از نظر فنی مو یک بافت زنده نیست؛ بلکه رشته‌ای از پروتئین کراتینه شده است که توانایی ترمیم یا بازسازی خود را ندارد. این یعنی در مواقعی که آسیبی به موها وارد می‌شود، مانند بافت‌های زنده بدن نمی‌تواند نقاط آسیب‌دیده را بازسازی کند. خواه صدمه به واسطه مواد شیمیایی صورت گرفته باشد، خواه از طریق لوازم حرارتی و عوامل محیطی. اما راه‌حل‌هایی وجود دارند که می‌توانند از آسیب بیشتر موها جلوگیری کنند و باعث بهبود آن شوند. کسانی که با موخوره، زبری، گره خوردن و شکنندگی موها دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، با مطالعه این راهنما می‌توانند با روش‌های مفیدی برای بازگرداندن درخشش و استحکام موهای خود آشنا شوند.
عواملی که منجر به آسیب دیدگی موها می‌شود
اگر با موخوره، کدری، شکنندگی و حتی ریزش مو روبه‌رو هستید، بهتر است بدانید که این موارد معمولاً نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی موها هستند. در این صورت باید موهای خود را احیاء کنید و به عنوان اولین قدم، لازم است به دنبال عواملی باشید که باعث صدمه دیدن آنها شده‌اند. با شناسایی دلایل آسیب مو، می‌توانید به خوبی از موهای خود مراقبت کنید و به ترمیم آسیب‌دیدگی آنها بپردازید. پس بیایید این عوامل را بشناسیم.
1- عوامل شیمیایی
همه ما دوست داریم ظاهری زیبا و جذاب و گاهی هم متنوع داشته باشیم. کمک گرفتن از متدهای شیمیایی برای تغییر حالت موها و بکار بردن روش‌هایی همچون فر دائمی یا پرمینگ، ریباندینگ، رنگ مو، دکلره و صاف کردن دائمی مو، اغلب باعث آسیب‌دیدگی موها نمی‌شوند؛ مگر اینکه به دفعات و بیش از اندازه از آنها استفاده کنید. در این صورت احتمال تغییر ساختار داخلی موها وجود دارد و ممکن است به‌زودی با خشکی و شکنندگی آنها مواجه شوید.
2- عوامل حرارتی
سشوار، اتو مو، دستگاه فر‌کننده و دیگر ابزارهایی که برای حالت‌دهی به موها از حرارت استفاده می‌کنند، همگی به عنوان عوامل حرارتی شناخته می‌شوند و باعث صدمه دیدن موها می‌شوند. در‌واقع گرما باعث باز شدن کوتیکول‌ها می‌شود و به دنبال آن سطح تارهای مو، زبر و نا‌هموار خواهد شد.
3- عدم دریافت مواد مغذی
عدم رطوبت‌رسانی به موها و خشکی بیش از اندازه باعث بازشدن کوتیکول‌ها می‌شود و باعث ضعف و شکنندگی آنها می‌شود. همچنین گاهی اوقات تغذیه نا‌مناسب و عدم دریافت اسید‌های چرب ضروری، باعث اختلال در عملکرد غدد سباسه می‌شود و پیرو آن ترشح چربی پوست سر به میزان کافی صورت نمی‌گیرد. در‌نتیجه موها رطوبت خود را از دست می‌دهند و خشکی و عوارض دیگری همچون موخوره در آنها بروز پیدا می‌کند.
4- شرایط پزشکی و بیماری‌ها
شرایط زمینه‌ای و برخی از بیماری‌ها نیز ممکن است به کم‌آبی، خشکی و در‌نهایت شکنندگی موها منجر شود. از این دست شرایط می‌توانیم به کم‌کاری غدد پاراتیروئید و تیروئید، استرس و اختلالات هورمونی اشاره کنیم.
5- عوامل محیطی
قرار‌گیری در معرض باد شدید، نور آفتاب و رطوبت زیاد نیز گاهی خشکی مو را به همراه دارد. در واقع وزش باد، هوای سرد و اشعه‌های مخرب نور خورشید می‌توانند باعث آزاد شدن رادیکال‌های آزاد شوند و به کوتیکول مو صدمه بزنند.
6- استفاده از محصولات نا‌مناسب
حفظ تعادل pH و مواد طبیعی موجود روی پوست سر از اهمیت بالایی برخوردار است و هر‌گونه عواملی که باعث برهم زدن این تعادل شوند، دلیلی برای آسیب‌دیدگی موها در نظر گرفته خواهند شد. این در حالی است که برخی از محصولات مراقبتی مانند شامپوها، نرم‌کننده‌ها و غیره، با بهره‌گیری از ترکیبات خشن و نا‌مناسب خود باعث نا‌متعادل شدن pH و در‌نتیجه پدیدار شدن پیامد‌های خشکی مو می‌شوند. مثلاً شامپوهای حاوی سولفات می‌توانند چربی طبیعی مو را از بین ببرند و منجر به خشکی و آسیب دیدن موها شوند. همچنین محصولاتی که حاوی الکل هستند، با گذشت زمان به موها آسیب می‌زنند و مشکلاتی چون موخوره و خشکی را به‌وجود می‌آورند.
7- پیروی از روش‌های غلط مراقبتی
هر‌گونه فشار مضاعفی که به موها وارد می‌شود، در صورت تداوم می‌تواند شکنندگی و آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد. برای مثال حالت دادن به موها با استفاده از کش و مدل موی دم اسبی، با اعمال فشار به فولیکول‌ها آسیب می‌زند و ممکن است به ریزش مو یا مشکلات پوستی منجر شود. شستشوی نا‌منظم، استفاده از آب داغ و شستشوی بیش از حد نیز از دیگر روش‌های غلط مراقبت از مو محسوب می‌شوند.
8- عفونت‌های قارچی
گاهی مشکلات مو به واسطه عفونت‌های قارچی ایجاد می‌شود؛ به عنوان نمونه می‌توانیم به میکروب مالاسزیا اشاره کنیم که باعث بروز شوره سر می‌شود. این میکروب از چربی‌های طبیعی پوست سر تغذیه می‌کند و ممکن است به التهابات پوستی و حتی ریزش مو منتهی شود. برهم خوردن تعادل چربی سر به تنهایی می‌تواند خشکی موها را به دنبال داشته باشد و در ادامه، موها شکننده و ضعیف شوند.
نحوه ترمیم موهای آسیب‌دیده
خوشبختانه درمان موهای آسیب دیده امکان‌پذیر است؛ اما اگر فکر می‌کنید که تنها با خرید شامپو موهای خشک و آسیب دیده تمام مشکلات شما برطرف خواهد شد، احتمالا یک نا‌امیدی بزرگ انتظار شما را می‌کشد. با ما همراه باشید تا نکاتی را در اختیارتان قرار دهیم که برای درمان موهای آسیب دیده ضروری هستند. این موارد به شما کمک می‌کنند تا درخشندگی و طراوت موهای خود را بار دیگر به دست آورید.
قدم اول: علت آسیب‌دیدگی را پیدا کنید
بدون شک اولین قدم برای ترمیم مو و احیای موهای آسیب دیده، پیدا کردن عامل آسیب‌دیدگی است. در بخش قبلی به‌طور‌مفصل راجع به دلایل شکنندگی موها صحبت کردیم؛ با درک علت آسیب، به راحتی می‌توانید اقداماتی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر موها انجام دهید و به ترمیم موهای آسیب دیده خود بپردازید.
قدم دوم: موهای خود را کوتاه کنید
پس از شروع به درمان مو، بهتر است موهای خود را کوتاه کنید. همان‌طور که می‌دانید برای درمان موهای سوخته و همینطور موهایی که فاصله بسیار کمی تا خرد شدن دارند، امید چندانی نیست. بر‌عکس این احتمال وجود دارد که از انتهای مو، آسیب را به نواحی پایین‌تر منتقل کنند و در‌نهایت با آسیب بیشتری روبه‌رو شوید. با این حساب، اصلاح مو باعث می‌شود نواحی آسیب‌دیده از ساقه مو جدا شود و از صدمات بیشتر جلوگیری به عمل آید.
قدم سوم: موها آبرسانی کنید
آبرسانی گام مهمی برای تقویت موهای آسیب دیده است و نقشی کلیدی در درمان موها دارد. بدین منظور می‌توانید از ماسک‌ها، سرم‌ها یا اسپری‌های رطوبت‌رسان استفاده کنید. این محصولات به گونه‌ای فرمول‌بندی می‌شوند که بتوانند موها را از حالت خشکی بیرون آورند و بافت و ظاهر بهتری به موها ببخشند؛ به‌خصوص تولیداتی که حاوی مواد مغذی هستند. آنها از هدر رفتن رطوبت موها جلوگیری می‌کنند و با تامین منظم آب کافی، به درمان موخوره و افزایش درخشندگی موها کمک خواهند کرد. در این قسمت برخی از روش‌های آبرسانی موها را شرح خواهیم داد.
ماسک مو را به روتین مراقبتی خود اضافه کنید
با افزودن ماسک مو به روتین مراقبتی موهای خود، بدون شک روند احیای موهای آسیب دیده را سریع‌تر خواهید کرد. ماسک‌ها همچنین گزینه مناسبی برای ترمیم موهایی هستند که با رنگ شدن آسیب دیده‌اند.
برای تغذیه موها از سرم‌های مغذی کمک بگیرید
حتی اگر برای شستشوی موهای خود از شامپوها و نرم‌کننده‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید؛ باید روند آبرسانی و نرم‌کردن موها را در بیرون از حمام نیز ادامه دهید. برای این‌کار می‌توانید پس از بیرون آمدن از حمام، موها را به صورت ملایم با یک حوله خشک کنید و سپس از سرم مو کمک بگیرید تا رطوبت را روی موها به دام بیندازد.
از روغن‌های طبیعی استفاده کنید
یکی از روش‌های آبرسانی موهای دهیدراته، استفاده از روغن‌های طبیعی است. محصولاتی چون روغن جوجوبا، زیتون و آرگان، برای رفع خشکی موها و کف سر بسیار ایده‌آل هستند و علاوه‌بر رطوبت‌رسانی، نقش بسزایی در حفاظت از موهای آسیب دیده دارند.
قدم چهارم: پروتئین تراپی
پروتئین تراپی فرایندی است که در آن موها را به پروتئین هیدرولیز‌شده مجهز و بدین وسیله کوتیکول‌های آسیب دیده آنها را بازسازی می‌کنند. اضافه کردن یک لایه پروتئین به تارهای مو باعث می‌شود تا حالت کشسانی آن بهبود یابد و بافت مستحکم‌تری پیدا کند.
قدم پنجم: بوتاکس مو
بوتاکس مو نیز روشی برای درمان موهای سوخته و مراقبت از موهای آسیب دیده است. در این تکنیک تارهای نازک و آسیب دیده با یک ماده پر‌کننده همچون کراتین پوشانده می‌شود؛ در‌نتیجه موها درخشان‌تر و نرم‌تر می‌شوند. بوتاکس مو با تغذیه و رطوبت‌رسانی تارهای مو، به حفظ سلامت موها پس از دکلره و رنگ کمک می‌کند.
نحوه مراقبت از موهای آسیب دیده
تا اینجا درباره اقداماتی صحبت کردیم که به ترمیم موهای رنگ شده و آسیب دیده کمک می‌کردند. این اقدامات می‌توانند درخشش و لطافت را به موهای شما بازگردانند؛ اما مشکل اینجاست که حتی با دنبال کردن این دستور‌العمل‌ها، چنانچه از موهای شکننده و صدمه دیده خود به درستی نگهداری نکنید، مشکلات قدیمی همچنان پا‌برجا خواهند بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این بخش به شرح نکاتی در خصوص مراقبت از موی آسیب دیده بپردازیم.
1- از شامپو و نرم کننده مناسب استفاده کنید
در حین بازسازی موهای شکننده، استفاده از شامپو و نرم‌کننده ملایم ضروری است. بنابراین جهت پاکسازی و از بین بردن آلودگی‌ها، یکی از انواع بهترین شامپو موهای خشک و آسیب دیده را تهیه کنید. محصولاتی را جستجو کنید که عاری از مواد شیمیایی مضر (مانند سولفات‌ها و پارابن‌ها) هستند و چربی‌های طبیعی مو را از بین نمی‌برند. استفاده از نرم‌کننده‌های مناسب، باعث حفظ رطوبت، افزایش حالت ارتجاعی و مانع از آسیب بیشتر موها می‌شوند.
2- کاهش استفاده از وسایل حرارتی
ابزارهای حالت‌دهنده حرارتی نقش پر‌رنگی در آسیب رساندن به موها دارند (به‌ویژه برای موهایی که شکننده و ضعیف هستند). بنابراین حتی‌المقدور استفاده از این وسایل را محدود کنید و در صورت استفاده، حتما از نرم‌کننده‌ها یا مرطوب‌کننده‌هایی مثل سرم یا اسپری آبرسان مو استفاده کنید.
3- استفاده از مواد شیمیایی را به حداقل برسانید
رنگ کردن، صاف کردن و سایر تکنیک‌هایی که به عنوان درمان‌های شیمیایی شناخته می‌شوند، می‌توانند موهای شما را ضعیف کنند. لذا تا حد امکان از محصولات طبیعی کمک بگیرید و در صورت استفاده از آنها، از درمان‌های متوالی خودداری کنید و هیدراته نگه داشتن موها را فراموش نکنید.
4- از موهای خود در برابر نور خورشید محافظت کنید
اشعه ماوراء بنفش خورشید می‌تواند به تارهای مو نفوذ کند و آسیب‌های جدی به دنبال داشته باشد. با این حساب هنگام بیرون رفتن از منزل، اقدامات احتیاطی را رعایت کنید، از محافظت کننده‌های مو استفاده کنید و در صورت امکان موها را با کلاه یا روسری بپوشانید.
5- برنامه غذایی سالمی را دنبال کنید
رژیم غذایی متعادل در مدیریت ترشح غدد چربی و حفظ سلامت موها بسیار تاثیر‌گذار است. سعی کنید ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری مانند ویتامین سی، روی و آهن را در وعده‌های خود بگنجانید.
6- آب کافی بنوشید
عدم نوشیدن آب کافی ممکن است باعث خشکی پوست و موها شود. پس بهتر است برای پیشگیری از برهم خوردن تعادل رطوبت پوست و موهای خود، روزانه به اندازه کافی آب بنوشید.
7- با موهایتان به درستی رفتار کنید
موهای آسیب دیده به شدت شکننده هستند و به نسبت سایر مواقع، به مراقبت بیشتری احتیاج دارند. به همین دلیل لازم است با موها به درستی رفتار کنید و هنگام دوش گرفتن، به صورت صحیح آنها را بشویید تا هر‌گونه احتمال آسیب به موها کاهش پیدا کند.
- موهای خود را 2 یا 3 بار در هفته شستشو دهید.
- از حمام کردن با آب داغ پرهیز کنید.
- بیش از اندازه موها را نشویید.
- بعد از شستشو، به آرامی و با ملایمت کامل موها را با حوله خشک کنید.
- از شانه زدن بیش از حد یا با فشار زیاد پرهیز کنید.
- موهای خیس را برس یا شانه نزنید.
سخن پایانی
اگر فکر می‌کنید برای ترمیم موهای آسیب دیده خود می‌توانید یک راه‌حل آسان و یک شبه پیدا کنید، باید بگوییم که اشتباه می‌کنید. احیای موها یک پروسه بلند مدت است و یک شبه اتفاق نمی‌افتد؛ گاهی اوقات ممکن است یک هفته یا حتی چند ماه به طول انجامد تا موهای شما به‌طور‌کامل سلامتی خود را به‌دست آورند. سرعت درمان موها به شدت به نوع آسیب و چرخه رشد طبیعی موهای شما بستگی دارد؛ اما به هر حال، باید با شناسایی عامل آسیب، بازسازی موها را شروع کنید و استراتژی‌های ذکر‌شده را به دقت دنبال کنید. به یاد داشته باشید که در طول دوره تراپی موهای خود، می‌توانید با کارشناسان ما در داروخانه آنلاین زیوش تماس بگیرید و از آنها مشاوره دریافت کنید.
سوالات متداول
1- آیا امکان رشد موهای آسیب دیده وجود دارد؟
بله، با مراقبت کامل و پیروی از دستور‌العمل‌های درمان، امکان رشد سالم موهای آسیب‌دیده وجود دارد.
2- چگونه بفهمیم موهایمان آسیب دیده‌اند؟
علائمی همچون شکنندگی، خشکی، موخوره، گره خوردن و عدم درخشش موها، نشانه‌های آسیب دیدگی هستند. در موارد شدید‌تر ممکن است با نشانه‌هایی مانند ریزش بیش از حد مو، بافت خشن و عدم حالت‌پذیری موها مواجه شوید.
نویسنده: علیرضا میرباقری
ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی