پره اکلامپسی یک بیماری جدی فشار خون است که معمولاً بعد از هفته بیستم بارداری پیش می‌آید. مهم‌ترین عامل در مدیریت این بیماری، بررسی منظم فشار خون، داشتن رژیم غذایی سالم و در ارتباط بودن با پزشکتان است.

پره اکلامپسی یکی از بیماری‌های جدی و خطرناک دوران بارداری است. مهم‌ترین نشانه این عارضه که به آن مسمومیت بارداری هم می‌گویند، بالا رفتن فشار خون، وجود پروتئین در ادرار، سردرد و تورم بدن است. البته این تنها علائم این بیماری نیست. نکته مهم در مورد پره‌اکلامپسی این است که اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض بسیار خطرناکی برای نوزاد و مادر شود.

اگر فکر می‌کنید دچار این بیماری شده‌اید یا می‌خواهید از آن پیشگیری کنید، در ادامه همراه ما باشید؛ چون می‌خواهیم علل به وجود آمدن، علائم، راه‌های پیشگیری و درمان این بیماری را بررسی کنیم. داشتن اطلاعات کافی در این مورد، می‌تواند تأثیر زیادی در درمان و رسیدگی‌های ضروری داشته باشد و از اتفاقات ناگوار جلوگیری کند.

پره اکلامپسی چیست؟

پره اکلامپسی یک بیماری جدی فشار خون است که معمولاً بعد از هفته بیستم بارداری پیش می‌آید. افراد مبتلا به این بیماری، فشار خون بالا دارند و اگر مادر زمینه مشکلات فشار خون را داشته باشد، احتمال ابتلا بیشتر می‌شود. در ضمن این عارضه می‌تواند بر سایر اندام‌های بدن تأثیر بگذارد و باعث آسیب کلیوی، کبدی و آسیب مغزی شود. در بعضی موارد، این بیماری بعد از زایمان رخ می‌دهد که به آن پره‌اکلامپسی بعد از زایمان می‌گویند.

این بیماری برای مادر و جنین در حال رشد بسیار خطرناک است و به همین خاطر توصیه می‌کنیم حتماً در طول بارداری، تحت نظارت پزشک متخصص باشید؛ به‌خصوص اگر سابقه خانوادگی داشته‌اید یا حتی قبل از بارداری یا اوایل آن، دچار مشکلات فشار خون بوده‌اید.

علائم پره اکلامپسی چیست؟

مهم‌ترین نشانه این بیماری، فشار خون بالاست. با این حال این عارضه ممکن است با علائم دیگری هم رخ دهد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم. ذکر این نکته ضروری است که ممکن است این بیماری، هیچ علائمی نشان ندهد و خاموش بماند؛ به همین خاطر اگر مادر، آزمایش‌های روتین پزشکی را در دوران بارداری انجام ندهد، احتمال دارد این بیماری تشخیص داده نشود یا به عوارض ناگواری منجر شود.

رایج‌ترین علائم پره ‌اکلامپسی عبارت‌اند از:

وجود مقادیر غیر طبیعی پروتئین در ادرار - (معمولاً بیشتر از یک گرم در روز)؛
پایین آمدن سطح پلاکت در خون؛
مشکلات کبدی و بالا رفتن سطح آنزیم‌های کبدی؛
سردردهای اذیت کننده و شدید؛
اختلالات بینایی مثل تاری دید؛
تنگی نفس به خاطر جمع شدن مایعات در ریه؛
تهوع و استفراغ؛
درد در بالای شکم به‌خصوص زیر دنده سمت راست.

دقت کنید افزایش وزن و ورم در بارداری طبیعی است؛ اما اگر صورت، دست‌ها و پاها به‌صورت ناگهانی و غیرطبیعی متورم شوند و وزنتان بیشتر از حد استاندارد و ناگهانی در بارداری، بالا برود باید فوراً با پزشک تماس بگیرید.

انواع پره اکلامپسی

این بیماری دو نوع شدید و خفیف دارد که اگر بخواهیم با معیار فشار خون آن‌ها را بررسی کنیم به‌صورت زیر است:

در نوع خفیف، فشار خون بیشتر از 13.9 بر 9 است.
در نوع شدید، فشار خون بیشتر از 16 بر 11 است.

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟

از آنجایی که بعضی از علائم پره اکلامپسی مانند تورم، سردرد، حالت تهوع و... از مشکلات رایج بارداری هستند، تشخیص این‌ که این نشانه‌ها جدیدند یا صرفاً بخشی از عوارض دوران بارداری هستند، کمی مشکل است. مخصوصاً اگر اولین تجربه بارداری باشد.

با این حال به طور جدی توصیه می‌کنیم حتماً به‌طور مرتب آزمایش‌های دوران بارداری را انجام دهید تا پزشک، بر فشار خون شما و سایر موارد نظارت دقیق داشته باشد. اگر دچار سردرد شدید، تاری دید یا اختلالات بینایی، درد شدید شکم و تنگی نفس شدید، بلافاصله پزشکتان را در جریان بگذارید.

علل بیماری پره اکلامپسی چیست؟

پزشکان هنوز دقیق نمی‌دانند چرا پره‌اکلامپسی اتفاق می‌افتد، اما تصور بر این است که به خاطر مشکلاتی در خون‌رسانی به جفت ایجاد شود. (جفت اندامی است که جنین در رحم از طریق آن تغذیه می‌شود). این مشکلات در گردش خون، ممکن است منجر به تغییرات فشار خون و بالا رفتن آن شود.

عوامل خطرزا و تشدیدکننده

موارد مختلفی ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، اما مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

خانم‌هایی که برای بار اول باردار می‌شوند بیشتر در معرض خطر هستند؛
سابقه پره‌اکلامپسی در بارداری‌های قبلی، ریسک ابتلا را افزایش می‌دهد؛
فاصله زمانی کوتاه بین بارداری‌ها؛
چاقی و اضافه‌وزن قبل از بارداری؛
دیابت قبل از بارداری یا داشتن دیابت بارداری؛
سابقه بیماری‌های کلیوی؛
خطر ابتلا به این بیماری در خانم‌های باردار زیر 20 سال یا بالای 40 سال بیشتر است؛
بارداری چند قلویی.

لازم به ذکر است که داشتن یک یا چند مورد از این عوامل، لزوماً به معنای ابتلا به پره‌اکلامپسی نیست و بسیاری از زنان با وجود داشتن این زمینه‌ها، بارداری سالمی دارند. با این حال آگاهی از این عوامل به شما کمک می‌کند تا در مورد مراقبت‌های دوران بارداری دقیق‌تر با پزشک خود صحبت کنید.

آیا استرس ممکن است باعث پره اکلامپسی شود؟

استرس ممکن است باعث بالا رفتن فشار خون شود، اما تأثیر مستقیمی بر بیماری ندارد. با این حال توصیه می‌کنیم از قرار گرفتن در شرایط استرس‌زا پرهیز کنید و سعی کنید اضطرابتان را مدیریت کنید.

عوارض پره اکلامپسی چیست؟

اگر این بیماری درمان نشود، ممکن است برای مادر و جنین کشنده باشد. در ضمن این عارضه ممکن است به‌شدت به کلیه و کبد آسیب بزند یا منجر به اختلالات مغزی شود.

فهرست زیر شامل چند مورد از جدی‌ترین عوارض این بیماری برای مادر است:

تشنج؛
سکته مغزی؛
سندرم hellp که منجر به افزایش آنزیم‌های کبدی و کاهش پلاکت خون می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که این بیماری به کبد و گلبول‌های قرمز آسیب می‌رساند و باعث لخته شدن خون می‌شود.

رایج‌ترین عوارض برای جنین عبارت‌اند از:

زایمان زودرس؛
وزن کم موقع تولد؛
جدا شدن بافت.

روش‌های تشخیص پره اکلامپسی

اگر به‌طور مرتب آزمایش‌های دوران بارداری را انجام دهید، معمولاً این بیماری در یکی از ویزیت‌های هفته بیستم به بعد تشخیص داده می‌شود؛ چرا که مهم‌ترین کارهایی که پزشک در این مراجعه‌ها انجام می‌دهد، بررسی میزان افزایش وزن در بارداری و فشار خون است.

اگر پزشک شما به این بیماری مشکوک شود، اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

آزمایش خون برای بررسی وضعیت عملکرد کلیه و کبد؛
آزمایش ادرار 24 ساعته برای بررسی سطح پروتئین؛
سونوگرافی و بررسی اندازه جنین و ارزیابی حجم مایع آمنیوتیک - (مایع داخل کیسه آمنیوتیک در رحم).

روش‌های پیشگیری از پره اکلامپسی

اگر با خواندن موارد قبل، احساس می‌کنید حداقل یکی از عوامل خطرزا برای ابتلا به این بیماری را دارید، توصیه می‌کنیم حتماً با پزشک مشورت کنید. همچنین می‌توانید قبل از بارداری یا در اولین هفته‌ها، اقدامات زیر را برای کاهش احتمال درگیری یا پیشگیری از پره‌اکلامپسی انجام دهید:

اگر قبل از اقدام به بارداری اضافه‌وزن دارید، حتماً برای لاغری اقدام کنید- (اصولی و تحت نظر پزشک)؛
قبل از بارداری فشار خون و قند خون خود را کنترل کنید و تلاش کنید تا به سطح استاندارد برای سن شما برسد. به‌خصوص اگر سابقه مشکلات مربوط به فشار و قند خون را دارید؛
یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید؛
حواستان به رژیم غذایی سالم و استفاده صحیح از تمام منابع غذایی باشد؛
مصرف کافئین و نمک را کم کنید؛
خواب کافی داشته باشید؛
با مشورت پزشک، از مکمل‌های خوراکی استفاده کنید.

آیا پره اکلامپسی به نوزاد آسیب وارد می‌کند؟

بله اگر این بیماری به‌موقع درمان یا کنترل نشود ممکن است عوارض خطرناکی داشته باشد. یکی از رایج‌ترین عارضه‌های آن، زایمان زودرس است که به سلامت نوزاد و تنفس او آسیب وارد می‌کند.

روش‌های درمان پره اکلامپسی چیست؟

اگر این بیماری به‌طور صحیح مدیریت شود تا زمان زایمان همراه شماست و قطعی‌ترین روش درمان آن، طی کردن مدت‌زمان لازم تا زایمان است. البته اگر بیماری شدید باشد، پزشک با توجه به شرایط مادر و جنین، زمان بارداری را تغییر می‌دهد یا متأسفانه مجبور به زایمان زودرس می‌شود.

رایج‌ترین داروها برای کنترل بیماری عبارت‌اند از:

داروهای کنترل‌کننده فشار خون؛
داروهایی ضد تشنج؛
کورتیکواستروئیدها؛
کلسیم تزریقی.

آیا پره اکلامپسی بعد از زایمان درمان می‌شود و از بین می‌رود؟

معمولاً این بیمار طی چند روز تا چند هفته بعد از زایمان، از بین می‌رود. با این حال ممکن است فشار خون تا چند وقت بعد از زایمان هم بالا باشد و نیاز به درمان دارویی داشته باشد. این مورد را پزشک شما در مراجعه‌های بعد از بارداری، بررسی خواهد کرد.

موقع مراجعه به پزشک، چه سؤالاتی از او بپرسیم؟

اگر پزشک تشخیص داد که شما به این بیماری مبتلا شده‌اید، طبیعی است که کمی نگران شوید. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری داشته باشید، سؤالات زیر را از او بپرسید:

آیا باید دارو مصرف کنم؟
آیا فعالیت‌هایم محدود می‌شود؟
چه تغییراتی باید در رژیم غذایی‌ام به وجود بیاورم؟
آیا باید تعداد جلسات مراجعه را بیشتر کنم؟
آیا احتمال دارد زودتر از زمان طبیعی زایمان کنم؟

تفاوت پره اکلامپسی با اکلامپسی چیست؟

اکلامپسی یک مرحله شدیدتر از پره‌اکلامپسی است که منجر به تشنج می‌شود. اگرچه تشنج یکی از عارضه‌های پره‌اکلامپسی هم محسوب می‌شود، ولی اگر به‌طور ناگهانی و بدون داشتن هیچ علامت دیگری، دچار تشنج شوید، احتمال درگیر شدن به اکلامپسی افزایش پیدا می‌کند.

رژیم غذایی مناسب برای پره اکلامپسی چیست؟

یکی از راه‌حل‌ها برای پیشگیری از پره اکلامپسی، داشتن رژیم غذایی مناسب است؛ رژیمی که در آن موارد زیر رعایت شوند:

جلوگیری از مصرف بیش‌ از حد فیبر؛
افزایش مصرف کلسیم - (به کمک منابع طبیعی یا استفاده از مکمل‌های خوراکی با تجویز پزشک)؛
به حداقل رساندن مصرف نمک؛
کاهش مصرف غذاهای ناسالم و چرب.

سخن پایانی

در این مطلب مهم‌ترین نکات درباره بیماری پره اکلامپسی را گفتیم. آگاهی درباره این بیماری و مواردی که به کنترل و پیشگیری از آن کمک می‌کند، می‌تواند تأثیر زیادی در داشتن یک زایمان طبیعی داشته باشد. در ضمن به یاد داشته باشید که مهم‌ترین عامل در مدیریت این بیماری، بررسی منظم فشار خون، داشتن رژیم غذایی سالم و در ارتباط بودن با پزشکتان است. همچنین در صورت نیاز به مشاوره درباره تداخلات دارویی و مصرف مکمل‌های سودمند در پیشگیری از این بیماری، متخصصین ما در داروخانه آنلاین زیوش با ارائه‌ی اطلاعات کافی و وافی شما را در این مسیر راهنمایی خواهند کرد.

سؤالات متداول

پره اکلامپسی چیست؟

پره اکلامپسی یکی از بیماری‌های جدی در دوران بارداری است که معمولاً از هفته بیستم به بعد رخ می‌دهد.

علائم پره اکلامپسی چیست؟

فشار خون بالا، وجود پروتئین در ادرار، افزایش وزن ناگهانی و غیرطبیعی در بارداری، سردردهای شدید.

پره اکلامپسی چیست؟ | علائم، پیشگیری و درمان