کاندوم تنها روش پیشگیری از بارداری است که میتواند از شما در برابر بیماریهای جنسی محافظت کند. این محصولات برای پیشگیری از بارداری ناخواسته نیز در مقایسه با سایر روشها محبوبیت بیشتری دارند. چرا که استفاده از آنها بسیار آسان است، تقریبا همیشه در دسترس هستند، حتی در جیب جای میگیرند و هزینه زیادی ندارند.
هر گاه حرف از بیماری جنسی به میان میآید، اغلب مردم ناخودآگاه به یاد HIV یا به زبان سادهتر، ایدز میافتند. به نظر میرسد این تصور ناشی از آن است که سایر بیماریهای مقاربتی به شکل جدی معرفی نشدهاند. احتمالا برخی از مردم با خود فکر میکنند که در صورت ابتلا به این بیماریها، به پزشک مراجعه میکنند و پس از مصرف دارو به راحتی درمان میشوند. اگر شما هم چنین نظری دارید، خبر بدی برای شما داریم، این بیماریها میتوانند شانس ابتلا به HIV را افزایش دهند. البته یک خبر خوب هم داریم؛ کاندومها ابزاری موثر برای مقابله با آنها هستند.پس با ما همراه شوید تا نقش کاندوم را در پیشگیری از بیماریهایی چون سفلیس، زگیل تناسلی، سوزاک، اچ آی وی و غیره بررسی کنیم.
بیماری مقاربتی یا STD چیست؟
بیماریهایی که از طریق تماسهای جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند، بیماری مقاربتی نام دارد. تماس جنسی میتواند انواع رابطههای جنسی از قبیل واژینال، مقعدی و دهانی را دربر گیرد. از این بیماریها به عناوین مختلف یاد میشود؛ گاهی STD خوانده میشوند که اختصار عبارت بیماری قابل انتقال جنسی است، گاهی هم به صورت STI (عفونت قابل انتقال جنسی). به هر ترتیب مفهوم همه آنها مشکلات سلامتی ناشی از رابطههای جنسی است و فردی که آلوده به این بیماریهاست میتواند عفونت را از طریق یک رابطه مقعدی، واژینال یا دهانی به شریک خود منتقل کند.
برخی از این بیماریها نیز میتوانند بدون دخول جنسی و از راههای دیگری مانند تماس پوستی ناحیه تناسلی به فرد سالم منتقل شوند. نکته مهم در خصوص STDs (بیماریهای مقاربتی) این است که بخش قابل توجهی از آنها بدون علائم بارز هستند یا اینکه برای مدت طولانی نشانههای آنها بروز داده نمیشود. بنابراین شما ممکن است با یک شخص به ظاهر کاملا سالم در ارتباط باشید اما او ناقل خاموش بیماری باشد. تنها راه برای اینکه خود را در برابر این بیماریها ایمن کنید این است که هیچ نوع رابطه جنسی نداشته باشید. اگر از عهده انجام اینکار برمیآیید، تا حد زیادی آنها را از خود دور خواهید کرد؛ در غیر این صورت کاندوم موثرترین راه برای پیشگیری از ابتلا به عفونتهای مقاربتی یا STIs است.
کاندوم و بیماری های مقاربتی؛ استفاده از آن چه تأثیری دارد؟
یکی از مهمترین اقداماتی که میتوانید جهت ممانعت از انتقال بیماریهای مقاربتی انجام دهید، استفاده از کاندوم است. این در عین حال، یکی از موثرترین روشهای جلوگیری از بارداری است. در حقیقت کاندوم برای حفظ سلامت جنسی شما یک ضرورت محسوب میشود و از لحاظ رفاه جنسی و مدیریت بارداری هم بسیار تاثیرگذار است.
چنانچه در روابط جنسی خود به صورت مداوم و صحیح از کاندوم استفاده کنید، یک مانع فیزیکی برای تبادل ناخواسته مایعات بدن ایجاد خواهید کرد که نقشی کلیدی در کاهش خطر ابتلا یا انتشار بیماریهای مقاربتی دارد. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، کاندوم در پیشگیری از سرایت عفونتهای مقاربتی بسیار موثر است اما نمیتواند بهطور کامل از بدن شما در مقابل همه بیماریهای جنسی محافظت کند. چرا؟ برای جواب دادن به این سوال، لازم است به شکل دقیقتر و موشکافانهتری این موضوع را بررسی کنیم.
احتمال انتقال ایدز با کاندوم
سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا همان ایدز، سیستم ایمنی را تضعیف میکند تا بیمار رفته رفته بر اثر عفونتهای مختلف از پای درآید. رایجترین راه انتقال ایدز رابطههای جنسی است (به واسطه انتقال مایع منی و مخاط واژن)؛ البته استفاده از سرنگهای آلوده هم نقش پررنگی در سرایت این بیماری دارند. بد نیست بدانید که ویروس HIV علائمی ندارد اما به قدری سیستم دفاعی بدن را سرکوب میکند که دیگر توان مقابله با عفونتها را نداشته و علائم آنها رفتهرفته نمایان میشوند.
خبر خوب اینکه عدم استفاده از سرنگهای کارکرده به پیشگیری از ویروس اچآیوی کمک میکند و کاندومها نیز خوشبختانه راهکاری عالی برای جلوگیری از انتقال این بیماری از طریق رابطه جنسی هستند. بنابر دادههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها، با استفاده مستمر و صحیح از کاندومهای لاتکس، میتوان تا 80 درصد از انتقال ویروس HIV جلوگیری کرد.
تاثیر کاندوم در جلوگیری از انتقال زگیل تناسلی
زگیل تناسلی نوعی بیماری مقاربتی رایج است که به واسطه ویروس پاپیلومای انسانی یا همان HPV به افراد منتقل میشود. گونههای مختلفی از این ویروس وجود دارد و باید بدانید که برخی از انواع آنها به زگیل تناسلی و برخی به سرطانهای مختلف منجر میشوند. زگیلهای تناسلی به شکل یک یا چند برآمدگی کوچک در ناحیه تناسلی ایجاد میشوند و معمولا مشکل حادی برای سلامتی به وجود نمیآورند. اما تا قبل از درمان کامل، فرد مبتلا به عنوان یک ناقل ویروس درنظر گرفته میشود. احتمال انتقال زگیل تناسلی با کاندوم بسیار کم است؛ اما از آنجا که ویروس HPV میتواند از طریق تماس جنسی منتقل شود، احتمال سرایت همچنان وجود خواهد داشت.
احتمال انتقال تبخال تناسلی با کاندوم
تبخال تناسلی توسط ویروس هرپس سیمپلکس نوع 1 (HSV-1) یا نوع 2 (HSV-2) به انسان منتقل میشود، با این حال سرایت ویروس نوع دوم بسیار شایعتر است. بروز تاولهایی که رفتهرفته شکل زخمهای باز و دردناک را به خود میگیرند، از علائم این بیماری جنسی محسوب میشود؛ اما از آنجایی که این اتفاق معمولا به واسطه رابطه جنسی مقعدی، واژینال یا دهانی رخ میدهد، کاندوم میتواند بهطور موثری از سرایت HSV جلوگیری کند. لازم بذکر است که تبخال تناسلی نیز مانند زگیل تناسلی ممکن است از نواحی پوشیده نشده آلت تناسلی و از طریق تماس پوستی، از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
تاثیر استفاده از کاندوم در پیشگیری از سوزاک و سفلیس
کاندوم در پیشگیری از سوزاک و سفلیس هم تا حد زیادی تاثیرگذار است. این دو بیماری معمولا از روابط جنسی منتقل میشوند و هر دوی آنها علائم بسیار کمی دارند. آنتیبیوتیکها میتوانند برای درمان هر دو بیماری موثر واقع شوند اما احتمالا شما هم با ما همعقیده هستید که پیشگیری بهتر از درمان است و برای اینکار، استفاده از کاندوم بهترین گزینه است. چرا که احتمال انتقال سوزاک با کاندوم بسیار کاهش مییابد. به جز این، احتمال انتقال سیفلیس با کاندوم نیز بسیار کمتر است.
انواع هپاتیت و کاندوم
هپاتیت نوعی التهاب کبدی و از بیماریهایی است که میتواند از طریق هر نوع رابطه جنسی منتقل شود. البته این تنها یکی از راههای انتقال بیماری محسوب میشود، استفاده از سرنگ یا سوزن مشترک و خوردن مواد خوراکی آلوده هم ممکن است باعث گسترش هپاتیت شود. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، هپاتیت در انواع گوناگونی وجود دارد و هریک به شکل متفاوتی سرایت پیدا میکنند، اما سه نوع A، B و C میتوانند در دسته بیماریهای مقاربتی قرار بگیرند.
هپاتیت A یا HAV اغلب با خوردن یا نوشیدن خوراکیهای آلوده ظاهر میشود؛ اما این احتمال هم وجود دارد که در حین مراقبت از یک فرد آلوده و حتی از طریق یک رابطه جنسی منتقل شود. هپاتیت B یا (HBV) از طریق آمیزش و سرنگ آلوده پخش میشود و هپاتیت C هم (HCV) معمولا با تزریق دارو پخش میشود. با این حال به ندرت ممکن است اتفاق بیفتد که این بیماری با تماس جنسی منتقل شود. با وجود این موارد، کاندوم را میتوان یک ابزار موثر برای جلوگیری از ابتلا به انواع هپاتیت A، B و C دانست.
آیا با پاره شدن کاندوم، امکان انتقال بیماری مقاربتی وجود دارد؟
کاندوم شما را مطمئن میکند که حداکثر محافظت را در جلوگیری از انتقال بیماریهای آمیزشی اعمال کردهاید، اما این به معنی پیشگیری صد در صدی نیست. در حقیقت چیزی بین 70 تا 80 درصد، احتمال ابتلا به آنها را کاهش میدهید، البته این در صورت استفاده صحیح از کاندوم و رعایت تمام دستورالعملهای مراقبتی توصیه شده. این یعنی هرگونه استفاده نادرست و غیراصولی و همچنین خطر پاره شدن کاندوم، احتمال آلوده شدن فرد را افزایش خواهد داد. به همین دلیل کارشناسان داروخانه آنلاین زیوش توصیه میکنند حتیالمقدور بهترین کاندومهای موجود در داروخانهها را تهیه و قبل از مصرف اندازه و تاریخ انقضای محصول را بررسی کنید. چراکه کاندومهایی که از تاریخ مصرف آنها گذشته باشند، در عمل فاقد مقاومت هستند. اندازه کوچک کاندوم نیز میتواند باعث آسیب دیدن و عدم کارایی آن شود.
به غیر از کاندوم، چه راهی برای پیشگیری از بیماریهای جنسی وجود دارد؟
کاندوم نقش موثری در پیشگیری از بیماریهای مقاربتی دارد و علاوهبر ایجاد یک بستر امن، با کاهش نگرانیها باعث بهبود روابط جنسی شما میشود؛ البته به شرط آنکه بهطور مداوم و به صورت درست مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین باید یادآور شویم که هیچ اقدام پیشگیرانهای نمیتواند به تنهایی محافظت کاملی در برابر بیماریهای مقاربتی ایجاد کند. ازاینرو همواره متخصصین توصیه میکنند که ترکیبی از روشهای پیشگیری را برای کاهش خطر ابتلا در پیش بگیرید.
از این دست میتوانیم آزمایشهای منظم STI، اقدامات پیشگیرانه و PrEP را نام ببریم. STI به آزمایشها و چکاپ سلامت جنسی اشاره میکند و اقدامات پیشگیرانه هم به مواردی همچون دوری از روابط جنسی متعدد و اجتناب از رابطههای مشکوک گفته میشود. اما PrEP (پیشگیری قبل از مواجهه) دارویی برای کاهش احتمال گسترش HIV است که معمولا در افرادی که به ویروس مبتلا نیستند استفاده میشود. ترکیب این روشها تا حدودی میتوانند شما را از عفونتهای جنسی دور نگه دارند. آزمایشهای دورهای STI مشکلات جنسی را شناسایی میکنند، PrEP احتیاط و محافظت بیشتر را به دنبال دارد و کاندوم 70 تا 90 درصد احتمال سرایت بیماریهای مقاربتی را کاهش میدهد.
سخن پایانی
امروزه بیماریهای مقاربتی تا حد زیادی شایع هستند؛ به خصوص بین افراد جوانتر (کمتر از 30 سال). به نظر میرسد افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، بیشتر درگیر مبارزه با این بیماریها میشوند. این بیماریها حین رابطه جنسی (صرف نظر از نوع رابطه: دهانی، مقعدی و واژینال) میتوانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند و بیشتر آنها بدون علائم واضح هستند. با این شرایط، تنها راهحل برای مبتلا نشدن، حذف روابط جنسی است؛ اما از آنجا که چشمپوشی از این غریزه چندان معقول و امکانپذیر نیست، استفاده از کاندوم میتواند به عنوان یک راهکار ایدهآل درنظر گرفته شود.
سوالات متداول
1- اگر در حین مقاربت کاندوم پاره شد، برای پیشگیری از بیماریهای مقاربتی چه کار کنیم؟
چنانچه در هر مقطع از رابطه کاندوم آسیب دید، لازم است که فورا آمیزش را متوقف کنید و پس از خارج کردن کاندوم پاره شده، از یک کاندوم جدید استفاده کنید.
2- آیا همه کاندومها برای مقابله با سرایت بیماریهای جنسی مناسب هستند؟
در حالت معمول، کاندومهایی که از جنس لاتکس هستند حافظت بیشتری در برابر عفونتهای جنسی فراهم میکنند. با این وجود چنانچه به لاتکس حساسیت دارید، کاندومهای پلی اورتان گزینه مناسبی محسوب میشوند.