چگونه با کودکان درباره جنگ صحبت کنیم؟ توصیه های یونیسف

درگیری با جنگ و تبدیل این موضوع به تیتر خبرها، می‌تواند موجب برانگیختن احساسات منفی مانند ترس، اضطراب، غم، عصبانیت و تشنج شود و زندگی روزمره را مختل کند. در چنین شرایطی به یکی از بزرگترین چالش‌های والدین تبدیل می‌شود. کودکان همیشه برای احساسات خود، علی‌الخصوص حس امنیت و آرامش، به والدین می‌نگرند و تحت‌تأثیر آن‌ها هستند. به‌همین دلیل لازم است که توجه ویژه‌ای به مراقبت از کودکان در جنگ داشته باشید. در ادامه به این سؤال پاسخ داده‌ایم که چطور از روان کودکان در شرایط جنگی محافظت کنیم. برای اطلاعات بیشتر با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

1. از چیزهایی که کودک می‌داند و احساس می‌کند، باخبر شوید

زمان و شرایطی را در نظر بگیرید که بتوانید به‌طور طبیعی و بدون ایجاد احساس اضطراب در کودک، این مسئله را مطرح کنید و به کودک آزادی دهید تا به‌راحتی درباره موضوع صحبت کند. از صحبت در زمینه جنگ با کودک قبل از خواب خودداری کنید.

می‌توانید برای شروع از او بپرسید که درباره وقایع در جریان، چه می‌داند و چه احساسی دارد. ممکن است کودک احساس اضطراب داشته باشد و آن را بروز دهد. در مورد کودکان کوچک‌تر می‌توانید این مسئله را حین انجام فعالیت‌هایی مانند نقاشی، خواندن داستان یا سایر فعالیت‌های مورد علاقه کودک، مطرح کنید.

بررسی کنید که کودک چه می‌داند و چه درکی از اخبار دارد. امکان دارد متوجه شوید که او درک درستی از شنیده‌ها نداشته و اطلاعات نادرستی از دوستان یا سایر رسانه‌ها دریافت کرده است.

جریان مداوم اطلاعات، تصاویر و تیترهای ناراحت‌کننده ممکن است این حس را به کودک القا کند که بحران همه جا را فرا گرفته است. کودکان کوچک‌تر ممکن است بین تصاویر روی صفحه نمایش و واقعیت زندگی خود تفاوتی قائل نشوند و اینطور برداشت کنند که در معرض خطر جدی قرار دارند.

در چنین شرایطی نگرانی‌های آن‌ها رد نکنید یا آن را کوچک نشمارید. اگر سؤالی پرسیدند که برایتان بزرگ‌نمایانه به‌نظر رسید، مثلا اگر پرسیدند آیا همه ما خواهیم مرد؟ به آن‌ها اطمینان دهید که این اتفاق نخواهد افتاد و از آن‌ها بپرسید که چه شنیده است. درک منشا دریافت اطلاعات کودک، می‌تواند کمک کند از روان کودک در زمان جنگ بهتر مراقبت کنید.

احساسات کودک را تأیید کنید و به آن‌ها اطمینان دهید که حس‌شان طبیعی است، درعین‌حال احساساتشان را به رسمیت بشناسید و به آن‌ها بگویید که هر زمان خواستند، می‌توانند با شما یا بزرگسال مورداعتماد دیگر درباره آن صحبت کنند.

2. آرام باشید و متناسب با سن کودک رفتار کنید

کودک حق دارد بداند که در دنیا چه می‌گذرد، اما یکی از اصول مراقبت از کودکان در جنگ این است که آن‌ها را از پریشانی در امان نگه دارید. از زبان مناسب سن او استفاده کنید، واکنش‌های او را درنظر بگیرید و نسبت به سطح اضطراب او حساس باشید.

طبیعی است که از آنچه می‌بینید احساس غم، ترس، اضطراب یا حتی وحشت داشته باشید، اما اگر والد هستید، باید بدانید که کودکان به لحاظ روحیه تحت‌تأثیر بزرگسالان، علی‌الخصوص والدین، قرار دارند، به همین دلیل سعی کنید ترس خود را بیش‌ازحد به کودک نشان ندهید. با آرامش صحبت کنید و به زبان بدن خود، مانند حالات چهره دقت داشته باشید.

هنگام صحبت با کودک از زبان مناسب سن او استفاده کنید، رفتار کودک را درنظر بگیرید و نسبت به سطح اضطراب او حساس باشید. تا جایی که می‌شود، به کودک اطمینان دهید که از هر خطری در امان هستند و به آن‌ها یادآوری کنید که همین حالا، افراد قدرتمند زیادی برای دستیابی به صلح و آرام کردن اوضاع، تلاش می‌کنند.

مهم نیست که پاسخ هر سؤال کودک را نداشته باشید، می‌توانید به او بگویید که باید آن را با جستجو در اینترنت پیدا کنید. از وب‌سایت‌های معتبر خبری استفاده کنید و به کودکان توضیح دهید که بسیاری از اخبار در اینترنت جعلی هستند و نباید به آن‌ها اعتماد کرد.

3. رحم و مهربانی نشان دهید و برچسب نزنید

منازعه و جنگ اصولاً با تعصب و تبعیض علیه یک ملت یا کشور همراه است. هنگام صحبت با کودکان درباره جنگ از برچسب‌هایی مانند افراد بد یا شیطان اجتناب کنید و درعوض به آن به‌عنوان فرصتی برای اشاعه مهربانی بنگرید. مثلاً از کودکان و خانواده‌هایی صحبت کنید که مجبور به ترک خانواده خود شده‌اند و با آن‌ها همدردی کنید.

به فرزند خود یادآوری کنید که همه انسان‌ها سزاوار امنیت در جامعه، مدرسه و سایر اجتماعات هستند. قلدری و تبعیض همیشه اشتباه است و هر یک از ما باید سهم خود را در اشاعه مهربانی و حمایت از هم‌نوع ادا کنیم.

4. داستان‌هایی از امدادگران و صلح‌طلبان تعریف کنید

یکی دیگر از اصول مراقبت از کودکان در جنگ و زندگی در شرایط جنگی این است که به کودک بفهمانیم در دنیا افرادی هستند که با اعمال شجاعانه و مهربانانه به یکدیگر کمک می‌کنند. داستان‌هایی از امدادگران یا جوانان خواستار صلح برای کودک تعریف کنید.

حس اینکه کسانی دارند کاری هرچند کوچک انجام می‌دهند، احساس راحتی فوق‌العاده‌ای به کودک خواهد داد. از کودک بپرسید آیا او هم مایل است کاری انجام دهد یا نه، شاید علاقه داشته باشد که پوستری بکشد، شعری برای صلح بنویسد یا حتی بتواند در مراسم خیریه برای کمک به افرادی که از جنگ آسیب دیده‌اند، کمک مالی جمع کند. این کار می‌تواند به کودکان احساس مثبتی ببخشد.

5. مکالمات را با مراقبت روانی از کودک به پایان برسانید

هنگام پایان دادن به صحبت با کودکان درباره جنگ مطمئن شوید که فرزندتان را در حالت پریشانی رها نکرده‌اید، سعی کنید با تماشای زبان بدن آن‌ها و درنظر گرفتن حرکاتشان، مانند اینکه لحن صحبت‌شان عادی است یا نه، یا اینکه آیا سطح تنفس طبیعی دارند یا خیر، اضطراب‌شان را بررسی کنید.

به آن‌ها یادآوری کنید که به احساسات‌شان اهمیت می‌دهید، این اصل یکی از بهترین اصول مراقبت از کودکان در جنگ و کاهش ترس از جنگ در آن‌ها است. به آن‌ها بگویید که برای گوش دادن به صحبت‌های آن‌ها و حمایت از احساساتشان همیشه آماده هستید.

6. تا پایان جنگ به پیگیری وضعیت کودک ادامه دهید

تا زمانی که وضعیت جنگی ادامه دارد، به پیگیری وضعیت کودک ادامه دهید و ببینید حالش چطور است، چه احساسی دارد و آیا سؤالات جدیدی برای او ایجاد شده است یا نه.

اگر فرزندتان نگران و مضطرب به‌نظر می‌رسد، مراقب تغییر در رفتار یا احساسات او باشید و علائم جسمانی او، مانند دل‌درد، سردرد، کابوس یا حتی مشکلات خواب را زیر نظر بگیرید.

کودکان واکنش‌های متفاوتی به رویدادهای نامطلوب مانند جنگ دارند و ممکن است پریشانی در بعضی از آن‌ها چندان آشکار نباشد. خردسالان ممکن است بیش‌ازحد معمول به والدین وابسته شوند و نوجوانان ممکن است غم و خشم شدیدی نشان دهند. مهم است بدانید که این نشانه‌ها برای مدت کوتاهی ادامه خواهد داشت و واکنشی طبیعی به رویدادهای استرس‌زا محسوب می‌شود.

اگر این دسته از واکنش‌ها برای مدت طولانی ادامه یافت، شاید نیاز باشد که به روانشناس کودک مراجعه کنید. به کودک تکنیک‌هایی برای آرام‌سازی آموزش دهید. مثلاً به او بیاموزید چطور تنفس شکمی داشته باشد. اگر کودک درمورد جنگ با شما صحبت کرد، آماده باشید که با او صحبت کنید و اگر درست قبل از خواب این موضوع مطرح شد، حتماً گفتگو را با کاری مثبت مانند خواندن داستان موردعلاقه‌اش تمام کنید تا او بتواند بهتر بخوابد.

7. مانع از مواجهه کودک با اخبار شوید

به این مسئله توجه داشته باشید که کودک ممکن است روزانه در معرض سیل اخباری قرار بگیرد که پر از تیترهای نگران‌کننده و تصاویر دلخراش باشد. اخبار را در حضور کودک قطع کنید و اگر نوجوانی در خانه دارید، از فرصت ایجادشده برای بحث در مورد مسائل مختلف و خواندن اخبار از منابع خبری مورداعتماد استفاده کنید.

تا حد امکان سعی داشته باشید حواس کودک را با کارهای مثبت مانند بازی، پیاده‌روی و ... منحرف کنید.

8. از خودتان هم مراقبت کنید

اگر بتوانید خودتان هم با این شرایط کنار بیایید، می‌توانید بهتر به کودک‌تان کمک کنید. کودک کاملاً متوجه احساسات شما نسبت به اخبار می‌شود و واکنش‌تان را درک می‌کند، به همین دلیل آرامش شما این احساس را به آن‌ها می‌دهد که همه‌چیز آرام و تحت کنترل است.

اگر احساس اضطراب و ناراحتی دارید، حتماً برای خودتان وقت بگذارید، برای حوادث پیش‌بینی‌نشده آماده باشید، مثلاً بسته لوازم ضروری در زمان جنگ را تهیه کنید تا در مورد خروج ناگهانی از منزل بدون وسایل نگران نباشید. در عین حفظ خونسردی، آینده‌نگر باشید و تا جایی که می‌توانید از فعالیت‌هایی برای آرامش و بازیابی انرژی کمک بگیرید.

سخن پایانی

در این مقاله از داروخانه انلاین زیوش در مورد جنگ و کودکان تلاش کردیم تا شما را با اصول مراقبت از کودکان در زمان جنگ بیشتر آشنا کنیم. کودکان از آسیب‌پذیرترین گروه‌های سنی در جنگ هستند و باید بیش از هر چیز دیگری به حفظ سلامت روان آن‌ها در طول جنگ و کاهش آسیب روحی آن‌ها اهمیت داد. فراموش نکنید که حفظ آرامش شما و امن نگه‌داشتن جو روانی خانه، بیش از هر چیز دیگری در بهبود روحیه کودکان در این شرایط مؤثر است. امید که در هیچ نقطه جهان، کودکی از جنگ آسیب نبیند.

منبع: Unicef