آرایشی و بهداشتی
تبخال یک عفونت شایع است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می‌شود. اکثر مردم در سراسر جهان به نوعی از ویروس HSV مبتلا هستند. HSV، بعضی اوقات بدون علامت است؛ اما می‌تواند با علائمی مانند خارش، تورم یا تاول‌های دردناک همراه باشد؛ که معمولا در اطراف دهان و اندام‌های تناسلی ایجاد می‌شوند. این عفونت بیماری خطرناکی نیست و با داروهای مناسب و رعایت توصیه‌های پزشکی قابل کنترل است.
تبخال تناسلی چیست؟
تبخال تناسلی، یک عفونت مقاربتی(STI) است که باعث ایجاد زخم‌های تاول‌مانند (برجستگی‌های پر از مایع) می‌شود که دردناک هستند و می‌توانند باز شوند.
خلاصه: تبخال تناسلی یک عفونت مقاربتی است که علائم آن شامل زخم‌های تاول‌مانند است.
علل ایجاد تبخال تناسلی (HSV)
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس(HSV) باعث تبخال تناسلی می‌شوند:
- HSV-1 : این نوع ویروس، معمولا باعث تبخال دهانی می‌شود، اما می‌تواند تبخال تناسلی نیز ایجاد کند.
- HSV-2: این نوع از ویروس، معمولا باعث تبخال تناسلی می‌شود، اما می‌تواند تبخال دهانی نیز ایجاد کند.
این ویروس‌ها از طریق خراشیدگی پوست یا غشاهای مخاطی وارد بدن می‌شوند. غشاهای مخاطی لایه‌های نازکی از بافت هستند که دهانه‌های بدن را می‌پوشانند و در بینی، دهان و اندام تناسلی یافت می‌شوند. هنگامی که ویروس‌ها داخل بدن قرار می‌گیرند، خود را با سلول‌ها ترکیب می‌کنند. ویروس‌ها پس از ورود به بدن به راحتی تکثیر می‌شوند یا با محیط خود سازگار می‌شوند، که درمان آن‌ها را دشوار می‌کند. HSV-1 یا HSV-2 را می‌توان در مایعات بدن از جمله منی، بزاق، ترشحات واژن، کیسه بیضه و باسن (نزدیک یا اطراف مقعد) مشاهده کرد.
خلاصه: دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس وجود دارد که هر دو ممکن است باعث تبخال یا زگیل تناسلی شوند. این ویروس‌ها از طریق پوست یا مخاط وارد بدن شده و تکثیر می‌شوند و علائم بیماری را ایجاد می‌کنند.
علائم تبخال تناسلی
ظهور تاول‌ها به عنوان شروع بیماری شناخته می‌شود. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها(CDC) ، به طور متوسط، اولین علامت چهار روز پس از ابتلا به ویروس ظاهر می‌شود. با این حال، ممکن است کمتر از دو روز یا تا 12 روز و بیشتر طول بکشد.
علائم عمومی مربوط به واژن عبارت‌اند از تاول در اطراف یا نزدیک واژن، مقعد یا باسن
علائم عمومی برای هر کسی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ممکن است تاول در دهان، روی لب، صورت و هر جای دیگری که با مناطق دارای عفونت تماس داشته باشد، ظاهر شود.
ناحیه‌ای که درگیر شده است، اغلب قبل از ظاهر شدن تاول‌ها شروع به خارش یا گزگز می‌کند.
تاول‌ها ممکن است زخمی شوند (زخم‌های باز) و مایع از آن خارج شود.
ممکن است در عرض یک هفته یک پوسته روی زخم‌ها ایجاد شود. غدد لنفاوی نیز ممکن است متورم شوند و با عفونت و التهاب در بدن مبارزه می‌کنند.
عفونت ویروسی، ممکن است باعث سردرد، بدن‌درد و تب شود. علائم عمومی برای نوزادی که با تبخال متولد می‌شود (انتقال HSV از طریق زایمان واژینال)، ممکن است شامل زخم در صورت، بدن و اندام تناسلی باشد. در نوزادانی که با تبخال تناسلی به دنیا می‌آیند، ممکن است عوارض بسیار شدیدی دیده شود و این موارد را تجربه کنند:
کوری
آسیب مغزی
مرگ
بسیار مهم است که در صورت وجود تبخال تناسلی یا ابتلا به HSV در دوران بارداری به پزشک اطلاع دهید. آن‌ها اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از انتقال ویروس به جنین در حین زایمان انجام می‌دهند. اگر تاول‌های تبخال در امتداد کانال زایمان وجود داشته باشند، تیم مراقبت‌های بهداشتی ممکن است به جای زایمان طبیعی واژینال، نوزاد را از طریق سزارین به دنیا بیاورند.
تبخال دهان و تاول، یکی از علائم تبخال دهانی(HSV-1) است. تبخال‌ها، زخم‌های تاول مانندی هستند که در نزدیکی دهان یا لب‌ها ایجاد می‌شوند. آن‌ها همچنین می‌توانند در سایر نواحی صورت نیز ایجاد شوند. این علائم معمولاً 2 هفته یا بیشتر باقی می‌مانند. از آن‌جایی که هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد، ممکن است عود کند.
خلاصه: علائم تبخال تناسلی معمولا حدود چهار روز پس از ابتلا به بیماری ظاهر می‌شوند. علائم شایع در بیماران شامل تاول، خارش و گزگز قبل از ظهور تاول‌ها، تورم غدد لنفاوی، سردرد و بدن‌درد است.
ریسک فاکتورهای تبخال تناسلی
خطر ابتلا به HSV در شرایط خاصی افزایش می‌یابد، از جمله:
- رابطه جنسی واژینال، دهانی یا مقعدی با فردی که تبخال تناسلی دارد.
- استفاده نکردن از کاندوم یا سایر روش‌های محافظتی هنگام رابطه جنسی
- کاهش توانایی مبارزه با عفونت (سیستم ایمنی ضعیف)، به دلیل یک بیماری مقاربتی یا بیماری دیگر
خلاصه: احتمال ابتلا به تبخال تناسلی در رابطه‌های جنسی محافظت‌نشده، رابطه جنسی با فرد بیمار، سیستم ایمنی تضعیف‌شده بیشتر است.
راه‌های انتقال تبخال تناسلی
HSV از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود، که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رابطه جنسی واژینال
- رابطه مقعدی
- هر فعالیت دیگری که شامل تماس بین دستگاه‌های تناسلی باشد.
شخص ممکن است از طریق رابطه جنسی دهانی به عفونت HSV مبتلا شود؛ زیرا تبخال دهان می‌تواند به نواحی تناسلی و مقعدی سرایت کند و برعکس.
خلاصه: راه‌های انتقال تبخال تناسلی شامل رابطه جنسی واژینال، مقعدی، و هر فعالیت دیگری است که شامل تماس بین نواحی تناسلی باشد.
تبخال تناسلی و بارداری
هنگامی که به بیماری مقاربتی مبتلا می‌شوید؛ طبیعی است که نگران سلامت کودک خود باشید. اگر در طول زایمان واژینال، بیماری فعال داشته باشید؛ HSV می‌تواند به نوزاد شما منتقل شود. مهم است که به محض اطلاع از بارداری به پزشک خود بگویید که تبخال تناسلی دارید. پزشک شما در مورد آنچه که باید قبل، در حین و بعد از زایمان انتظار داشته باشید با شما صحبت خواهد کرد. آن‌ها می‌توانند درمان‌های ایمنی در طول بارداری برای اطمینان از زایمان سالم تجویز کنند. آن‌ها همچنین ممکن است تصمیم بگیرند که نوزاد شما را از طریق سزارین به دنیا بیاورند.
انجام رابطه جنسی ایمن و استفاده از کاندوم یا یک روش محافظتی دیگر در هر بار تماس جنسی با دیگران مهم است. این کار به جلوگیری از انتقال HSV و سایر بیماری های مقاربتی کمک می‌کند. در حال حاضر، هیچ درمانی برای تبخال تناسلی وجود ندارد؛ اما محققان در حال کار بر روی ساخت یک دارو یا واکسن هستند. با این حال، این بیماری را می‌توان با دارو کنترل کرد. این بیماری تا زمانی که عاملی باعث شروع بیماری شود در داخل بدن نهفته می‌ماند. شروع بیماری می‌تواند به دلیل استرس، بیماری یا خستگی رخ دهد. پزشک می‌تواند در ایجاد یک برنامه درمانی برای مدیریت بیماری کمک کند.
خلاصه: در صورت ابتلا به عفونت HSV در دوران بارداری، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما می‌تواند با درمان‌های ایمن بیماری را کنترل کند.
پیشگیری از تبخال تناسلی
اگر فردی از نظر جنسی فعال باشد، می‌تواند خطر ابتلا به HSV را با رعایت موارد زیر کاهش دهد:
- استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم در روابط جنسی
- خودداری از رابطه جنسی با فردی که علائم تبخال را دارد. با این حال، مهم است بدانید حتی زمانی که علائم وجود ندارد، HSV می‌تواند به فرد دیگری منتقل شود.
- صحبت با شرکای جنسی در مورد ابتلا یا عدم ابتلای آن‌ها به بیماری‌های مقاربتی (STI)
به طور کلی، آگاهی در روابط جنسی و روابط محافظت شده بهترین روش پیشگیری است. با روابط جنسی آگاهانه و محافظت شده، می‌توان از ابتلا به بیماری پیشگیری کرد.
خلاصه: استفاده از روش‌های محافظتی مثل کاندوم، خودداری از رابطه جنسی با فرد مبتلا و... از روش‌های پیشگیری از ابتلا به این عفونت می‌باشند.
تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD)
تست‌های آزمایشگاهی برای تشخیص بیماری‌های مقاربتی که توسط پزشکان یا کلینیک‌ها استفاده می‌شود، به صورت رایگان و با نتایج آنلاین در دو تا پنج روز به شما تحویل داده می‌شود.
خلاصه: تشخیص بیماری‌های مقاربتی با تست‌های آزمایشگاهی توسط پزشکان انجام می‌شود.
بعد از مثبت شدن تست تبخال تناسلی چه باید کرد؟
داروهای ضد ویروس، می‌توانند به کاهش شدت بیماری و دفعات ابتلا (تبخال و زگیل تناسلی)، کمک کنند. ابتلای مکرر و شدید، ممکن است نشانه سیستم ایمنی ضعیف باشد. اگر اغلب به صورت مکرر به این بیماری مبتلا می‌شوید؛ پزشک ممکن است بررسی کند آیا یک مشکل اساسی در سیستم ایمنی وجود دارد یا خیر.
خلاصه: در صورت ابتلا به عفونت HSV، از داروهای ضدویروس برای درمان استفاده می‌شود. برای جلوگیری از انتقال عفونت بین شرکای جنسی باید از روش‌های محافظتی مثل کاندوم در همه فعالیت‌های جنسی استفاده شود.
درمان تبخال تناسلی
درمان، می‌تواند باعث کاهش گسترش بیماری شود، اما نمی‌تواند ویروس هرپس سیمپلکس را از بین ببرد.
داروها
داروهای ضدویروس می‌توانند به تسریع زمان بهبود زخم‌ها و کاهش درد کمک کنند. ممکن است با ظاهر شدن اولین علائم بیماری (سوزن سوزن شدن، خارش و...)، برای کمک به کاهش علائم، از داروهای مختلف استفاده شود. اگر همه‌گیری وجود داشته باشد، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند تا احتمال شیوع بیماری در آینده را کاهش دهد.
مراقبت در منزل
هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن با آب گرم از پاک کننده‌های ملایم استفاده کنید. محل آسیب دیده را تمیز و خشک نگه دارید. لباس‌های نخی گشاد بپوشید تا آن ناحیه راحت باشد.
خلاصه: برای درمان عفونت HSV از داروهای ضدویروس استفاده می‌شود؛ که می‌توانند باعث کاهش درد و بهبود زخم‌ها شوند. در منزل نیز باید توصیه‌های پزشک مثل حمام با آب گرم، تمیز و خشک نگه داشتن محل آسیب‌دیده و... را رعایت کنید.
سخن پایانی
تبخال تناسلی عفونت شایعی است؛ اما در اکثر موارد خطرناک به شمار نمی‌رود. تبخال تناسلی دردناک است، ولی درمانی برای آن وجود ندارد و فقط با دارو قابل کنترل است. باید توجه داشت در دوران بارداری برای جلوگیری از انتقال به نوزاد و یا در روابط برای جلوگیری از انتقال به شریک جنسی توجه به روش‌های محافظتی و رعایت نکاتی که پزشک گوشزد می‌کند لازم است.
سؤالات متداول
در بخش آخر به برخی از سوالات رایج درباره تبخال تناسلی پاسخ داده شده است.
- ظاهر تبخال تناسلی به چه شکل است؟
زخم‌های تبخال در ابتدا مانند برجستگی‌های کوچک پر از چرک شبیه جوش‌ها یا تاول‌ها هستند. این زخم‌ها، می‌توانند باز شوند و مایعی ترشح کنند که پوسته‌ای روی زخم تشکیل می‌دهند. زخم‌های تبخال می‌تواند روی پوست اطراف دهان، اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد ایجاد شود.
- اولین علائم تبخال تناسلی در زنان چیست؟
یکی از اولین علائم تبخال تناسلی در زنان خارش یا سوزن سوزن شدن پوست است که جای خود را به زخم‌های تبخال می‌دهد و می‌تواند در نزدیکی واژن یا مقعد ایجاد شود. زنان همچنین ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا از جمله تب و خستگی را تجربه کنند. سردرد، بدن‌درد و تورم غدد لنفاوی نیز می‌تواند به دلیل عفونت HSV رخ دهد.
- تبخال تناسلی برای اولین بار چگونه ظاهر می‌شود؟
زخم‌های تبخال تناسلی، اولین بار چند روز پس از مواجهه ظاهر می‌شوند. طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، اولین علائم معمولاً چهار روز پس از ابتلا به ویروس ظاهر می‌شوند. (اگرچه ممکن است کمتر از 2 روز یا تا 12 روز و بیشتر طول بکشد). زخم‌ها ابتدا مانند برجستگی‌ها یا تاول‌های کوچک پر از مایع به نظر می‌رسند. پس از چند روز، مایع از برجستگی‌ها خارج می‌شود. زخم‌ها، قبل از التیام پوسته‌پوسته می‌شوند.
- آیا تبخال تناسلی تا آخر عمر مسری است؟
زمانی که یک فرد دارای بیماری فعال است، احتمال بیشتری برای انتقال HSV وجود دارد. (یعنی زمانی که زخم‌های تبخال برای اولین بار ظاهر می‌شوند تا زمانی که به طور کامل بهبود پیدا کنند) با این حال، حتی در دوره‌های خاموشی بیماری (بین دوره‌های فعال)، امکان انتقال HSV به شریک وجود دارد. برای کاهش شانس انتقال HSV در طول تماس جنسی، از روش‌های محافظتی مانند کاندوم در همه فعالیت‌های جنسی خود استفاده کنید.