احتمالاً برای شما و اطرافیانتان پیشآمده باشد که هنگام شانه کردن موهای خود، متوجه چند شاخه شدن آنها شوید و این موضوع سبب ترس و نگرانیتان شده باشد. این وضعیت موخوره نام دارد. اما موخوره دقیقاً چیست و چرا اتفاق میافتد؟ چگونه میشود آن را درمان کرد؟ آیای راهی برای پیشگیری از این مشکل وجود دارد؟ در این مقاله، پاسخ تمام سؤالات خود را خواهید یافت.
موخوره چیست؟
موخوره یکی از رایجترین مشکلات مو است که تقریباً اکثر افرادی که موهای بلندی دارند، به آن دچار میشوند؛ البته این مشکل در افرادی که موهای کوتاهی دارند نیز دیده میشود. موخوره هنگامی اتفاق میافتد که انتهای موهای شما خشک و شکننده شود. در این شرایط، نوک موها به دو یا چند شاخه تقسیم شده و بدون هیچ دلیلی قطع میشوند.
این آسیب باعث خورده شدن موهای شما از نوک به سمت ریشه و همچنین قطع رشد آن میشود که میتواند مشکلاتی برای سلامت و زیبایی موهای شما ایجاد کند. به لحاظ فیزیولوژی، علت اصلی ایجاد موخوره را میتوان ناشی از کمبود آمینواسیدهایی همچون متیونین و سیستئین دانست.
دوشاخه شدن و ایجاد تارهای شکسته در مو میتواند باعث شود تا تارهای مو در انتها خشک، کشیده و ناهموار به نظر برسند و در قسمتهای بالاتر مو صاف و کدر دیده شود. در نتیجهی این عارضه، از بین رفتن درخشندگی، لطافت و طراوت مو را شاهد هستیم که باعث نگرانی عدهی زیادی از افراد، بهخصوص خانمها میشود.
خلاصه: موخوره یکی از شایعترین مشکلات سلامت مو است که بیشتر برای خانمها وجود دارد. از اصلیترین دلایل ایجاد موخوره، میتوان به کمبود مواد مغذی، بهخصوص آمینواسیدها اشاره کرد که باعث شکنندگی و ضعیف شدن بافت مو و در نهایت موخوره زدن آن میشود.
انواع موخوره
موخوره به اشکال متفاوتی دیده میشود که افراد بسته به شرایط فرد و شدت مشکل، ممکن است هر کدام از حالتهای زیر را مشاهده کند.
1. موخوره جزئی (baby)
در این حالت، شاخهی بسیار کوچکی در انتهای مو ایجاد میشود که از سادهترین و ابتداییترین انواع موخوره است.
2. موخوره گرهای (knot)
در این نوع از موخوره، در محل اتصال شاخه و ساقهی اصلی مو، یک گرهی کوچک دیده میشود که معمولاً به دلیل خشک کردن بیش از حد مو ایجاد میشود.
3. موخوره Y شکل (Y split)
در این حالت، دوشاخه شدن مو بهصورت واضح دیده میشود که شایعترین مدل موخوره است و اکثر اوقات به دلیل بلندی زیاد مو رخ میدهد.
4. موخوره مخروطی (taper)
در این حالت، قسمتی داخلی بافت مو هنوز ضخیم است و بافت بیرونی مو ضعیف و نازک میشود که معمولاً به علت استفادهی بیش از حد از رنگ موهای شیمیایی نامرغوب است.
5. موخوره درختی (tree)
در این مدل، مو شکلی شبیه درخت با تعداد شاخههای زیاد پیدا میکند که عمدهترین دلیل رخ دادن این نوع موخوره، قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید است.
6. موخوره شکل پر (feather)
در این نوع از موخوره، چند شاخهی مجزا و منظم از اواسط ساقهی مو به سمت انتهای مو ایجاد میشود که بیشتر اوقات به دلیل پیری یا عدم رعایت نظافت شخصی اتفاق میافتد.
خلاصه: موخوره به اشکال مختلفی دیده میشود و در همگی یکسان نیست. از جمله انواع موخوره میتوان به موخوره Y شکل، شکل پر، حالت درختی، مخروطی شکل و گرهای اشاره کرد. هر کدام از انواع موخوره به علت خاصی رخ میدهد و در برخی افراد بیشتر دیده میشود.
دلایل ایجاد موخوره
از عمدهترین دلایل ایجاد موخوره، کمبود مواد مغذی و ویتامینها در بدن است که باعث آسیب به مو و در درازمدت موخوره زدن آن میشود. دلیل دیگر موخوره میتواند نگهداری نامناسب از موها نظیر استفادهی مداوم از رنگ مو، صاف کردن مداوم موها، استفاده از سشوار با حرارت بالا و... باشد.
این مشکل در تمامی سنین و جنسیتها وجود دارد. علت موخوره در مردان بیشتر به تغذیهی نامناسب و کمبودهای بدن برمیگردد، درحالیکه مهمترین علت موخوره در کودکان، شستشو و خشککردن موهای بچهها بهطور اشتباه است.
در خانمها، این مشکل شایعتر است که به نحوی به استفادهی مکرر از محصولات شیمیایی، سشوار کشیدن موها به طور شدید، بستن محکم موها، بلندتر بودن موهای خانمها و تغییرات هورمونی ربط دارد.
خلاصه: همانطور که گفته شد، از اصلیترین دلایل ایجاد موخوره، کمبود ویتامینها، آمینواسیدها و مواد مغذی است. بنابراین با رعایت تغذیه و مصرف مکملها، تا حد زیادی میتوان از موخوره جلوگیری کرد. اما موخوره علل دیگری نیز دارد. برخی از عوامل آن شامل خشک کردن مداوم مو، استفاده از رنگهای شیمیایی نامرغوب و صاف کردن مداوم موها با ابزارهای حرارتی مثل سشوار و اتو مو است.
نکات مراقبتی برای پیشگیری از موخوره
چگونه میتوانید از موخوره جلوگیری کنید؟ هنگامی که تار مو شکافته یا شکسته میشود، تنها راهحل درمان موخوره و بازگرداندن سلامت مو، کوتاه کردن آن است. بااینحال، بهتر است پس از کوتاه کردن موهای خود، از روشهای مراقبتی پیشگیرانه نیز استفاده کنید.
دوشاخه شدن مو به دلیل ضعیف شدن ساقهی ایجاد میشود. بنابراین پیشگیری از آن شامل جلوگیری از آسیب به مو و همچنین پیروی از یک روتین مراقبتی برای حفظ رطوبت و انعطافپذیری ساقهی آن است. در ادامه برخی از اصلیترین روشهای پیشگیری از موخوره ذکر شده است.
1. کاهش استفاده از رنگهای شیمیایی
رنگ کردن موها یکی از روشهای محبوب برای ایجاد ظاهری جدید و جذاب است و با انتخاب رنگ و مدل دلخواه مو، میتوانید بهراحتی ظاهری تازه و متفاوت به خود ببخشید. اما لازم است بدانید که بسیاری از رنگهای مورد استفاده، حاوی مواد شیمیایی قوی هستند، که ممکن است برای سلامت موهای شما مضر باشند. این مواد شیمیایی بر رطوبت طبیعی موها تأثیرات منفی خواهد گذاشت.
2. پرهیز از خشک کردن موی خیس با حوله
شاید برایتان جالب باشد که بدانید خشک کردن موها با حوله میتواند به آنها آسیب جدی وارد کند. تحقیقات نشان میدهند که این عمل میتواند به کوتیکولهای مو آسیب برساند و باعث ایجاد خشکی مو شود. بهجای استفاده از حوله، بهتر است به موهایتان اجازه دهید تا بهطور طبیعی خشک شوند. این روش نهتنها به حفظ رطوبت طبیعی موها کمک میکند، بلکه از بروز آسیبهای ناشی از اصطکاک حوله جلوگیری میکند.
علاوه بر این راهکار، در صورتیکه موهای خشکی دارید، میتوانید بعد از حمام از آبرسانهای مناسب موی خود استفاده کنید. در مقاله «آبرسانی موهای خشک»، به صفر تا صد این موضوع پرداختهایم!
3. شانه زدن صحیح موها
این مرحله یکی از مراحل ضروری در مراقبت از مو به شمار میرود و حتی بهاندازه استفاده از شامپوی مناسب مو و نحوه خشک کردن آن اهمیت دارد. شانه کردن موها نهتنها به مرتب کردن موها کمک میکند، بلکه باعث توزیع یکنواخت روغنهای طبیعی پوست سر در طول مو میشود؛ در نتیجه، به درخشش و سلامت مو کمک میکند.
با این حال، باید توجه داشته باشید که زیادهروی در شانه زدن میتواند عواقبی به دنبال داشته باشد؛ از جمله ایجاد موخوره که یکی از مشکلات شایع در بین افرادی است که بهطور مکرر و بیرویه موهای خود را شانه میزنند.
اگر شما هم احساس میکنید که موهایتان به مراقبت بیشتری نیاز دارد و در هنگام شانه زدن با گرههای زیادی مواجه هستید، استفاده از یک نرمکننده مناسب میتواند راه حل خوبی باشد. نرمکنندهها به نرم شدن تارهای مو کمک میکنند و گرههای مو را کاهش میدهند.
4. سایر روشهای پیشگیری از موخوره
به جز موارد فوق، پیروی از روشهای زیر میتواند تأثیر بسزایی در پیشگیری از موخوره زدن موهایتان داشته باشد.
- توجه به کمبودهای غذایی بدن مانند کمبود مواد معدنی(روی، منیزیم و آهن)، پروتئین و ویتامینها(ویتامین E، B7 و A) در بدن
- استفاده کردن از کش موی ساتنی بهجای کشهای لاستیکی
- محدود کردن استفاده از وسایل حرارتی حالتدهنده مو مانند سشوار و اتو مو
- شستشوی مناسب و به اندازه و عدم شستن مکرر و بیش از حد موها
خلاصه: با یک سری از راهکارهای مراقبتی مو مانند آگاهی از طرز صحیح شستوشوی مو، خشک کردن مو، شانه زدن مو و کمبودهای مواد مغذی بدن، میتوان بهطور مؤثری از موخوره جلوگیری کرد یا شدت آن را کاهش داد.
روشهای درمانی موخوره
متأسفانه موخوره درمان قطعی و برگشتناپذیری ندارد و بیشتر از درمان، نیاز به مراقبت و پیشگیری دارد. بنابراین با قطع روشهای مراقبتی و پیشگیرانه از موخوره، ممکن است دوباره دچار این مشکل شوید. اما نباید ناامید باشید، زیرا با برخی از راهکارهای درمانی میتوانید تا حد زیادی موخورههایتان را درمان کنید. این راهکارها به شرح زیر هستند:
1. کوتاهی مو؛ بهترین راهحل درمان موخوره
واقعیت این است که درمان موخوره بستگی به کوتاه کردن بهموقع موهای شما دارد! حتی بعد از کوتاه کردن مو هم لازم است برای پیشگیری از موخوره مجدد، هر دو ماه یکبار موهایتان را موخورهگیری کنید تا خشکیهای انتهای مو که در شرف تبدیل شدن به موخوره هستند، فرصت بالا رفتن از تارهای مو را پیدا نکنند. با این کار، علاوه بر بهبود سلامتی موها، ظاهرشان هم نظم خاص خود را پیدا میکند و رشد موهایتان چند برابر خواهد شد.
2. کراتینه کردن موها
کراتینه کردن موها یکی از روشهای درمان موخوره است که بسیاری از خانمها از آن راضی هستند و آن را توصیه میکنند. در این روش، موهای وز و حالتدار را با یک لایه پروتئین کراتین بهخوبی میپوشانند، که باعث میشود انعطافپذیری مو افزایش پیدا کند. این کار از ایجاد موخوره در آینده پیشگیری خواهد کرد.
3. استفاده از سرمهای گیاهی
سرمهای گیاهی ضد موخوره که با عصاره گیاهان دارویی غنی شدهاند، به تغذیه و هیدراته کردن تارهای مو کمک میکنند؛ بدون اینکه چربی روی آنها ایجاد کنند. علاوه بر این، به کاهش موخوره نیز کمک میکنند. با افزودن این سرمهای گیاهی به روتین مراقبت از مو، نهتنها موهایتان از آسیبهای ناشی از خشکی و حرارت اتو و سشوار محافظت میشوند، بلکه مواد مغذی لازم برای تقویت و شادابی آنها نیز تأمین میگردد.
4. استفاده از روغنهای مخصوص مو
یکی از رازهای سلامت موها، استفاده از روغنهای گیاهی و ماساژ کف سر با این مواد است. اگر بتوانید هر از گاهی روغنهایی مثل روغن بادام شیرین، روغن آرگان و حتی روغن کنجد را روی موها بگذارید و آنها را ماساژ دهید، عملاً به درمان موخوره کمک بزرگی خواهید کرد. این روغنها علاوه بر رطوبترسانی، موها را با مواد مغذی تغذیه میکنند و بهمرور ظاهری زیباتر و سالمتر برای مو ایجاد خواهند کرد.
5. استفاده از شامپوهای مخصوص موهای موخورهدار
شاید فکر کنید که این راهکار بیشتر جنبه تبلیغاتی شرکتهای آرایشی و بهداشتی دارد و در بحث درمان موخوره چندان عملی نباشد، اما نباید از تأثیر یک شامپوی مناسب، با میزان نرمکنندگی و رطوبترسانی مطلوب غافل شوید. بنابراین خرید شامپو ضد موخوره ممکن است راهکار نجات بخش موهای شما باشد!
در مقاله «بهترین شامپو مخصوص موهای موخوره دار»، درباره خصوصیات شامپوهای معروف با این کاربرد توضیحاتی ارائه دادهایم که خواندن آن خالی از لطف نیست!
خلاصه: اگرچه درمان قطعی و تضمینی برای موخوره وجود ندارد، اما با راهحلهای سادهای مانند موخورهگیری، ماساژ مو با روغنهای گیاهی، کراتینه کردن موهای وز و حالتدار، استفاده از سرمهای گیاهی و انتخاب شامپوی ضد موخوره مناسب، میتوان بهمرور شدت موخوره و احتمال برگشت آن را کاهش داد.
سخن پایانی
موهای شما بخش مهمی از زیبایی ظاهری شما هستند که هیچچیز نمیتواند از میزان اهمیت مراقبت از آنها کم کند. موی درخشان، سالم و مرتب برای هرکسی خوشایند و مطلوب است، چه آقا باشد و چه خانم. یکی از مشکلاتی که میتواند زیبایی و سلامت مو را تحت تأثیر قرار دهد، موخوره است که بسیار آزاردهنده و دردسرساز است. ما در این مقاله تلاش کردیم تا با ارائه تعریفی دقیق و جامع از موخوره، شما را نسبت به ماهیت این مشکل آگاه سازیم و در ادامه، با توضیح دلایل و راههای درمان آن، در راستای پیشگیری و درمان این بیماری مو قدمی برداشته باشیم.
سوالات متداول
1. آیا درمان موخوره بدون کوتاهی مو امکان پذیر است؟
متاسفانه به جز کوتاه کردن مو و موخوره گیری درمان قطعی برای موخوره وجود ندارد. هر چند نمیتوانیم از نقش ترکیبات گیاهی و مکمل برای جلوگیری از این مشکل چشم پوشی کنیم، اما باید بدانید که این ترکیبات، فقط نقش کمک درمانی دارند و تضمینی نیستند!
2. چه افرادی بیشتر در معرض موخوره هستند؟
هر کسی اعم از زن یا مرد میتواند به مشکل موخوره برخورد کند. همچنین بانوانی که در دوران یائسگی هستند، بیشتر با مشکل موخوره روبرو میشوند؛ زیرا با یائسگی و کاهش سطح استروژن، روغنهای طبیعی تولید شده در پوست سر کاهش مییابد. در نتیجه، موها خشک میشوند و احتمال شکستگی آنها بالا میرود.
3. اگر با وجود کارهای بالا باز هم موخوره ادامه پیدا کرد چه کار کنم؟
چنانچه با موخورهگیری و استفاده از راهکارهای ذکر شده باز هم موخوره زدن موهایتان ادامه داشت، بایستی حتما تحت نظر پزشک متخصص با مصرف داروها و ترفندهای درمانی خاص، این مشکل را درمان کنید.
نویسنده: مریم خمیسی
ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده