بررسی فواید نیاسینامید برای سلامت پوست؛ معجزه درخشندگی

حدود صد سال پیش، وقتی دکتر کنراد الوجم، بیوشیمی‌دان آمریکایی، نیاسین و مشتقات آن را برای درمان بیماری پلاگر معرفی کرد، فکرش را هم نمی‌کرد که روزی از نام او در صنعت زیبایی و آرایشی-بهداشتی یاد شود!

پلاگر در دهه ۱۹۳۰ میلادی، بیماری فراگیری بود که در نتیجه تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین B3، در سه مرحله شامل التهاب پوست، زوال عقل و اسهال، می‌توانست بیمار را به کام مرگ بکشاند. امروز این بیماری کاملاً فراموش و تقریباً ریشه‌کن شده اما حاصل مطالعات دکتر الوجم، معجزه درخشندگی و سلامت پوست را به دنیا معرفی کرد: نیاسینامید.

 

نیاسینامید چیست؟

نیاسینامید، که با نام نیکوتین‌آمید هم شناخته می‌شود، یک ترکیب از ویتامین B3 است که به طور طبیعی در برخی مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، حبوبات و آجیل یافت می‌شود. نیاسین و نیاسینامید هر دو از اشکال ویتامین B3 هستند و بدن ما توانایی تبدیل نیاسین به نیاسینامید را دارد. با این حال، بین این دو شکل از ویتامین B3 تفاوت‌های کلیدی از نظر جذب، عملکرد و عوارض جانبی وجود دارد. نیاسینامید همچنین از اسید آمینه‌ای به نام تریپتوفان نیز در بدن ساخته می‌شود.

 

نیاسین یا نیاسینامید؟ کدام را انتخاب کنیم؟

ویتامین B3 از جمله مواد مغذی ضروری برای بدن است و هردو شکل این ویتامین، یعنی نیاسین و نیاسینامید به شکل مکمل‌های غذایی تولید می‌شوند. فواید نیاسینامید برای سلامت پوست بیشتر از نیاسین است. در مقابل، نیاسین به کاهش کلسترول، بهبود سلامت قلب و کنترل قند خون نیز کمک می‌کند. پس اگر بیش از سلامت پوست، به‌دنبال بهبود سلامت قلب و کاهش کلسترول هستید، نیاسین برای شما انتخاب بهتری است.

نیاسینامید را برای کاهش التهاب، بهبود عملکرد سد پوستی، کاهش لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون و آکنه انتخاب کنید. البته پیش از شروع مصرف هر نوع مکمل غذایی، هرگز مشورت با پزشک متخصص یا داروساز را فراموش نکنید.

نیاسینامید را می‌توانید هم در ترکیبات مکمل‌های غذایی و هم در محصولات مراقبت پوستی شامل انواع کرم، لوسیون، ماسک و سرم جمع‌کننده‌ی منافذ باز پوست پیدا کنید. نیاسینامید در سال‌های اخیر تبدیل به ترکیب جادویی محصولات مراقبت پوست شده و روز‌به‌روز محبوبیت بیشتری در بازار پیدا می‌کند. این ماده برخلاف نیاسین، عوارض جانبی چندانی هم ندارد.

 

فواید نیاسینامید برای سلامت پوست

در یک فهرست خلاصه، فواید نیاسینامید برای سلامت پوست را می‌توان با این شش ویژگی برشمرد:

• تنظیم تولید چربی پوست
• کاهش التهاب پوست
• تقویت سد دفاعی پوست
• کاهش چین و چروک و خطوط ریز
• روشن‌سازی رنگ پوست و از بین بردن لکه‌ها
• محافظت در برابر آسیب‌ رادیکال‌های آزاد

هرکدام از این فواید، برای یک نوع پوست و مراقبت‌های خاص آن به کار می‌آید که در ادامه بیشتر به شرح آن می‌پردازیم.

 

نیاسینامید برای تنظیم چربی پوست

نیاسینامید در تنظیم تولید چربی پوست نقش موثری دارد و گزینه‌ای ایده‌آل برای افراد دارای پوست چرب یا مستعد آکنه به حساب می‌آید. این ویژگی از براق‌شدن پوست، انسداد منافذ و ایجاد جوش‌های سرسیاه و التهابی جلوگیری می‌کند.

• کاهش تولید چربی: نیاسینامید از تولید بیش از حد چربی که می‌تواند منجر به انسداد منافذ و ایجاد جوش شود، جلوگیری می‌کند.
• کاهش التهاب: خواص ضد التهابی نیاسنامید به آرامش و تسکین پوست ملتهب و تحریک شده کمک می‌کند.
• تقویت سد پوستی: از جمله مهم‌ترین فواید نیاسینامید، کمک به تقویت سد محافظتی پوست است که وظیفه حفظ رطوبت و محافظت از پوست در برابر عوامل مضر خارجی مانند آلودگی و سموم را دارد.
• کاهش حجم منافذ: نیاسینامید به کوچک شدن سطح منافذ و داشنتن پوستی صاف و یکدست‌تر کمک می‌کند.
• کاهش لک: مصرف مداوم نیاسینامید، باعث از بین رفتن لکه‌های تیره و هایپرپیگمانتاسیون (چندرنگی پوست) می‌شود.

 

نیاسینامید برای کاهش التهاب پوست

نیاسینامید در کاهش التهاب پوست عملکرد موثری دارد و به همین خاطر پوست‌های حساس و ملتهب (در اثر آسیب یا بیماری پوستی) را با این چند ویژگی تسکین می‌دهد:

• کاهش التهاب: این ویژگی به‌ویژه برای افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی التهابی مانند اگزما، روزاسه و آکنه التهابی، مفید است.
• تقویت سد پوستی: حفظ رطوبت و محافظت از پوست در برابر عوامل مضر خارجی مانند آلودگی و سموم از وظایف سد پوستی است. نیاسینامید با تقویت سد پوستی، به کاهش التهاب و تحریک پوست کمک می‌کند.
• کاهش قرمزی: کاهش قرمزی در نتیجه تحریک پوست، از جمله ویژگی‌های مفید نیاسینامید برای پوست است.
• تقویت ایمنی پوست: از آنجا که نیاسینامید به تقویت سیستم ایمنی پوست کمک می‌کند، مبارزه با عفونت‌ها و التهابات پوست هم تسهیل می‌شود.
• آب‌رسانی به پوست: نیاسینامید با حفظ رطوبت پوست، پوست‌های حساس و آسیب‌دیده را تسکین می‌دهد.

نیاسینامید برای تقویت سد دفاعی پوست

سد دفاعی پوست، خارجی‌ترین لایه پوست است و نقش مهمی در حفظ سلامت کلی پوست دارد. این لایه از سلول‌های مرده پوست، چربی‌ها و پروتئین‌ها تشکیل شده است و به‌عنوان یک سپر عمل می‌کند تا پوست را از عوامل مضر خارجی محافظت کند. از جمله این عوامل عبارت‌اند از:

• آلودگی‌ها: مانند دود، گرد و غبار و مواد شیمیایی
• آفتاب: اشعه ماوراء بنفش مضر خورشید می تواند به سلول‌های پوست آسیب برساند و منجر به پیری زودرس و سرطان پوست شود.
• باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها: این میکروارگانیسم‌ها باعث عفونت پوست می‌شوند.
• آلرژن‌ها: مواد حساسیت‌زا مانند گرده، شوره حیوانات و برخی غذاها می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک پوستی مانند اگزما شوند.

سد دفاعی پوست همچنین به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند و آن را نرم و انعطاف پذیر نگه می‌دارد. هنگامی که سد دفاعی پوست آسیب می بیند، می تواند منجر به مشکلات مختلف پوستی شود، از جمله:

• خشکی: پوست خشک و پوسته‌پوسته می‌شود و ممکن است احساس خارش و تحریک کند.
• اگزما: اگزما یک بیماری التهابی پوست است که باعث قرمزی، خارش و بثورات پوستی می‌‌شود.
• روزاسه: روزاسه یک بیماری پوستی است که باعث قرمزی، ظهور رگ‌های خونی قابل‌مشاهده و برآمدگی‌های کوچک روی صورت می‌شود.
• آکنه: آکنه زمانی رخ می‌دهد که منافذ پوست با چربی و سلول‌های مرده مسدود شوند و جوش و لک به وجود آورند.

نیاسینامید به‌عنوان یک ماده موثر و ایمن، از طریق مکانیزم‌های زیر به تقویت سد دفاعی پوست و بهبود سلامت کلی پوست کمک می‌کند:

• تولید سرامیدها را افزایش می‌دهد: سرامیدها نوعی لیپید و جزء اصلی سد دفاعی پوست هستند. نیاسینامید به افزایش تولید سرامیدها کمک می‌کند تا مانع از دست دادن رطوبت پوست شود.
• فعالیت آنزیم‌های تجزیه‌کننده سد پوست را کاهش می‌دهد: برخی از آنزیم‌ها سد پوست را تجزیه کرده و آن را ضعیف‌تر کنند. نیاسینامید فعالیت این آنزیم ها را کاهش می‌دهد و به حفظ سلامت سد پوست کمک می‌کند.
• التهاب را کاهش می دهد: التهاب به سد پوست آسیب می‌رساند. نیاسینامید با خواص ضد التهابی مانع از چنین آسیب‌هایی می‌شود.

 

نیاسینامید برای جوان‌سازی پوست

کلاژن و الاستین پروتئین‌های مهمی هستند که به پوست، ساختار و استحکام می‌بخشند. با افزایش سن، تولید این پروتئین‌ها کاهش می‌یابد و باعث ایجاد چین و چروک، افتادگی پوست و از بین رفتن خاصیت ارتجاعی پوست می‌شود. تحریک تولید کلاژن و الاستین یکی از کارهایی است که نیاسینامید برای پوست شما انجام می‌دهد و با این ویژگی‌ها به جوان‌سازی پوست کمک می‌کند:

• کاهش چین و چروک پوست از طریق تولید بیشتر کلاژن
• افزایش سفتی و استحکام پوست
• بهبود خاصیت ارتجاعی پوست با تحریک تولید الاستین که از افتادگی پوست جلوگیری می‌کند
• یکدست کردن رنگ پوست با خاصیت روشن‌سازی و کاهش لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون

نیاسینامید برای داشتن پوستی روشن و یکدست

هایپرپیگمانتاسیون زمانی رخ می‌دهد که پوست ملانین بیش از حد تولید می‌کند و منجر به ایجاد لکه‌های تیره و تغییر رنگ پوست می‌شود. نیاسینامید با تنظیم تولید ملانین، لکه‌های قهوه‌ای پوست را از بین برده و به طور کلی رنگ پوست را روشن‌تر و یکدست‌تر می‌کند. با این اثر جادویی، نیاسینامید می‌تواند:

• رنگ پوست را یکدست کند: لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون باعث چندرنگ شدن پوست می‌شود. با کاهش لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون، پوست یکدست و روشن‌تر می‌شود.
• درخشش پوست را افزایش دهد: پوستی که هایپرپیگمانتاسیون کمتری دارد، اغلب صاف‌تر و درخشان‌تر به نظر می‌رسد.
• اندازه لکه‌های حاصل از افرایش سن را کاهش دهد: این لکه‌ها ضایعات پوستی تیره‌ای هستند که اغلب با افزایش سن ایجاد می‌شوند.
• شکل ظاهری منافذ را بهبود بخشد: نیاسینامید منافذ پوست را کوچک‌تر می‌کند تا پوست صاف‌تر به نظر برسد.

 

نیاسینامید به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان در محافظت از پوست

نیاسینامید دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است. آنتی اکسیدان‌ها موادی هستند که با رادیکال‌های آزاد مبارزه کرده و از سلول ها در برابر آسیب محافظت می‌کنند.

آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد ممکن است منجر به مشکلات مختلف پوستی از جمله پیری زودرس، لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون، التهاب و حتی پس از آسيب بهDNA سلول‌های پوست، سرطان پوست شود.

نیاسینامید از طریق چندین مکانیزم مختلف در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد از پوست شما محافظت کند:

• رادیکال های آزاد را خنثی می‌کند: نیاسینامید می‌تواند مستقیماً به رادیکال‌های آزاد واکنش نشان داده، آنها را خنثی کند و از آسیب به سلول‌های پوست جلوگیری کند.
• فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدانی را افزایش می دهد: بدن دارای آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی طبیعی است که از سلول‌ها در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. نیاسینامید فعالیت این آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی را افزایش داده و به نوبه خود به محافظت از پوست در برابر آسیب کمک می‌کند.
• تولید آنتی اکسیدان‌های دیگر را افزایش می‌دهد: نیاسینامید تولید آنتی‌اکسیدان‌های دیگری مانند گلوتاتیون را در پوست افزایش می‌دهد که وظیفه محافظت از سلول‌های پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد را بر عهده دارند.

 

بهترین راه تأمین نیاسینامید چیست؟

نیاسینامید از طریق رژیم غذایی و از راه طبیعی در بدن تامین می‌شود. با این حال، در این روش نسبت به مصرف مکمل‌های غذایی، زمان بیشتری برای رسیدن به سطح مطلوب نیاسینامید نیاز است. اینکه چه راهی یرای دریافت نیاسینامید انتخاب می‌کنید بسته به هدف، سرعت مورد انتظار برای نتیجه‌گیری و بودجه شما، فرق دارد.

برای تامین نیاسینامید از طریق رژیم غذایی، نیاز به مصرف منظم مواد غنی از نیاسینامید دارید:

• گوشت: مرغ، بوقلمون، گوشت گاو، ماهی
• حبوبات: نخود، لوبیا، عدس
• سبزیجات: قارچ، سیب زمینی شیرین، مارچوبه، کلم بروکلی
• میوه‌ها: آووکادو، موز، توت فرنگی
• آجیل و دانه‌ها: بادام زمینی، بادام، تخمه آفتابگردان
• محصولات لبنی: شیر، ماست، پنیر
• غلات غنی‌شده: بعضی از غلات صبحانه با نیاسینامید غنی شده‌اند.

از سوی دیگر، مکمل‌های غذایی روشی سریع‌تر برای دریافت نیاسینامید هستند و کنترل دوز دقیق مصرفی را امکان‌پذیر می‌کنند. متناسب با هدف مراقبت و زیبایی پوست، یک راه دیگر در کنار تغذیه مناسب، استفاده از محصولات مراقبت پوست حاوی نیاسینامید است که با فرماسیولان و غلظت مختلف در دسترس هستند. در میان این محصولات، سرم‌های جمع‌کننده‌ی منافذ باز پوست حاوی نیاسینامید محبوبیت ویژه‌ای دارند.

انتخاب محصول دارای نیاسینامید مناسب با توجه به نوع پوست

هنگام انتخاب محصولات مراقبت از پوست، همواره به دنبال محصولاتی باشید که به طور خاص برای نوع پوست شما طراحی شده‌اند. به عنوان مثال، اگر پوست چرب دارید، به دنبال محصولاتی باشید که بدون چربی باشند. اگر پوست خشک دارید، محصولاتی که مرطوب‌کننده دارند، برای شما مناسب است. در اینجا دسته‌بندی انواع پوست را بر اساس میزان غلظت نیاسینامید بررسی کرده‌ایم:

• پوست معمولی: می توانید از هر نوع فرمولاسیون نیاسینامید استفاده کنید، به دنبال محصولاتی باشید که متناسب با دغدغه خاص شما مثلا جوان‌سازی، روشن‌کنند‌گی پوست یا کنترل چربی باشد. به‌طور کلی سرم یا مرطوب‌کننده‌ای با غلظت ۵ تا ۱۰ درصد نیاسینامید برای شما مفید است.
• پوست چرب: به دنبال سرم ها یا لوسیون‌های سبک و بدون چربی باشید. از مصرف محصولات حاوی الکل یا اسانس‌های قوی که پوست را تحریک می‌کنند، خودداری کنید. برای پوست چرب غلظت ۲ تا ۵ درصد نیاسینامید مناسب است و بهتر است محصول به صورت ژل یا لوسیون باشد تا منافذ پوست را مسدود نکند.
• پوست خشک: به دنبال کرم‌ها یا ژل های مرطوب‌کننده باشید که رطوبت را به پوست اضافه کنند. می‌توانید از محصولات حاوی ترکیبات آبرسان دیگر مانند اسید هیالورونیک یا گلیسیرین با غلظت ۵ تا ۱۰ درصد نیاسینامید استفاده کنید.
• پوست حساس: محصولات ملایم و بدون اسانسی را انتخاب کنید که مخصوص پوست‌های حساس با غلظت ۲ تا ۵ درصپ نیاسینامید طراحی شده‌اند. از مصرف محصولات حاوی مواد محرک مانند الکل، اسانس‌های مصنوعی یا پارابن خودداری کنید.
• برای مشکلات خاص پوستی: برخی از محصولات نیاسینامید برای مشکلات خاص پوستی مانند آکنه، هایپرپیگمانتاسیون یا چین و چروک فرموله شده‌اند. به دنبال محصولاتی باشید که حاوی ترکیبات اضافی مفیدی مانند اسید سالیسیلیک، ویتامین C یا رتینول باشند.

 

ماسک، مرطوب‌کننده، لوسیون یا سرم نیاسینامید؟

هر یک از انواع یا به‌عبارتی فرمولاسیون محصولات نیاسینامید، برای کاربری و دغدغه خاصی تولید می‌شود. به این توضیحات دقت کنید:

• سرم‌ها: سرم‌ها غلظت بالایی از نیاسینامید را ارائه می‌دهند و برای نفوذ عمیق به پوست طراحی شده اند.
• لوسیون‌ها: لوسیون‌ها سبک‌تر از سرم هستند و برای آبرسانی و تغذیه پوست ایده‌آلند.
• کرم‌ها: کرم‌ها غلیظ تر از لوسیون‌ها هستند و رطوبت بیشتری را به پوست اضافه می‌کنند.
• ماسک‌ها: مصرف متناوب ماسک های نیاسینامید برای افزایش روشنایی و آب‌رسانی پوست مفید است. ماسک‌های نیاسینامید می‌توانند به طور متمرکز برای نواحی خاص مانند لکه‌های هایپرپیگمانتاسیون استفاده شوند.

حالا با توجه به نیاز خود انتخاب کنید که کدام فرمولاسیون برای شما مناسب است.

 

ترتیب استفاده از نیاسینامید در روتین مراقبت از پوست

نیاسینامید را می‌توان در روتین پوستی صبح یا عصر استفاده کرد. فراموش نکنید در روتین صبحگاهی، حتماً در انتها از ضد آفتاب استفاده کنید. نیاسینامید به افزایش اثربخشی ضد آفتاب کمک می‌کند.

گرچه روتین پوستی بسته به نوع پوست مراحل متفاوتی دارد، اما اینجا یک نمونه روتین مراقبت از پوست صبحگاهی را که شامل نیاسینامید است، می‌آوریم:

۱. پاکسازی: صورت خود را با یک پاک‌کننده ملایم بشویید.

۲. تونر: از یک تونر بدون الکل برای پاک کردن هر گونه باقیمانده آرایش یا آلودگی استفاده کنید.

۳. سرم نیاسینامید: دو تا سه قطره سرم نیاسینامید را روی صورت و گردن خود بمالید.

۴. مرطوب‌کننده: از یک مرطوب‌کننده مناسب برای نوع پوست خود استفاده کنید.

۵. ضد آفتاب: از یک ضد آفتاب با طیف وسیع با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید.

همچنین برای آشنایی کامل و جامع پیشنهاد می‌کنیم مطلب مربوط به روتین روزانه انواع پوست را مطالعه کنید.   

عوارض جانبی احتمالی نیاسینامید و نحوه پیشگیری از آنها

نیاسینامید به‌طور کلی عوارض چندانی ندارد اما برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی مانند قرمزی پوست، تحریک یا سوزش را تجربه کنند. این عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستند.

اگر هر گونه عوارض جانبی را تجربه کردید، استفاده از محصول را متوقف کرده و با یک متخصص پوست مشورت کنید. علاوه بر این، مشاوران مجرب داروخانه‌ آنلاین زیوش با ارائه‌ی رهنمودهای لازم، شما را در انتخاب بهترین گزینه و نحوه‌ی استفاده از محصولات حاوی نیاسینامید با ایجاد کمترین عوارض، همراهی می‌کنند.  

این چند نکته نیز برای جلوگیری از عوارض جانبی نیاسینامید راهنمای شما خواهد بود:

• با غلظت کم شروع کنید: با استفاده از سرم نیاسینامید با غلظت کم مانند ۵% شروع کنید و به تدریج در صورت تحمل پوستتان غلظت را افزایش دهید.
• نقطه‌ای تست کنید: قبل از استفاده از محصول جدید روی کل صورت، آن را به مدت ۲۴ ساعت روی ناحیه کوچکی از پوست مثل پشت گوش یا خط فک امتحان کنید.
• از مرطوب‌کننده استفاده کنید: نیاسینامید ممکن است پوست را کمی خشک کند، بنابراین استفاده از مرطوب‌کننده و آب‌رسانی به پوست را فراموش نکنید.
• همراه با نیاسینامید، از سایر محصولات حاوی ویتامین B3 مانند نیاسین استفاده نکنید، چرا که ممکن است باعث تحریک پوست شود.