آرایشی و بهداشتی
آیا تا به‌حال نام عفونت تریکومونیازیس به گوشتان خورده است؟ تریکومونیازیس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی است که از راه تماس جنسی منتقل می‌شود. یکی از معضلات جامعه امروزی عفونت‌های مقاربتی یا STI است. عفونت تریکومونیایی می‌تواند بسیاری از افراد را در سنین مختلف درگیر کند؛ با این حال، در صورت تشخیص و درمان صحیح، عفونت به‌راحتی قابل درمان است. اولین قدم برای جلوگیری از گسترش بیماری، آگاهی در مورد علل بروز، علائم، راه‌های انتقال، پیشگیری و درمان تریکومونیازیس است .تیم زیوش در مقاله زیر، هر آنچه که باید در مورد تریکومونیازیس بدانید را گردآوری است.
با ما همراه باشید.
تریکومونیازیس چیست؟
یکی از عفونت‌های مقاربتی رایج، تریکومونیازیس است که گاهی اوقات به آن تریک نیز می‌گویند. این بیماری توسط انگلی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود و از راه رابطه جنسی محافظت‌نشده، منتقل می‌شود. با توجه به آمار، ۳.۷ میلیون نفر در آمریکا به تریکومونیازیس مبتلا هستند؛ با این حال، تنها ۳۰ درصد این بیماران علامت دارند. علیرغم شیوع بالا، تریکومونیازیس به‌راحتی درمان می‌شود.
خلاصه : تریکومونیازیس نوعی بیماری منتقله از راه تماس جنسی است. این بیماری توسط نوعی انگل ایجاد می‌شود. این بیماری بسیار شایع است؛ ولی قابل درمان است.
عامل ایجاد تریکومونیازیس
همان‌طور که گفته شد، تریکومونیازیس توسط یک انگل تک‌سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود. این انگل به‌صورت فرد به فرد، از طریق تماس‌های جنسی یا استفاده از ابزارهای جنسی مشترک منتقل می‌شود. تریکومونیازیس از طریق تماس فیزیکی معمولی مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن، استفاده از ظروف مشترک یا نشستن روی توالت فرنگی منتقل نمی‌شود. به‌طور کلی، اگر دو فرد تماس پوستی با یکدیگر داشته باشند، اما ناحیه‌ی تناسلی آن‌ها تماس نداشته باشد، تریکومونیازیس منتقل نمی‌شود. در زنان، این انگل می‌تواند واژن، مجرای ادراری یا هر دو را آلوده کند؛ اما در مردان تنها مجرای ادراری آلوده می‌شود.
خلاصه: تریکومونیازیس توسط یک انگل تک‌سلولی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می‌شود؛ خوشبختانه تماس‌های فیزیکی غیرجنسی باعث انتقال بیماری نمی‌شوند.
علائم تریکومونیازیس چیست؟
اکثر افراد آلوده، علامتی ندارند. با این حال، پس از ۵ تا ۲۸ روز بعد از آلوده شدن به ویروس، برخی افراد ممکن است علائمی را تجربه کنند. در برخی از افراد مدت زمان بیشتری برای بروز علائم نیاز است.
علائم عفونت تریکومونایی در زنان
این عفونت، بیشتر بخش انتهایی دستگاه تناسلی شامل واژن و در مواقعی دهانه‌ی رحم را آلوده می‌کند. علائم تریکومونیازیس در زنان شامل موارد زیر است:
ترشحات کف‌آلود و بدبوی واژن (شبیه بوی ماهی مرده) به رنگ سفید، خاکستری، زرد یا سبز.
لکه‌بینی یا خونریزی واژن
سوزش یا خارش ناحیه تناسلی
قرمزی یا تورم ناحیه تناسلی
تورم در کشاله‌ی ران
تکرر ادرار
درد در هنگام ادرار یا مقاربت جنسی
خونریزی واژن پس از مقاربت جنسی
علائم عفونت تریکومونایی در مردان
علائم عفونت تریکومونایی در مردان، شامل موارد زیر است:
ترشحات غیرعادی از آلت تناسلی
سوزش و درد در هنگام ادرار یا بعد از انزال
تکرر ادرار
درد، تورم و قرمزی در اطراف سر آلت تناسلی
خلاصه: عفونت تریکومونیازیس می‌تواند دستگاه تناسلی مردان و زنان را آلوده کند و علائم آن شامل قرمزی، خارش، درد و ترشحات غیرعادی دستگاه تناسلی است.
ریسک فاکتورهای ابتلا به تریکومونیازیس
براساس آمار، سالانه حدود یک میلیون نفر به تریکومونیازیس مبتلا می‌شوند. تریکومونیازیس در زنان و افراد بالای ۵۰ سال شایع‌تر است. موارد زیر می‌توانند ریسک ابتلا به تریکومونیازیس را افزایش دهند:
داشتن شرکای جنسی متعدد
سابقه‌ی سایر بیماری‌های مقاربتی
سابقه‌ی ابتلا به تریکومونیازیس در گذشته
رابطه‌ی جنسی بدون کاندوم یا سایر روش‌های پیشگیری
خلاصه: به‌طور کلی، ریسک تریکومونیازیس در زنان، افراد بالای ۵۰ سال و افرادی که رفتارهای پرخطر جنسی دارند بیشتر است.
عوارض ابتلا به تریکومونیازیس
تریکومونیازیس می‌تواند در مردان و زنان، نارضایتی جنسی ایجاد کند؛ اما مشکل به همین‌جا ختم نمی‌شود. این عفونت می‌تواند ریسک ابتلا به سایر بیماری‌های مقاربتی را نیز افزایش دهد. التهاب دستگاه تناسلی ناشی از تریکومونیازیس می‌تواند خطر ابتلا به HIV را نیز به همراه داشته باشد. یکسری از بیماری‌ها مانند سوزاک، کلامیدیا و واژینیت باکتریایی اغلب همراه با تریکومونیازیس رخ می‌دهند. در شرایطی که درمان مناسبی برای این عفونت‌ها انجام نشود، می‌توانند منجر به بیماری التهابی لگن (PID) شوند. عوارض PID عبارتند از:
انسداد لوله‌ی فالوپ و در نهایت ناباروری در زنان
ناباروری در مردان
درد مزمن شکم یا لگن
تیم زیوش مقاله جامع و کاملی درباره بیماری التهابی لگن نیز دارد؛ برای اطلاع از علائم، روش‌های تشخیص و درمان، به این مقاله مراجعه کنید.
خلاصه: تریکومونیازیس می‌تواند عوارض زیادی از جمله افزایش ریسک ابتلا به HIV، سوزاک، کلامیدیا، نارضایتی جنسی و... به همراه داشته باشد.
تریکومونیازیس و بارداری
تریکومونیازیس می‌تواند عوارض جدی‌تری در زنان باردار ایجاد کند، از جمله این عوارض، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
زایمان زودرس
تولد نوزاد با وزن کمتر از حد طبیعی
تولد نوزاد آلوده
خوشبختانه داروهای مترونیدازول و تینیدازول در دوران بارداری ایمن و قابل استفاده هستند. پس اگر باردار هستید و شک دارید که به تریکومونیازیس یا سایر بیماری‌های مقاربتی آلوده شده‌اید؛ سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما انتخاب شود.
خلاصه: تریکومونیازیس در زنان باردار می‌تواند عوارض متفاوتی مانند زایمان زودرس یا آلوده شدن نوزاد به همراه داشته باشد؛ که خوشبختانه با درمان دارویی خانم باردار می‌توان ریسک عوارض را کاهش داد.
تشخیص تریکومونیازیس
از آن‌جایی که علائم تریکومونیازیس بسیار شبیه سایر بیماری‌های مقاربتی است، برای تشخیص به معاینه‌ی فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی نیاز است. پس در صورت مشاهده‌ی علائم تریکومونیازیس، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در این صورت، دکتر از ترشحات واژن یا آلت تناسلی مردانه نمونه می‌گیرد و به آزمایشگاه می‌فرستد. در آزمایشگاه از روش‌های زیر برای تشخیص تریکومونیازیس در نمونه استفاده می‌شود:
بررسی میکروسکوپی نمونه
شناسایی DNA تریکوموناس با استفاده از روش‌های اختصاصی
تست شناسایی آنتی‌ژن
کشت سلولی
خلاصه: با توجه به شباهت علائم تریکومونیازیس به سایر بیماری‌های مقاربتی، برای تشخیص قطعی باید معاینه‌ی فیزیکی و تست‌های آزمایشگاهی اختصاصی انجام شود.
در صورت مشاهده علائم تریکومونیازیس به چه دکتری مراجعه کنیم؟
اگر در ناحیه واژن التهاب و خارش داشتید یا ترشحات سبز، زرد یا خاکستری کف‌آلود مشاهده کردید، احتمالاً به تریکومونیازیس مبتلا شده‌اید؛ در این صورت باید به دکتر زنان مراجعه کنید. اگر آقا هستید و علائم تریکومونیازیس را تجربه کردید، باید به اورولوژیست مراجعه کنید. هم خانم‌ها و هم آقایان برای تشخیص و درمان بیماری می‌توانند به متخصص عفونی نیز مراجعه کنند.
خلاصه: برای تشخیص و درمان تریکومونیازیس می‌توانید به اورولوژیست، متخصص زنان یا متخصص عفونی مراجعه کنید.
پیشگیری از تریکومونیازیس
تنها راه قطعی برای جلوگیری از ابتلا به تریکومونیازیس، نداشتن رابطه‌ی جنسی خطرناک است. بهتر است با رعایت یکسری نکات، شانس ابتلا به تریکومونیازیس و سایر بیماری‌های مقاربتی را کاهش دهیم. از جمله راه‌های پیشگیری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
همیشه در طول رابطه‌ی جنسی از کاندوم استفاده کنید.
سعی کنید شرکای جنسی متعددی نداشته باشید.
سعی کنید در طول رابطه‌ی جنسی، رفتارهای پرخطر نداشته باشید.
از دوش‌های واژینال استفاده نکنید.
خلاصه: انجام رفتارهای سالم جنسی مانند استفاده از کاندوم، نداشتن شرکای جنسی متعدد و... شانس ابتلا به تریکومونیازیس را کاهش می‌دهد، اگرچه تنها راه قطعی نداشتن رابطه‌ی جنسی است.
درمان تریکومونیازیس
برای درمان تریکومونیازیس باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک با توجه به شدت علائم شما روش درمانی مناسب را تجویز می‌کند. دو آنتی‌بیوتیک اصلی مورد استفاده، مترونیدازول و تینیدازول هستند. دو رژیم درمانی متفاوت برای درمان تریکومونیازیس با استفاده از مترونیدازول وجود دارد:
رژیم تک دوزی: در این روش به‌صورت تک‌دوز و با دوز بالا، مترونیدازول برای بیمار تجویز می‌شود.
رژیم چند دوزی: در این روش از دوز کمتر دارو استفاده می‌شود، اما مدت زمان درمان طولانی‌تر است. در این رژیم درمانی، معمولاً مترونیدازول به‌صورت دو بار در روز، به مدت یک هفته تجویز می‌شود. نکته مهم این است که حتی در صورت بهبودی باید تا ۷ روز دارو را ادامه دهید تا مطمئن شوید که بیماری به‌صورت کامل درمان شده است.
نکاتی نیز وجود دارد؛ که در طول درمان بهتر است به آن‌ها دقت کنید. این نکات شامل موارد زیر است:
۲۴ ساعت اول پس از مصرف مترونیدازول یا ۷۲ ساعت اول پس از مصرف تینیدازول هیچ نوشیدنی الکلی استفاده نکنید
مطمئن شوید که شریک جنسی شما نیز تست داده است و در صورت ابتلا به تریکومونیازیس داروهایش را مصرف می‌کند
لازم است تا یک هفته پس از درمان از تماس جنسی خودداری کنید
خلاصه: درمان تریکومونیازیس در زنان و مردان با استفاده از آنتی‌بیوتیک (معمولاً مترونیدازول) و تجویز پزشک قابل انجام است. نکته مهم این است که علاوه بر فرد آلوده، شریک جنسی او نیز تست بدهد و درمان دارویی انجام دهد.
سخن پایانی
عفونت تریکومونیازیس بسیار رایج است و از طریق تماس جنسی به‌صورت فرد به فرد منتقل می‌شود. بهترین کار این است که با رعایت بهداشت جنسی و روش‌های پیشگیری، ریسک ابتلا به بیماری را کاهش دهید. اما در صورت آلوده شدن نگران نباشید؛ زیرا بیماری شما به‌راحتی قابل درمان است. نکته مهم این است که در بسیاری از موارد این بیماری بدون علامت است، پس اگر رفتار جنسی پرخطری داشتید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب برای شما انجام شود.
سوالات متداول
- آیا تریکومونیازیس خطرناک است؟
با اینکه این بیماری می‌تواند علائم آزاردهنده‌ای داشته باشد، اما به‌طور کلی خطرناک نیست و به‌راحتی درمان می‌شود.
- آیا تریکومونیازیس خود‌به‌خود خوب می‌شود؟
تریکومونیازیس حتماً باید درمان شود، اگر به حال خود رها شود، ممکن است تا ماه‌ها باقی بماند و عوارض جدی ایجاد کند.
- آیا می‌توانیم تریکومونیازیس را در خانه درمان کنیم؟
خیر، برای درمان باید به پزشک مراجعه کنید، درمان‌های خانگی مؤثر نیستند و می‌توانند شرایط بیماری را پیچیده‌تر کنند.
- آیا ممکن است رابطه‌ی جنسی نداشته باشیم اما تریکومونیازیس بگیریم؟
بله، اگر رابطه‌ی جنسی واژینال، مقعدی و دهانی نداشته باشید اما ناحیه تناسلی شما و شریک جنسی‌تان که آلوده است، تماس داشته باشد، می‌توانید تریکومونیازیس بگیرید.
- آیا تریکومونیازیس بدون علامت است؟
بله، در ۷۰ درصد موارد تریکومونیازیس علامتی ندارد.