میلیا چیست؟ | چگونه آن را درمان کنیم؟

یکی از دغدغه‌های ما، داشتن پوستی صاف و بی‌نقص است. اغلب با ایجاد ضایعه‌ی پوستی غیرعادی، احساس ناخوشایندی پیدا می‌کنیم و حتی ممکن است اعتماد به نفس ما کم شود. میلیا یا کیست میلیوم یکی از مشکلات پوستی است که ممکن است هر فردی در طول زندگی درگیر آن شود. میلیا، زمانی ایجاد می‌شود که پروتئین کراتین در زیر پوست به دام می‌افتد. برخی از شرایط و محصولات پوستی ریسک ایجاد میلیا را افزایش می‌دهند؛ در نتیجه شناخت آن‌ها برای پیشگیری از بروز میلیا بسیار مهم است.

ممکن است با مطالب گفته شده سوالات زیادی در مورد علل، راه‌های پیشگیری و درمان، میزان خطرناک بودن بیماری و... ذهن شما را درگیر کند؛ اما اصلا جای نگرانی نیست زیرا در مقاله زیر تمام آنچه را که نیاز است در مورد میلیا بدانید، بررسی شده است. با ما همراه باشید.

میلیا چیست؟

کیست‌ میلیوم، برآمدگی سفت، کوچک و سفید رنگی است که معمولا روی بینی، پلک‌ها و گونه‌ها ظاهر می‌شود. این کیست‌ها اغلب به صورت دسته‌ای ظاهر می‌شوند؛ که به مجموعه کیست‌ها میلیا گفته می‌شود. از نظر ظاهری بسیار شبیه به آکنه است اما علت ایجاد آن به طور کلی متفاوت است؛ در نتیجه درمان متفاوتی هم خواهد داشت.

کراتین یک پروتئین مستحکم است که معمولاً در بافت‌های پوست، مو و سلول‌های ناخن یافت می‌شود. به علت به دام افتادن پروتئین کراتین در زیر پوست، میلیا ایجاد می‌شود.

میلیا می‌تواند در افراد با هر ملیت یا سنی رخ دهد. با این حال، در نوزادان شایع‌تر است و به طور معمول 40 درصد از نوزادان دچار میلیا می‌شوند. به صورت کلی میلیا خطرناک نیست و خود‌به‌خود از بین می‌رود.

خلاصه: در اثر به دام افتادن پروتئین کراتین در زیر پوست، برآمدگی های کوچک و سفید رنگی ایجاد می‌شوند که به آن‌ها میلیا گفته می‌شود؛ میلیا می‌تواند برای هر فردی رخ دهد اما در نوزادان شایع‌تر است.

 

علائم میلیا چیست؟

همانطور که گفته شد، کیست‌های میلیوم برجستگی‌های کوچک و گنبدی شکل، به رنگ سفید یا زرد هستند. این ضایعات، بطور معمول ایجاد درد یا خارش نمی‌کنند؛ با این حال، ممکن است وجود آن‌ها برای فرد احساس ناخوشایندی ایجاد کند. ملحفه‌ها یا لباس‌هایی که جنس زبر دارند، می‌توانند باعث تحریک و قرمز شدن میلیا شوند.

کیست‌ها معمولا روی صورت، لب‌ها، پلک‌ها و گونه‌ها دیده می‌شوند. با این حال، در سایر قسمت‌های بدن مانند دستگاه تناسلی یا بازوها نیز یافت می‌شوند.

میلیا اغلب با بیماری مروارید اپشتین (Epstein pearls)  اشتباه گرفته می‌شود. در این بیماری کیست‌های سفید یا زرد  روی لثه و دهان نوزاد ایجاد می‌شوند که خطری ندارد اما با میلیا متفاوت است. میلیا  اغلب به اشتباه به عنوان "آکنه نوزاد" نیز نامیده می‌شود.

خلاصه: کیست‌های میلیوم به صورت برجستگی‌های گنبدی شکل زرد یا سفید، بر روی لب‌ها، پلک‌ها، دستگاه تناسلی و... هستند؛ و به طور معمول خارش یا درد ندارند.

چه عواملی باعث میلیا می‌شود؟

علت میلیا در نوزادان با علت آن در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.

• علت میلیا در نوزادان:

علت میلیا در نوزادان ناشناخته است. یک عارضه‌ی پوستی دیگر در نوزادان، آکنه است که توسط هورمون‌های مادر ایجاد می‌شود و ممکن است با میلیا اشتباه گرفته شود. برخلاف آکنه‌ی نوزاد، میلیا باعث التهاب یا تورم نمی‌شود. نوزادانی که میلیا دارند معمولاً با آن متولد می‌شوند، در حالی که آکنه‌ی نوزاد تا دو تا چهار هفته پس از تولد ظاهر نمی‌شود.

• علت میلیا در کودکان و بزرگسالان:

در کودکان و بزرگسالان، میلیا معمولاً در نتیجه آسیب به پوست ایجاد می‌شود. از جمله علل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تاول ناشی از یک بیماری پوستی (مانند اپیدرمولیز بولوزا (EB)، پمفیگوئید سیکاتریسیال یا پورفیری پوستی تاردا (PCT))
• تاول‌های پوستی ناشی از مواد مختلف (مانند پیچک سمی)
• سوختگی‌ها
• آسیب طولانی مدت توسط آفتاب
• استفاده طولانی مدت از کرم‌های استروئیدی
• استفاده از روش‌های بازسازی پوست مانند لیزر یا پوست‌سابی (درم ابریژن)

اگر پوست به دلایل مختلف مانند افزایش سن توانایی خود را برای لایه برداری از دست بدهد، میلیا ایجاد می‌شود.

خلاصه: دلایل ایجاد میلیا در نوزادان و بزرگسالان متفاوت است. در نوزادان به دلایل ناشناخته و در بزرگسالان در نتیجه آسیب به پوست و افزایش سن، میلیا ایجاد می‌شود. اما به طور کلی در هر دو گروه، میلیا خطرناک نیست و خود به خود از بین می‌رود.

میلیا چه انواعی دارد؟

انواع میلیا بر‌اساس علت ایجاد آن یا سنی که فرد درگیر شده است، طبقه‌بندی می‌شوند؛ اما به طور کلی تمام انواع میلیا در دو دسته اولیه یا ثانویه قرار‌ می‌گیرند.

• میلیا اولیه مستقیماً از کراتین به دام افتاده تشکیل شده است. این کیست‌ها معمولا در صورت نوزادان یا بزرگسالان دیده می‌شوند.
• میلیا ثانویه از نظر ظاهری مشابه فرم اولیه است؛ اما به علت مسدود شدن مجاری منتهی به سطح پوست، بر اثر آسیب، سوختگی یا تاول، ایجاد می‌شود.

شکل دیگر دسته‌بندی میلیا به این صورت است:

1. میلیای نوزاد: میلیای نوزادان میلیای اولیه محسوب می‌شود و در عرض چند هفته از بین می‌رود. کیست ها معمولا در صورت، پوست سر و بالا تنه دیده می‌شوند.
2. میلیای اولیه در کودکان و بزرگسالان: کیست‌ها را می‌توان در اطراف پلک‌ها، پیشانی و روی اندام تناسلی یافت. ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا میلیا اولیه به صورت خود به خود از بین برود.
3. میلیای نوجوان: یکسری اختلالات ژنتیکی نادر بر روی پوست تاثیر گذاشته و منجر به میلیا در نوجوانان می‌شود. از جمله اختلالات ژنتیکی می‌توان موارد زیر را نام برد:

●        سندرم کارسینوم سلول بازال نوویید (NBCCS): این اختلال می‌تواند منجر به کارسینوم سلول بازال (BCC) شود.

●        Pachyonychia congenita : این وضعیت ممکن است باعث ضخیم شدن یا شکل غیر طبیعی ناخن شود.

●        سندرم گاردنر: این اختلال ژنتیکی نادر ممکن است در طول زمان منجر به سرطان روده بزرگ شود.

●        سندرم Bazex-Dupre-Christol: این سندرم روی رشد مو و توانایی عرق کردن تاثیر می‌گذارد.

     4. میلیا ان پلاک (MEP): این وضعیت معمولاً با اختلالات پوستی ژنتیکی یا خود ایمنی مانند لوپوس دیسکوئید یا لیکن پلان همراه است. این ضایعه‌ها می‌توانند روی پلک‌ها، گوش‌ها، گونه‌ها یا فک ایجاد شوند و کیست‌ها ممکن است چندین سانتی‌متر قطر داشته باشند. این بیماری عمدتاً در زنان میانسال دیده می‌شود، اما می‌تواند در بزرگسالان یا کودکان در هر سن یا جنس رخ دهد.

     5. میلیا فورانی: در این نوع از میلیا، برخلاف انواع قبلی ضایعه‌ها خارش دارند و می ‌توانند روی صورت، بازوها و سینه‌ ظاهر شوند. کیست ها اغلب در یک بازه زمانی چندهفته‌ای تا چند ماهه ظاهر می‌شوند.

     6. میلیای تروماتیک: این کیست‌ها در قسمت‌هایی از پوست که آسیب دیده است ایجاد می‌شوند. به عنوان مثال بسیاری از افراد پس از سوختگی یا بثورات پوستی شدید دچار میلیا می‌شوند.

خلاصه: انواع مختلفی از میلیا وجود دارد که به دلایل متفاوت از جمله آسیب پوستی، مشکلات ژنتیکی و ... ایجاد می‌شوند. به صورت کلی انواع میلیا در دو دسته اولیه ( به دام افتادن مستقیم کراتین) و ثانویه ( مسدود شدن مجرای خروجی) قرار می‌گیرند.

 

چه محصولاتی باعث میلیا می‌شوند؟

محصولات مختلفی از جمله کرم‌های استروئیدی و محصولات مراقبت از پوست و آرایش می‌توانند باعث میلیا شوند. با این حال نمی‌توان به طور دقیق گفت که چه محصولی روی پوست شما میلیا ایجاد می‌کند؛ اما اگر پوست مستعدی دارید از موارد زیر اجتناب کنید.

• پارافین مایع (liquid paraffin)
• پترولاتم مایع (liquid petroleum)
• روغن پارافین (paraffin oil)
• پارافین مایع (paraffinum liquidum)
• لانولین

خلاصه: نمی‌توان به طور دقیق گفت که چه محصولی باعث ایجاد میلیا در فرد می‌شود، اما به صورت کلی در صورت مستعد بودن استفاده از یکسری مواد مانند لانولین، پارافین مایع و ... ممنوع است.

 

میلیا چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص، پزشک پوست شما را از نظر ظاهری بررسی می‌کند و اغلب اوقات نیازی به بیوپسی نیست.

 

راه‌های پیشگیری از میلیا چیست؟

به طور کلی نمی توان از میلیا جلوگیری کرد؛ به خصوص در نوزادانی که  با آن متولد می‌شوند. برای بزرگسالان، مراقبت خوب از پوست می‌تواند به جلوگیری از میلیا و سایر بیمار‌ی‌ها کمک کند:

 

• استفاده از کرم ضدآفتاب و مرطوب کننده: میلیا زمانی اتفاق می‌افتد که شما بیش از حد در معرض نور خورشید قرار بگیرید. در نتیجه آن، پوست شما شکل طبیعی‌اش را از دست می‌دهد و ریزش سلول‌های مرده به خوبی انجام نمی‌شود. کرم ضد آفتاب و مرطوب کننده، پوست شما را نرم و انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد و در نتیجه آن جوان‌سازی پوست به خوبی انجام می‌شود. از کرم ضد آفتاب حتی در زمستان و زمانی که برای مدت طولانی در خانه و نزدیک پنجره هستید، استفاده کنید.
• عدم استفاده از کرم‌ها یا پماد‌ها با غلظت زیاد روی پوست: اگر مقدار زیادی از این مواد را بر روی پوست خود بزنید، پوست را تحریک می‌کنند و با بستن منافذ، چرخه‌ی طبیعی ریزش سلول‌های مرده و بازسازی پوست را مختل می‌کنند.
• تمیز‌ نگه‌ داشتن صورت: عرق و آلودگی‌ها، روی هم جمع شده و منافذ شما را می‌بندند؛ و در نهایت باعث بروز آکنه و سایر مشکلات پوستی می‌شوند. تمیز کردن روزانه آلودگی‌های روی پوست، به پوست شما اجازه می‌دهد تا لایه برداری کند و فرآیند حذف سلول های مرده  به درستی انجام شود.
• استفاده محدود از دارو‌های استروئیدی و طبق دستور پزشک: مصرف طولانی مدت استروئید‌ها از دلایل ناشناخته برای ایجاد میلیا است، پس باید این دارو‌ها طبق دستور پزشک مصرف شوند.

خلاصه: برای جلوگیری از بروز میلیا، داشتن یک روتین پوستی استاندارد ( تمیز کردن روزانه پوست، مرطوب نگه داشتن آن و استفاده از کرم‌های ضدآفتاب) بسیار موثر است.

 

چطور میلیا را درمان کنیم؟

هیچ درمانی برای میلیای نوزادان لازم نیست و کیست‌ها معمولا در عرض چند هفته از بین می‌روند. در کودکان و بزرگسالان، میلیا ظرف چند ماه از بین می‌رود. اگر این کیست ها باعث احساس ناخوشایند در فرد شوند، می توان با روش‌های زیر آن‎ها را درمان کرد.

درمان‌های قابل استفاده توسط پزشک:

• کرایوتراپی پوست: در این روش با استفاده از نیتروژن مایع، کیست‌ها را منجمد می‌کنند. کرایوتراپی متداول ترین روش حذف میلیا است.
• لیزر درمانی: در این روش با متمرکز‌ کردن لیزر در ناحیه آسیب دیده، کیست را از بین می‌برند.
• روش‌های جراحی: در این روش کیست‌ها خراشیده و سوزانده می‌شوند.
• تخلیه‌کردن: در این روش با استفاده از یک سوزن استریل، محتویات کیست را تخلیه می‌کنند.
• دیاترمی: با استفاده از گرمای شدید کیست‌ها را از بین می‌برند.
• دارو‌های موضعی: از یکسری از دارو‌های بدون نسخه مانند ژل آداپالن، کرم ترتینوئین و ماینوسیکلین برای لایه‌برداری و از بین بردن میلیا استفاده می‌شود.
• لایه بردارهای شیمیایی: با استفاده از سالیسیلیک اسید، گلیکولیک اسید یا رتینوئید‌ها می‌توان پوست را لایه‌برداری کرد.

خلاصه: برای درمان میلیا روش‌های مختلفی از جمله لیزردرمانی، کرایوتراپی، رتینوئید‌های موضعی و ... وجود دارد. که برخی از آن‌ها قابل استفاده در منزل هستند و برخی باید حتما توسط متخصص انجام شوند.

 

حرف آخر

به صورت کلی میلیا اختلال پوستی خطرناکی به شمار نمی‌رود. در نوزادان، کیست ها معمولاً در عرض چند هفته پس از تولد از بین می‌روند؛ اگرچه ممکن است این فرآیند در کودکان و بزرگسالان بیشتر طول بکشد. برای از بین بردن سریع‌تر میلیا، روش‌های درمانی متفاوتی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. داشتن یک روتین پوستی خوب، می تواند در جلوگیری از بروز میلیا و سایر مشکلات پوستی نقش مهمی را ایفا کند.

اگر وضعیت شما ظرف چند هفته بهبود نیافت، حتما با پزشک مشورت کنید؛ زیرا ممکن است علت دیگری برای عارضه‌ی پوستی شما وجود داشته باشد.

 

سوالات پرتکرار

• آیا می‌توان میلیا را در خانه تخلیه کرد؟ به هیچ عنوان بدون داشتن ابزار مناسب کیست‌ها را تخلیه نکنید؛ چرا که می‌تواند باعث عفونت، زخم یا آکنه شود.

 

• آیا چاقی باعث ایجاد میلیا می‌شود؟ خیر، میلیا ناشی از چربی نیست. میلیا زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های مرده پوست که معمولاً به طور طبیعی می‌ریزند در زیر سطح پوست شما گیر کنند.

 

• چطور میلیا را در خانه درمان کنیم؟  با استفاده از رتینول و لایه بردارها می‌توان میلیا را در خانه درمان کرد. (البته برای کودکان نباید بدون دستور پزشک استفاده شود.)