وقتی سردرد شروع می‌شود، به سختی می‌توانید تمرکز لازم برای انجام امور روزمره خود را داشته باشید، خواه معاشرت و صحبت با خانواده و دوستان باشد، خواه مطالعه کتاب‌های درسی یا تمام کردن پروژه‌های کاری. حاضر هستید هر‌کاری انجام دهید تا درد ناحیه سر متوقف شود. خب در چنین مواقعی اغلب یک قرص سردرد چاره‌ساز است و پس از گذشت مدت زمان کمی، سردرد شما محو خواهد شد. اما عادت کردن به داروهای مسکن پیامد‌هایی دارد که ممکن است در آینده گریبان‌گیر شما شود. بنابراین راه‌حل‌های خانگی درمان سردرد می‌توانند گره‌گشا باشند، به‌خصوص اگر دارویی برای برطرف کردن سردرد نداشته باشید. بخش‌های بعدی این مطلب را مطالعه کنید تا با برخی از این راهکارها آشنا شوید.
بهترین درمان‌های طبیعی برای سردرد
برای پیدا کردن بهترین درمان خانگی سردرد، لازم است ابتدا نوع سردرد خود را شناسایی کنید. سردردهای سینوسی، خوشه‌ای و میگرنی، جزء سردردهای رایج محسوب می‌شوند اما شایع‌ترین آنها سردرد تنشی است. سردرد تنشی دو طرف سر را فرا می‌گیرد و اغلب در اثر تنش‌های فیزیکی و روانی مانند استرس، اضطراب و افسردگی رخ می‌دهد. به هر ترتیب روش‌هایی که در پایین شرح داده شده‌اند ممکن است در رفع سردرد به شما کمک کنند.
کمپرس سرد و گرم
گاهی اوقات یک کیسه یخ یا کمپرس گرم می‌تواند سردرد شما را به سرعت تسکین دهد. کیسه یخ یا پد‌های حرارتی مخصوص (یا یک پارچه ضخیم که گرم شده باشد) را نزدیک به 20 دقیقه روی پیشانی خود قرار دهید. مهم نیست از کدام کمپرس استفاده می‌کنید، هر دو نوع آنها به کاهش سردرد کمک می‌کنند ولی ممکن است برای برخی کمپرس سرد و برای برخی دیگر کمپرس گرم تاثیر بیشتری داشته باشد.
با این حال در‌نظر داشته باشید که گرما در رفع احتقان مؤثر‌تر است و برای سردردهای سینوسی توصیه می‌شود. اگر پد حرارتی و کیسه آب گرم در‌اختیار ندارید، می‌توانید سراغ دوش آب گرم بروید. یک حمام گرم اثرات مشابهی با کمپرس گرم ایجاد می‌کند و تنش را در ماهیچه‌های شما کاهش می‌دهد.
استراحت
یک استراحت کوتاه 20 تا 30 دقیقه‌ای می‌تواند سردرد شما را به‌طور معجزه‌آسایی برطرف کند. کافی است یک اتاق آرام و تاریک پیدا کنید و روی یک سطح نرم دراز بکشید. چشمان خود را ببندید و سعی کنید تمام افکار و تنش‌های ذهنی‌تان را دور بریزید. ریلکس باشید و تنها به نفس‌های عمیق خود توجه کنید تا آرام آرام به خواب بروید. حتی اگر نمی‌توانید بخوابید، در همین حالت دراز بکشید و از باز کردن چشمان خود خودداری کنید.
برای افرادی که به خاطر شرایط کاری یا تحصیل خود، به‌طور مداوم به نمایشگرها (رایانه یا گوشی هوشمند) خیره می‌شوند، وضعیت استراحت کمی متفاوت است. کار با نمایشگرها می‌تواند فشار زیادی را به چشم‌های شما وارد کند و این فشار، گاهی اوقات به سردرد منجر می‌شود. بنابراین برای اینکه به چشمان خود استراحت دهید، هر 20 دقیقه‌ای که به مانیتور نگاه می‌کنید، برای مدت زمان 20 ثانیه چشم خود را از نمایشگر برداشته و به یک شی در فاصله 7 متری خود خیره شوید. این وضعیت فشار وارده بر چشم‌ها را کاهش می‌دهد و سردردهای ناشی از خستگی چشم را بهبود می‌بخشد.
نوشیدن آب
همان‌طور که می‌دانید، روزانه باید مقدار معینی آب بنوشید و عدم تامین آب کافی بدن، ممکن است منجر به سردردهای مداوم شود. تعیین میزان دقیق مصرف آب، به عوامل گوناگونی همچون جنسیت، سن، وزن و غیره بستگی دارد، با این حال کارشناسان توصیه می‌کنند هر روز حداقل 8 لیوان آب میل کنید (به‌طور متوسط).
چنانچه تحرک زیادی دارید یا ورزش می‌کنید، مسلماً بدن شما آب بیشتری از دست می‌دهد و به مایعات بیشتری احتیاج خواهید داشت. به هر حال اگر مشکل کم‌آبی داشته باشید، نوشیدن آب ممکن است به درمان فوری سردرد شما کمک کند.
درمان سردرد با آبلیمو
به گفته محققین آبلیمو یک منبع غنی از پتاسیم است و نقش مهمی در کاهش خستگی، اضطراب و تنش‌های ذهنی دارد. تنش‌هایی که می‌توانند باعث سردرد شوند و مانعی برای ادامه کار، تفریح و معیشت شما باشند. آبلیمو در واقع یکی از مؤثرترین روش‌های درمان سردرد محسوب می‌شود و به‌طور معمول برای انواع سر‌درد‌ها کاربرد دارد.
کافی است کمی آب جوشیده را در لیوان بریزید و به آن یک لیموترش (یا نصف لیمو) اضافه کنید. احتمالاً مدتی پس از نوشیدن آن سردرد شما بهبود می‌یابد. به یاد داشته باشید که این نوشیدنی علاوه بر رفع سردردهای ناشی از مشکلات گوارشی، در سم‌زدایی بدن نیز مؤثر است.
درمان سردرد با نمک
کمبود مواد معدنی در بدن (به ویژه سدیم) می‌تواند به ایجاد علائم میگرنی و سردرد منتهی شود. این در حالی است که بررسی‌های به‌عمل آمده نشان از ارتباط مصرف نمک، با کاهش سردرد دارند. در واقع سدیم بالا در رژیم غذایی شما، می‌تواند مانع سردرد و بروز علائم میگرنی شود.
علاوه‌بر سدیم، منیزیم نیز در نمک (نمک دریا) وجود دارد و نکته اینجاست که این دو عنصر به عنوان الکترولیت‌های مهم بدن شناخته می‌شوند. این الکترولیت‌ها در بخش‌های مختلف بدن تاثیر‌گذارند اما یکی از مهمترین آنها، عملکرد سیستم عصبی است.
در حالی که کمبود الکترولیت در سیستم عصبی خلل ایجاد کرده و گاهی علت سردرد در‌نظر گرفته می‌شود، نمک این کمبود را جبران کرده و می‌تواند به درد‌های ناحیه سر پایان دهد. البته نباید از این موضوع غافل شد که مصرف بیش از اندازه نمک هم خطر‌آفرین است و ممکن است به پیامد‌هایی همچون فشار خون بالا، تشنگی زیاد و بیماری‌های قلبی منجر شود.
استفاده از گلاب برای رفع سردرد
گل محمدی (گل رز) همچنان که زیبایی فریبنده‌ای دارد، دارای خواص بسیاری برای بدن است. گلاب یا اسانس گل رز در رایحه درمانی نقش بسیار پر‌رنگی ایفاء می‌کند و گاهی هم از آن برای تسکین سردرد استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه گلاب اثرات تنش‌زدایی دارد، بدیهی است که می‌تواند در سردردهای تنشی موثر واقع شود.
اسانس گل رز یا گلاب روی سیستم عصبی شما تاثیر می‌گذارد و با ریختن چند قطره از آن روی پوست صورت، می‌توانید استرس و اضطراب خود را کاهش داده و سردردهای تنشی را درمان کنید.
درمان سردرد با اسطوخودوس
اسطوخودوس خواص بسیاری دارد و در کاهش اختلالات روانی همچون اضطراب مؤثر است. اما طی یک مطالعه، افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می‌برند چند قطره از اسانس اسطوخودوس را زیر بینی خود قرار دادند و رایحه آن را برای مدت 15 دقیقه استنشاق کردند. سردرد این افراد تا 2 ساعت بعد ارزیابی شد و نتیجه نشان می‌داد که 74 درصد از بیماران از این درمان به شکل قابل توجهی رضایت داشتند. تا‌کنون آزمایش‌های بسیاری در این زمینه صورت گرفته است و نتایج نشان می‌دهند که استنشاق اسانس اسطوخودوس یک روش درمانی کارآمد برای کاهش سردرد است.
درمان سردرد با زنجبیل
زنجبیل حاوی نوعی روغن طبیعی است که ترکیبات شیمیایی را در خود جای داده است و برای درمان التهابات، استفراغ و تهوع بکار برده می‌شود. از سوی دیگر زنجبیل سطح سروتونین را افزایش می‌دهد که نتیجه آن کاهش التهابات و انقباض عروق خونی است.
در حملات میگرنی، سروتونین به عنوان یک پیام‌رسان شیمیایی عمل می‌کند و نقشی کلیدی در کاهش علائم میگرن و بالاخص سردرد دارد. از این رو بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند برای درمان سردرد، از مکمل‌های حاوی پودر یا عصاره زنجبیل استفاده کنید. اضافه کردن زنجبیل به برنامه غذایی، می‌تواند در رفع سردرد، التهابات، حالت تهوع و استفراغ کمک کند.
کاهش سردرد با زردچوبه
زردچوبه به عنوان ادویه طلایی شناخته می‌شود که به غیر از آشپز‌ها، جامعه پزشکی و سلامتی هم به آن توجه ویژه‌ای دارند. مطالعات فراوانی در خصوص کورکومین (ماده فعال موجود در زردچوبه) صورت گرفته است و همه آنها به خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی کورکومین اشاره می‌کنند. در یک تحقیق هم افرادی که سردردهای شدید و حملات میگرنی را تجربه می‌کردند، تحت درمان با کورکومین قرار گرفتند و نتیجه نشان می‌داد که زردچوبه می‌تواند در تسکین سردرد و کاهش حملات میگرنی موثر باشد.
تاثیر دارچین در رفع سردرد
دارچین دارای خواص ضد التهابی است و در مهار برخی فاکتورهای التهابی نظیر NF-KB و COX-2 بسیار تاثیر‌گذار است. اما یکی از مزایای مهم این ادویه، افزایش جریان خون است که منجر به گردش خون بهینه در مغز و افزایش عملکرد شناختی مغز می‌شود.
مصرف دارچین می‌تواند باعث افزایش سطح سروتونین و دوپامین در مغز شود و به واسطه لینالول، علائم اضطراب و افسردگی را کاهش دهد. در نتیجه استفاده از چای دارچین می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی آرام‌بخش در‌نظر گرفته شود که تنش ذهنی را کاهش داده و به درمان سردردهای تنشی کمک می‌کند.
درمان سردرد با مکمل کوآنزیم Q10
کوآنزیم کیوتن نوعی آنتی اکسیدان است که در مبارزه با مولکول‌های مضر نقشی کلیدی دارد. از خواص کوآنزیم Q10 می‌توان به کمک به تولید انرژی در سلول‌ها، موثر در انتقال انرژی درون سلولی و محافظت از بدن در مقابل رادیکال‌های آزاد اشاره کرد. مطالعات علمی نشان می‌دهند که مصرف مکمل کوآنزیم کیوتن در رفع سردرد و همچنین کاهش حملات میگرنی موثر است.
چه میوه‌ای برای سردرد خوب است؟
میوه‌ها مواد مغذی، ویتامین‌ها و املاح فراوانی را در خود جای می‌دهند اما در میان آنها برخی سرشار از پتاسیم و منیزیم هستند. این در حالی است که منیزیم به عنوان یکی از عناصر مؤثر در کاهش سردرد شناخته می‌شود و کمبود پتاسیم نیز می‌تواند عوارضی همچون سردرد را به دنبال داشته باشد.
با توجه به این موضوع، موز یکی از مفید‌ترین میوه‌ها برای درمان سردرد بشمار می‌رود، زیرا مقادیری از پتاسیم، منیزیم، ویتامین ب و کربوهیدرات‌های پیچیده را برای بدن فراهم می‌کند. از سوی دیگر، در مواردی که علت سردرد کم‌آبی است، مصرف میوه‌هایی چون هندوانه و خربزه ممکن است مؤثر واقع شود.
آووکادو و انجیر هم در کاهش سردرد نقش دارند. آووکادو منبعی عالی از منیزیم شناخته می‌شود و با حفظ سطح منیزیم بدن، به درمان سردرد و کاهش حملات میگرنی کمک می‌کند. انجیر نیز حاوی پتاسیم است و دارای خواص ضد التهابی است.
سخن پایانی
مطالبی که در بالا مشاهده کردید، درمان‌های طبیعی خانگی برای کاهش سردرد و یا درمان فوری سردرد بودند. با یک نگاه سطحی می‌توان به این نتیجه رسید که علت سردرد در بسیاری از موارد کمبود مواد مغذی و عدم استفاده از یک رژیم غذایی متعادل است (کمبود سدیم، پتاسیم، منیزیم، کم‌آبی و غیره). بنابراین از آنجا که همیشه پیشگیری موثر‌تر و ساده‌تر از درمان است، بهتر است با رعایت دستور‌العمل‌های مراقبتی، پیروی از برنامه‌های غذایی سالم و مناسب، دور شدن از تنش‌ها و ترک عادت‌های غلط، از وقوع سردرد جلوگیری کنیم.