زمانی که با ریزش موهای خود روبرو می‌شویم، ممکن است مواردی مثل عوامل ژنتیکی، مشکلات سلامتی و یا کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی را مقصر این اوضاع بدانیم. بی‌شک هر کدام از این عوامل نقش مهمی در ریزش مو و از دیگر مشکلات مربوط به سلامتی آن دارند؛ اما هرگز نباید نقش شامپوهایی را که برای شستشوی سر خود استفاده می‌کنیم، نادیده بگیریم. برای داشتن موهای سالم، زیبا و پرپشت، باید از شامپوهای مناسب و سازگار با نوع موی خود استفاده کنیم. در ترکیب بسیاری از شامپوهای معمولی، سولفات وجود دارد که در پاکسازی موها مفید است؛ اما نباید آسیب‌های آن را دست کم گرفت. به همین دلیل، این روزها افراد زیادی از شامپو بدون سولفات استفاده می‌کنند. اما شامپو فری سولفات چیست و برای چه افرادی مناسب است؟ با ما همراه باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم.
سولفات Sulfate چیست؟
سولفات نوعی ساختار شیمیایی است که به عنوان یک عامل شوینده و پاک‌کننده قدرتمند در فرمولاسیون شامپوها استفاده می‌شود. وجود این ماده در شامپو سبب می‌شود که ترکیبات آن به خوبی با آب مخلوط شوند و کف کنند. سولفات نقش مهمی در تمیزی موها دارد و چربی کف سر و تمام آلودگی‌های آن را از بین می‌برد. البته زیاده‌روی در استفاده از شامپوهای حاوی سولفات، سبب از بین رفتن بیش از حد چربی کف سر، خشک شدن موها و از بین رفتن سلامتی آن‌ها خواهد شد. افراد با موهای خشک، رنگ‌شده و دکلره‌شده بیش از دیگران در معرض آسیب شامپوهای حاوی سولفات قرار دارند. شستشوی بیش از اندازه سر توسط این شامپوها، همچنین باعث ایجاد عوارضی مانند خشکی کف سر، التهاب، قرمزی و خارش سر می‌شود.
چرا در شامپوها از سولفات استفاده می‌شود؟
سولفات در اصل یک پاک‌کننده قدرتمند با قابلیت اتصال به آب و چربی است. بخشی از مولکول سولفات به مولکول‌های آب می‌چسبد و بخش دیگر آن ذرات چربی و آلودگی را جذب می‌کند. بنابراین هنگامی که موهای خود را با کفِ به وجود آمده از شامپو شستشو می‌دهید؛ تمام چربی‌ها و آلودگی‌هایی که به آن چسبیده‌اند، از بین می‌روند. علت استفاده از سولفات در شامپوها این است که بسیاری از آلودگی‌ها را از روی موها و کف سر پاک می‌کند. سولفات قدرت تمیزی کنندگی بالایی دارد و تمام آلودگی‌ها، چربی‌ها، سلول‌های مرده و کثیفی‌ها را از موها پاک می‌کند. فراموش نکنید که موها برای حفظ سلامتی خود، به میزانی از رطوبت و چربی طبیعی نیاز دارند؛ اما شامپوهای حاوی سولفات، بخش زیادی از این چربی و رطوبت را از بین می‌برند. بنابراین در صورت استفاده بیش از حد از این شامپوها، کف سر و موهایتان خشک و ملتهب خواهد شد.
مطالعه بیشتر: ترکیبات مضر در محصولات مو را بشناسید
شامپو بدون سولفات چیست؟
شامپو بدون سولفات، نوعی شوینده است که در فرمولاسیون آن از مواد شیمیایی مانند سدیم لوریل سولفات، سدیم لورت سولفات و آمونیوم لوریل سولفات استفاده نشده است. مصرف شامپوهای بدون مواد شیمیایی قوی سبب حفظ سلامتی فولیکول موها می‌شود. هر چند مصرف شامپوی فری سولفات کف چندان زیادی ایجاد نمی‌کند؛ اما این موضوع دلیل بر عدم توانایی آن برای رفع آلودگی از موها نیست. شستشوی موها با این نوع از شامپوها، چربی‌های ناسالم و آلودگی‌های مو را از بین می‌برد و به چربی طبیعی موها آسیب نمی‌رساند. بنابراین زمانی که موهای خود را با این شامپو شستشو دهید، شاهد خشکی آن‌ها نخواهید بود. البته در ترکیبات این محصولات از موادی مشابه سولفات استفاده شده است؛ اما این مواد به اندازه سولفات به موها آسیب نمی‌زنند.
شامپو بدون سولفات برای چه افرادی مفید است؟
شامپوهای حاوی سولفات قدرت شویندگی بالایی دارند؛ اما تمام افراد نمی‌توانند از این شامپوها استفاده کنند. به خصوص اگر موهایشان دچار آسیب شده یا رطوبت و نرمی خود را از دست داده باشد. به طور کلی، استفاده از انواع شامپو بدون سولفات به افراد زیر توصیه می‌شود:
- افرادی که موی حساس و شکننده یا پوست کف سر حساسی دارند یا دچار بیماری‌هایی مثل اگزما و پسوریازیس هستند.
- افرادی که دارای موی حساس و وز هستند و شستن کف سر باعث از دست رفتن چربی طبیعی و رطوبت موهایشان می‌شود.
- کسانی که به تازگی موهای خود را رنگ یا دکلره کرده‌اند.
مزایای استفاده از شامپو بدون سولفات
در حال حاضر بسیاری از افرادی که موهای خشک، حساس و بیمار دارند، برای شستشو و تمیزی موهای خود از شامپوهای بدون سولفات استفاده می‌کنند. مصرف این شامپوها به مرور زمان باعث ایجاد سلامتی و شادابی موها می‌شود. از دیگر مزایای آن‌ها نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. حفظ چربی‌های طبیعی
زمانی که موها چربی طبیعی خود را از دست بدهند؛ دچار خشکی، موخوره، حالت وز و همچنین ریزش می‌شوند. با استفاده از شامپوهای ملایم بدون سولفات، چربی‌های طبیعی پوست سر و ریشه موها حفظ می‌شوند؛ بنابراین دیگر شاهد خشکی، وزی و ریزش آن‌ها نخواهید بود.
2. حفظ موثر رطوبت مو
فرمولاسیون شامپوهای فاقد سولفات، به گونه‌ای طراحی شده است که چربی طبیعی موها حفظ می‌شوند. به این صورت رطوبت در ریشه موها باقی می‌ماند و همواره درخشندگی، زیبایی و نرمی خود را حفظ می‌کنند.
3. شامپو بدون سولفات سبب سوزش چشم نمی‌شود
شامپوهایی که در ساختار خود دارای سولفات هستند، در هنگام شستشوی موها باعث سوزش چشم می‌شوند. اما فرمولاسیون شامپوهای فری سولفات به گونه‌ای است که می‌توانید بدون سوزش و تحریک چشم، موهایتان را بشویید.
4. مناسب برای افراد دارای پوست سر حساس
بسیاری از متخصصان پوست و مو برای افرادی که دارای پوست سر حساس هستند، شامپوهای بدون سولفات را پیشنهاد می‌دهند. این شامپوها قدرت شویندگی ملایمی دارند و به آرامی موها را پاکسازی می‌کنند؛ بنابراین شاهد التهاب و حساسیت کف سر نخواهید بود.
5. حفظ رنگ مو
استفاده از شامپوهای معمولی برای شستشوی موهای رنگ شده، به مرور زمان رنگ آن‌ها را از بین می‌برد. همچنین پیش از آن شاهد از بین رفتن زیبایی و درخشندگی موهای خود خواهید بود. در مقابل؛ استفاده از شامپوهای فاقد سولفات، سبب ماندگاری، درخشندگی و تثبیت رنگ موها خواهد شد.
بیشتر بخوانید: آیا بهترین شامپوهای بدون سولفات را می‌شناسید؟
تفاوت شامپو بدون سولفات و سولفات دار چیست؟
اصلی‌ترین تفاوتی که میان شامپو بدون سولفات و شامپوهای حاوی سولفات وجود دارد، میزان کف آن‌هاست. شامپوهای حاوی سولفات، کف بسیار بیشتری نسبت به شامپوهای فری سولفات دارند و بسیاری از چربی‌ها، کثیفی‌ها و آلودگی‌هایی که بر روی موها و کف سر هستند را از بین می‌برند. در مقابل، شامپوهای بدون سولفات تنها بخشی از چربی‌های اضافی موها را از بین می‌برند و به چربی طبیعی مو آسیب نمی‌زنند. بدین ترتیب، رطوبت و چربی طبیعی موها حفظ می‌شود و شاهد نرمی و لطافت موهای خود خواهید بود. برای افرادی که موهای خشک، بیمار، سست و شکننده، رنگ‌شده و دکلره‌شده دارند، این نوع شامپو مناسب‌تر است.
چه زمانی از شامپوی بدون سولفات استفاده کنیم؟
شامپو بدون سولفات یک نوع شوینده ملایم و طبیعی است که برای انواع مو مناسب است. متخصصان مو برای کسانی که دچار التهاب، خارش و ریزش مو هستند، استفاده از این نوع شامپو را پیشنهاد می‌کنند. این شامپوها باعث ماندگاری رنگ موها می‌شوند و زیبایی آن را حفظ می‌کنند. همچنین اگر موهای شما خشک است، برای حفظ چربی طبیعی و رطوبت موهای خود، می‌توانید اقدام به خرید شامپو بدون سولفات و استفاده از آن کنید.
آیا استفاده از شامپو بدون سولفات عوارضی هم دارد؟
حال که به میزان کافی از فواید و خواص شامپو بدون سولفات گفتیم؛ بهتر است با عوارض این شامپوها نیز آشنا شویم. مصرف بیش از اندازه شامپوهای بدون سولفات، سبب ریزش موها می‌شود. علاوه بر این، افرادی که در کف سر خود سابقه بیماری پوستی دارند، ممکن است پس از شستشوی موهای خود با این نوع شامپو، شاهد تشدید پوسته پوسته شدن کف سر خود شوند. در نتیجه، بهتر است پیش از استفاده مطمئن شوید که این شامپوها با موهایتان سازگاری دارند و از آن‌ها به صورت متعادل استفاده کنید.
نحوه استفاده از شامپو بدون سولفات
روش استفاده از شامپو بدون سولفات، تفاوتی با سایر شامپوها ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید، این است که دقت و ظرافت بیشتری به خرج دهید. برای شروع، ابتدا موهای خود را با آب ولرم خیس کنید. پس از آن مقداری از شامپو را به صورت یکنواخت بر تمام سطح موهای خود پخش کنید. در ادامه شروع به ماساژ دادن کف سر کنید تا تمام آلودگی‌ها از سطح آن پاک شوند. نکته‌ای که نباید از یاد ببرید، این است که شامپوی بدون سولفات کف کمی دارد؛ بنابراین نیازی نیست از آن چندین و چند بار استفاده کنید. پس از گذشت چند دقیقه، سرتان را با آب ولرم آبکشی کنید. توجه کنید که برای این کار هرگز از آب داغ استفاده نکنید.
سخن پایانی
سولفات یکی از مهم‌ترین ترکیبات شامپوهای معمولی است که قدرت شویندگی بالایی دارد، اما ممکن است به موها آسیب بزند. بنابراین اگر موهای خشک، شکننده و یا آسیب‌دیده دارید، بهتر است آن‌ها را با شامپو بدون سولفات شستشو دهید. همچنین برای استفاده از تمام فواید و خواص این شامپوها، استفاده منظم و همیشگی ضروری است. برای حفظ رطوبت موها بهتر است محصولات نرم کننده مو را نیز در روتین مراقبت از موهای خود بگنجانید.
سوالات متداول
1- چرا شستشوی موها با شامپوهای بدون سولفات، حس تمیزی را به ما القاء نمی‌کند؟
شامپوهای بدون سولفات، کف کمی تولید می‌کنند و شاید به همین سبب، افراد احساس کنند که موهایشان کاملاً تمیز نشده است. این باور درستی نیست و این شامپوها نیز قابلیت پاکسازی بالایی دارند.
2- آیا شامپوهای بدون سولفات سبب ریزش موها می‌شوند؟
خیر؛ ترکیبات شامپوی بدون سولفات بسیار ملایم هستند و ریزش مو به همراه ندارند. تنها در صورتی این اتفاق می‌افتد که در استفاده از آن‌ها زیاده‌روی کنید.
3- آیا تمامی افراد برای شستشوی موهای خود باید از شامپوهای فری سولفات استفاده کنند؟
معمولاً پزشکان و متخصصان پوست و مو برای افرادی با موهای حساس، شکننده و ملتهب، رنگ‌شده و دکلره‌شده، استفاده از این شامپوها را پیشنهاد می‌کنند. هر چند این شامپوها ترکیبات ملایم و مفیدی دارند؛ اما ممکن است برای همه افراد مناسب نباشد.
نویسنده: لیلا خدابخشی
ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی