همه‌چیز درباره کبد چرب و علائم آن

کبد بزرگ‌ترین عضو بدن شماست که بدون آن نمی‌توانید زندگی کنید. کبد به هضم غذا، ذخیره انرژی و حذف سموم کمک می‌کند. یک کبد سالم با عملکرد طبیعی، مقدار کمی چربی دارد. بیماری کبد چرب وضعیتی است که چربی در کبد تجمع می‌یابد. چربی بیش‌ازحد در کبد، یک مشکل ساده نیست؛ بلکه بسیار جدی است! علائم بیماری کبد چرب را یک هشدار جدی، جهت جلوگیری از بروز خطراتی مانند سیروز، سرطان کبد و مرگ قلمداد کنید. اگر می‌خواهید بدانید که آیا در خطر ابتلا به کبد چرب هستید یا نه و اگر کبد چرب دارید و نمی‌دانید چگونه از عوارض آن پیشگیری کنید، در این مقاله با ما همراه باشید.

کبد چرب چیست؟

«استئاتوز» اصطلاحی است که برای توصیف تجمع چربی در یک اندام (معمولاً کبد) استفاده می‌شود. استئاتوز در سلول‌های کبدی زمانی مشکل‌ساز است؛ که به بیش از ۵ درصد وزن کبد شما برسد. این موضوع منجر به ایجاد بیماری کبد چرب می‌شود. حدود ۳۰ درصد از مردم جهان مبتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند. علائم کبد چرب در مردان در مقایسه با زنان، بیشتر بروز می‌کند. میزان شیوع این بیماری نیز در حال افزایش است. گریدهای مختلف بیماری کبد چرب نشان‌دهنده شدت تجمع چربی و التهاب مربوط به آن است. کبد چرب گرید ۱ خفیف، کبد چرب گرید ۲ متوسط و کبد چرب گرید ۳ شدید در نظر گرفته می‌شود؛ که در نهایت منجر به آسیب کبدی، فیبروز و سیروز می‌شود. البته ممکن است سال‌ها طول بکشد تا عوارض کبد چرب ظاهر شود؛ بنابراین شما می‌توانید از داروها و تغییرات سبک زندگی برای پیشگیری از کبد چرب و معکوس کردن اثرات بیماری استفاده کنید.

خلاصه: کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود؛ که 5 درصد وزن کبد شما را چربی تشکیل دهد. این بیماری دارای 3 درجه‌بندی مختلف است. خوشبختانه، با تشخیص زودهنگام، این بیماری قابل پیشگیری و درمان است.

 

انواع کبد چرب

بیماری کبد چرب به دو نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. در ادامه به جزئیات هرکدام می‌پردازیم.

• بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)

این نوع کبد چرب به مصرف الکل ارتباطی ندارد و بیشتر به سبک زندگی و چاقی مرتبط است. دو حالت کلی آن عبارتند از:

• استئاتوز ساده: این مرحله اولیه بیماری است؛ که کبد، چربی را در سلول‌های خود جمع می‌کند. اما التهاب یا آسیب سلول‌های کبدی کم است یا اصلاً وجود ندارد. بیمار ممکن است علائم قابل‌توجهی نداشته باشد و این وضعیت به‌طورکلی از طریق تغییر سبک زندگی قابل‌برگشت است.

• استئاتوهپاتیت غیر الکلی: مرحله جدی‌تر کبد چرب غیرالکلی است؛ که در آن علاوه‌بر تجمع چربی، التهاب و آسیب سلول‌های کبدی نیز اتفاق می‌افتد. اگر به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی از جمله فیبروز و سیروز کبدی شود.

• بیماری کبد چرب الکلی (ALD)

بیماری کبد چرب الکلی، فقط در افرادی اتفاق می‌افتد؛ که سوء مصرف الکل دارند. کبد فرد، الکلی را که نوشیده می‌شود، تجزیه و از بدن خارج می‌کند؛ اما فرآیند تجزیه الکل می‌تواند مواد مضری نیز تولید کند. این مواد به سلول‌های کبد آسیب می‌رسانند، باعث التهاب می‌شوند و سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می‌کنند. هرچه الکل بیشتری بنوشید، به کبد شما آسیب بیشتری وارد می‌شود. بیماری کبد چرب الکلی، اولین مرحله بیماری کبدی مرتبط با الکل است؛ مراحل بعدی هپاتیت الکلی و سیروز کبدی است.

خلاصه: بیماری کبد چرب به دو نوع الکلی و غیرالکلی تقسیم‌بندی می‌شود. معمولا در مراحل اولیه بیماری، التهاب و آسیب کمی به سلول‌های کبد وارد می‌شود؛ اما در صورت عدم درمان، این التهاب و آسیب گسترده می‌شود.

 

تعیین گرید کبد چرب

تعیین گرید کبد چرب با توجه به شدت علائم انجام می‌شود که در سه درجه اصلی قرار می‌گیرد. این تقسیم‌بندی‌ها به شرح زیر است:

• کبد چرب گرید ۱: اولین مرحله بیماری است که حداقل تجمع چربی در سلول‌های کبدی را مشاهده می‌کنیم؛ که آسیب قابل‌توجهی به سلول‌های کبد ایجاد نکرده است و علامتی ندارد.

• کبد چرب گرید ۲: در این مرحله معمولاً علائم کبد چرب خود را نشان می‌دهند. اگر فردی علائم زیر را داشته باشد، به بیماری کبد چرب گرید ۲ مبتلا است:

• تجمع متوسط چربی در کبد

• بالون شدن سلول‌های کبدی: بیماری کبد چرب باعث بزرگ شدن و از دست دادن شکل چندضلعی سلول‌های کبدی می‌شود.

• التهاب خفیف تا متوسط سیاهرگ باب: این سیاهرگ، خون را از تعدادی از اندام‌ها و دستگاه گوارش به کبد تخلیه می‌کند. در یک فرد مبتلا به بیماری کبد چرب درجه ۲، ورید التهاب دارد.

• کبد چرب گرید ۳: کبد چرب گرید ۳ زمانی اتفاق می‌افتد که کبد فرد بیش از ۶۶٪ چربی دارد. در این مرحله، التهاب مداوم باعث ایجاد بافت فیبروز در کبد می‌شود. وسعت فیبروز می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و بر عملکرد و ساختار کبد تأثیر بگذارد؛ اما کبد همچنان قادر به عملکرد طبیعی است. اگر فیبروز کبدی سال‌ها ادامه یابد، سیروز کبدی رخ می‌دهد که اختلال عملکرد کبدی قابل‌توجه و عواقب کشنده‌ای را به دنبال دارد.

خلاصه: تقسیم‌بندی کبد چرب بر اساس میزان چربی درون کبد است. در صورت بروز گرید 3 و عدم درمان، این بیماری می‌تواند منجر به عوارض کشنده‌ای شود.

 

علائم کبد چرب

علائم کبد چرب می‌تواند بر اساس گرید بیماری متفاوت باشد. بیماری کبد چرب گرید 1 و 2 معمولاً خاموش است یا علائم کمی دارد. نشانه‌های کبد چرب که ممکن است در این مراحل ظاهر شوند، عبارتند از:

• درد مبهم در سمت راست بالای شکم (در سمت راست پایین دنده‌ها)

• خستگی مفرط یا ضعف شدید

• کاهش وزن غیرقابل توضیح

• بزرگ‌شدن خفیف کبد

معمولاً بیمار پس از پیشرفت بیماری کبد چرب به سمت فیبروز و سیروز کبدی، علائم را متوجه می‌شود. نشانه‌های بیماری کبد چرب گرید 3 عبارتند از:

• حالت تهوع

• از دست دادن اشتها

• کاهش وزن غیرقابل توضیح

• مشخص‌شدن علائم کبد چرب در چهره شامل تغییر رنگ پوست به زرد و سفیدی چشمان (یرقان)

• خارش

• تورم در شکم (آسیت)

• تورم در پاها یا دست‌ها (ادم)

• خونریزی که پزشک در مری، معده یا راست‌روده ممکن است مشاهده کند

• درد مداوم شکم

• گیجی و اختلال شناختی

خلاصه: معمولا کبد چرب در ابتدای بروز، علائم خاصی ندارد. زمانی که کبد چرب به سمت گرید 3 می‌رود؛ علائمی مانند درد مداوم، تورم و ادم بروز پیدا می‌کند.

 

علل بیماری کبد چرب

علت بیماری کبد چرب بسته به گرید بیماری می‌تواند متفاوت باشد.

• علت کبد چرب گرید 1

علت اصلی این مرحله اغلب به سبک زندگی ناسالم، مانند مصرف بیش‌ازحد الکل، چاقی و رژیم غذایی نامناسب، مربوط می‌شود. مصرف مقادیر زیاد غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین و چربی‌های اشباع‌شده نیز می‌تواند به تجمع چربی در کبد منجر شود.

• علت کبد چرب گرید 2

این مرحله به حداقل یک عامل خطر متابولیک، مانند مقاومت به انسولین، چاقی و دیابت نوع 2، ارتباط دارد. این شرایط می‌تواند به التهاب کبد منجر شود و به سلول‌های کبد آسیب برساند.

• علت کبد چرب گرید 3

معمولاً در اثر التهاب مداوم و مرگ سلول‌های کبدی، بافت زخم، جایگزین بافت طبیعی کبد می‌شود. سوءمصرف طولانی‌مدت الکل نیز می‌تواند منجر به سیروز کبدی شود.

خلاصه: علت بروز کبد چرب در ابتدا مشکلات سبک زندگی و رژیم غذایی است. اما در ادامه، با افزایش میزان چربی، آسیب به سلول‌های کبدی و التهاب افزایش می‌یابد.

 

بیماری کبد چرب در چه کسانی شایع‌تر است؟

بروز علائم کبد چرب الکلی، در زنانی که بیش از ۵۰ گرم در روز و مردانی که بیش از ۶۰ گرم در روز الکل مصرف می‌کنند، رایج است. البته چاقی و مسائل ژنتیکی نیز با بروز این بیماری مرتبط است. علت بروز بیماری کبد چرب غیرالکلی ناشناخته است؛ اما محققان اعلام کرده‌اند که احتمال بروز کبد چرب غیرالکلی در افراد زیر بیشتر است:

• چاق هستند یا اضافه‌وزن دارند (BMI یا شاخص توده بدنی بالاتر از ۲۵ کیلوگرم بر مترمربع است که برای نژاد آسیایی BMI بالاتر از ۲۳ کیلوگرم بر مترمربع در نظر گرفته می‌شود).

• کاهش وزن سریع داشته‌اند.

• سندرم متابولیک، شامل مقاومت به انسولین، فشار خون بالا، کلسترول بالا و تری‌گلیسیرید بالا، دارند.

• پیش‌دیابتی هستند یا به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.

• سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) دارند.

• مصرف متوسط (نه شدید) الکل داشته‌اند. مصرف متوسط الکل در مردان، ۳۰ تا ۶۰ گرم الکل در روز و در زنان ۲۰ تا ۵۰ گرم الکل در روز تعریف شده است.

• بیماری مزمن کلیوی، کم‌کاری تیروئید، کم‌کاری هیپوفیز، کمبود هورمون‌های جنسی، آپنه انسدادی خواب یا سابقه کوله‌سیستکتومی دارند.

• داروهای خاصی مانند آمیودارون، دیلتیازم، تاموکسیفن، متوتروکسات یا کورتیکواستروئیدها را مصرف می‌کنند.

• به عفونت‌های خاصی مانند هپاتیت مبتلا شده‌اند.

• در سنین میان‌سالی به سر می‌برند؛ اگرچه بیماری کبد چرب در کودکان نیز ممکن است ایجاد شود.

• نژاد اسپانیایی و سپس سفیدپوستان غیر‌اسپانیایی (در آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار رواج کمتری دارد).

خلاصه: افراد با سوء مصرف الکل، به میزان 60 گرم در روز، در خطر ابتلا به کبد چرب الکلی هستند. کبد چرب غیر الکلی دلیل مشخصی ندارد؛ اما برخی گروه‌ها شانس بیشتری برای ابتلا دارند.

 

عوارض کبد چرب چیست؟

بدون انجام اقدامات درمانی و پیشگیری از کبد چرب، کبد چرب ساده می‌تواند پیشرفت کند و در نهایت عوارض کبد چرب جبران‌ناپذیر خواهد بود. از خطرات کبد چرب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسیت: تجمع مایع در شکم

• تورم وریدهای مری که می‌تواند پاره شود و باعث خونریزی شود

• سیروز که می‌تواند عملکرد کبد را مختل کند

• انسفالوپاتی کبدی که می‌تواند باعث گیجی، خواب‌آلودگی و اختلال تکلم شود

• سرطان کبد مانند کارسینوم سلول‌های کبدی

• نارسایی کبدی که شدیدترین عارضه کبد چرب است و تمام عملکرد کبد را از بین می‌برد.

• بیماری‌های قلبی‌عروقی که در واقع علت اصلی مرگ‌ومیر در افراد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی شناخته شده‌اند.

خلاصه: کبد چرب در صورت درمان نشدن، باعث بروز خطرات جدی‌ای، مانند آسیت، سیروز، سرطان و نارسایی کبدی، می‌شود

 

تشخیص کبد چرب

ازآنجایی‌که اغلب هیچ علامتی وجود ندارد، پی‌بردن به بیماری کبد چرب آسان نیست. بیماری کبد چرب اغلب پس از مشاهده افزایش آنزیم‌های کبدی در آزمایش خونی انجام داده‌اید تشخیص داده می‌شود؛ اما آزمایش خون همیشه نشان‌دهنده کبد چرب نیست. برای اطمینان از تشخیص، پزشک معالج موارد زیر را در نظر می‌گیرد:

• شرح‌حال و سابقه پزشکی شما

پزشک ممکن است در مورد نشانه‌های کبد چرب، شرایط پزشکی موجود (مانند دیابت نوع 2 و چاقی)، سابقه مصرف داروها و مکمل‌های گیاهی، سابقه خانوادگی ابتلا به کبد چرب یا سرطان کبد و مقدار مصرف الکل از شما سوال کند.

• معاینه فیزیکی

پزشک شما را معاینه می‌کند، وزن، قد و شاخص توده بدنی شما را بررسی می‌کند. اکثر بیماران مبتلا به مراحل اولیه کبد چرب در معاینه فیزیکی، هیچ ناهنجاری مرتبط با کبد ندارند. در صورت پیشرفت بیماری به فیبروز و سیروز کبدی، علائمی مانند یرقان، سفیدی چشم، تورم و ... ایجاد می‌شود.

• تست‌های آزمایشگاهی

برای ارزیابی عملکرد کبد و شرایط همراه آن از آزمایش‌های خونی استفاده می‌شود؛ که شامل موارد زیر است:

• بررسی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

• آنزیم آلکالین فسفاتاز: ممکن است دو تا سه برابر حد طبیعی افزایش یابد.

• بیلی‌روبین خون: معمولاً در مراحل اولیه بیماری در محدوده طبیعی است؛ اما ممکن است در کبد چرب گرید 3 افزایش یابد.

• آلبومین خون: در مراحل اولیه بیماری در محدوده طبیعی قرار می‌گیرد؛ ولی ممکن است در مرحله سیروز کبدی غیر طبیعی باشد.

• شمارش خون کامل و پلاکت: بیماران مبتلا به سیروز کبدی ممکن است دارای اختلالات خونی مانند ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت خون) و نوتروپنی (کاهش نوتروفیل خون) باشند.

• غلظت فریتین خون: افزایش فریتین سرم به بیش از یک‌ونیم برابر در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی با افزایش خطر ابتلا به فیبروز کبدی مرتبط است.

• قند خون ناشتا

• سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید خون

• تصویربرداری: در برخی موارد ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری نیز انجام شود. روش‌های تصویربرداری از جمله سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن (اسکن توپوگرافی کامپیوتری) یا MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی) برای بررسی التهاب و زخم بافت کبد شما استفاده می‌شود.

• بیوپسی کبد (نمونه بافت کبد): اگر تشخیص با وجود تست‌های آزمایشگاهی و تصویربرداری نامشخص یا مشکوک باقی بماند، معمولاً از روش بیوپسی استفاده می‌شود. در این روش، با استفاده از یک سوزن، نمونه کوچکی از بافت کبد برداشته شده و در آزمایشگاه بررسی می‌شود. بیوپسی دقیق‌ترین و قابل‌اعتمادترین روش برای تعیین گرید کبد چرب و آسیب کبدی است؛ بااین‌حال، استفاده از این روش به دلیل خطر عوارض جانبی مانند خونریزی و هزینه بالا محدود است.

کبد چرب در کودکان و افراد جوان نیز ممکن است بروز کند؛ لذا افرادی که در معرض خطر هستند یا ریسک فاکتورهای ابتلا به کبد چرب دارند، باید هر سه سال یک‌بار سونوگرافی از کبد انجام دهند.

خلاصه: روش‌های متنوعی برای تشخیص کبد چرب وجود دارد. این روش‌ها توسط پزشک شما تجویز خواهد شد. مطمئن‌ترین راه نیز، بیوپسی است.

 

پیشگیری از کبد چرب

برای درمان کبد چرب، پزشک بیشتر بر مدیریت عوامل خطری که به این بیماری کمک می‌کند، تمرکز دارد. اگر به هر یک از گریدهای کبد چرب مبتلا هستید، تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا از کبد خود در برابر آسیب بیشتر محافظت کنید؛ لذا توصیه می‌شود:

• یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل شامل مصرف انواع میوه‌ها، سبزی‌ها، پروتئین و کربوهیدرات‌ها داشته باشید؛ اما بدون چربی، شکر و نمک. به‌جای نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه و شربت، آب بخورید.

• وزن خود را کاهش دهید و BMI را در محدوده بین 18.5 تا 24.9 قرار دهید. کاهش حدود سه تا پنج درصد از وزن بدن، می‌تواند به کاهش چربی اطراف کبد کمک کند؛ درحالی‌که کاهش حدود هفت تا ده درصد از وزن بدن می‌تواند به کاهش التهاب و زخم کبد کمک کند.

• به‌طور منظم ورزش کنید. حداقل 150 دقیقه فعالیت در هفته با شدت متوسط مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری داشته باشید. همه انواع فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به درمان کبد چرب شما کمک کند.

• ترک سیگار می‌تواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند حملات قلبی را کاهش دهد.

• مصرف الکل خود را محدود یا متوقف کنید. مهم‌ترین بخش درمان کبد چرب الکلی، قطع مصرف الکل است؛ اما اگر به کبد چرب غیرالکلی نیز مبتلا هستید، قطع مصرف الکل وضعیت کبد را بهتر می‌کند.

• برای هپاتیت A و B، آنفولانزا و بیماری پنوموکوک واکسن بزنید. اگر همراه با کبد چرب به عفونت‌های ویروسی هپاتیت A یا B مبتلا شوید، احتمال نارسایی کبدی بیشتر است. افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت هستند؛ بنابراین تزریق واکسن آنفولانزا و پنوموکوک نیز مهم است. برای اطلاع بیشتر درباره علائم و روش‌های درمانی هپاتیت، به مقاله جامع تیم زیوش مراجعه کنید.

• برای مدیریت اختلالات متابولیک خود دارو مصرف کنید. مصرف منظم داروهای تجویزشده برای کنترل فشار خون، دیابت و چربی خون لازم است.

• گاهی پزشک مکمل‌های ویتامین E برای کبد چرب تجویز می‌کند. برای اطلاع از نقش ویتامین E در درمان کبد چرب، مقاله زیوش را بخوانید.

• مصرف یا تغییر داروهایی که باعث تجمع چربی در کبد می‌شود را قطع کنید.

• پیگیری معاینات و آزمایش‌های معمول پزشکی جهت بررسی وضعیت کبد را جدی بگیرید.

• از تکنیک‌های کاهش وزن شدید و رژیم‌های غذایی سخت خودداری کنید؛ زیرا می‌تواند کبد چرب را تشدید کند. کاهش وزن پایدار را هدف قرار دهید.

• استفاده از برخی گیاهان دارویی برای جلوگیری از پیشرفت کبد چرب موثر است. زیوش در مقاله زیر، درباره معرفی بهترین داروی گیاهی مناسب برای بهبودی کبد چرب مفصل صحبت کرده است.

خلاصه: با انجام برخی فعالیت‌های ساده، مانند ورزش روزانه، تغییر رژیم غذایی، کاهش وزن و مصرف به موقع داروها، می‌توان از ابتلا به کبد چرب پیشگیری کرد.

 

درمان کبد چرب

سنگ‌بنای درمان کبد چرب، تغییرات سبک زندگی است. اگر می‌خواهید با درمان دارویی کبد چرب بیشتر آشنا شوید، مطالعه مقاله "بهترین قرص و مکمل‌ها برای کبد چرب" زیوش را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در زیر به‌طور مختصر به درمان‌های کبد چرب اشاره کرده‌ایم:

• درمان کبد چرب گرید 1

تغییرات سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی متعادل، ورزش و مدیریت وزن، برای درمان کبد چرب گرید 1 و جلوگیری از پیشرفت آن بسیار مهم است.

• درمان کبد چرب گرید 2

تغییر سبک زندگی، تجویز داروهای کنترل‌کننده اختلالات متابولیک مانند دیابت یا کلسترول بالا و همچنین آزمایش و معاینات منظم کبد، از جمله اقدامات اثربخش در درمان کبد چرب گرید 2 است.

• درمان کبد چرب گرید 3

علاوه بر تغییر سبک زندگی، پزشک ممکن است درمان‌هایی را برای کنترل خطرات کبد چرب، از جمله التهاب و زخم، برای شما تجویز کند. این درمان‌ها شامل داروها، اعمال جراحی و پیوند کبد در صورت ایجاد نارسایی کبد است.

اگر کبد چرب شما مرتبط با چاقی است، یک رژیم غذایی مناسب را دنبال کنید تا به‌آرامی وزن کم کنید. پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که از شکر دوری کنید و رژیم مدیترانه‌ای را امتحان کنید؛ که سرشار از سبزی‌ها، میوه‌ها و چربی‌های خوب است. سایر غذاها و رژیم‌های غذایی سرشار از آجیل، دانه‌ها، غلات کامل، ماهی و مرغ، گزینه‌های غذایی مفیدی برای پیشگیری از کبد چرب هستند. همچنین مهم است که از خوردن بیش‌ازحد گوشت قرمز یا نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید.

خلاصه: بهترین روش درمان کبد چرب، تغییرات سبک زندگی است. اما در گریدهای بالاتر کبد چرب، ممکن است پزشک شما، درمان‌هایی از جمله جراحی و دارو درمانی را برای شما تجویز کند.

 

کبد چرب در بارداری

کبد چرب بارداری (AFLP) یک اورژانس پزشکی است که با اختلال عملکرد و نارسایی کبد مادر مشخص می‌شود و می‌تواند منجر به بروز عوارضی در مادر و جنین، از جمله مرگ شود. بروز کبد چرب در بارداری نادر است و علت آن مشخص نیست؛ اما به نظر می‌رسد مربوط به نقص در متابولیسم اسیدهای چرب در دوران بارداری باشد؛ که محصولات ناشی از متابولیسم آن‌ها می‌توانند در سلول‌های کبدی مادر تجمع پیدا کنند و اثرات مخربی را برجای بگذارند. بیماران باردار در هفته 30 تا 38 حاملگی، که معمولاً با علائم غیر اختصاصی مانند حالت تهوع، استفراغ، درد شکم، ضعف، فشار خون بالا، سردرد یا بی‌اشتهایی مراجعه می‌کنند، باید از نظر مشکلات کبدی بررسی شوند. عوامل خطر بالقوه بروز کبد چرب در بارداری عبارتند از:

• حاملگی چندقلو

• سابقه بروز کبد چرب در بارداری‌های قبلی

• جنس مذکر جنین

• دیابت بارداری

• پره‌اکلامپسی بارداری

• افزایش آنزیم‌های کبدی

• شاخص توده بدنی پایین (BMI <20 kg/m2)

• پوچ‌بودن بارداری

خلاصه: کبد چرب در بارداری نیز می‌تواند بروز پیدا کند. البته باید این را بدانید که این بیماری در بارداری، بسیار خطرناک است و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

 

سخن پایانی

در بیماری کبد چرب، تجمع بیش‌ازحد چربی در کبد اتفاق می‌افتد و به دو نوع اصلی کبد چرب الکلی و کبد چرب غیرالکلی تقسیم می‌شود. حدود 30 درصد از مردم جهان مبتلا به کبد چرب غیرالکلی هستند. عواملی مانند چاقی، مصرف زیاد الکل، دیابت و ژنتیک، در پیشرفت کبد چرب نقش دارند. پزشکان اغلب از بیماری کبد چرب به‌عنوان یک بیماری خاموش یاد می‌کنند. این بدین معناست که اغلب نشانه‌های کبد چرب، خود را نشان نمی‌دهند. علائم کبد چرب ممکن است شامل خستگی، درد شکم، یرقان، ورم پا و آشفتگی ذهنی، خصوصاً در کبد چرب گرید 3، باشد. تشخیص زودهنگام و تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از پیشرفت بیماری بسیار مهم است؛ زیرا اگر بیماری کبد چرب درمان نشود، ممکن است عوارض غیرقابل‌برگشتی برجای بگذارد.

 

سؤالات متداول

• آیا بیماری کبد چرب خطرناک است و ما را می‌کشد؟

در بیشتر موارد، تجمع چربی مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر بیماری درمان نشود و سیروز پیشرفته ایجاد شود، می‌تواند منجر به عوارض کشنده بالقوه مانند نارسایی کبد و سرطان کبد شود. حدود 90 درصد از افرادی که به کارسینوم کبدی مبتلا می‌شوند، سیروز کبدی دارند.

• آیا بیماری کبد چرب از بین می‌رود؟

کبد توانایی شگفت‌انگیزی برای ترمیم خود دارد. رعایت دستور پزشک و تغییر سبک زندگی، کاهش چربی و التهاب کبد را به دنبال دارد و در برخی موارد می‌تواند آسیب اولیه کبد را معکوس کند؛ بااین‌حال، آسیب‌های کبد چرب گرید 3 معمولاً غیر قابل برگشت است. در این مرحله، درمان بر مدیریت علائم و جلوگیری از آسیب بیشتر متمرکز است.

• آیا بیماری کبد چرب ارثی است؟

ژنتیک در احتمال ابتلا به کبد چرب نقش دارد. برخی از افراد حتی با داشتن سبک زندگی نسبتاً سالم ممکن است مستعد بیماری کبد چرب باشند.

• آیا علائم کبد چرب در چهره مشخص است؟

در صورتی‌ که کبد چرب منجر به سیروز کبدی شود، ممکن است علائمی مانند زردی پوست در چهره ایجاد شود.