نفازولین که با نام تجاری ناپریوین نیز شناخته می‌شود، دارویی است که برای کاهش قرمزی چشم و احتقان بینی ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا تحریکات محیطی استفاده می‌شود. این دارو به شکل قطره یا اسپری استفاده می‌شود و با انقباض عروق خونی در چشم و بینی، به سرعت علائم آزاردهنده‌ای مانند قرمزی، خارش و گرفتگی بینی را تسکین می‌دهد. هدف این مقاله، ارائه اطلاعات کاربردی و ساده درباره موارد مصرف، نحوه استفاده، عوارض جانبی و نکات مهم مرتبط با نفازولین است. 

جدول زیر خلاصه‌ای از مشخصات داروی نفازولین را در اختیار شما قرار می‌دهد.

طبقه‌بندی دارویی	آگونیست آلفا-1 آدرنرژیک، مشتق ایمیدازولین، منقبض‌کننده عروق چشمی
اشکال دارویی	قطره چشمی0.012% و 0.1%  اسپری و قطره بینی0.05%
موارد مصرف اصلی	کاهش قرمزی و خارش چشم ناشی از آلرژی یا تحریکات محیطی  تسکین احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی
نحوه مصرف رایج	چشمی: 1 تا 2 قطره در هر چشم، تا 4 بار در روز  بینی: 1 تا 2 قطره یا پاف در هر سوراخ بینی، تا 4 بار در روز، حداکثر تا 3 روز
تداخلات دارویی مهم^	داروهای مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (مانند فنلزین)
برندهای تجاری معروف	ناپریوین (Naprivin)
داروهای هم‌گروه	اکسی‌متازولین، تتراهیدروزولین، فنیل‌افرین

^داروهای فهرست‌شده در این جدول، تمامی تداخلات دارویی نفازولین را شامل نمی‌شوند. بنابراین، در صورت مصرف هرگونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

کاربرد نفازولین

نفازولین یک داروی منقبض‌کننده عروق است که برای کاهش تورم و قرمزی استفاده می‌شود. کاربردهای اصلی این دارو به شرح زیر است:

قطره نفازولین برای قرمزی چشم

قرمزی و خارش چشم معمولاً به دلیل عوامل مختلفی مانند آلرژی، خشکی چشم، تحریکات محیطی (گرد و غبار، دود یا آلودگی هوا) یا استفاده از لنزهای تماسی رخ می‌دهد. این علائم ممکن است به طور موقت ناخوشایند باشد و در برخی موارد نیاز به درمان دارویی یا مراقبت‌های ویژه داشته باشد. نفازولین به کاهش قرمزی و خارش چشم کمک می‌کند.

نفازولین برای احتقان بینی

این دارو با تنگ کردن عروق خونی در مخاط بینی، گرفتگی ناشی از سرماخوردگی، آلرژی یا تحریکات محیطی را برطرف می‌کند. 

نحوه مصرف نفازولین

نحوه مصرف نفازولین بسته به شکل دارویی و هدف درمانی متفاوت است:

• قطره چشمی: 1 تا 2 قطره در هر چشم، هر 6 تا 8 ساعت.

- از استفاده طولانی‌مدت بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.

• قطره بینی: 1 تا 2 قطره در هر سوراخ بینی، حداکثر 3 تا 4 بار در روز و حداکثر به مدت 3 روز.

- مصرف بیش از 3 روز متوالی قطره نفازولین بینی توصیه نمی‌شود و سبب بازگشت علائم می‌شود.

• اسپری بینی: 1 یا 2 پاف در هر سوراخ بینی، چند بار در روز بر اساس نیاز.

-اسپری نفازولین باید به صورت کوتاه‌مدت مصرف شود.

قبل از استفاده از این دارو، حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید تا بهترین دوز و روش مصرف برای شما تعیین شود.

عوارض جانبی احتمالی نفازولین

نفازولین ممکن است عوارض جانبی مختلفی ایجاد کند که شامل موارد زیر است:

• عوارض قطره چشمی ناپریوین: سوزش یا خارش موقت چشم، تشدید قرمزی چشم

• عوارض قطره یا اسپری بینی: سوزش، خارش یا خشکی بینی، عطسه

در موارد نادر، ممکن است این دارو سبب بروز عوارضی مانند سرگیجه، سردرد، حالت تهوع یا خواب‌آلودگی شود. اگر این علائم را تجربه کردید، مصرف دارو را متوقف و با پزشک مشورت کنید.

تداخلات دارویی نفازولین

نفازولین می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد که در ادامه به موارد مهم اشاره شده است:

• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs) (مانند سلژیلین، ایزوکربوکسازید و ترانیل‌سیپرومین)

موارد هشدار مصرف قطره آناپریوین

استفاده از نفازولین در کودکان زیر 2 سال توصیه نمی‌شود.

استفاده مکرر از قطره یا اسپری بینی نفازولین به مدت بیش از 3 روز ممکن است باعث احتقان و آبریزش بیشتر بینی شود.

در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه بسته، مصرف نفازولین باید با احتیاط انجام شود.

مصرف نفازولین در دوران بارداری و شیردهی

ایمنی این دارو جهت مصرف در این دوران‌ها مشخص نیست و مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی باید درصورت ضرورت و تنها با تجویز پزشک باشد. 

مکمل‌های دارای اثرات مشابه نفازولین

 استنشاق اکالیپتوس یا استفاده از آن در بخور می‌تواند به بهبود تنفس و کاهش احتقان کمک کند. البته استفاده از این محصولات باید و با مشورت پزشک در کنار درمان اصلی صورت گیرد.

مکانیسم اثر نفازولین

نفازولین با تحریک گیرنده‌های آلفا-آدرنرژیک در عروق خونی مخاط بینی و چشم، باعث انقباض عروق و کاهش تورم و قرمزی می‌شود.

جدول اشکال دارویی و برندهای نفازولین

نفازولین به‌صورت هیدروکلراید در اشکال مختلف عرضه می‌شود. جدول زیر اطلاعات برندهای موجود در ایران را نشان می‌دهد.

نام برند	شکل و دوز دارویی	شرکت سازنده / واردکننده
دکوفزول	اسپری بینی 0.05%، قطره چشمی 0.1%	داروسازی رها
نفازولین دی پی	قطره بینی 0.05%، قطره چشمی 0.1%	دارو پخش
ناپریسول	قطره بینی 0.05%، اسپری بینی 0.05%	داروسازی سینا دارو
ناپریوین	قطره چشمی 0.1%	داروسازی سینا دارو
نفازولین تولیددارو	قطره بینی 0.05%	داروسازی تولید دارو

سخن پایانی

نفازولین، یک داروی مؤثر در کاهش احتقان و قرمزی چشم و بینی است که در اشکال مختلفی مانند قطره چشمی و بینی در دسترس است. هرچند نفازولین یک گزینه مناسب برای مدیریت موقت این مشکلات است، مصرف طولانی‌مدت یا بی‌رویه آن ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. به همین دلیل، استفاده از آن باید تحت نظارت پزشک و در مدت زمان محدود صورت گیرد. 

مصرف نفازولین طبق دستور پزشک و با درنظر گرفتن بیماری‌های زمینه‌ای یا داروهای مصرفی می‌تواند کم‌ترین عارضه و بهترین اثربخشی را برای شما ایجاد کند. برای خرید نفازولین می‌توانید با مراجعه به داروخانه‌های معتبر و ارائه نسخه پزشک اقدام کنید. در صورت تداوم مصرف، می‌توانید با داروساز مشورت و دارو را تهیه کنید.

سؤالات متداول

1. قطره نفازولین چشمی برای چیست؟

قطره استریل چشمی نفازولین، برای کاهش قرمزی، خارش و التهاب چشم به کار می‌رود. 

2. قطره نفازولین چشمی برای کودکان مناسب است؟

قطره چشمی نفازولین برای کودکان باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک استفاده شود. این دارو معمولاً برای کودکان زیر 2 سال توصیه نمی‌شود. برای کودکان بالای 2 سال، مقدار مصرف و نحوه استفاده باید دقیقاً مطابق با دستور پزشک باشد.

3. قطره نفازولین برای برق زدگی چشم مناسب است؟

برای برق‌زدگی چشم، بهتر است ابتدا با پزشک مشورت کنید. برق‌زدگی چشم ممکن است نیاز به درمان خاصی داشته باشد و استفاده از قطره نفازولین بدون تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.

4. بهترین قطره باز کننده بینی کدام است؟

برای باز کردن گرفتگی بینی، قطره‌ها و اسپری‌های مختلفی وجود دارند که بسته به علت گرفتگی بینی می‌توانند مفید باشند. انتخاب داروی مناسب باید متناسب با شرایط فرد و علائم وی، توسط پزشک انجام شود.

5. تفاوت نفازولین و نفازولین آنتازولین در چیست؟

نفازولین قرمزی معمولاً برای تحریکات جزئی چشم مانند گرد و غبار یا آلرژی استفاده می‌شود. آنتازولین، یک آنتی‌هیستامین است که به کاهش علائم آلرژیک مانند خارش و آبریزش چشم به عنوان قطره خارش چشم، کمک می‌کند. نفاوزلین آنتازولین برای درمان علائم آلرژی چشم مؤثرتر است. اما اگر مشکل فقط قرمزی چشم باشد، نفازولین کافی است.

 

منابع: WebMD | Drugs.com | UpToDate

نویسنده: وحیده محمدزاده

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و کوثر معمارفر