رژیم غذایی مادر برای رفلاکس نوزاد

آیا نوزاد شما بعد از شیر خوردن بی‌قرار می‌شود و مقدار زیادی از شیر را برمی‌گرداند؟ آیا با مشکلاتی مانند سرفه، خس‌خس سینه، گریه‌های طولانی، بدخوابی یا حتی کاهش وزن او روبه‌رو هستید؟ این‌ها همه علائم رفلاکس نوزاد هستند که بسیاری از مادران با آن مواجه می‌شوند. اما آیا می‌دانستید که تغذیه مادر شیرده برای رفلاکس نوزاد می‌تواند تأثیر مستقیمی بر شدت گرفتن یا کاهش این مشکل داشته باشد؟

برخی غذاهایی که مادر مصرف می‌کند، می‌توانند ترکیب شیر را تغییر دهند و باعث تحریک معده و دستگاه گوارش نوزاد شوند. شدت این تأثیر در هر نوزاد متفاوت است، اما با اصلاح رژیم غذایی، می‌توان تا حدی علائم رفلاکس را کاهش داد.

در این مقاله، به بررسی غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی که ممکن است باعث تشدید رفلاکس نوزاد شوند و همچنین مواد غذایی مفیدی که به کاهش این مشکل کمک می‌کنند، خواهیم پرداخت. اگر می‌خواهید بدانید چگونه می‌توانید با تغییرات ساده در رژیم غذایی خود، آرامش بیشتری برای نوزادتان فراهم کنید، حتماً تا انتها با ما همراه باشید.

مواد غذایی که باعث تشدید رفلاکس نوزاد می‌شوند

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌تواند به بهبود رفلاکس نوزاد کمک کند، توجه به تغذیه مادر در دوران شیردهی است. بعضی از غذاهایی که می‌خورید ممکن است از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند و رفلاکس را تشدید کنند. در ادامه چند گروه از مواد غذایی ممنوعه هنگام شیردهی به نوزاد مبتلا به رفلاکس معده را معرفی می‌کنیم تا بتوانید رژیم غذایی خود را بهتر مدیریت کنید:

1. غذاهای اسیدی و تند

اگر بعد از خوردن غذاهای اسیدی یا تند، احساس سوزش معده داشته‌اید، احتمال دارد که نوزادتان هم واکنش مشابهی نشان دهد. غذاهایی مثل مرکبات (پرتقال، لیمو، گریپ‌فروت)، گوجه‌فرنگی، فلفل تند، سرکه و سس‌های تند می‌توانند میزان اسید معده را بالا ببرند. با افزایش این اسید، احتمال برگشت آن به مری و در نتیجه تشدید رفلاکس بیشتر می‌شود. اگر متوجه شدید بعد از خوردن این غذاها نوزادتان بی‌قرار می‌شود یا شیر بیشتری بالا می‌آورد، می‌توانید برای مدتی آن‌ها را از رژیم غذایی خود حذف کنید و ببینید آیا علائم رفلاکس او کاهش پیدا می‌کند یا نه.

2. لبنیات و حساسیت‌های احتمالی

برخی نوزادان به پروتئین شیر گاو حساس هستند و این حساسیت می‌تواند موجب رفلاکس شدید شود. اگر بعد از شیردهی نوزادتان بی‌قرار است، زیاد گریه می‌کند یا دچار اسهال و نفخ می‌شود، ممکن است به پروتئین شیر گاو حساس باشد. در این صورت، حذف لبنیات از رژیم غذایی شما می‌تواند کمک‌کننده باشد. البته لازم نیست بلافاصله همه‌ لبنیات را کنار بگذارید، بلکه می‌توانید تحت نظر پزشک، به‌مرور این مواد را حذف کنید و تغییرات را ببینید. این روش یکی از راه‌های تشخیص حساسیت غذایی نوزاد است که می‌تواند به شما کمک کند بفهمید چه چیزی باعث ناراحتی او می‌شود.

3. کافئین و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده

اگر به قهوه یا چای عادت دارید، بهتر است بدانید مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند عضله‌ای را که بین مری و معده قرار دارد، شل کند و باعث برگشت اسید معده شود. علاوه بر این، کافئین ممکن است نوزاد را تحریک‌پذیر کند و باعث بی‌خوابی او شود. نوشیدنی‌هایی مثل قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و حتی شکلات، همگی حاوی کافئین هستند.

اگر فکر می‌کنید نوزادتان به این مواد حساس است، می‌توانید به‌تدریج میزان مصرف خود را کاهش دهید و ببینید آیا تغییری در رفلاکس او ایجاد می‌شود. برای جایگزین کردن، می‌توانید از دمنوش‌های ملایم مثل بابونه یا نعناع (البته به مقدار کم) استفاده کنید که برای آرامش گوارش نوزاد هم مفید است.

4. غذاهای چرب و سرخ‌شده

به یاد داشته باشید تغذیه مادر برای رفلاکس نوزاد، می‌تواند تفاوت زیادی در آرامش و سلامت او ایجاد کند. غذاهای چرب و سرخ‌شده، مثل فست‌فودها، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، غذاهای کره‌ای و خامه‌ای، می‌توانند رفلاکس را بدتر کنند. این نوع غذاها هضم سنگینی دارند و مدت بیشتری در معده می‌مانند، که این موضوع فشار بیشتری به عضله‌ مری وارد می‌کند و احتمال رفلاکس را افزایش می‌دهد. اگر نوزادتان رفلاکس دارد، بهتر است مصرف غذاهای چرب را کاهش دهید و غذاهای خود را به روش‌های سالم‌تر مثل بخارپز یا کبابی تهیه کنید.

مواد غذایی مفید برای کاهش رفلاکس نوزاد

یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود رفلاکس نوزاد، اصلاح رژیم غذایی مناسب مادران شیرده است. همانطور که دیدید، برخی از مواد غذایی می‌توانند رفلاکس را تشدید کنند، در حالی که برخی دیگر به بهبود علائم کمک می‌کنند. در ادامه، گروه‌هایی از مواد غذایی را معرفی می‌کنیم که می‌توانند بخشی از یک رژیم غذایی ضد ریفلاکس برای مادران شیرده باشند و به کاهش رفلاکس نوزاد کمک کنند:

1. میوه‌ها و سبزیجات مناسب

همه‌ میوه‌ها و سبزیجات برای نوزادان مبتلا به رفلاکس مناسب نیستند. بعضی از آن‌ها اسیدی هستند و ممکن است باعث تشدید رفلاکس شوند، اما برخی دیگر به هضم راحت‌تر غذا کمک می‌کنند. برای مثال، میوه‌هایی مانند سیب، موز، طالبی، گلابی رسیده و پاپایا انتخاب‌های خوبی هستند، زیرا اسیدیته پایینی دارند و معده را تحریک نمی‌کنند. در میان سبزیجات، سیب‌زمینی پخته، هویج، کلم بروکلی، لوبیا سبز، نخودفرنگی و مارچوبه گزینه‌های مناسبی هستند. این سبزیجات باعث افزایش تولید اسید معده نمی‌شوند و هضم آن‌ها برای نوزاد آسان‌تر است. اگر در رژیم غذایی خود از این مواد استفاده کنید، ممکن است متوجه کاهش رفلاکس در نوزادتان شوید.

2. پروتئین‌های سبک و کم‌چرب

نوع پروتئینی که مصرف می‌کنید، می‌تواند تأثیر زیادی روی رفلاکس نوزاد داشته باشد. منابع پروتئین‌های پرچرب یا فرآوری‌شده، مانند گوشت قرمز چرب، سوسیس و کالباس، معمولاً رفلاکس را تشدید می‌کنند. در مقابل، پروتئین‌های سبک و کم‌چرب، مثل مرغ بدون پوست، بوقلمون، ماهی (کبابی یا بخارپز)، توفو، عدس و حبوبات، انتخاب‌های بهتری هستند.

این مواد غذایی راحت‌تر هضم می‌شوند و فشار زیادی به معده وارد نمی‌کنند. علاوه بر این، مصرف پروتئین‌های گیاهی مانند لوبیا و عدس می‌تواند به تنظیم گوارش کمک کند و مانع از رفلاکس شود. اگر احساس می‌کنید نوزادتان بعد از شیردهی بی‌قرار می‌شود، شاید بهتر باشد مصرف پروتئین‌های پرچرب را کاهش دهید و به سراغ گزینه‌های سبک‌تر بروید.

3. غلات کامل و فیبرهای مفید

فیبرها نقش مهمی در سلامت دستگاه گوارش دارند و می‌توانند به کاهش رفلاکس کمک کنند. غلات تصفیه‌شده مانند نان سفید و برنج سفید، ممکن است هضم سخت‌تری داشته باشند و در برخی موارد باعث کند شدن عملکرد معده شوند. اما غلات کامل مثل برنج قهوه‌ای، جو دوسر، کینوا، ارزن و نان‌های سبوس‌دار، فیبر بیشتری دارند و هضم آن‌ها آسان‌تر است. فیبرها به بهبود حرکت غذا در دستگاه گوارش کمک می‌کنند و مانع از یبوست نوزاد می‎شوند.

4. نوشیدنی‌های جایگزین کافئین

کافئین یکی از عواملی است که می‌تواند رفلاکس را تشدید کند. نوشیدنی‌هایی مثل قهوه، چای سیاه، نوشابه‌های گازدار و حتی برخی شکلات‌های تلخ، مقدار زیادی کافئین دارند که می‌تواند عضله‌ انتهایی مری را شل کند و باعث برگشت اسید معده شود.

اگر نمی‌توانید قهوه یا چای را کنار بگذارید، بهتر است به سراغ جایگزین‌های سالم‌تر بروید. همچنین آب معدنی، چای بدون کافئین، آب نارگیل و شیرهای گیاهی مانند شیر جو دوسر یا شیر بادام (بدون افزودنی‌های اسیدی)، می‌توانند جایگزین‌های مناسبی باشند که در کنار تأمین آب بدن، به کاهش رفلاکس نیز کمک می‌کنند.

نکات مهم در رژیم غذایی مادر شیرده

رژیم غذایی مادر برای رفلاکس نوزاد بسیار موثر است. غذاهایی که مصرف می‌کنید از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شوند و ممکن است تأثیر مستقیمی بر دستگاه گوارش او داشته باشند. با انتخاب یک رژیم غذایی مناسب که شامل غذاهای سالم و سبک باشد، می‌توانید شرایط بهتری برای او فراهم کنید. در ادامه، چند نکته مهم در این خصوص را بررسی کرده‌ایم:

1. اهمیت تعادل در تغذیه

یک رژیم غذایی متعادل که شامل پروتئین‌های سبک، کربوهیدرات‌های پیچیده، چربی‌های سالم و فیبر کافی باشد، می‌تواند به بهبود گوارش و کاهش رفلاکس نوزاد کمک کند. مصرف بیش از حد غذاهای چرب، سرخ‌شده یا اسیدی ممکن است باعث افزایش میزان اسید معده و تشدید رفلاکس شود. انتخاب غذاهای طبیعی و کم‌چرب و پرهیز از خوردن مواد غذایی فرآوری‌شده، یکی از روش های خانگی برای تسکین رفلاکس نوزاد است که می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد.

2. تعداد وعده‌ها و نحوه مصرف غذاها

از شیردهی در حجم زیاد در یک وعده پرهیز کنید. بهتر است تعداد وعده‌های شیردهی را افزایش و حجم هر وعده را کاهش دهید. خوردن مقدار زیاد غذا در یک وعده می‌تواند فشار زیادی به معده وارد کند و احتمال رفلاکس را در نوزاد افزایش دهد.

3. نوشیدن آب کافی و تأثیر آن بر رفلاکس نوزاد

آبرسانی کافی به بدن نه‌تنها برای سلامت مادر ضروری است، بلکه به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند. کمبود آب می‌تواند منجر به یبوست شود، که خود ممکن است بر شدت رفلاکس تأثیر بگذارد. سعی کنید در طول روز به میزان کافی آب بنوشید و هر بار که نوزادتان را شیر می‌دهید، یک لیوان آب کنار دستتان داشته باشید. البته، از نوشیدنی‌های گازدار و کافئین‌دار پرهیز کنید، زیرا می‌توانند رفلاکس را تشدید کنند و باعث بی‌قراری نوزاد شوند.

سخن پایانی

رفلاکس نوزاد یکی از مشکلات رایج در دوران شیردهی است که می‌تواند باعث بی‌قراری، بازگشت شیر، گریه‌های طولانی و مشکلات گوارشی شود. تغذیه مادر نقش مهمی در شدت یا کاهش این مشکل دارد، زیرا برخی از مواد غذایی می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند و رفلاکس را تشدید کنند.

غذاهای اسیدی و تند، لبنیات (در صورت حساسیت نوزاد)، کافئین، غذاهای چرب و سرخ‌شده، از جمله مواد غذایی هستند که می‌توانند علائم رفلاکس را افزایش دهند. در مقابل، میوه‌هایی مانند سیب و موز، پروتئین‌های سبک مثل مرغ و بوقلمون، غلات کامل و نوشیدنی‌های جایگزین مانند چای بابونه می‌توانند به کاهش رفلاکس کمک کنند.

مادران شیرده باید به تعادل در رژیم غذایی خود توجه داشته باشند، وعده‌های غذایی را در حجم کم و دفعات بیشتر مصرف کنند. همچنین، نوشیدن آب کافی و انتخاب غذاهای سبک و سالم می‌تواند تأثیر مثبتی بر کاهش رفلاکس نوزاد داشته باشد.

اگر از روش‎های خانگی و تغییر رژیم غذایی خود جواب نگرفته‎اید و به دنبال بهترین دارو برای رفلاکس نوزاد هستید، می‌توانید با کارشناسان ما در داروخانه آنلاین تماس بگیرید تا به‌صورت رایگان از دکتر داروساز مشاوره دریافت کنید.

منابع: MayoClinic | HealthLine

نویسنده: سعیده جلالیان

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی