ستیریزین یک داروی آنتی‌هیستامین نسل دوم است که عمدتاً برای تسکین علائم آلرژیک مانند آلرژی فصلی و کهیر استفاده می‌شود. آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به مواد بی‌ضرر مانند گرده گل، گرد و غبار یا نیش حشرات بیش از حد واکنش نشان می‌دهد و علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش پوست یا کهیر ایجاد می‌کند. ستیریزین با کاهش اثرات هیستامین – ماده‌ای که بدن در واکنش آلرژیک آزاد می‌کند – علائمی مانند عطسه، خارش، اشک‌ریزش و احتقان بینی را کنترل می‌کند.

آنتی هیستامین سیتریزین داروی پرکاربرد و موثری برای درمان واکنش آلرژیک، خارش و تورم ناشی از کهیر، درمان رینیت آلرژیک دائمی و فصلی است که در ادامه به بررسی نکات کلیدی مرتبط با این دارو می‌پردازیم تا آگاهی شما نسبت به این دارو افزایش یافته و با خیال راحت بتوانید آن‌را مصرف کنید.

جدول زیر خلاصه‌ای از مشخصات داروی سیتریزین را ارائه می‌دهد:

 

کاربرد سیتریزین

موارد اصلی مصرف داروی سیتریزین برای درمان بیماری‌های زیر است:

سیتریزین برای آلرژی 

این دارو علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش بینی و چشم را در آلرژی‌های فصلی یا دائمی تسکین می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهد مصرف این دارو کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد و علائم را در تعداد زیاد بیماران به طور مؤثر کنترل می‌کند. اجتناب از آلرژن‌ها همراه با ستیریزین، بهترین نتیجه را می‌دهد .

سیتریزین برای کهیر مزمن

کهیر مزمن جوش‌های پوستی قرمز و خارش‌دار هستند که بیش از شش هفته طول می‌کشد. ستیریزین به عنوان درمان خط اول، علائم را کاهش می‌دهد و نیاز به داروهای قوی‌تر مانند استروئیدها را کم می‌کند. اغلب علت کهیر ناشناخته است، اما این دارو التهاب را به خوبی مدیریت می‌کند.

مطالعه بیشتر: آشنایی با کهیر مزمن خودایمنی

همچنین پزشک ممکن است ستیریزین را برای درمان موارد زیر تجویز کند:

• آنافیلاکسی (درمان کمکی برای علائم پوستی)

• آنژیوادم حاد یا ایدیوپاتیک مکرر

• پیشگیری از واکنش‌های انفوزیون (Premedication)

نحوه مصرف قرص سیتریزین

نحوه مصرف معمول ستیریزین برای گروه‌های سنی مختلف به شرح زیر است:

•  بزرگسالان: ۱۰ میلی‌گرم یک‌بار در روز (صبح یا شب)

• کودکان (بالای ۶ سال): ۵-۱۰ میلی‌گرم روزانه

• کودکان ۶ ماه تا ۱ سال: ۲.۵ میلی‌گرم یک‌بار در روز

• برای کودکان بالای ۱ سال، دوز ممکن است افزایش یابد.

شربت ستیریزین را قبل از مصرف تکان دهید و با پیمانه دقیق اندازه‌گیری کنید.

ستیریزین خواب‌آور است و لازم است از رانندگی و انجام کارهایی که نیازمند دقت هستند، خودداری کنید.

ستیریزین را می‌توان با یا بدون غذا مصرف کرد، اما جذب آن با غذاهای چرب کمی کاهش می‌یابد؛ ترجیحاً در زمان ثابت روزانه (مانند عصر) برای جلوگیری از خواب‌آلودگی مصرف شود. در صورت فراموشی دوز، بلافاصله مصرف کنید مگر اینکه نزدیک دوز بعدی باشد؛ هرگز دوز را دوبرابر نکنید. قطع ناگهانی پس از مصرف طولانی‌مدت (ماه‌ها) ممکن است خارش rebound ایجاد کند، بنابراین با پزشک مشورت کنید و به تدریج کاهش دهید .

عوارض جانبی احتمالی سیتریزین

عوارض قرص سیتریزین برای بزرگسالان و کودکان در زیر آمده است. این عوارض گذرا هستند و در مدت کوتاهی برطرف می‌شوند. در صورت ادامه‌دار شدن عوارض جانبی دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید.

• خواب‌آلودگی و خستگی

• خشکی دهان

• سردرد

در موارد نادر، ممکن است این دارو سبب بروز برخی عوارض مانند گیجی، خونریزی بینی، تحریک‌پذیری، بی‌قراری یا مشکل در خواب شود. اگر این علائم را تجربه کردید، بهتر است مصرف دارو را متوقف و با پزشک مشورت کنید .

تداخلات دارویی سیتریزین

مصرف همزمان ستیریزین با برخی داروها می‌تواند اثرات خواب‌آور را افزایش دهد یا اثربخشی هریک از داروها را تغییر دهد. در ادامه، تداخلات مهم این دارو آورده شده است:

مصرف سیتریزین با اکلیدینیوم، آزلاستین (بینی)، ایپراتروپیوم، پارا آلدهید، و تیوتروپیوم ممنوع است. مصرف سیتریزین با داروهای آرام‌بخش، داروهای مخدر اپیوئیدی، بنزودیازپین‌ها، داروهای خواب مثل زولپیدم، داروهای اضطراب، تئوفیلین، داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی مانند گاباپنتین، مهارکننده‌های گلیکوپروتئین p مانند وراپامیل، بوپرنورفین، دروپریدول، متوتری مپرازین، و سدیم اکسیبات بایستی با احتیاط و تحت نظر پزشک انجام شود . مصرف همزمان با سایر آنتی‌هیستامین‌ها خطر عوارض را افزایش می‌دهد .

موارد هشدار مصرف 

قرص یا شربت سیتریزین و قرص ستریکیم در بیمارانی که سابقه حساسیت مفرط به خود دارو و اجزای فرمولاسیون دارند، منع مصرف دارد.

سیتریزین در افرادی که سابقه حساسیت بیش از حد به هیدروکسی زین داشته اند منع مصرف دارد.

مصرف قرص آبریزش بینی سیتریزین و شربت آن در  کودکان زیر 6 ماه، افراد مسن و بیمارانی که مشکلات کلیوی و کبدی دارند بایستی با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد.

قطع ناگهانی سیتریزین پس از مصرف طولانی ممکن است خارش شدید (rebound) ایجاد کند. لازم است که قطع و کاهش دوز این دارو با نظارت و تنظیم دوز توسط پزشک انجام شود.

مصرف سیتریزین در دوران بارداری و شیردهی

آگاهی از ایمنی داروها برای مصرف در دوران بارداری و شیردهی اهمیت بالایی برای مادران دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

مصرف در دوران بارداری

سیتریزین در دسته B داروهای بارداری قرار می‌گیرد و ممکن است برای درمان کهیر و رینیت آلرژیک در این دوران تجویز شود.

مصرف در دوران شیردهی

این دارو به شیر مادر منتقل می‌شود و نوزادان باید از نظر خواب‌آلودگی یا تحریک‌پذیری نظارت شوند. مصرف آن ترجیحی نسبت به آنتی هیستامین‌های نسل اول است اما تصمیم نهایی باید توسط پزشک گرفته شود.

سخن پایانی

ستیریزین با اثربخشی سریع و عوارض کم، یک درمان موثر برای حساسیت فصلی و رینیت آلرژیک است. مصرف آن طبق دستور پزشک و با درنظر گرفتن بیماری‌های زمینه‌ای یا داروهای مصرفی می‌تواند کم‌ترین عارضه و بهترین اثربخشی را برای شما ایجاد کند. برای خرید ستیریزین می‌توانید با مراجعه به داروخانه‌های معتبر و ارائه نسخه پزشک اقدام کنید. در صورت تداوم مصرف می‌توانید با داروساز مشورت و دارو را تهیه کنید .

سؤالات متداول

1. شربت سیتریزین برای سرفه کودکان مناسب است؟

شربت سیتریزین ممکن است به بهبود سرفه ناشی از آلرژی در کودکان کمک کنند اما برای درمان سرفه ناشی از عفونت مناسب نیست.

2. شربت سیتریزین برای گلو درد خوب است؟

شربت سیتریزین می‌تواند در بهبود ناراحتی‌های گلو که مرتبط با آلرژی هستند مناسب باشد.

مطالعه بیشتر: سرماخوردگی در بزرگسالان و کودکان

3. قرص سیتریزین برای چیست؟ قرص سیتریزین ۱۰ برای چیست؟ قرص ستریکیم سیتریزین برای چیست؟ ستیریزین چیست؟

قرص سیتریزین برای سرفه، خارش، تنگی نفس، عطسه، اشک‌ریزش از چشم، احتقان یا آبریزش بینی، تورم لب و چشم ناشی از آلرژی استفاده می‌شود و این علایم را تسکین می‌دهد.

4. خوردن قرص سیتریزین بعد از عمل بینی مشکلی ندارد؟

خیر. استفاده از آنتی هیستامین مانند قرص سیتریزین پس از عمل بینی به کاهش التهاب و عوارض عمل مانند آبریزش بینی، خارش، عطسه و سرفه کمک می‌کند.

5. قویترین قرص ضد حساسیت فصلی چیست؟

داروهای آنتی هیستامین می‌توانند علایم آلرژی را تا حد زیادی کنترل کنند، انتخاب داروی مناسب براساس شرایط شما و توسط پزشک باید صورت گیرد.

6. سیتریزین بهتر است یا هیدروکسی زین؟

هر دوی این داروها آنتی هیستامین‌هایی هستند که برای درمان علایم مرتبط با آلرژی استفاده می‌شوند. ستیریزین کمتر از هیدروکسی زین باعث خواب‌آلودگی می‌شود. همچنین این داروها از نظر استفاده در بارداری با هم تفاوت دارند. در کل انتخاب هر کدام از این دو دارو بایستی مطابق علایم بالینی و تحت نظر پزشک صورت گیرد.

7. سیتریزین یا لوراتادین؟

سیتریزین و لوراتادین هر دو آنتی هیستامین‌هایی هستند که برای درمان و کنترل علائم حساسیت فصلی و کهیر استفاده می‌شوند. سرعت اثر، مدت اثر و عوارض جانبی این داروها با هم متفاوت است. لوراتادین مدت اثر بیشتر و عوارض جانبی کمتری نسبت به سیتریزین دارد.

 

منابع: WebMD | Drugs.com | UpToDate

نویسنده: نگین فرهادیان

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر