درمان خانگی کاهش ضربان قلب به صورت فوری

ضربان قلب در حقیقت همان ریتم زندگی ما است؛ اما گاهی به‌طور ناگهانی، در حال حرکت یا حتی در حالت ساکن (نشسته، ایستاده یا دراز کشیده)، افزایش پیدا می‌کند و دچار تپش قلب می‌شویم. این شرایط ممکن است فقط چند ثانیه طول بکشد، اما در همان مدت‌زمان کوتاه هم احساس ناخوشایند یا حتی ترسناکی را به وجود می‌آورد. خبر خوب این است که با راهکارهایی در منزل و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، می‌توانید اقدامات اولیه و فوری را برای پایین آوردن ضربان قلب در خانه انجام دهید.

اگر برای پیدا کردن جواب سؤال «برای کاهش ضربان قلب چه کنیم»، وارد این صفحه شده‌اید، به خواندن این مقاله ادامه دهید. در این نوشته راه‌حل‌های کاهش ضربان قلب در خانه و راهکارهای پیشگیری از افزایش ناگهانی ضربان قلب را بررسی می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

روش‌های پایین اوردن ضربان قلب فوری در خانه

زمانی که ضربان قلب بالا می‌رود، احتمالاً متوجه می‌شوید که قلب شما با سرعت بیشتری می‌تپد و صدای نبض خود را در گردن، گوش و قفسه سینه احساس می‌کنید. خوشبختانه در موارد بسیاری ضربان قلب سریع، نشان‌دهنده بیماری قلبی نیست و ممکن است به خاطر عواملی مانند استرس، فعالیت بدنی شدید یا خوردن برخی غذاها و نوشیدنی‌های محرک باشد. راهکارهای زیر می‌توانند برای پایین آوردن ضربان قلب بالا در منزل مؤثر باشند:

1. تنفس عمیق و مدیتیشن

استرس و اضطراب یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش ضربان قلب و تشدید تپش قلب است؛ چراکه در این شرایط، ترشح آدرنالین افزایش پیدا می‌کند. تکنیک‌های مختلف آرام‌سازی ذهن، می‌توانند در مدیریت استرس مؤثر باشند. برخی از کاربردی‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• تنفس عمیق
• یوگا
• مدیتیشن
• نوشتن افکار دلهره‌آور و دلایل استرس روی کاغذ
• ضبط کردن صدای خودتان برای کاهش استرس و اضطراب و بازگو کردن مشکلات

ساده‌ترین راه این است که چهارزانو بنشینید. سپس به‌آرامی و آگاهانه، از طریق بینی نفس بکشید و از طریق دهان، نفستان را بیرون دهید. این کار را تا زمانی که احساس آرامش کردید و متوجه شدید تپش قلبتان برطرف شده است، ادامه دهید.

2. روش والسالوا (Vagal Maneuver)

عصب واگ، مسئولیت کنترل و تنظیم عملکردهای غیرارادی مانند ضربان قلب و تنفس را برعهده دارد و تحریک این عصب باعث کاهش ضربان قلب می‌شود. روش‌های ساده برای تحریک عصب واگ شامل گرفتن دوش آب سرد، نوشیدن آب خنک، استفاده از کمپرس سرد روی صورت یا سرفه‌های عمیق (مشابه زمان عق‌زدن) است. مانور والسالوا روش دیگری‌ست که می‌تواند در تعدیل تپش قلب مؤثر باشد.

برای روش والسالوا مراحل زیر را به‌صورت نشسته یا دراز کشیده، انجام دهید:

• با انگشتانتان بینی خود را بگیرید، طوری که هوا وارد آن نشود.
• دهانتان را ببندید.
• مشابه زمانی که می‌خواهید بادکنک باد کنید، سعی کنید بازدم کنید.
• طوری که گویا قصد دفع مدفوع دارید، زور بزنید.
• حدود 10-15 ثانیه، این کار را تکرار کنید.

راهکارهای تغذیه‌ای مفید برای کاهش ضربان قلب

در بعضی موارد، علت تپش قلب می‌تواند ناشی از کم‌آبی یا برهم خوردن تعادل الکترولیت‌های بدن باشد. برای کاهش ضربان قلب در این شرایط، رعایت نکات زیر تأثیر زیادی دارد:

1. به اندازه کافی آب بنوشید

کم‌آبی ممکن است باعث تپش قلب شود؛ چون خون حاوی آب است و زمانی که بدن دهیدراته شود، خون غلیظ‌تر می‌شود. خون غلیظ نیز ممکن است بر عملکرد قلب تأثیر بگذارد و این اندام حیاتی مجبور شود برای پمپاژ خون در بدن، سخت‌تر کار کند. همین موضوع، منجر به افزایش ضربان قلب می‌شود.

اگر احساس کردید دچار تپش قلب شدید، یک لیوان آب بنوشید. همچنین، ادرار پررنگ نشان‌دهنده کم‌آبی بدن است و در این صورت باید مایعات بیشتر، به‌ویژه آب، میل کنید.

2. از منابع غذایی مفید برای متعادل کردن الکترولیت‌های بدن استفاده کنید

الکترولیت‌ها نقش به‌سزایی در انتقال سیگنال‌های الکتریکی در سراسر بدن دارند که برای عملکرد بهینه و صحیح قلب نیز مؤثر هستند. بر هم خوردن میزان الکترولیت‌های بدن ممکن است باعث تپش قلب شود. موارد زیر برخی از الکترولیت‌هایی هستند که در عملکرد قلب نقش دارند:

• سدیم
• پتاسیم
• منیزیم
• کلسیم

بهترین راه تأمین این الکترولیت‌ها، مصرف غذاهایی مانند سبزیجات با برگ تیره، لبنیات، آجیل و ماهی است. در بعضی موارد، مصرف مکمل‌های غذایی نیز می‌تواند مفید باشد؛ اما باید پیش از استفاده از مکمل‌ها حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

3. غذاهای محرک را حذف کنید

غذاهای بسیاری وجود دارند که به‌عنوان مواد محرک شناخته می‌شوند و باعث افزایش ضربان قلب خواهند شد. حذف این منابع غذایی می‌تواند به کاهش علائم تپش قلب یا درمان آن کمک کند:

• نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای
• نوشیدنی‌های الکلی
• سیگار و دیگر دخانیات
• برخی از داروهای سرماخوردگی
• آمفتامین‌ها و انواع دیگر مواد اعتیادآور
• برخی داروها مانند داروهای اعصاب و روان، کاهنده فشار خون و غیره

البته هر کس با توجه به تجربه زندگی خود متوجه می‌شود که بعد از مصرف برخی غذاهای خاص، ضربان قلبش بالا می‌رود. مثلاً ممکن است بعضی‌ها بعد از خوردن غذاهای تند و پرادویه، دچار تپش قلب شوند. نکته مهم این است که این دسته غذاها یا هر ماده خوراکی دیگری را که برای شما محرک است، شناسایی کنید و آن‌ها را از برنامه غذایی روزانه حذف کنید.

در ضمن دقت کنید که اگر داروهای ذکرشده در فهرست بالا را مصرف می‌کنید، به‌هیچ‌وجه آن‌ها را به‌صورت خودسرانه قطع نکنید؛ چون پزشک آن‌ها را برای درمان مشکل دیگری تجویز کرده است.

4. رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشید

تغذیه سالم برای سلامت قلب ضروری است و باید رژیم غذایی شما حاوی تمام منابع غذایی مهم برای بدن باشد. یک رژیم غذایی متعادل، با تعداد ضربان قلب نرمال در ارتباط است؛ بنابراین سعی کنید روزانه از منابع مغذی مفید در این زمینه استفاده کنید. موارد زیر جزو مواد غذایی مفید بهبود تپش قلب محسوب می‌شوند:

• میوه‌ها و سبزیجات
• غلات کامل
• پروتئین‌های بدون چربی یا کم‌چرب
• چربی‌های سالم مانند آجیل و ماهی‌ها

ایجاد تغییراتی در سبک زندگی برای درمان ضربان قلب در طولانی‌مدت

به‌طورکلی داشتن روتین زندگی سالم تا حد بسیار زیادی از ابتلا به انواع بیماری‌ها و عارضه‌ها مانند ضربان قلب بالا، جلوگیری می‌کند. برای ایجاد تغییرات در سبک زندگی، موارد زیر راه‌حل‌های مؤثری هستند:

• کاهش مصرف کافئین و مواد محرک
• حذف یا محدود کردن مصرف قند، شکر، غذاهای چرب و فراوری‌شده
• فعالیت بدنی و ورزش منظم (پیاده‌روی یا 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط)
• مدیریت استرس و اضطراب
• توجه به بهداشت خواب و داشتن خواب شبانه کافی
• استراحت منظم
• استفاده از برخی دمنوش‌های آرامش‌بخش مانند سنبل‌الطیب، گل‌گاوزبان، بادرنجبویه (در صورت نداشتن حساسیت یا تداخل با داروهای مصرفی)

چگونه از افزایش ناگهانی ضربان قلب جلوگیری کنیم؟

برای جلوگیری از تپش قلب بالا، رعایت تمامی مواردی که در بخش‌های قبل گفتیم، ضروری است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم بعد از اولین تجربه‌های ضربان قلب بالا، عوامل محرک مخصوص خودتان را شناسایی کنید. برای مثال بررسی کنید که چه موقع، ضربان قلبتان بالا رفت (بعد از نوشیدن یک فنجان قهوه، خوردن غذاهای پر ادویه، ورزش کردن یا موارد دیگر). آگاهی در این مورد به شما کمک می‌کند تا حد زیادی از افزایش ناگهانی ضربان قلب، جلوگیری کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

به‌طورکلی تپش قلب، عوارض جدی برای سلامتی ندارد؛ مگر اینکه به دلیل بیماری قلبی زمینه‌ای باشد. توصیه می‌کنیم تعداد دفعات و مدت تپش قلب را یادداشت کنید تا بتوانید در صورت مراجعه به پزشک، پاسخ‌های دقیقی به سؤالات او بدهید.

با این وجود، اگر تپش قلب با علائم زیر همراه بود فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• سرگیجه یا احساس سبکی سر
• عرق سرد
• استفراغ یا حالت تهوع
• احساس درد در ناحیه بازو، گردن و فک

همچنین اگر به‌طور مکرر و در بازه‌های زمانی کوتاه دچار تپش قلب می‌شوید، ضربان قلب‌تان برای مدت طولانی (بیشتر از چند دقیقه) بالا است، سابقه بیماری قلبی دارید یا بدون هیچ دلیلی دچار تپش قلب شدید، حتماً برای بررسی علل و درمان، به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی

ضربان قلب بالا عارضه‌ای نسبتاً رایج است که معمولاً جای نگرانی ندارد. با این حال، آگاهی از علل تپش قلب و مدیریت آن‌ها نقش بسزایی در جلوگیری از افزایش ناگهانی ضربان قلب دارد. در این مقاله، مهم‌ترین راهکارها برای مدیریت این شرایط مانند تغذیه مناسب، نوشیدن آب کافی، داشتن خواب باکیفیت، کاهش استرس و اضطراب و فعالیت بدنی منظم را بررسی کردیم. به کار بردن این راهکارها و شناسایی عواملی که ضربان قلب شما را بالا می‌برند، در بهبود عوارض و علائم ناشی از تپش قلب مؤثر هستند.

سؤالات متداول

1. برای درمان خانگی کاهش ضربان قلب​ چه کارهایی انجام دهیم؟

تنفس عمیق، به‌زور سرفه کردن، نوشیدن یک لیوان آب، دوش آب سرد یا استفاده از کمپرس سرد روی صورت، به کاهش ضربان قلب در خانه کمک می‌کنند.

2. درمان کاهش ضربان قلب در طب سنتی چیست؟

مصرف برخی دمنوش‌های آرامش‌بخش مانند گل‌گاوزبان، سنبل‌الطیب و بادرنجبویه ممکن است به کاهش ضربان قلب به روش طب سنتی کمک کند.

منبع: HealthLine

نویسنده: مینا افجه

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی