ترکیبات مضر درون محصولات مو؛ چرا باید از سولفات، سیلیکون و پارابن دوری کنید؟

آیا می‌دانستید که بسیاری از محصولات مراقبت از مو، با وجود ظاهر جذاب و فوایدی که تبلیغ می‌کنند، حاوی ترکیباتی هستند که ممکن است برای موهای شما مضر باشند؟ حتی ممکن است شامپویی که روزانه استفاده می‌کنید، عاملی تهدیدکننده برای سلامت موها و پوست شما باشد. برخی مواد شیمیایی موجود در ترکیبات شامپو مانند سولفات، سیلیکون، می‌توانند به مرور زمان منجر به آسیب در مو و حتی پوست شما شوند. در این مقاله، به معرفی مواد مضر در محصولات مراقبت از مو می‌پردازیم. شناخت ترکیبات مضر موجود در شامپوها به حفظ سلامت موهای شما کمک می‌کند. پس با ما همراه باشید.

آیا شامپو باعث ریزش مو می‌شود؟

شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که آیا استفاده از شامپوها می‌تواند به ریزش مو منجر شود؟ در واقع، ترکیبات مضر موجود در برخی از شامپوها مانند سولفات‌ها می‌توانند به ریزش مو کمک کنند، اما شامپو به‌تنهایی علت ریزش مو نیست. اگر شامپوهایی با ترکیبات مضر استفاده کنید، ممکن است موهای شما خشک، ضعیف و مستعد ریزش شوند. در مقابل، انتخاب شامپوی مناسب می‌تواند به حفظ سلامت مو و پوست سر کمک کند.

خلاصه: شامپوهایی که حاوی مواد مضر هستند، می‌توانند به‌طور غیرمستقیم به ریزش مو منجر شوند، اما شامپوی مناسب نه‌تنها باعث ریزش مو نمی‌شود، بلکه به تقویت و سلامت موها کمک می‌کند.

 

سولفات؛ ماده‌ای قدرتمند اما مضر برای مو

سولفات‌ها (مانند سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات) به‌عنوان مواد پاک‌کننده قوی در شامپوها استفاده می‌شوند. آن‌ها باعث تولید کف زیاد می‌شوند و به تمیز کردن مو و پوست سر کمک می‌کنند، اما از مواد شیمیایی مضر برای مو محسوب می‌شوند. مزایای شامپو بدون سولفات برای مو این است که شما را از این آسیب‌ها در امان نگه می‌دارد.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا سولفات مضر است؟ شاید هم این تجربه را داشته باشید که بعد از شستشوی موها با یک شامپوی حاوی سولفات، موهایتان خشک و شکننده شده باشد. سولفات‌ها چربی‌های طبیعی مو و پوست سر را از بین می‌برند و باعث خشکی بیش از حد آن‌ها می‌شوند.

موهای خشک، علاوه بر این‌که درخشش و لطافت موهای مرطوب را ندارند، مستعد آسیب‌های مختلف نیز هستند. خشکی مو می‌تواند باعث وز شدن مو، موخوره و شکستن مو و به همین ترتیب، ریزش آن شود. علاوه بر این، سولفات‌ها از دسته مواد شیمیایی تحریک کننده پوست سر هستند و می‌توانند برای افراد با پوست حساس یا مبتلا به بیماری‌هایی مانند درماتیت یا اگزما، تحریک‌کننده باشند.

البته لازم به ذکر است که سولفات به طور مستقیم علت ریزش مو نیست، اما می‌تواند با ایجاد خشکی پوست و موی سر، که در ادامه باعث ضعیف‌شدن موها می‌شود، منجر به ریزش مو شود. پس بهتر است با استفاده از بهترین شامپوهای بدون سولفات، از خشکی و آسیب‌های احتمالی به موهایتان جلوگیری کنید.

خلاصه: سولفات‌ها مواد پاک‌کننده قدرتمندی هستند که موها را از چربی‌های طبیعی خود محروم می‌کنند و باعث خشکی و تحریک پوست سر می‌شوند. خشکی طولانی‌مدت مو می‌تواند باعث آسیب و ریزش موها شود.

 

سیلیکون؛ پوشش‌دهنده‌ای جذاب اما فریبنده

سیلیکون‌ها نوعی از ترکیبات مصنوعی هستند که در بسیاری از محصولات مو، مانند شامپوها، نرم‌کننده‌ها و محافظ‌های حرارتی، استفاده می‌شوند. سیلیکون با ایجاد پوششی در سطح مو، مانع از فرار رطوبت می‌شود، وز مو را کاهش می‌دهد و موها را براق و لطیف می‌کند.

این ویژگی‌ها می‌تواند برای کسانی که موهایشان با رطوبت زیاد هوا به طور آزاردهنده‌ای وز می‌شود، بسیار مفید باشد. با این حال، استفاده از سیلیکون چندان هم بدون عیب نیست و این ماده نیز در رده مواد مضر داخل شامپو قرار می‌گیرد. اما چرا؟

سیلیکون فقط به‌صورت موقت ظاهر مو را بهتر می‌کند. پوششی که سیلیکون اطراف موها ایجاد می‌کند، مانع از ورود مواد مغذی به مو می‌شود؛ این مسئله می‌تواند برای رشد طبیعی مو مضر باشد. این ماده همچنین به‌مرور زمان روی مو انباشته شده و باعث سنگین و چرب به نظر رسیدن آن می‌شود.

بنابراین، سیلیکون‌ها در کوتاه‌مدت باعث بهبود ظاهر و بافت موها می‌شوند، اما مصرف طولانی‌مدتشان می‌تواند علاوه بر تضعیف ریشه مو، باعث ایجاد حالتی سنگین و چرب در موها شود. به زبان ساده سیلیکون جزو مواد شیمیایی آسیب رسان به کوتیکول مو (پوشش سطحی مو) است.

حال به این موضوع می‌پردازیم که سیلیکون چه انواعی دارد. شاید بتوان گفت مهم‌ترین تفاوت بین انواع سیلیکون میزان حلالیت آن‌ها در آب است. هرچقدر سیلیکون حلالیت کم‌تری در آب داشته باشد، سنگین‌تر است، سخت‌تر شسته می‌شود و احتمال انباشت آن روی مو بیش‌تر است. با این حال، هر چه حلالیت سیلیکون در آب کم‌تر باشد، پوشش مستحکم‌تری اطراف موها ایجاد خواهد کرد و بیش‌تر باعث براق شدن و نرمی موها خواهد شد. رایج‌ترین سیلیکون‌های مورد استفاده در شامپوها شامل موارد زیر هستند:

• دی‌مِتیکون
• دی‌مِتیکونول
• سیکلومِتیکون
• آمودی‌مِتیکون
• بیس‌آمین پروپیل دی‌مِتیکون

دی‌مِتیکون و دی‌مِتیکونول سنگین‌تر هستند و بیش‌تر باعث براقیت و نرمی مو می‌شوند، در حالی که سیکلومِتیکون به‌سرعت تبخیر می‌شود و مناسب موهای نازک است. آمودی‌مِتیکون و بیس‌آمین پروپیل دی‌مِتیکون نیز به دلیل ویژگی‌های خاص خود، به ترمیم و تقویت موهای آسیب‌دیده کمک می‌کنند.

برخی افراد ترجیح می‌دهند به‌کل از محصولات حاوی سیلیکون استفاده نکنند. با توضیحاتی که دادیم، می‌توانید بهتر تصمیم بگیرید که از محصولات حاوی سیلیکون استفاده کنید یا خیر. آیا حاضرید برای نرمی و لطافت کوتاه‌مدت موها، احتمال آسیب‌ها و مشکلات بلند مدت را بپذیرید؟

خلاصه: سیلیکون‌ها تنها به‌طور موقت ظاهر مو را بهبود می‌دهند، اما در درازمدت می‌توانند باعث انباشت و خشکی موها شوند که منجر به شکنندگی و آسیب‌های دیگر خواهد شد. سیلیکون‌ها انواع مختلفی دارند. برخی از آن‌ها بیش‌تر باعث حالت براق و نرمی مو می‌شوند و برخی دیگر کم‌تر به چرب شدن و سنگینی موها می‌انجامند. برای رفع انباشتگی سیلیکون، بهتر است از شامپوهای فاقد سیلیکون یا شامپوهای پاک‌کننده عمیق استفاده کنید.

 

پارابن؛ خطرناک ولی پنهان

پارابن‌ها به عنوان یکی از ترکیبات مضر درون محصولات مو، مواد نگهدارنده‌ای هستند که در برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها استفاده می‌شوند. آن‌ها به طولانی‌شدن عمر مفید محصول کمک می‌کنند. این ماده سمی موجود در شامپو می‌تواند از سطح پوست جذب و وارد بدن شود.

تحقیقات نشان داده‌اند که پارابن‌ها مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون‌ریز هستند، به این معنی که می‌توانند با هورمون‌های بدن تداخل کنند. این موضوع می‌تواند منجر به مشکلات هورمونی متعددی شود. همچنین پارابن باعث افزایش احتمال بروز سرطان پستان می‌شود و در دسته مواد شیمیایی سرطان زا قرار می‌گیرد. در نهایت، برای پیشگیری از مشکلات ناشی از مواد مضر موجود در شامپوها، خرید شامپو بدون سولفات و مصرف آن توصیه می‌شود.

خلاصه: پارابن‌ها نوعی مواد نگهدارنده هستند. ارتباط پارابن با ایجاد مشکلات هورمونی و افزایش خطر سرطان پستان موضوعی است که حتماً باید در نظر داشته باشید. اجتناب از محصولاتی که حاوی پارابن هستند، در حفظ سلامت بدن شما مؤثر خواهد بود.

 

فتالات‌ها؛ مواد شیمیایی مخفی در عطرها و شامپوها

فتالات‌ها نوعی مواد شیمیایی هستند که برای تثبیت عطرها و افزایش دوام محصولات در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند. فتالات‌ها می‌توانند باعث مشکلات هورمونی شوند، به‌خصوص در زنان باردار.

در منابع مختلف به تأثیر فتالات‌ها بر سقط جنین، زایمان زودرس و مشکلات متعدد دیگر اشاره شده است. این مواد شیمیایی همچنین می‌توانند به سیستم تولید مثل آسیب برسانند و باعث کاهش تعداد اسپرم و نازایی در مردان شوند.

خلاصه: فتالات‌ها معمولاً در محصولات مراقبتی استفاده می‌شوند و مصرف آن‌ها با خطراتی مانند اختلالات هورمونی، نازایی و سقط جنین همراه است.

 

سایر مواد مضر در محصولات مراقبتی مو

علاوه بر سولفات، سیلیکون، پارابن و فتالات‌ها، مواد شیمیایی دیگری نیز وجود دارند که ممکن است به موها و سلامت شما آسیب برسانند. از جمله:

• فرمالدئید: ماده‌ای نگه‌دارنده که به‌عنوان یک عامل سرطان‌زا شناخته شده است.
• تری‌کلوسان: یک ماده ضد باکتری که می‌تواند باعث مشکلات هورمونی و آسیب به دستگاه تولید مثل شود.
• مواد حاوی الکل‌های قوی: برخی از انواع الکل‌ها (مانند ایزوپروپیل الکل) می‌توانند باعث خشکی و شکنندگی موها شوند و از دسته مواد شیمیایی ایجادکننده حساسیت به شمار می‌آیند.

خلاصه: فرمالدئید، الکل‌های قوی و تری‌کلوسان دیگر موادی هستند که می‌توانند بر سلامتی شما تأثیر منفی بگذارند.

 

سخن پایانی

شناخت مواد مضر در محصولات مراقبتی مو، مانند سولفات، سیلیکون، پارابن و فتالات، به شما کمک می‌کند تا از آسیب‌های جدی به مو و سلامت کلی خود جلوگیری کنید. این مواد ممکن است به‌صورت موقت ظاهر موهای شما را بهتر کنند، اما در درازمدت به آسیب‌های زیادی منجر می‌شوند؛ از جمله خشکی، ریزش و تحریک پوست سر. انتخاب شامپو و محصولات مراقبتی مناسب، در کنار استفاده صحیح از آن‌ها، گامی مهم برای حفظ سلامت و زیبایی موهای شما خواهد بود.

 

سؤالات متداول

1. چرا سولفات‌ها برای مو مضر هستند؟

سولفات‌ها ترکیبات پاک‌کننده‌ای قدرتمندی هستند که در شامپوها برای تولید کف و حذف آلودگی‌ها استفاده می‌شوند. بااین‌حال، این مواد چربی‌های طبیعی و رطوبت مو و پوست سر را از بین می‌برند، که می‌تواند به خشکی مو، شکنندگی، وز شدن و تحریک پوست منجر شود.

2. آیا سیلیکون‌ها باعث آسیب به مو می‌شوند؟

سیلیکون‌ها در کوتاه‌مدت ظاهر موها را نرم و براق می‌کنند، اما به‌مرور زمان روی مو انباشته می‌شوند و مانع جذب مواد مغذی خواهند شد. این امر باعث خشکی، سنگینی و چرب به نظر رسیدن موها می‌شود و در نهایت ممکن است موها را ضعیف و آسیب‌پذیر کند.

3. پارابن‌ها چگونه بر سلامت بدن تأثیر می‌گذارند؟

پارابن‌ها مواد نگهدارنده‌ای هستند که می‌توانند از طریق پوست جذب شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که پارابن‌ها ممکن است با هورمون‌های بدن تداخل کنند و منجر به مشکلات هورمونی و افزایش خطر بیماری‌هایی مانند سرطان پستان شوند.

4. فتالات‌ها چه تأثیری بر مو و سلامت دارند؟

فتالات‌ها در تثبیت عطرها و دوام محصولات استفاده می‌شوند، اما می‌توانند باعث اختلالات هورمونی شوند. این مواد خطراتی مانند نازایی، کاهش تعداد اسپرم و مشکلاتی بارداری مانند زایمان زودرس یا سقط جنین را به همراه دارند.

5. آیا شامپوها می‌توانند مستقیماً باعث ریزش مو شوند؟

شامپو به تنهایی علت ریزش مو نیست، اما ترکیبات مضری مانند سولفات و سیلیکون در شامپوها می‌توانند با خشکی و تضعیف مو، احتمال ریزش آن را افزایش دهند. استفاده از شامپوهای مناسب و فاقد این مواد، می‌تواند به حفظ سلامت موها کمک کند.

 

نویسنده: حسن غیبی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده