:quality(80)/https://static.zeevash.ir/Branding/Image/داروخانه-آنلاین-زیوش-cinu.png){kind=small}
آرتروز سالمندان: علائم، پیشگیری و درمان
افراد مسن اغلب با مشکلات حرکتی و درد در مفاصل دست و پا مواجه هستند. این مشکلات ناشی از بیماری آرتروز است. آرتروز یک بیماری مزمن مفاصل است که غضروف‌های میان مفاصل در این بیماری به تدریج از بین می‌روند. حال اگر بخواهیم بیشتر با کارکرد غضروف‌ها آشنا شویم باید بدانیم که در حالت طبیعی، غضروف‌ها مانع از ساییده‌شدن مستقیم استخوان‌ها به یکدیگر می‌شوند. اما در بیماری آرتروز، غضروف‌ها کم‌کم از بین می‌روند و این امر باعث می‌شود که استخوان‌ها به هم بسایند. این ساییدگی استخوان‌ها منجر به درد شدید، تورم، التهاب و محدودیت حرکتی در مفاصل می‌شود. آرتروز معمولاً مفاصل زانو، ران، ستون فقرات و انگشتان دست را درگیر می‌کند. افراد مبتلا به آرتروز معمولاً هنگام راه رفتن یا انجام فعالیت‌های روزمره دچار درد و محدودیت حرکتی می‌شوند. شایان ذکر است که با افزایش سن، ساییدگی و پارگی مفاصل رفته‌رفته فراگیر می‌شود. یکی از مشکلاتی که بیشتر سالمندان را آزار می‌دهد، بروز آرتروز در آن‌هاست. آرتروز باعث التهاب و آسیب به مفاصل می‌شود و این مسئله در اصل یک مشکل رایج برای بسیاری از افراد مسن است. در واقع، بیش از 32 میلیون فرد سالمند به نوعی آرتروز مبتلا هستند و با بالا رفتن سن احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می‌یابد. در این مطلب عوامل بروز آتروز در سالمندان و سپس علائم، راه‌های پیشگیری از آن و نهایتاً گزینه‌های درمان آرتروز سالمندان را مطرح خواهیم کرد.
چه عواملی منجر به بیماری آرتروز می‌شود؟
اولین موردی که بیشتر از همه موارد دارای اهمیت است، این است که فرد سالمند بتواند حتی‌الامکان جلوی افزایش وزن خود را بگیرد. البته آرتروز ممکن است به دلیل سابقه آسیب یا جراحی‌های مفصل یا سابقه خانوادگی نیز بروز کند. ذکر این نکته هم مهم است که اکثر سالمندان به دلیل استفاده و کار کشیدن بیش از حد از مفاصل خود، در دوران پیری دچار این بیماری خواهند شد. در بین انواع آتروزها در بدن، شایع‌ترین آن، آرتروز دست است که در اکثر موارد پیشرفته، افراد شاهد تغییر شکل مفاصل دست هستند. بروز آرتروز در زنان نیز به مراتب بیشتر دیده شده است زیرا این بیماری ممکن است ارتباطی مستقیم با یائسگی داشته باشد.
آشنایی با علائم آرتروز سالمندان
آرتروز ممکن است طیف گسترده‌ای از علائم را ایجاد کند و به طور مشهودی بر کیفیت زندگی افراد مسن تأثیر بگذارد. برخی از شایع‌ترین علائم آرتروز سالمندان عبارت‌اند از:
درد مفاصل در آرتروز
یکی از علائم اولیه آرتروز درد مفاصل است. این درد ممکن است از یک زق‌زق کسل‌کننده تا دردی شدید متغیر باشد. درد اغلب با حرکت بدتر می‌شود و ممکن است، صبح یا بعد از مدتی بی‌تحرکی، بیشتر مشخص شود.
سفتی مفاصل در آرتروز
آرتروز ممکن است باعث سفتی مفاصل شود، به ویژه پس از بیدار شدن از خواب یا بی‌تحرکی طولانی، رخ می‌دهد. این سفتی ممکن است با حرکت بهبود یابد، اما چه بسا پس از مدتی دوباره بازگردد.
تورم در آرتروز
بسیاری از انواع آرتروز باعث می‌شود مفاصل، آسیب دیده و متورم و ملتهب شوند. این تورم بسته به سطح فعالیت و عوامل دیگر ممکن است ایجاد شود و مجدداً کاهش پیدا کند.
کاهش دامنه حرکتی در آرتروز
با پیشرفت آسیب مفاصل، دامنه حرکت در مفاصل آسیب‌دیده ممکن است به طور فزاینده‌ای محدود شود. این مساله می‌تواند انجام وظایف و فعالیت‌های روزمره فرد مبتلا را دشوار کند.
ضعف عضلات در آرتزوز
آرتروز همچنین می‌تواند منجر به ضعف عضلانی اطراف مفاصل آسیب‌دیده شود و تحرک و عملکرد را محدود کند.
پیشگیری از آرتروز در سالمندان چگونه است؟
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از ایجاد آرتروز در افراد مسن وجود ندارد، اما با انجام چند کار می‌توان خطر گسترش آن را کاهش داد و پیشرفت این بیماری را نیز کم کرد.
برخی از راه‌های کلیدی پیشگیری از این بیماری عبارتند از:
حفظ وزن سالم در سالمندان
اضافه وزن، فشار بیشتری بر مفاصل، به ویژه باسن، زانوها و مچ پا وارد می‌کند. حفظ وزن بدن از طریق یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به آرتروز یا کندکردن پیشرفت بیماری کمک کند.
فعالیت بدنی مناسب در سالمندان
فعالیت بدنی منظم می‌تواند به تقویت عضلات و بافت‌های اطراف مفاصل، بهبود ثبات مفاصل و کاهش خطر آسیب‌های حرکتی کمک کند. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی سبک و شنا به ویژه برای افراد مسن مبتلا به آرتروز مفید هستند.
محافظت از مفاصل در سالمندان
پرهیز از فعالیت‌های شدید می‌تواند به محافظت از مفاصل و به حداقل رساندن ساییدگی مفاصل و ابتلا به آرتروز جلوگیری کند.
مدیریت بیماری‌های زمینه‌ای در سالمندان
بیماری‌هایی مانند دیابت، اختلالات تیروئید و برخی بیماری‌های عفونی می‌تواند خطر ابتلا به انواع خاصی از آرتروز را افزایش دهد. مدیریت این بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.
پیشگیری از پیشرفت و درمان آرتروز سالمندان چگونه است؟
برای سالمندانی که در حال حاضر با آرتروز زندگی می‌کنند، گزینه‌های درمانی مختلفی برای کمک به مدیریت علائم و کند کردن پیشرفت بیماری وجود دارد. رویکرد درمانی خاص در اصل به نوع آرتروز، شدت بیماری و وضعیت کلی سلامت فرد بستگی دارد. برخی از رایج‌ترین روش‌های درمان آرتروز سالمندان عبارتند از:
استفاده از داروهای خاص
داروهای متعددی برای مدیریت علائم آرتروز وجود دارد. این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد
- استامینوفن برای کاهش درد
- کرم‌ها یا پمادهای موضعی حاوی NSAID یا کپسایسین برای تسکین موضعی درد
- تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب در مفاصل آسیب‌دیده
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs) مانند متوترکسات برای کند کردن پیشرفت آرتروز روماتوئید
انجام فیزیوتراپی به صورت مداوم
یک فیزیوتراپ می‌تواند با افراد مسن برای ایجاد یک برنامه تمرینی کار کند که ماهیچه‌های اطراف مفاصل آسیب‌دیده را تقویت کند، انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی را بهبود ببخشد و به کاهش درد و سفتی کمک کند. روش‌های درمانی مانند گرما، سرما و تحریک الکتریکی نیز ممکن است برای تسکین استفاده شود.
استفاده از دستگاه‌های کمکی موثر
استفاده از عصا، واکر، بریس یا سایر وسایل کمکی می‌تواند به کاهش فشار از روی مفاصل و بهبود تحرک افراد مسن مبتلا به آرتروز کمک کند.
کمک گرفتن از درمان‌های تکمیلی
برخی از افراد مسن ممکن است با استفاده از درمان‌های مکمل مانند ماساژ یا استفاده از کرم‌های موضعی حاوی مواد ضدالتهاب طبیعی و همچنین مکمل‌های آرتروز و ضد التهاب مفاصل، علائم آرتروز را تسکین دهند.
در موارد شدید آرتروز، عمل جراحی توسط پزشک انجام می‌شود که شامل تعویض مفصل یا روش‌های آرتروسکوپی برای رفع آسیب مفصل و بهبود عملکرد است.
تغذیه مناسب برای جلوگیری از پیشرفت آتروز
استفاده از مواد مغذی حاوی امگا 6 و 3، آجیل‌ها، میوه، سبزی‌ها و مواد غذایی ضد التهاب می‌تواند از پیشرفت آرتروز جلوگیری کند.
کلام آخر
آرتروز یک بیماری شایع و اغلب ناتوان‌کننده است که میلیون‌ها فرد مسن را در نقاط مختلف جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. درک علائم، راه‌های مناسب برای پیشگیری و درمان آرتروز سالمندان بسیار مهم است. با رعایت عادات سبک زندگی سالم، استفاده از وسایل کمکی در صورت نیاز و همکاری نزدیک با پزشکان و مشاوران متخصص، سالمندان مبتلا به آرتروز می‌توانند نقش فعالی در مدیریت وضعیت خود و کیفیت زندگی خود داشته باشند. با به‌کارگیری یک رویکرد صحیح، این امکان برای بسیاری از سالمندان وجود دارد که با آرتروز زندگی کنند و در عین حال به فعالیت‌ها و سرگرمی‌های مورد علاقه خود ادامه دهند. قطعا مشاوره گرفتن و ویزیت شدن توسط پزشک متخصص برای شناسایی مشکل اصلی فرد مبتلا به آرتروز می‌تواند به بازیابی سلامت آن فرد کمک کند. پس علاوه بر رعایت نکاتی که گفته شد، بهتر است قبل از هر اقدامی، نزد پزشک خود رفته و از او مشورت بگیرید تا بهترین اتفاق ممکن را برای سلامتی خود رقم بزنید.