آیا استفاده از کیسه آب گرم در بارداری ایمن است؟

رهایی از دردهای رایج دوران بارداری برای بانوانی که در این مرحله از زندگی قرار دارند، اهمیت زیادی دارد. مادران آینده اغلب با کمردرد و گرفتگی عضلانی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، به همین دلیل آن‌ها باید تصمیمات آگاهانه‌ای نسبت به دوره بارداری بگیرند تا سلامت خود و نوزادشان را تضمین کنند. یکی از روش‌های محبوب برای تسکین این درد، استفاده از کیسه آب گرم است. این وسیله گرمای ملایمی را به نواحی مورد نظر بدن القا می‌کند و در کاهش درد مؤثر است. اما آیا استفاده از کیسه آب گرم در بارداری ایمن است؟ در این مقاله از داروخانه آنلاین زیوش درباره مزایا، مضرات و نحوه استفاده کیسه آب گرم در دوران بارداری صحبت می‌کنیم. پس با ما همراه باشید.

آیا استفاده از کیسه آب گرم در بارداری بی‌خطر است؟

استفاده از کیسه آب گرم در دوران بارداری در صورت استفاده صحیح بی‌خطر است، اما باید برخی اقدامات احتیاطی را هم در نظر داشته باشید:

اول این‌که کیسه آب گرم را به‌طور مستقیم روی شکم قرار ندهید، زیرا گرمای زیاد ممکن است برای نوزاد در حال رشد خطراتی داشته باشد. آب داخل کیسه باید گرم باشد، نه جوش! همچنین باید از کیسه در مدت‌زمان کوتاهی استفاده کنید، زیرا افزایش بیش‌ازحد دمای بدن در ناحیه شکم می‌تواند در دوران بارداری خطرناک باشد. به‌طورکلی، گرمای ملایم و کوتاه مدت کیسه آب گرم در نواحی مانند کمر، باسن یا پاها می‌تواند به تسکین ناراحتی‌های رایج بارداری مانند دردهای عضلانی و گرفتگی کمک کند.

فواید کیسه آب گرم در بارداری

اگر از کیسه آب گرم به‌طور صحیح استفاده کنید، این وسیله مزایای زیادی برای شما به‌همراه خواهد داشت. در ادامه به دلایل استفاده از کیسه آب گرم در بارداری اشاره می‌کنیم:

1. تسکین درد کمر و لگن

بارداری به دلیل اضافه شدن وزن و تغییر وضعیت بدن، اغلب باعث درد کمر و لگن می‌شود. کیسه آب گرم به دلیل داشتن اثرات گرمایی می‌تواند عضلات منقبض را آرام کند و ناراحتی را کاهش دهد. استفاده از کیسه آب گرم در نواحی دردناک مانند کمر بسیار مؤثر است. اگر پاهایتان به دلیل اضافه‌وزن درد می‌کنند، کیسه را روی نواحی دردناک قرار دهید.

2. کاهش گرفتگی عضلانی

گرفتگی و دردهای عضلانی در قسمت‌های مختلف بدن، به‌خصوص هنگام شب شایع است. گرمای ملایم کیسه آب گرم گرفتگی ماهیچه‌ها را از بین می‌برد و عضلات را شل می‌کند. همچنین بسیاری از زنان باردار به دلیل این گرفتگی‌ها با بی‌خوابی یا بی‌قراری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. کاهش سفتی عضلانی در بهبود کیفیت خواب مادران باردار مؤثر است.

3. تسکین درد رباط گرد زهدان

رباط‌های گرد زهدان (Round Ligament of Uterus) با بزرگ شدن رحم کشیده می‌شوند. این کشیدگی منجر به درد شدید در قسمت تحتانی شکم یا پهلوها می‌شود. استفاده از کیسه آب گرم می‌تواند این رباط‌ها را آرام کند و درد و ناراحتی را کاهش دهد. این کار به‌ویژه هنگام انجام حرکت‌های ناگهانی یا پس از ایستادن طولانی‌مدت مفید است. (یه تصویر اینجا بذاریم بد نیست)

4. بهبود گردش خون

بهبود گردش خون در دوران بارداری برای جلوگیری از تورم ضروری است. استفاده از کیسه آب گرم در نواحی پاها یا کمر می‌تواند به تحریک جریان خون کمک کند. این کار خطر بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا تورم ناشی از احتباس مایعات و افزایش حجم خون را کاهش می‌دهد.

عوارض کیسه آب گرم در بارداری

استفاده از کیسه آب گرم در دوران بارداری می‌تواند درد و ناراحتی را تسکین دهد، اما استفاده نادرست از آن ممکن است عوارضی به‌همراه داشته باشد. به‌طور مثال:

یکی از مضرات استفاده از کیسه آب گرم در دوران بارداری، گرمای بیش‌ازحد آن است. گرمای زیاد می‌تواند دمای ناحیه مرکزی بدن شما را افزایش دهد. این موضوع، به‌ویژه در سه‌ماهه اول و دوم، با افزایش خطر نقص لوله عصبی در نوزاد در حال رشد مرتبط است. برای جلوگیری از این امر، شما نباید کیسه آب گرم را مستقیما روی شکم خود قرار دهید و باید مطمئن شوید که آب داخل کیسه خیلی گرم یا جوش نیست.

نگرانی دیگر، سوختگی یا سوزش پوست است، به‌خصوص اگر کیسه آب خیلی داغ باشد یا مستقیماً روی پوست قرار گیرد. از طرفی، بارداری می‌تواند پوست را حساس‌تر کند و احتمال سوختگی یا ناراحتی پوستی را افزایش دهد.

علاوه بر این، استفاده طولانی‌مدت از گرما در نواحی خاص مانند کمر ممکن است باعث گشاد شدن بیش‌ازحد عروق خونی شود. این موضوع باعث سرگیجه یا سبکی سر خواهد شد. سرگیجه می‌تواند باعث زمین خوردن مادر شود که خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد. اگر هنگام استفاده از کیسه آب گرم احساس ناراحتی، تعریق زیاد یا سرگیجه کردید، از جای خود بلند نشوید و دراز بکشید.

نحوه استفاده صحیح از کیسه آب گرم در دوران بارداری

حتی اگر بهترین مدل های کیسه آب گرم را خریداری کرده باشید، باز هم باید از آن‌ها به درستی استفاده کنید. در ادامه به نحوه استفاده صحیح از این وسیله در مراحل مختلف بارداری و بعد از زایمان اشاره می‌کنیم:

1. سه ماه اول؛ استفاده از کیسه آب گرم برای راحتی

در اوایل بارداری، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث گرفتگی عضلانی، کمردرد و ناراحتی شود. اگر درد شکم دارید، استفاده از کیسه آب با دمای کمتر از ۳۷ درجه سانتی‌گراد به مدت نهایت ۱۰ دقیقه مشکلی ایجاد نمی‌کند. همچنین برای جلوگیری از سوختگی یا گرمای بیش‌ازحد از یک پوشش پارچه‌ای استفاده کنید.

2. سه ماه دوم؛ کاهش درد در حین برآمدگی شکم

وزن بدن با رشد کودک بیشتر می‌شود. اضافه‌وزن ممکن است به کمر، باسن و پاهای شما فشار وارد کند. برای تسکین عضلات، یک پارچه را دورتادور کیسه آب گرم بپیچید و در قسمت پایین کمر یا ران قرار دهید. کیسه را روی شکم قرار ندهید، زیرا جنین در حال رشد است و این کار برای او خطراتی به‌همراه دارد.

3. سه ماه سوم؛ کاهش فشار و آمادگی برای زایمان

در ماه‌های آخر بارداری، درد لگن و ورم پاها اغلب شایع است. توصیه می‌شود کیسه آب گرم را در قسمت پایین کمر یا پا قرار دهید تا با افزایش گردش خون به کاهش درد کمک کند. هنگام دراز کشیدن به کمر، احتیاط کنید و مطمئن شوید که به کیسه خیلی فشار وارد نمی‌کنید. استفاده از کیسه در اواخر بارداری می‌تواند ریسک زایمان زودرس را کاهش دهد.

4. پس از زایمان؛ تسکین‌دهنده درد و بهبودی

کیسه آب گرم می‌تواند گرفتگی عضلات پس از زایمان و ناراحتی‌های مربوط به شیردهی را کاهش دهد. برای این منظور کیسه را هنگام نشستن یا دراز کشیدن روی کمر یا شکم خود قرار دهید. البته بهتر است از استفاده طولانی‌مدت کیسه در محل برش سزارین یا نواحی حساس بدن خودداری کنید.

نکات مهم در استفاده از کیسه آب گرم در دوران بارداری

هنگام استفاده از کیسه آب گرم در بارداری، توصیه می‌کنیم به نکات زیر توجه کنید:

• کیسه آب گرم خود را به‌طور منظم از نظر ترک، نشتی یا علائم خرابی بررسی کنید. همچنین مطمئن شوید درپوش کیسه به‌درستی بسته شده است.
• کیسه را از شب تا صبح روی کمر و نواحی دیگر قرار ندهید، زیرا گرمای زیاد برای بدن خوب نیست و ممکن است باعث فشار آوردن به کیسه آب گرم و پارگی آن شوید.
• استفاده از کیسه آب گرم می‌تواند دمای بدن را افزایش دهد، بنابراین هنگام استفاده از آن مقدار زیادی آب بنوشید و اگر احساس گرمای شدید داشتید، کیسه را کنار بگذارید.
• شما می‌توانید آب سرد را داخل کیسه بریزید و سپس در یک قابلمه پر از آب قرار دهید. سپس گاز را روشن کنید و بگذارید ۱۰ دقیقه گرم شود.
• آب را اندازه سه‌چهارم حجم کیسه در آن بریزید. پر کردن کیسه تا درپوش ممکن است در زمان استفاده باعث ترکیدن آن شود.
• هرگز کیسه آب گرم را در مایکروفر گرم نکنید. گرم کردن کیسه به این طریق می‌تواند باعث ترکیدن آن در دستگاه شود.

سخن پایانی

این یک واقعیت شناخته‌شده است که گرمای کیسه آب گرم می‌تواند به‌عنوان تسکین‌دهنده درد عمل کند. شل کردن عضلات، بهبود جریان خون و دور نگه داشتن سرما همگی از مزایای این وسیله هستند. زنان باردار می‌توانند از کیسه آب گرم برای کاهش درد در کمر، پاها و دیگر نواحی بدن خود استفاده کنند، اما توصیه می‌شود به‌غیر از سه‌ماهه اول بارداری، کیسه آب را روی شکم قرار ندهید. همچنین دمای آب باید ملایم باشد و بیشتر از ۱۵ دقیقه از کیسه استفاده نکنید. با خرید کیسه آب گرم مناسب، می‌توانید در طول دوران بارداری خود از این محصول نهایت استفاده را ببرید.

سؤالات متداول

1. آیا کیسه آب گرم برای گرم نگه داشتن شکم در بارداری توصیه می‌شود؟

از کیسه آب گرم نمی‌توان به صورت مستقیم روی شکم استفاده کرد و این موضوع توصیه نمی‌شود.

2. آیا کیسه آب گرم برای درمان کمردرد در بارداری مفید است؟

کیسه آب گرم می‌تواند با شل کردن عضلات و بهبود گردش خون، به تسکین کمردرد کمک کند. بدین منظور توصیه می‌شود هر ۱۰ یا ۱۵ دقیقه، سه تا چهار بار در روز از این وسیله استفاده شود.

نویسنده: مرجان اسلامیان

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی