فواید دستگاه بخور برای بدن و محیط

شرایط آب و هوایی بیرون از خانه، تأثیر مستقیمی بر کیفیت هوای داخل خانه دارد. این یعنی خشکی هوای سرد و زمستانی را در خانه احساس خواهید کرد و رطوبت پایین ناشی از گرمای شدید روزهای تابستانی هم در خانه منعکس خواهد شد. از سوی دیگر، استفاده از شومینه‌ها و سایر تجهیزات گرمایشی می‌تواند خشکی هوای اتاق را دو چندان کند و به نوبه خود منجر به بروز علائم دردسر‌ساز ناشی از هوای خشک شود.

احتمالاً بارها تجربه کرده‌اید که هوای خشک، چه گرم و چه سرد، ممکن است باعث بروز خشکی پوست و چشم، ترک لب و حتی تحریک گلو شود که به دنبال آن، مشکلات تنفسی و علائم آلرژی پدیدار می‌شوند. بهترین راه برای مقابله با این وضعیت، متعادل نگه داشتن رطوبت هوا و روی آوردن به بهترین دستگاه بخور های خانگی است. اما چرا این چنین است؟ این به‌خاطر مزایای بی‌شماری است که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.

فواید استفاده از دستگاه بخور برای سلامتی

برای بهبود آب و هوای سرد و زمستانی بیرون از خانه کار زیادی از دست شما بر‌نمی‌آید، اما برای برطرف ساختن خشکی هوای داخل خانه، کافی است یک دستگاه بخور گرم یا سرد تهیه کنید. به دنبال تاثیر دستگاه بخور بر رطوبت هوا، می‌توانید به‌ٰراحتی با اثرات خشکی و سرمای زمستانی مقابله کنید. البته مزایای استفاده از دستگاه بخور سرد و گرم تنها مختص به روزهای سرد سال نیست. در این بخش به بررسی خواص دستگاه بخور برای پوست و تنفس، سرماخوردگی و غیره می‌پردازیم:

1. فواید دستگاه بخور برای سرماخوردگی

سرماخوردگی یک بیماری ساده است، اما در ماه‌های سرد سال اغلب بدون هیچ نشانه‌ای از فردی به فرد دیگر سرایت می‌کند و گاهی اوقات می‌تواند شرایط وحشتناکی برای افراد ایجاد کند. خبر خوب این است که سطوح مشخصی از رطوبت و خشک نبودن بیش‌ازحد هوای محیط، ممکن است به کاهش انتقال ویروس‌ها کمک کند.

در‌ واقع ویروس‌ها در هوای خشک راحت‌تر منتشر می‌شوند و عمر طولانی‌تری خواهند داشت. برخی مطالعات نیز گویای آن هستند که رطوبت 40 درصد یا بیشتر در کاهش سطح عفونت ویروس آنفولانزا (تا 14 درصد) تأثیر‌گذار است و رطوبت کمتر از 23 درصد، برای ویروس‌ها محیط مناسب‌تری فراهم می‌سازد.

علاوه‌بر‌این، رطوبت‌ساز‌ها یا همان دستگاه‌های بخور می‌توانند به کاهش علائم سرماخوردگی و آنفولانزا نیز کمک کنند. هوای سرد و خشک می‌تواند منجر به تجمع مخاط در حفره بینی شود که عدم تخلیه آن علائم سرماخوردگی را تشدید خواهد کرد. در مقابل هوای مرطوب با روان کردن مجاری بینی، به شما اجازه می‌دهد راحت‌تر نفس بکشید.

2. فواید دستگاه بخور برای بهبود مشکلات تنفسی

دستگاه بخور برای سرفه خشک و برخی مشکلات تنفسی هم کارایی دارد. گاهی اوقات به دلیل خشکی هوا، مخاط در بینی و گلو غلیظ و چسبناک می‌شوند. در پی آن ممکن است مجاری بینی مسدود شوند و با گرفتگی بینی، گلو‌درد و سرفه‌های خشک مواجه شوید.

خوشبختانه بهبود سرفه های خشک و سرفه های ناشی از عفونت با بخور و افزایش رطوبت هوا امکان‌پذیر است. با تسکین سوزش بینی و مجاری تنفسی و شکستن مخاطی که تنفس را سخت می‌کند، افرادی که با گلو‌درد، احتقان، مشکلات تنفسی و سردرد‌های سینوسی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، از مزایای استفاده از دستگاه بخور بی‌نصیب نخواهند ماند.

3. فواید دستگاه بخور برای خشکی پوست

خشکی هوا مسلماً نقش پر‌رنگی در خشکی پوست خواهد داشت و با خشک شدن پوست انواع مشکلات پوستی اعم از ترک‌خوردگی، چین‌و‌چروک و غیره نمایان خواهند شد. دچار شدن به معضلاتی از این دست به‌شدت ناراحت‌کننده خواهند بود، اما جهت پیشگیری از وقوع آن‌ها می‌توانید به رطوبت‌ساز‌ها اعتماد کنید.

دستگاه‌های بخور رطوبت اتاق یا محل کار شما را افزایش می‌دهند و سطح قابل قبولی از رطوبت را در هوا پراکنده می‌سازند. در‌نتیجه پوست می‌تواند به‌راحتی آن را جذب کند و با حفظ رطوبت، مانع بروز پوسته‌پوسته‌شدن، خارش، قرمزی و اگزما شود. به همین دلیل است که از دستگاه بخور برای پاکسازی صورت​ هم استفاده می‌کنند.

4. فواید دستگاه بخور و درمان آلرژی و حساسیت

اضافه کردن رطوبت به هوا و کاهش خشکی، می‌تواند با کاهش التهاب و احتقان بینی به درمان حساسیت‌ها کمک کند. در شرایطی که ماهیچه‌های دستگاه تنفسی فوقانی به خاطر اثرات آلرژن‌ها (مانند گرد و غبار، خاک و غیره) منقبض می‌شوند، رطوبت می‌تواند چنین عوامل محرکی را جذب کند و مانع از انقباضات تنفسی شود. به زبان ساده‌تر، کسانی که آلرژی دارند در محیطی که رطوبت بیشتری دارد، احساس بهتری خواهند داشت.

5. تاثیر رطوبت محیط بر کاهش استرس

رطوبت‌ساز‌ها در کاهش استرس و اضطراب هم بی‌تأثیر نیستند. هوای تازه و مرطوب نقش قابل‌توجهی در آرام کردن اعصاب و ماهیچه‌ها دارد و با‌این‌کار به شما کمک خواهد کرد تا از فشار و تنش روز‌های پر‌مشغله و پر‌استرس خارج شوید.

فواید دستگاه بخور برای کودکان و نوزادان

فواید استفاده از دستگاه بخور برای نوزاد و کودکان به‌مراتب چشمگیر‌تر و بارز‌تر است، چرا‌ که کودکان به واسطه شرایط جسمی حساس خود، بیش از بزرگسالان در معرض پیامدهای هوای خشک قرار دارند. محیط خشک به‌راحتی می‌تواند باعث خشکی پوست و ترک‌خوردگی لب‌ها در کودکان و نوزادان شود.

از سوی دیگر کودکانی که به بیماری‌های پوستی از قبیل اگزما مبتلا هستند، در صورت تجربه هوای خشک ممکن است با تشدید بیماری خود مواجه شوند. خوشبختانه دستگاه بخور می‌تواند با فراهم ساختن بستری مناسب برای مرطوب نگه داشتن و جلوگیری از قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست کودکان، از آن به‌خوبی محافظت کند.

لازم نیست کودک شما بیمار یا دچار ناراحتی پوستی باشد تا از دستگاه بخور استفاده کنید؛ چرا که حفظ رطوبت مناسب در محیط برای سلامتی آن‌ها مفید است و از بروز بیماری‌ها جلوگیری می‌کند. استفاده از دستگاه بخور برای سرماخوردگی نوزاد نیز بسیار اثر‌بخش و کاربردی است.

گرفتگی بینی و سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی گاهی استراحت و خواب کودکان را دشوار می‌کند. با تعدیل رطوبت اتاق کودکان با استفاده از دستگاه بخور، می‌توانید احتقان را کاهش دهید و به آن‌ها کمک کنید تا راحت‌تر نفس بکشند.

البته ممکن است بپرسید «دستگاه بخور سرد یا گرم برای کودکان خوبه؟» برای پیدا کردن پاسخ این سؤال، پیشنهاد می‌کنیم نگاهی به مقاله دیگر ما در داروخانه آنلاین زیوش بیندازید و مزایای استفاده از دستگاه بخور سرد و گرم را با جزئیات کامل بررسی کنید.

فواید دستگاه بخور برای محیط

تا اینجا خواص دستگاه بخور برای پوست، تنفس، بهبود آلرژی و کاهش علائم سرماخوردگی کودکان را بررسی کردیم، اما این تمام ماجرا نیست. بد نیست بدانید رطوبت‌ساز‌ها یا همان دستگاه‌های بخور، مزایایی هم برای خانه شما دارند.

1. دستگاه بخور برای گیاهان اپارتمانی

گاهی علت استفاده از دستگاه بخور می‌تواند تضمین سلامت گیاهان باشد. همان‌طور که می‌دانید گیاهان برای رشد و ادامه حیات خود به آب احتیاج دارند و رطوبت مورد‌نیاز را از طریق خاک یا هوای اطراف خود دریافت می‌کنند. برای بیشتر گیاهان، حفظ سطح رطوبت مناسب بسیار حائز اهمیت است. در‌حالی‌که خشکی هوا می‌تواند آن‌ها را پژمرده کند، با قرار گرفتن در شرایط ایده‌آل (با رطوبت کافی)، در طول سال همچنان به رشد خود ادامه خواهند داد.

در نتیجه با استفاده از یک دستگاه بخور مناسب می‌توانید در هوای خشک ناشی از برودت هوا، شومینه‌ها و دیگر سیستم‌های گرمایشی، شاهد رشد، طراوت و شادابی گیاهان آپارتمانی خود را باشید و اکسیژن تازه‌ای را که برای شما به ارمغان می‌آورند، استشمام کنید.

2. دستگاه بخور برای کاهش آلودگی هوا در خانه

همان‌طور‌که پیشتر هم اشاره شد، افزودن رطوبت به هوا می‌تواند روند انتقال ویروس‌ها را کاهش دهد. علاوه‌بر‌این، رطوبت با جذب گرد و غبار سنگین‌ می‌شود و آلودگی‌های محیطی را کاهش می‌دهد. بنابراین آن‌ها می‌توانند کیفیت هوای خانه را بهبود بخشند و تنفس را برای اهل منزل راحت‌تر کنند.

انواع دستگاه بخور

دستگاه بخور در دو نوع سرد و گرم عرضه می‌شود. با وجود اینکه هدف هر دو آن‌ها اضافه کردن رطوبت به هوا است، اما هر کدام روش متفاوتی را دنبال می‌کنند:

• دستگاه بخور گرم: بخورهای گرم یا بخار‌ساز‌ها با گرم کردن آب به‌وسیله یک المنت، بخار را در محیط پخش می‌کنند و هوای خشک خانه را متعادل می‌کنند. قیمت مقرون‌به‌صرفه، گرم کردن هوای محیط، نویز کمتر، تولید بخار تمیز‌تر و حذف باکتری‌ها و میکروب‌‌های موجود در آب، از جمله مزایای استفاده از دستگاه بخور گرم است.
• دستگاه بخور سرد: بخورهای سرد در مدل‌های مختلفی وجود دارند و به‌روش‌های گوناگون آب را به شکل یک غبار خنک در هوا آزاد می‌کنند. برخی مزایای استفاده از دستگاه بخور سرد شامل موارد زیر است:
  • انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
  • ایمن هستند و برای کودکان و حیوانات خطری ایجاد نمی‌کنند.
  • برای فضای بزرگ مناسب‌تر هستند.
  • فضای اتاق را گرم نمی‌کنند و در تابستان هم قابل استفاده هستند.

عوارض احتمالی افزایش بیش از حد رطوبت

اضافه شدن رطوبت بیش از حد در فضای خانه ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد. به توصیه کارشناسان، بهتر است در شرایط عادی رطوبت خانه بین 30 تا 50 درصد حفظ شود و تا جای ممکن از مرطوب کردن بیش از اندازه محیط خودداری کنید. در ادامه برخی عوارض ناشی از رطوبت زیاد هوا را بررسی می‌کنیم:

1. رشد کپک و باکتری‌ها

رطوبت زیاد ممکن است باعث رشد کپک و باکتری‌ها شود و علائم آلرژی و آسم را شدت بخشد. از یک سو مرطوب شدن بیش از حد هوا می‌تواند شرایط رشد باکتری‌ها را در محیط فراهم آورد، از سوی دیگر دستگاه‌های بخور محل ایده‌آلی برای تکثیر و رشد باکتری‌ها به‌شمار می‌روند.

بدین منظور اکیداً توصیه می‌شود به‌طور منظم رطوبت نسبی محیط را با ابزار مناسب (رطوبت سنج) اندازه‌گیری کنید و آن را زیر 50 درصد نگه دارید. همچنین به‌طور‌ منظم دستگاه را شست‌و‌شو دهید و در صورت امکان قطعات مصرفی (مانند فیلتر‌ها) را تعویض کنید.

2. احساس سنگینی و تنفس سخت

رطوبت بالای محیط ممکن است منجر به احساس سنگینی در قفسه سینه و تنفس سخت‌تر شود.

3. انتشار مواد معدنی در هوا

آب لوله‌کشی اغلب با مواد معدنی زیادی همراه است و با گذشت زمان می‌تواند در دستگاه بخور تجمع پیدا کند و در‌نهایت به شکل گرد و غبار سفیدی، در هوا منتشر شود. از آنجایی که این مسئله ممکن است به مشکلات تنفسی منجر شود، بهتر است به جای آب معمولی از آب مقطر استفاده کنید.

نکات مهم هنگام استفاده از دستگاه بخور

هنگام استفاده از دستگاه بخور، به نکات زیر توجه کنید:

• پیش از هر اقدامی، سعی کنید درباره بهترین روش استفاده از دستگاه بخور به‌خوبی تحقیق کنید و با در‌نظر گرفتن نوع دستگاه و ترجیحات شخصی خود، رطوبت محیط را در حد تعادل حفظ کنید.
• دفترچه راهنمای محصول را به‌دقت مطالعه کنید. این‌کار علاوه بر افزایش طول عمر دستگاه، به شما کمک می‌کند تا از مزایای دستگاه خود به‌طور‌کامل بهره‌مند شوید و از مضرات آن دور بمانید.
• برای پر کردن مخزن دستگاه، از آب تصفیه‌شده یا آب مقطر استفاده کنید تا از بروز مشکلات تنفسی جلوگیری شود.
• به‌منظور پیشگیری از رشد کپک و باکتری‌ها، آب مخزن را به‌طور روزانه عوض کنید.
• به‌طور‌مرتب دستگاه را شست‌و‌شو دهید و با استفاده از یک ماده ضد عفونی کننده، قطعات آن را تمیز کنید. دفترچه راهنمای محصول اغلب حاوی اطلاعات کافی درباره نحوه تمیز کردن دستگاه است.
• با توجه به نوع دستگاه، فیلتر‌ها و لوازم مصرفی بخور را مرتباً تعویض کنید.
• به کمک یک رطوبت سنج، رطوبت هوای اتاق را بررسی کنید و مطمئن شوید که بیش از اندازه از دستگاه استفاده نمی‌کنید.

سخن پایانی

هوای خشک می‌تواند پوست و غشاهای مخاطی شما را خشک کند و مشکلاتی نظیر خارش پوست، سوزش چشم، گلو‌درد، تشدید سرفه‌های خشک، تشدید علائم آلرژی و ترک‌خوردگی لب‌ها را به‌وجود آورد.

اگرچه تغییر آب‌و‌هوا و شرایط اقلیمی از عهده شما خارج است، اما با خرید بخور سرد و گرم و تهیه یک رطوبت‌سنج می‌توانید رطوبت محل زندگی و کار خود را به‌سادگی کنترل کنید.

فراموش نکنید توجه به نکات مهم قبل خرید دستگاه بخور ضروری است و بهتر است برای انتخاب دستگاه مناسب، حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای این کار می‌توانید با کارشناسان داروساز ما در داروخانه آنلاین زیوش تماس بگیرید و از آن‌ها مشاوره رایگان دریافت کنید.

سؤالات متداول

1. فواید بخور سرد برای پوست چیست؟

تأمین رطوبت مورد نیاز پوست، جلوگیری از بروز چین‌و‌چروک و رفع خشکی، اگزما و قرمزی پوست، از جمله فواید بخور سرد به‌شمار می‌روند.

2. فواید بخور گرم برای صورت چیست؟

رطوبت‌رسانی به پوست صورت، جلوگیری از پیری زود‌رس و چین‌وچروک، افزایش گردش خون، کمک به شادابی پوست و آرامش‌بخشی به صورت از جمله فواید بخور گرم برای پوست صورت هستند.

3. فواید بخور سرد برای ریه چیست؟

باز کردن مجاری تنفسی، رفع احتقان، بهبود گلودرد و جلوگیری از بروز مشکلات تنفسی و انتشار ویروس‌ها، فواید بخور سرد برای ریه هستند.

4. فواید بخور سرد برای جوش صورت چیست؟

پاکسازی عمیق پوست صورت، حذف آلودگی‌ها و چربی‌ها، باز کردن منافذ و کمک به بهبود جوش‌های سر‌سیاه و جوش‌های دوره بلوغ، از فواید بخور سرد برای رفع جوش صورت محسوب می‌شوند.

منابع: HamiltonHomeComfort | EverydayHealth | HealthLine

نویسنده: علیرضا میرباقری

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی