دلایل عرق سوز شدن چیست؟

گرما، عرق کردن و روزهای آفتابی برای بسیاری از ما با حس خوب تعطیلات و تفریح همراه است. اما گاهی این گرمای دوست‌داشتنی، ناخواسته ما را با مشکلی آزاردهنده روبه‌رو می‌کند؛ عرق سوز شدن. سوزش و خارش ناشی از این عارضه می‌تواند حتی روزهای شاد شما را به چالشی ناخوشایند تبدیل کند. اما چرا عرق سوز می‌شویم؟ چه عواملی نقش دارند و چگونه می‌توانیم با این مشکل مقابله کنیم؟

در این مقاله، به بررسی دلایل عرق سوز شدن، علائم آن و نواحی مختلفی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند، مانند کشاله ران، زیر سینه و ناحیه تناسلی، خواهیم پرداخت. همچنین روش‌های جلوگیری از عرق سوز شدن و درمان آن را بررسی می‌کنیم.

عرق سوز شدن چیست؟

عرق‌سوز شدن که در زبان پزشکی به آن «میلیاریا» نیز گفته می‌شود، نوعی مشکل شایع پوستی است که بیشتر در نواحی گرم و مرطوب بدن اتفاق می‌افتد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که غدد عرق به دلیل انسداد، مسدود می‌شوند و عرق نمی‌تواند به‌راحتی از سطح پوست خارج شود. عرق‌سوز شدن اغلب در آب‌وهوای گرم و مرطوب، مثلاً در تابستان، رخ می‌دهد.

البته این عارضه نه‌تنها در تابستان، بلکه در شرایطی که بدن زیاد عرق می‌کند، مثلاً هنگام ورزش یا پوشیدن لباس‌های تنگ نیز مشاهده می‌شود. عرق‌سوز شدن معمولاً با نشانه‌هایی چون قرمزی، خارش و جوش‌های کوچک همراه است.

خلاصه: عرق‌سوز شدن که در زبان پزشکی به آن «میلیاریا» نیز گفته می‌شود، نوعی مشکل شایع پوستی است که بیشتر در نواحی گرم و مرطوب بدن اتفاق می‌افتد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که غدد عرق به دلیل انسداد، مسدود شده‌اند و عرق نمی‌تواند به‌راحتی از سطح پوست خارج شود.

 

انواع عرق سوز شدن

عرق‌سوز شدن در واقع به چند دسته مختلف تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند. شایع‌ترین انواع عرق‌سوز شدن عبارتند از:

1. عرق‌سوز کریستالینا

خفیف‌ترین و شایع‌ترین شکل عرق‌سوز شدن است که در آن عارضه‌های پوستی کوچک، شفاف و برآمده روی سطح پوست ظاهر می‌شوند و معمولاً بدون درد و احساس خارش هستند.

2. عرق‌سوز روبرا

این نوع عرق‌سوختگی بین بزرگسالان شیوع بیشتری نسبت به کودکان و نوزادان دارد و با خارش، قرمزی و برآمدگی‌های پوستی التهابی همراه است. معمولاً این نوع در مقایسه با نوع اول آزاردهنده‌تر است، زیرا لایه‌های عمیق‌تری از پوست را درگیر می‌کند.

3. عرق‌سوز عمیق

نوعی نادرتر است که در آن غدد عرق در لایه‌های عمیق‌تر پوست مسدود می‌شوند و باعث ایجاد ضایعات بزرگ و دردناک می‌شود. ممکن است این نوع از عارضه بازگشتی باشد و فرد را به‌طور مزمن یا طولانی‌مدت درگیر کند. این نوع از عرق‌سوز شدن، به علت این‌که مانع خروج عرق از پوست می‌شود، می‌تواند با تهوع یا سرگیجه هم همراه باشد.

خلاصه: عرق‌سوز شدن به سه نوع عمده تقسیم می‌شود که شامل عرق‌سوز کریستالینا (خفیف)، عرق‌سوز روبرا (متوسط) و عرق‌سوز عمیق (شدید) است.

 

علت عرق سوز شدن چیست؟

علت اصلی عرق‌سوز شدن، مسدود شدن غدد عرق است که باعث می‌شود عرق نتواند از پوست خارج شود و در نتیجه باعث ایجاد تحریک و التهاب در سطح پوست شود. این شرایط در آب‌وهوای گرم یا فعالیت‌های سنگین ورزشی محتمل‌تر است.

عوامل مختلفی می‌توانند باعث مسدود شدن این غدد شوند که شامل موارد زیر هستند:

1. گرما و رطوبت بالا

یکی از اصلی‌ترین عوامل بروز عرق‌سوز شدن، قرار گرفتن در محیط‌های گرم و مرطوب است که باعث افزایش تعریق می‌شود. البته ممکن است عرق‌سوز شدن در آب‌وهوای سردتر هم رخ دهد، مثلاً اگر لباس یا پتوی خواب باعث گرمای زیاد شوند.

2. لباس‌های تنگ

پوشیدن لباس‌های غیرقابل‌تنفس و تنگ که جلوی خروج عرق از بدن را می‌گیرند، یکی دیگر از عوامل مؤثر در بروز عرق‌سوز شدن است.

3. پوست حساس

برخی افراد به دلیل داشتن پوست حساس‌تر، بیشتر در معرض عرق‌سوز شدن قرار دارند. همچنین عرق‌سوز شدن نوزاد بسیار رایج است؛ علت این موضوع همین حساسیت بالای پوست است.

 

4. کرم‌ها و لوسیون‌های سنگین

مرطوب‌کننده‌هایی که حاوی روغن‌های سنگین هستند، می‌توانند با مسدود کردن مسیر خروج عرق از پوست، عرق‌سوز شدن را تسهیل کنند.

5. اصطکاک

ساییده شدن پوست می‌تواند باعث بروز پوست عرق‌سوز شود. دلیل این‌که عرق‌سوز شدن زیر بغل یا بین ران‌ها شایع است، همین مورد است.

6. ورزش و فعالیت بدنی شدید

خلاصه: علت اصلی عرق سوز شدن انسداد غدد عرق است که می‌تواند ناشی از گرما، رطوبت، پوشیدن لباس‌های تنگ و تعریق زیاد باشد.

 

چه کسانی بیشتر در معرض عرق سوز شدن هستند؟

در این بخش به شرایطی اشاره می‌کنیم که ممکن است بروز عرق‌سوز شدن پوست را تسهیل کنند. این موارد شامل برخی انتخاب‌ها در مورد سبک زندگی و همچنین برخی بیماری‌ها هستند. از جمله:

• فعالیت ورزشی سنگین
• قرار گرفتن در معرض حرارت و گرمای شدید
• برخی داروها که باعث تحریک ترشح عرق می‌شوند، مانند بتانکول، کلونیدین و نئوستیگمین

خلاصه: برخی از موارد مربوط به سبک زندگی، مانند فعالیت‌های سنگین بدنی، و همچنین برخی از داروها و بیماری‌ها می‌توانند بروز عرق‌سوز شدن پوست را تسهیل کنند.

 

علائم عرق سوز شدن

علائم عرق‌سوز شدن می‌تواند بسته به نوع آن متفاوت باشد، اما رایج‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

• برآمدگی‌های پوستی کوچک که معمولاً قرمز هستند
• خارش
• التهاب و قرمزی پوست
• تاول‌های کوچک

دقت کنید که ممکن است تشخیص برآمدگی‌های پوستی روی پوست‌های تیره‌تر کمی دشوار باشد. در این نوع پوست، برآمدگی‌ها معمولاً رنگ شفاف‌تر و سفیدتر دارند و قرمز نیستند. این علائم معمولاً در مناطقی که تعریق زیاد است، مانند زیر بغل، کشاله ران، گردن، پشت زانو و نواحی زیر سینه‌ها شدیدتر هستند.

خلاصه: عرق‌سوز شدن با علائمی مانند جوش‌های قرمز یا شفاف، خارش و التهاب همراه است و بیشتر در نواحی مرطوب بدن مشاهده می‌شود.

 

عوارض عرق سوز شدن برای پوست

عرق سوز شدن معمولاً طی چند روز خودبه‌خود بهبود می‌یابد و به‌ندرت منجر به مشکلات جدی می‌شود. با این حال، پوست عرق سوز شده در موارد نادر می‌تواند باعث عوارض مختلفی شود. مهم‌ترین این عوارض شامل موارد زیر است:

• انواع عفونت‌ باکتریایی پوست
• انواع عفونت قارچی پوست

در موارد نادر، عرق سوز شدید و درمان‌نشده می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند درماتیت تماسی یا عفونت‌های عمیق منجر شود که نیاز به مداخله پزشکی دارند.

خلاصه: عرق سوز شدن می‌تواند به عوارضی همچون عفونت‌های باکتریایی و قارچی منجر شود. این عوارض نیازمند مراقبت و درمان به‌موقع هستند.

 

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر علائم عرق‌سوز شدن پس از چند روز بهبود نیافت یا بدتر شد، باید به پزشک مراجعه کنید. در موارد زیر هم مراجعه به پزشک ضروری است:

• وجود عفونت: اگر ناحیه عرق‌سوز شده دچار تاول سوختگی، عفونت، ترشحات چرکی یا درد شدید شود، نیاز به مداخله پزشکی دارید.
• تب و لرز: اگر علائم بیش از یک هفته ادامه پیدا کرد، ممکن است نیاز به داروهای قوی‌تر داشته باشید.
• عرق‌سوز شدید در کودکان و نوزادان

خلاصه: اگر عرق‌سوز شدن با عفونت یا تب و لرز همراه باشد و علائم شدید و طولانی‌مدت داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

 

روش‌های جلوگیری از عرق سوز شدن

پیشگیری از عرق سوز شدن ساده است و به رعایت چند نکته بهداشتی بستگی دارد. این نکات عبارتند از:

• پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد
• پرهیز از مواد آرایشی و بهداشتی که می‌توانند باعث مسدود شدن منافذ خروج عرق شوند
• شستشوی منظم بدن
• استفاده از پودرهای ضد تعریق
• تهویه مناسب محیط در خانه یا محل کار
• اجتناب از پوشیدن لباس‌های تنگ

خلاصه: پوشیدن لباس‌های نخی، رعایت بهداشت روزانه، استفاده از پودرهای ضد تعریق و تهویه مناسب محیط از روش‌های مؤثر در پیشگیری از عرق سوز شدن هستند.

 

درمان عرق سوز شدن

پوست عرق سوز شده معمولاً طی چند روز و بدون مراقبت‌های درمانی بهبود می‌یابد. با این حال، اگر عرق سوز شدن برای شما آزاردهنده باشد، می‌توانید از روش‌هایی برای تسریع روند بهبود یا کاهش ناراحتی استفاده کنید. درمان عرق سوز شدن به نوع و شدت آن بستگی دارد. برخی از روش‌های مؤثر درمان عرق سوزی شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از کرم‌های ضد التهاب: کرم‌هایی که حاوی هیدروکورتیزون هستند، به کاهش التهاب و خارش کمک می‌کنند. همچنین می‌توانید از آنتی‌هیستامین‌های موضعی استفاده کنید.
• استفاده از کرم‌های خنک‌کننده: کرم‌های حاوی مواد خنک‌کننده مانند منتول به تسکین خارش و سوزش پوست کمک می‌کنند.
• داروهای ضد قارچ: در مواردی که عفونت قارچی وجود داشته باشد، استفاده از کرم‌های ضد قارچ مانند کلوتریمازول توسط پزشک توصیه می‌شود.
• داروهای خوراکی: در موارد شدید، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهاب یا آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی تجویز کنند.

دقت کنید که دو مورد آخر تنها در شرایطی سودمند خواهد بود که عفونتی رخ داده باشد. این مورد به‌ندرت رخ می‌دهد، اما در صورت بروز، حتماً باید زیر نظر پزشک درمان شود. همچنین می‌توانید برای تسریع فرآیند بهبودی از کرم‌های ترمیم‌کننده پوست استفاده کنید یا به دنبال بهترین پماد برای عرق سوز شدن بگردید.

خلاصه: درمان عرق سوز شامل استفاده از کرم‌های ضد التهاب، داروهای ضد قارچ و در موارد شدیدتر داروهای خوراکی است. محصولات خنک‌کننده و ترمیم‌کننده پوست نیز می‌توانند مفید باشند.

 

درمان خانگی عرق سوز شدن

درمان خانگی عرق سوزی اغلب ساده و مؤثر است. این درمان‌ها شامل استفاده از مواد طبیعی هستند که باعث کاهش التهاب و خارش می‌شوند؛ از جمله:

• استفاده از کمپرس سرد: می‌توانید با یک دستمال خنک یا یک کیسه یخ نواحی ملتهب را خنک کنید. این کار باعث کاهش خارش، ورم و سرخی نواحی ملتهب می‌شود. البته توصیه می‌کنیم که یخ را مستقیم با پوست تماس ندهید.
• آلوئه‌ورا: ژل آلوئه‌ورا به دلیل خاصیت ضدالتهابی و خنک‌کننده‌اش، در کاهش خارش و قرمزی ناشی از عرق سوز مؤثر است.
• خیار: استفاده از برش‌های خیار روی نواحی آسیب‌دیده به تسکین و خنک کردن پوست کمک می‌کند.

به طور خلاصه، سعی کنید برای پوست شرایط خنکی فراهم کنید. برای این کار، علاوه‌بر استفاده از موادی که در فهرست بالا آورده شده‌اند، پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد و همچنین کنترل دمای محیط سودمند خواهد بود. البته این را نیز فراموش نکنید که این درمان‌ها در جهت کاهش علائم هستند و درمان اصلی، توسط پزشک برای شما تجویز می‌شود.

• حمام با آب سرد
• پودر بچه

خلاصه: راهکارهای خانگی مانند استفاده از ژل آلوئه‌ورا، پودر بچه، جوش شیرین و خیار می‌توانند در کاهش التهاب و خارش ناشی از عرق سوز شدن مؤثر باشند.

 

 

عرق سوز شدن در نواحی مختلف بدن

در بخش انتهایی این مقاله به عرق سوز شدن در نواحی مختلف بدن می‌پردازیم. این مشکل می‌تواند در نواحی مختلف بدن اتفاق بیفتد که هرکدام ویژگی‌ها و راه‌های درمان خاص خود را دارند. برای اطلاع بیشتر از این موارد با ما همراه باشید.

1. عرق سوز شدن زیر بغل

عرق سوز شدن زیر بغل معمولاً به دلیل تعریق زیاد در این ناحیه و اصطکاک پوست با لباس رخ می‌دهد. از دلایل دیگر می‌توان به استفاده از دئودورانت‌های ناسازگار با پوست و عدم تهویه مناسب اشاره کرد. در صورت بروز این مشکل از دئودورانت‌های طبیعی و بدون الکل استفاده کنید و لباس‌های نخی و آزاد بپوشید. برای درمان نیز از کرم‌های ضدالتهاب و خنک‌کننده استفاده کنید.

2. عرق سوز شدن در ناحیه کشاله ران

کشاله ران یکی از مناطقی است که به دلیل اصطکاک و تعریق زیاد در معرض عرق سوز شدن قرار دارد. این مشکل به‌ویژه در افرادی که لباس‌های تنگ می‌پوشند یا در شرایط گرم و مرطوب کار می‌کنند، شایع است. در صورت بروز این مشکل لباس‌های گشاد بپوشید و از پودر بچه برای جذب رطوبت استفاده کنید. برای درمان نیز از کرم‌های ضدالتهاب استفاده کنید.

3. عرق سوز شدن در پشت زانو

پشت زانو یکی از نواحی است که به دلیل حرکت مداوم، اصطکاک و تجمع عرق می‌تواند دچار عرق سوز شود. این مشکل به‌خصوص در ورزشکاران شایع است. برای درمان نیز از کرم‌های ضدالتهاب و مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید.

4. عرق سوز شدن در ناحیه پا

پاها و به ویژه کف پاها، به دلیل تعریق زیاد می‌توانند دچار عرق سوز شوند. پوشیدن کفش‌های بسته و عدم تهویه مناسب از عوامل مؤثر در این نوع عرق سوزی هستند. برای جلوگیری از این مورد از کفش‌های تهویه‌دار و جوراب‌های نخی استفاده کنید. برای درمان نیز از پودر ضد تعریق پا و کرم‌های تسکین‌دهنده استفاده کنید.

 

5. عرق سوز شدن در صورت و گردن

صورت و گردن به دلیل تماس مستقیم با نور خورشید و تعریق زیاد در معرض عرق سوز شدن و آفتاب سوختگی قرار دارند. این مشکل به‌ویژه در فصل تابستان شایع است. علاوه بر آفتاب سوختگی کودکان که به دلیل بازی و فعالیت در فضای باز رایج است، عرق سوز شدن گردن هم در بین نوزادان شایع‌تر است. برای جلوگیری از این مورد از کلاه و بهترین کرم های ضدآفتاب استفاده کنید. شستشوی مکرر صورت و استفاده از کرم‌های خنک‌کننده به درمان سریع‌تر کمک می‌کند.

6. عرق سوز شدن ناحیه تناسلی مردان و زنان

ناحیه تناسلی به دلیل حساسیت پوست و تعریق زیاد، در معرض عرق سوز شدن قرار دارد. پوشیدن لباس‌های تنگ و استفاده از محصولات بهداشتی ناسازگار با پوست می‌تواند این مشکل را تشدید کند و باعث بروز عرق سوز شدن دستگاه تناسلی زنان و عرق سوز شدن دستگاه تناسلی مردان شود. برای درمان از کرم‌های ضد التهاب و ضد قارچ تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید.

7. عرق سوز شدن ناحیه سینه

عرق سوز شدن زیر سینه، به‌خصوص در زنانی که از لباس‌های تنگ و غیرقابل‌تنفس استفاده می‌کنند، شایع است. رطوبت و گرما در این ناحیه می‌تواند باعث عرق سوز شدن شود و راه درمان نیز استفاده از کرم‌های ضد التهاب است.

8. عرق سوز شدن کودک و نوزاد

عرق سوز شدن در نوزدان و کودکان بسیار رایج است و به‌خصوص در فصل‌های گرم سال رخ می‌دهد. پوست نوزادان نازک‌تر و حساس‌تر از بزرگسالان است و غدد عرق آن‌ها هنوز به‌طور کامل رشد نکرده است. به همین دلیل، غدد عرق به‌سرعت مسدود می‌شوند و باعث بروز میلیاریا (عرق سوز شدن) در این گروه سنی می‌شوند. این مشکل بیشتر در مناطقی از بدن کودک که با پوشک یا لباس تنگ پوشیده می‌شود، مانند گردن، کشاله ران و پشت رخ می‌دهد.

علائم عرق سوز شدن در کودکان معمولاً شامل قرمزی، جوش‌های کوچک و خارش است که ممکن است باعث ناراحتی و گریه کودک شود. گرمای محیط و استفاده از لباس‌های خیلی گرم و تنگ، مهم‌ترین دلایل بروز عرق سوز در نوزادان هستند. برای جلوگیری از این موضوع، پوشاندن لباس‌های خنک و نخی به کودک، تعویض مرتب پوشک، شستشوی بدن نوزاد با آب ولرم توصیه می‌شود. برای درمان نیز استفاده از پودر بچه، کرم‌های مخصوص نوزادان و رعایت بهداشت پوست توصیه می‌شود.

خلاصه: عرق سوز شدن ممکن است در نواحی مختلف بدن مانند زیر بغل، کشاله ران، پشت زانو، صورت، گردن و نواحی تناسلی رخ دهد. عرق سوز شدن در کودکان و نوزادان به دلیل حساسیت پوستی و غدد عرق نارس آن‌ها رایج است. برای پیشگیری، باید از لباس‌های مناسب و سبک استفاده کرد و محیط کودک را خنک نگه داشت.

 

سخن پایانی

عرق سوز شدن یک مشکل شایع پوستی است که بیشتر در نواحی مرطوب و در شرایط گرما و رطوبت بالا رخ می‌دهد. این مشکل اغلب در کودکان و افرادی که زیاد عرق می‌کنند شایع است. با این حال، می‌توان با رعایت بهداشت، پوشیدن لباس‌های مناسب و استفاده از درمان‌های خانگی و دارویی به‌موقع، از بروز یا تشدید آن جلوگیری کرد.

پوست عرق‌سوز شده معمولاً پس از چند روز و بدون نیاز به مراقبت‌های خاص بهبود می‌یابد. با این حال، در موارد شدید، ممکن است مشورت با پزشک و استفاده از داروهای تجویزشده ضروری باشد. برای خرید کرم ترمیم کننده سوختگی، می‌توانید به داروخانه آنلاین زیوش مراجعه کنید و محصول مورد نیاز خود را خریداری کنید. همچنین در صورت نیاز به مشاوره رایگان، می‌توانید با شماره 02191007666 داخلی 3 تماس بگیرید و به طور مستقیم با دکتر داروساز صحبت کنید.

 

سؤالات متداول

1. آیا عرق سوز شدن قابل درمان است؟

بله، عرق سوز شدن با استفاده از درمان‌های خانگی و داروهای تجویزشده توسط پزشک قابل درمان است.

2. چرا عرق سوز شدن در نوزادان شایع‌تر است؟

به دلیل حساسیت پوست نوزادان و نارس بودن غدد عرق آن‌ها، این مشکل در نوزادان رایج‌تر است.

3. چگونه می‌توان از عرق سوز شدن پیشگیری کرد؟

با پوشیدن لباس‌های نخی، رعایت بهداشت روزانه و استفاده از پودرهای ضد تعریق، می‌توان از عرق سوز شدن پیشگیری کرد.

4. آیا باید برای درمان عرق سوز شدن به پزشک مراجعه کرد؟

در موارد شدید یا زمانی که عفونت رخ می‌دهد، باید به پزشک مراجعه کنید.

5. آیا درمان خانگی برای عرق سوز شدن مؤثر است؟

بله، استفاده از مواد طبیعی مانند آلوئه‌ورا و جوش شیرین می‌تواند علائم را تسکین دهد.

 

نویسنده: حسن غیبی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده