افسردگی، اضطراب و بیقراریهای عصبی از اختلالات روانی شایع هستند که تأثیرات منفی بر زندگی فرد دارند. افسردگی با احساس غم و ناامیدی همراه است و میتواند فرد را از فعالیتهای روزمره دور کند. اضطراب نیز به نگرانی و ترس مداوم منجر میشود و ممکن است به حملات شدید اضطرابی بینجامد.
این اختلالات معمولاً همزمان بروز میکنند و عوارضی چون اختلال خواب، کاهش انرژی، دردهای جسمی و کاهش کیفیت روابط اجتماعی را به همراه دارند. برای مدیریت این اختلالات، روشهای مختلفی وجود دارد، از جمله درمانهای روانشناختی، تکنیکهای خودمراقبتی (مانند ورزش، تغذیه سالم و مدیتیشن) و دارو درمانی.
یکی از مکملهای طبیعی مؤثر در این زمینه، قرص پرفوران گل دارو است که به بهبود وضعیت روحی کمک میکند. مصرف منظم این مکمل میتواند احساس آرامش بیشتری را برای افراد فراهم کرده و توانایی آنها را در مقابله با چالشهای روزمره افزایش دهد.
ترکیبات قرص پرفوران گل دارو
این محصول حاوی ترکیب اصلی گیاهی زیر است:
- عصاره خشک علف چای یا گیاه گل راعی یا هوفاریقون (Hypericum perforatum): مهار بازجذب سروتونین (نوعی انتقالدهنده عصبی) و کمک به بهبود خلق و خو، کمک به بهبود علائم افسردگی از طریق مهار مونوآمین اکسیداز A و B
مزایای قرص پرفوران گل دارو
مصرف این قرص با مزایای زیر همراه است:
-
کمک به درمان افسردگیهای ملایم تا متوسط
-
کمک به کاهش علائم اضطراب، استرس و بیقراریهای عصبی
-
کاهش اختلالات روحی ناشی از یائسگی
-
بهتر نمودن اختلالات وسواس فکری - عملی
قرص پرفوران گل دارو برای چه کسانی مناسب است؟
این مکمل گیاهی بهطور خاص برای کاهش علائم افسردگی و اضطراب بزرگسالان از جمله گروههای زیر طراحی شده است:
-
مبتلایان به افسردگی خفیف تا متوسط به ویژه خانمهایی که دچار افسردگی پس از یائسگی (منوپوز) هستند میتوانند از اثرات مثبت این قرص بهرهمند شوند.
-
افرادی که اضطراب و استرسهای روزمره دارند میتوانند با مصرف این قرص به تسکین علائم ناشی از اضطراب و استرس کمک کنند و کیفیت زندگی را بهبود دهند.
این قرص میتواند به کاهش تحریکپذیری عصبی در کودکان کمک کند، اما باید تحت نظر پزشک مصرف شود.
نحوه مصرف قرص پرفوران گل دارو
بهطور معمول توصیه میشود روزانه سه بار و هر بار 1 تا 2 قرص همراه با 1 لیوان آب مصرف شود. بهتر است قرصها حین غذا یا بعد از آن مصرف شوند تا از بروز عوارض گوارشی جلوگیری شود.
موارد هشدار مصرف
قبل از مصرف به نکات زیر توجه شود:
- چنانچه افراد به هریک از اجزای این محصول حساسیت داشته باشند، باید از مصرف آن خودداری کنند.
- با توجه به اینکه استفاده از این محصول میتواند حساسیت به نور خورشید را افزایش دهد، مبتلایان به حساسیت نوری شناختهشده با گیاه علف چای باید با احتیاط از این مکمل استفاده کنند و قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند.
- همچنین افراد دارای سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی قبل مصرف این قرص باید با پزشک یا داروساز مشورت کنند.
- افراد دچار آلزایمر باید از مصرف این محصول اجتناب کنند.
- مصرف قرص پرفوران برای کسانی که پیوند عضو انجام دادهاند و تحت درماناند (مثلاً با داروی سیکلوسپورین) و همچنین افراد با آنتیبادی HIV مثبت تحت درمان (مثلاً با داروی آتازاناویر) توصیه نمیشود.
- افراد دچار افسردگیهای شدید (بالینی) باید از مصرف این مکمل بپرهیزند.
- حداقل ۲ هفته قبل از جراحی برنامهریزی شده، مصرف این قرص ممنوع است.
- درنهایت افرادی که داروهای کاهنده فشارخون استفاده میکنند باید از مصرف این فراورده پرهیز کنند.
بارداری و شیردهی
در این دوران حساس براساس شواهد موجود باید از مصرف این مکمل پرهیز نمود.
تداخل دارویی قرص پرفوران گل دارو
مصرف همزمان این قرص با برخی داروها میتواند با تداخلات زیر همراه باشد که در چنین شرایطی باید با پزشک مشورت شود:
- داروهای ضدافسردگی مهارکننده مونوآمین اکسیداز (مانند ترانیلسیپرامین): درصورت مصرف همزمان، خطر بروز عوارض جانبی جدی افزایش مییابد؛ بنابراین از مصرف این داروها در طول استفاده از پرفوران باید خودداری شود.
- داروهای ضدافسردگی مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (مانند فلوکستین) و مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (مانند دولوکستین): درصورت استفاده همزمان با قرص پرفوران گل دارو خطر سمیت سروتونین (سندروم سروتونین) افزایش مییابد.
-
داروهای ضدپلاکت (مانند آسپرین) و داروهای ضدانعقاد (مانند وارفارین و هپارین): عصاره علف چای موجود در محصول میتواند اثر این داروها را کاهش داده و خطر خونریزی را افزایش دهد.
-
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی یا NSAIDs (مانند ایبوپروفن): درصورت مصرف همزمان این داروها با قرص پرفوران گل دارو خطر خونریزی یا کبودی افزایش مییابد.
-
داروهای ضدقارچ (مانند وریکونازول ): مصرف همزمان این داروها با قرص پرفوران سبب افزایش سرعت حذف داروهای مذکور از بدن و کاهش عملکرد آنها میشود.
-
داروهای درمانکننده سرطان (مانند تاموکسیفن): درصورت مصرف همزمان، عملکرد این قبیل داروها کاهش مییابد.
-
داروهای قلبیعروقی (مانند نیفدیپین و دیگوکسین): مصرف همزمان این داروها با قرص پرفوران سبب کاهش اثربخشی این داروها میشود.
-
تئوفیلین: درصورت مصرف همزمان عملکرد این دارو کاهش مییابد.
- امپرازول: قرص پرفوران ممکن است اثرات و عملکرد امپرازول را کاهش دهد.
-
داروهای ضدبارداری خوراکی (مانند ال دی): عصاره علف چای ممکن است اثربخشی این داروها را کاهش و احتمال بارداری ناخواسته را افزایش دهد.
-
داروهای ضدتشنج (مانند فنیتوئین و فنوباربیتال): درصورت استفاده همزمان، اثربخشی این قبیل داروها در بدن کاهش مییابد.
عوارض قرص پرفوران گل دارو
مصرفکنندگان این محصول ممکن است بهندرت عوارض گوارشی مانند احساس پری، ناراحتی معده و یبوست را تجربه کنند. همچنین در بعضی افراد ممکن است واکنشهای آلرژیک مانند راش پوستی، خارش و تورم (اگرچه واکنش آلرژیک بسیار جدی به این محصول نادر است) و حساسیت پوستی به نور خورشید یا منابع نور مصنوعی (فوتودرماتیت) رخ دهد.
سؤالات متداول
1.آیا مصرف قرص پرفوران سبب وابستگی به مصرف میشود؟
خیر؛ چنین عارضهای درباره این مکمل و ماده اصلی تشکیلدهنده آن گزارش نشده است.
2.مصرف همزمان این قرص با چه غذاهای خاصی مشکل ایجاد میکند؟
مصرف همزمان با غذاهای حاوی تیرامین ممکن است سبب افزایش فشارخون به سطوح خطرناکی شود؛ بنابراین مصرف همزمان این محصول با غذاها و نوشیدنیهای غنی از تیرامین مانند غذاهای حاوی مخمر، پنیر کهنه و گوشتهای فراوریشده مانده ممنوع است.
3.آیا این قرص برای افسردگی های پس از زایمان مؤثر است؟
علف چای بهخاطر خواص ضدافسردگیاش، بهویژه در درمان افسردگی خفیف تا متوسط شناخته شده است، اما شواهد کافی برای اثربخشی آن در افسردگی پس از زایمان وجود ندارد.
اگرچه برخی متخصصان بهداشت ممکن است آن را برای PPD توصیه کنند، نبود مطالعات کافی سبب میشود استفاده از آن در این زمینه نامشخص باقی بماند. همچنین، نگرانیهایی درباره انتقال مواد مؤثره این مکمل به شیر مادران شیرده وجود دارد؛ بنابراین توصیه میشود از مصرف آن به این منظور خودداری شود.
منابع: WebMD | pubmed | frontiersin
نویسنده: ویدا دنکوب (کارشناس ارشد تغذیه در جامعه)
ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیررضا استواری