همه چیز درباره دستگاه تست فشار خون خانگی

تا چندی پیش عموم مردم برای ارزیابی و بررسی فشار خون به پزشکان، درمانگاه‌ها و متخصصین مراقبت‌های بهداشتی مراجعه می‌کردند، اما امروزه با ظهور دستگاه‌های فشار خون، بالاخص دستگاه‌های دیجیتالی، نحوه مدیریت بحران و رفاه کلی بیماران و افرادی که در معرض مشکلات قلبی عروقی هستند، به‌مراتب ساده‌تر شده است.

با بهره‌گیری از این تجهیزات، شما می‌توانید در خانه از تغییرات جریان خونی مطلع شوید و با پایش منظم فشار خون و تجزیه و تحلیل ارقام به‌دست‌آمده، سلامت خود را کنترل کنید. البته این تنها در صورتی امکان‌پذیر است که با نحوه صحیح استفاده از دستگاه‌های فشار سنج خون آشنایی داشته باشید و تفسیر نتایج را به‌درستی درک کنید. پس برای آشنایی بیشتر با این دستگاه پزشکی، با ما همراه باشید.

دستگاه تست فشار خون چیست و چگونه کار می‌کند؟

قبل از اینکه درباره دستگاه‌های فشار سنج صحبت کنیم، باید بدانیم که اصلا فشار خون چیست؟ فشار خون نیرویی است که با هر پمپاژ قلب روی دیواره‌های شریان‌ها وارد می‌شود. زمانی که قلب منقبض می‌شود، این نیرو به اوج خود نزدیک می‌شود (فشار خون سیستولیک) و با شل شدن عضلات قلب، فشار وارد‌شده بر سرخرگ‌ها کاهش پیدا می‌کند (فشار خون دیاستولیک).

از آنجا که افزایش فشار ممکن است خطراتی را برای سلامتی شما به دنبال داشته باشد و به مشکلاتی همچون حمله قلبی، نارسایی قلبی و غیره منجر شود، نظارت بر فشار خون بسیار حائز اهمیت است. به‌خصوص که با بالا رفتن سن احتمال ابتلا به فشار خون افزایش می‌یابد و برای کنترل و تشخیص آن دسترسی به اطلاعات دقیق بسیار مهم است. اینجاست که پای دستگاه فشار سنج خون به میان می‌آید و به عنوان یکی از تجهیزات پزشکی ضروری خانگی در‌نظر گرفته می‌شود. دستگاهی برای اندازه‌گیری فشار خون که از سال‌ها پیش توسط پزشکان مورد استفاده قرار می‌گرفت و با پیشرفت و رشد تکنولوژی، این روزها در دسترس عموم مردم قرار دارد.

نحوه عملکرد دستگاه فشار سنج خون

به‌طور‌کلی دستگاه‌های فشار سنج دارای یک کاف مخصوص هستند که به دور بازو (یا مچ دست) بسته می‌شود و به وسیله پمپ دستگاه یا تلمبه (در دستگاه‌های فشار‌سنج عقربه‌ای) از هوا پر می‌شود. هوای داخل کاف باعث قطع کردن گردش خون در شریان بازویی شده و پس از آن فشار هوا به آرامی آزاد می‌شود. طی این فرآیند می‌توان فشار خون سیستولیک را اندازه‌گیری کرد و پس از آزادسازی کامل هوای فشرده داخل کاف و به جریان افتادن دوباره خون، فشار خون دیاستولیک قابل اندازه‌گیری است. در‌نهایت پایش فشار خون با استفاده از دو عدد به‌دست آمده فشار خون سیستولیک و دیاستولیک (که بر حسب میلی‌متر جیوه شناخته می‌شوند) صورت می‌گیرد و معمولا به این شکل نشان داده می‌شود: 120 بر روی 80.

 

انواع دستگاه فشار خون

همان‌طور که ذکر شد، دستگاه‌های تست فشار خون یا فشار خون سنج​ در اقسام گوناگونی عرضه می‌شوند و متشکل از اجزای متفاوتی هستند. با اینکه اساس کار همه آن‌ها به‌طور‌کلی یکسان است، نحوه کارکرد متفاوت‌شان باعث می‌شود که از نظر آسانی طرز استفاده و دقت پایش، به‌شکل متفاوتی عمل کنند. انواع فشار سنج به شرح زیر است:

1. دستگاه فشار سنج جیوه‌ای (پزشکی)

دستگاه فشار‌سنج جیوه‌ای، یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای پایش فشار خون به‌شمار می‌رود که با دقت بسیار بالا توسط پزشکان و متخصصین مورد استفاده قرار می‌گرفت. دوام، ظرافت و دقت بسیار بالا و درصد خطای پایین این دستگاه‌ها، به‌قدری قابل توجه است که می‌توان آن‌ها را در بسیاری از بیمارستان‌ها و واحد‌های پزشکی مشاهده کرد.

2. فشار سنج عقربه‌ای (آنالوگ)

فشار سنج عقربه‌ای به عنوان ساده‌ترین و ارزان‌ترین نوع دستگاه‌های سنجش فشار خون شناخته می‌شود و از یک بازوبند (کاف)، تلمبه، فشار سنج (صفحه عقربه‌ای) و یک گوشی پزشکی تشکیل می‌شود. این تجهیزات به صورت دستی فشار خون را بررسی می‌کنند؛ این یعنی پس از بستن کاف به دور بازو، با استفاده از تلمبه مخصوص فشار هوا به داخل کیسه (کاف) وارد می‌شود و خوانش هم از طریق صفحه نمایش عقربه‌ای صورت می‌گیرد.

دقت اندازه‌گیری این نشانگرها بسیار مناسب است، اما در‌نهایت همه‌چیز بستگی به مهارت کاربر دارد. در حقیقت با گوش دادن به ضربان قلب بیمار، مراقب می‌تواند از طریق گوشی پزشکی میزان دقیق فشار خون را به‌دست آورد و این موضوع ممکن است برای افرادی که می‌خواهند از این دستگاه در خانه استفاده کنند، کمی چالش‌برانگیز باشد. با‌این‌حال اگر به فشار‌سنج‌های عقربه‌ای علاقه‌مند هستید، می‌توانید درباره بهترین دستگاه فشار سنج عقربه ای تحقیق کنید و نگاهی به محصولات بر‌تر موجود در بازار بیندازید.

3. فشار‌سنج دیجیتالی

مدل ارتقایافته فشار‌سنج‌های عقربه‌ای، دستگاه فشار سنج دیجیتالی است که شامل کاف و نمایشگر است. در این محصولات ورود و خروج باد، اندازه‌گیری فشار خون و حتی میزان ضربان قلب به صورت خودکار و توسط دستگاهی انجام می‌شود که با باتری یا آداپتور کار می‌کند. بنابراین کاربر تنها با فشار دادن یک دکمه، می‌تواند نتایج دقیق فشار خون را روی مانیتور نگاه کند، البته نتایج دقیق در‌صورتی حاصل خواهد شد که بهترین دستگاه فشار سنج دیجیتالی را در‌اختیار داشته باشد.

لازم‌به‌ذکر است که فشار‌سنج‌های دیجیتالی عمدتا در دو مدل بازویی و مچی تولید می‌شوند و نحوه استفاده از آن‌ها متفاوت است. در دستگاه‌های بازویی کاف مخصوص روی بازو قرار می‌گیرد و در فشار‌سنج‌های مچی کاف دور مچ دست بسته می‌شود.

فشار سنج عقربه ای بهتر است یا دیجیتالی؟

فشار سنج‌های عقربه‌ای در حالت معمول محاسبات دقیق‌تری نسبت به فشار‌سنج‌های دیجیتالی ارائه می‌دهند، اما نیاز به تخصص دارند و مستعد خطا هستند. آن‌ها به صورت دستی کار می‌کنند و برای اندازه‌گیری فشار خون به گوشی پزشکی وابسته هستند. بنابراین برای افرادی که مشکل شنوایی دارند، این محصولات چندان کارآمد نخواهند بود. البته برخی افراد حاذق در این زمینه می‌توانند با کمک لمس نبض و بدون گوشی پزشکی، فشار خون را بسنجند.

در مقابل دستگاه‌های دیجیتالی قرار دارند؛ آن‌ها تجهیزات پیشرفته‌ای به‌شمار می‌روند که به نمایشگر (بعضا رنگی) مجهز هستند، حافظه داخلی دارند، برخی از آن‌ها دارای نشانگر آریتمی هستند و بعضی هم می‌توانند نتایج و اندازه‌گیری‌ها را به صورت صوتی منعکس کنند. این قابلیت برای افراد دچار به اختلالات بینایی، بسیار مؤثر است.

اگرچه این دستگاه‌ها فشار خون را به سرعت و به راحتی اندازه‌گیری می‌کنند، اما به اندازه سیستم‌های عقربه‌ای دقیق نیستند. با این وجود برای استفاده‌های خانگی مناسب‌‌تر هستند و به تخصص خاصی نیاز ندارند. کافی است طبق دستور‌العمل‌های ارائه شده از آن‌ها استفاده کنید تا بتوانید به‌طور‌منظم در خانه، نتایج قابل اعتمادی را ثبت کنید. البته نا‌گفته نماند این محصولات به نسبت دستگاه‌های تست فشار خون عقربه‌ای، به‌مراتب گران‌تر هستند.

فشار سنج دیجیتالی بازویی بهتر است یا مچی؟

برای استفاده از فشار‌سنج‌های بازویی، لازم است تا آستین‌های لباس خود یا بیمار را بالا بزنید و کاف را دور بازو بپیچید. این در مقابل دستگاه‌های مچی که به‌سرعت و به‌راحتی روی مچ دست بسته می‌شوند، یک نقطه ضعف محسوب می‌شود. همچنین برای افرادی که وزن بالایی دارند، ممکن است دستگاه مشکلاتی ایجاد کند و کاف به سختی دور بازوها بسته شود. هنگام اندازه‌گیری باید مچ دست را باز نگه دارید و کاف بالاتر از آرنج و در جهت صحیح قرار داده گیرد و بیش از حد معمول شل یا سفت بسته نشود.

به‌طور‌کلی دستگاه‌های بازویی از لحاظ دقت اندازه‌گیری کمی بهتر از دستگاه‌های مچی عمل می‌کنند، اما در‌نهایت برای کسانی که با نحوه کار با دستگاه فشار سنج خانگی (اعم از مچی یا بازویی) آشنایی داشته باشند، هر دو محصول می‌توانند به دقت فشار خون شما را پایش کنند.

راهنمای خرید دستگاه تست فشار خون

هنگامی که برای تعیین وضعیت فشار خون خود به مراکز تخصصی مراجعه می‌کنید، پزشکان و کارشناسان می‌توانند اطلاعات دقیقی در اختیار شما قرار دهند. با‌این‌حال گاهی اوقات به خاطر اضطراب ناشی از محیط و سایر عوامل، پایش فشار خون با درصد خطای بالایی صورت می‌گیرد. از سوی دیگر گاهی مجبور هستید در طول روز چندین مرتبه فشار خون خود را کنترل کنید و این‌کار تنها در محیط خانه امکان‌پذیر است.

در چنین شرایطی، خرید فشار سنج ضروری به‌نظر می‌رسد؛ اما با وجود تنوع زیاد محصولات و همینطور مارک‌ها و برند‌های پر‌شمار موجود در بازار، چگونه می‌توان محصولی مطمئن انتخاب کرد؟ پیشنهاد می‌کنیم برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر به موارد زیر توجه کنید:

1. نوع فشار سنج

برای انتخاب بهترین مدل فشار سنج خانگی از میان انواع دستگاه‌های عقربه‌ای، دیجیتالی، مچی یا بازوئی، توصیه می‌کنیم در صورت امکان با پزشک خود مشورت کنید یا از داروساز داروخانه کمک بگیرید.

2. اندازه کاف

اندازه نبودن کاف دستگاه، می‌تواند دقت فشار‌سنج را پایین بیاورد. بنابراین بهتر است قبل از خرید، با کمک یک نوار، اندازه دور بازوی (بدون لباس) خود را به‌دقت اندازه‌گیری کنید و مطمئن شوید کاف با ابعاد بازوی شما هم‌خوانی دارد. البته باید اضافه کنیم که معمولاً دستگاه‌ها از اندازه‌های استاندارد برخوردار هستند و برای سایز‌های مختلف طراحی شده‌اند. این یعنی می‌توانید با مطالعه مشخصات فشار‌سنج و بررسی سایز یا اندازه کاف، محصولی مناسب با ترجیحات خود انتخاب کنید.

3. بررسی کیفیت و عملکرد قطعات دستگاه

کیفیت قطعات دستگاه به‌طور‌مستقیم بر عملکرد آن تأثیر می‌گذارد و دوام فشار‌سنج را افزایش یا کاهش می‌دهد. لذا اطمینان حاصل کنید که تمامی اجزای فشار‌سنج از کیفیت قابل قبولی برخوردار هستند و در صورت برخورد با پوست، باعث ایجاد آلرژی نمی‌شوند. برای راحت‌تر شدن فرآیند خرید، می‌توانید در مورد برندهای تولید‌کننده دستگاه فشار خون سنج تحقیق کنید و در‌نهایت سازندگان معتبر را هدف قرار دهید.

4. قیمت دستگاه

بسته به نوع، برند، کیفیت و دقت دستگاه های فشار خون، قیمت آن‌ها نیز متفاوت است. با‌این‌حال برخی ویژگی‌های اضافی وجود دارند که بدون اثر‌گذاری مستقیم در پایش فشار خون، نرخ فروش دستگاه را افزایش می‌دهند. از‌این‌رو توصیه می‌کنیم امکانات غیر‌ضروری را که ممکن است نیازی به آن‌ها نداشته باشید، از لیست فاکتورهای خود حذف کنید.

5. سهولت استفاده

محصولاتی را جستجو کنید که برای پایش خانگی طراحی شده‌اند و اطلاعات مورد نیاز شما به صورت خوانا و ساده نمایش می‌دهند. در صورت لزوم به اندازه و شکل دکمه‌های روی دستگاه دقت کنید و مطمئن شوید می‌توانید به‌راحتی از آن استفاده کنید.

نحوه استفاده صحیح از دستگاه فشار خون

پیش‌تر گفتیم صرف‌نظر از نوع دستگاه، نحوه استفاده صحیح از فشار‌سنج برای دریافت اطلاعات درست و دقیق بسیار مهم است. از‌این‌رو توصیه می‌کنیم به نکات زیر توجه داشته باشید:

• قبل از شروع، مطمئن شوید که از استرس و اضطراب دور هستید و آرامش کامل دارید.
• نیم ساعت قبل از فعالیت جسمی و مصرف خوراکی، مخصوصاًً نوشیدنی‌های حاوی کافئین و استعمال دخانیات پرهیز پرهیز کنید.
• به صورت عمودی بنشینید، به صندلی تکیه دهید و پاها را روی زمین بگذارید.
• بازوی خود را پایین‌تر از سطح قلب و روی یک میز بگذارید و از سفت کردن عضلات دست خود پرهیز کنید.
• حین اندازه‌گیری، مشت خود را گره نکنید.
• کاف را روی بازو بگذارید و لوله متصل به آن را به سمت پایین قرار دهید، به‌طوری‌که وسط دست و کمی متمایل به سمت راست بازو باشد.
• بازوبند یا همان کاف را به اندازه‌ای سفت کنید که بتوانید دو انگشت خود را زیر آن قرار دهید.
• در صورتی که احساس آرامش می‌کنید، دکمه استارت را بزنید تا دستگاه روشن شود.
• هنگام اندازه‌گیری، به‌هیچ‌عنوان حرف نزنید و سعی کنید آرامش خود را در طول سنجش حفظ کنید.
• اگر احساس کردید کاف بیش از اندازه سفت بسته شده است و فشار زیادی به بازوهای شما وارد می‌شود، به‌سرعت دستگاه را متوقف کنید.
• پس از اتمام اندازه‌گیری، بهتر است پایش خود را یادداشت کنید یا اینکه آن را در صفحه نمایش ذخیره کنید.
• برای اطمینان بیشتر می‌توانید پس از گذشت چند دقیقه، مراحل سنجش فشار خون را تکرار کنید.
• چنانچه طبق دستور پزشک لازم است روزانه فشار خون خود را پایش کنید، می‌توانید هر روز صبح و عصر از دستگاه استفاده کنید و ارقام به‌دست‌آمده را روی یک کاغذ بنویسید.

فشار خون طبیعی و غیر‌طبیعی

پس از دنبال کردن دستور‌العمل‌های صحیح اندازه‌گیری فشار خون، اکنون زمان خوانش و تفسیر نتایج است. برای تشخیص محدوده طبیعی و غیر‌طبیعی فشار خون، به نکات زیر دقت کنید:

• فشار خون طبیعی یا نرمال: کمتر از 120 روی کمتر از 80 میلی‌لیتر جیوه
• فشار خون افزایش‌یافته: بین 120 تا 129 روی کمتر از 80 میلی‌لیتر جیوه
• مرحله 1 فشار خون بالا: بین 130 تا 139 روی 80 تا 89 میلی‌لیتر جیوه
• مرحله 2 فشار خون بالا: 140 یا بیشتر روی 90 یا بیشتر
• بحران فشار خون بالا: بیشتر از 180 روی بیشتر از 120
• فشار خون پایین یا افت فشار خون: 90 روی 60 میلی‌لیتر جیوه
• فشار خون بالا در دوران بارداری: بالاتر از 140 روی 90

نگهداری و مراقبت از دستگاه فشار خون

دستگاه‌های تست فشار خون ابزاری کارآمد محسوب می‌شوند و به شما اجازه می‌دهند به‌راحتی فشار خون خود را مدیریت کنید. با‌این‌حال مانند هر دستگاه دیگری به مراقبت و نگهداری احتیاج دارند. در این راستا، موارد زیر ضروری هستند:

• راهنمای دستور‌العمل استفاده از دستگاه را به‌دقت بخوانید.
• با یک پارچه نرم و مرطوب دستگاه را به‌طور‌مرتب تمیز کنید.
• دستگاه را از گرما و سرمای شدید محافظت کنید.
• برای اطمینان از دقت عمل فشار‌سنج، آن را به صورت دوره‌ای بررسی کنید. در صورت وجود اختلاف قابل توجه، بهتر است کالیبراسیون فشار سنج مجدداً تنظیم شود.
• جهت افزایش عمر و دوام دستگاه، از وارد شدن ضربه به آن جلوگیری کنید.

سخن پایانی

برای اندازه‌گیری فشار خون می‌توانید از طریق بیمارستان‌ها و مراکز درمانی اقدام کنید تا اطمینان داشته باشید اندازه‌گیری‌ها به‌روش صحیح و با دقت بالا انجام می‌شوند. با‌این‌حال، گاهی اوقات لازم است برای مدیریت بهتر وضعیت جسمانی خود، فشار خون‌تان را در خانه کنترل کنید.

در این صورت به یک دستگاه فشارسنج احتیاج دارید که با استفاده از آن بتوانید نظارت کافی بر سلامت خود داشته باشید. بدین منظور می‌توانید از میان انواع دستگاه‌های فشار‌سنج عقربه‌ای، دیجیتالی، مچی یا بازوئی، محصولی متناسب با ترجیحات خود خریداری کنید. به‌این منظور می‌توانید با کارشناسان ما در داروخانه زیوش تماس بگیرید و از آن‌ها راهنمایی بیشتری دریافت کنید.

سؤالات متداول

1. آیا تشخیص فشار خون بدون دستگاه ممکن است؟

خیر، برای سنجیدن فشار خون به دستگاه فشارسنج نیاز دارید. در صورتی که نتوانید جریان خون را از روی نبض تشخیص دهید، برای شنیدن صدای جریان خون به یک گوشی پزشکی هم احتیاج خواهید داشت.

2. آیا دستگاه دو‌کاره تست قند خون و فشار خون وجود دارد؟

بله.

3. خرید دستگاه فشار خون عقربه‌ای بهتر است یا دیجیتالی؟

دقت فشار‌سنج‌های عقربه‌ای به‌طور‌کل بالاتر است، با‌این‌حال دستگاه‌های دیجیتالی به‌خاطر سهولت استفاده و همینطور ویژگی‌ها و امکانات اضافی کاربردی، از محبوبیت بیشتری برخوردار هستند.

نویسنده: علیرضا میرباقری

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و حسن غیبی

منابع: HealthDirect | WEbMD | MasonParkMedical