T4: این دو هورمون، هورمون‌های اصلی تیروئید هستند؛ که در متابولیسم بدن نقش دارند. اندازه‌گیری این هورمون‌ها به پزشک کمک می‌کند تا عملکرد تیروئید را بهتر ارزیابی کند.
• آزمایش آنتی‌بادی‌های تیروئیدی: این آزمایش‌ برای تشخیص اختلالات خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا بیماری گریوز انجام می‌شوند.

نتایج آزمایش تیروئید باید توسط پزشک متخصص تفسیر شود. معمولاً سطح طبیعی TSH بین 0.4 تا 5 میلی‌لیتر در لیتر است. هرگونه نوسان در این سطح می‌تواند نشان‌دهنده وجود اختلال باشد. در نوزادان، سطح نرمال TSH معمولاً باید کمتر از 10 میلی واحد در لیتر (mIU/L) باشد. اگر TSH بالاتر از این مقدار باشد، ممکن است نشانه کم‌کاری تیروئید باشد و نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد. بهترین زمان برای انجام آزمایش تیروئید معمولاً در ساعات اولیه صبح، به‌ویژه بین ساعت 7 تا 9 صبح، است. این زمان به این دلیل توصیه می‌شود که سطح هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) در این ساعات، به بالاترین حد خود می‌رسد. همچنین، برای آزمایش تیروئید نیازی به ناشتا بودن نیست، مگر اینکه پزشک آزمایش‌های دیگری نیز درخواست کرده باشد که نیاز به ناشتا بودن داشته باشد.

خلاصه: برای تشخیص بیماری‌های تیروئید می‌توان از آزمایش خون و در برخی موارد سونوگرافی و تصویربرداری استفاده کرد. اندازه‌گیری میزان هورمون TSH، T3 و T4 و آنتی‌بادی‌های تیروئیدی می‌توانند به تشخیص اختلالات تیروئیدی کمک کنند.

 

پیشگیری از بیماری‌های تیروئید

پیشگیری از بیماری‌های تیروئید با انجام برخی اقدامات ساده امکان‌پذیر است. در اینجا چند راهکار مؤثر برای پیشگیری از اختلالات تیروئید بیان شده است:

• تأمین کافی ید: ید یک ماده مغذی ضروری برای تولید هورمون‌های تیروئیدی است. کمبود ید می‌تواند منجر به کم‌کاری تیروئید و گواتر شود. استفاده از نمک یددار و مصرف مواد غذایی غنی از ید مانند ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات می‌تواند از بروز این مشکلات پیشگیری کند.
• کنترل وزن: اضافه‌وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های تیروئید را افزایش دهند. داشتن وزن سالم و فعالیت بدنی منظم، به حفظ عملکرد مناسب تیروئید کمک می‌کند.
• کاهش استرس: استرس مزمن می‌تواند بر عملکرد تیروئید تأثیر منفی بگذارد. استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
• پرهیز از مصرف بیش‌ازحد داروها: برخی داروها مانند آمیودارون و ایمونوتراپی سرطان می‌توانند باعث اختلال در عملکرد تیروئید شوند. همیشه با پزشک مشورت کنید و دارو را طبق دستور مصرف کنید.

خلاصه: مصرف غذاهای حاوی ید کافی، کنترل وزن، کاهش استرس و پرهیز از مصرف نادرست برخی داروها در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تیروئید مؤثر هستند.

 

درمان غده تیروئید و بیماری‌های آن

داروهای تیروئید، بسته به نوع اختلال غده تیروئید، متفاوت هستند. لووتیروکسین از جمله داروهای درمان کم‌کاری تیروئید است؛ که برای جایگزینی هورمون تیروئید مصرف می‌شود. در این حالت، هورمون تیروئید به‌طور مصنوعی به بدن تزریق می‌شود؛ تا کمبود آن جبران شود. متی‌مازول نیز از داروهای رایج در درمان پرکاری تیروئید است؛ که با مهار تولید هورمون‌های تیروئید، این اختلال را کنترل می‌کند.

متخصص تیروئید با توجه به شرایط بیمار، نوع دارو و دوز مصرفی را تجویز می‌کند. در برخی موارد نیز عمل جراحی غده تیروئید (تیروئیدکتومی) برای برداشتن کل غده تیروئید یا بخشی از آن انجام می‌شود. عمل جراحی برداشتن غده تیروئید، که به آن تیروئیدکتومی نیز گفته می‌شود، شامل برداشتن کل غده تیروئید یا بخشی از آن است. این عمل معمولاً در مواردی انجام می‌شود که بیماری‌های تیروئیدی نظیر سرطان تیروئید، گواتر بزرگ یا اختلالات دیگر وجود داشته باشد.

مانند هر عمل جراحی، تیروئیدکتومی نیز ممکن است عوارضی داشته باشد. از جمله این عوارض می‌توان به خونریزی و عفونت، آسیب به اعصاب صوتی، هیپوکلسمی و... اشاره کرد. بیماران معمولاً پس از عمل نیاز به استراحت و مراقبت‌های خاص دارند. رعایت رژیم غذایی مناسب و آرامش جسمی و روحی در دوران نقاهت بسیار مهم است. همچنین، پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران از فعالیت‌های سنگین نیز خودداری کنند.

خلاصه: از مهم‌ترین داروهای مورد استفاده در درمان بیماری‌های تیروئید می‌توان به لووتیروکسین و متی‌مازول اشاره کرد. در برخی موارد نیز بر اساس تشخیص پزشک، عمل جراحی غده تیروئید برای برداشتن غده تیروئید انجام می‌شود.

 

سخن پایانی

غده تیروئید بخشی از سیستم درون‌ریز است که بر تمام فرایندهای متابولیسم بدن تأثیر می‌گذارد. بیماری‌های تیروئید معمولاً به علت تولید بیش‌ازحد هورمون یا تولید کم هورمون ایجاد می‌شوند. اغلب اوقات بیماری‌های تیروئید خطرناک نیستند و تنها زمانی درمان می‌شوند که علائم خطرناک و آزاردهنده باشند. علائم بیماری‌های تیروئیدی با یکدیگر متفاوت است و این اختلالات را می‌توان با آزمایش‌های خونی یا سایر روش‌ها تشخیص داد. درمان آن نیز بر اساس علت و نوع بیماری، با تشخیص پزشک انجام می‌شود.

 

سوالات پرتکرار

تیروئید چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل است که در جلوی گردن قرار دارد. این غده هورمون‌هایی مانند تیروکسین (T4) و تری‌یودوتیرونین (T3) تولید می‌کند که مسئول تنظیم متابولیسم بدن، ضربان قلب، دما و سطح انرژی هستند.

چه علائمی نشان‌دهنده مشکلات تیروئیدی است؟

کم‌کاری تیروئید علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، یبوست، خشکی پوست و سردی دست‌ها و پاها دارد. پرکاری تیروئید می‌تواند باعث کاهش وزن ناخواسته، تعریق بیش از حد، ضربان قلب سریع، عصبانیت و اختلالات خواب شود.

کم‌کاری تیروئید چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص کم‌کاری تیروئید با اندازه‌گیری سطح هورمون‌های تیروئیدی (TSH و T4) از طریق آزمایش خون صورت می‌گیرد. سطح بالای TSH و سطح پایین T4 معمولاً نشان‌دهنده کم‌کاری تیروئید است.

آیا کم‌کاری یا پرکاری تیروئید قابل درمان است؟

بله، هر دو قابل درمان هستند. کم‌کاری تیروئید معمولاً با تجویز هورمون‌های جایگزین تیروئیدی (مانند لووتیروکسین) کنترل می‌شود. پرکاری تیروئید نیز با داروهای مهارکننده تولید هورمون تیروئید، ید رادیواکتیو یا در برخی موارد جراحی درمان می‌شود.

آیا بیماری‌های تیروئیدی بر بارداری تأثیر دارند؟

بله، مشکلات تیروئیدی می‌توانند بارداری را تحت تأثیر قرار دهند. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید در دوران بارداری ممکن است بر رشد جنین و سلامت مادر تأثیر بگذارد. کنترل دقیق سطح هورمون‌های تیروئیدی در این دوران بسیار مهم است تا از عوارض جلوگیری شود.

 

نویسنده: فاطمه متین فرید

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده