عفونت باکتریایی واژن یا واژینوز باکتریایی و عفونت قارچی یا کاندیدایی واژن، از شایع‌ترین مشکلات بانوان هستند. این دو بیماری علائم مشابهی مانند تغییر در ترشحات واژن، سوزش و خارش دارند. این شباهت‌ها افتراق این دو را دشوار می‌کند. از طرف دیگر، درمان این دو بیماری متفاوت است. با توجه به موارد بیان شده و همچنین افزایش نرخ ابتلا به این بیماری و افزایش آگاهی شما، این مقاله این دو بیماری را با یکدیگر مقایسه می‌کند. با ما همراه باشید.
تیم زیوش در جهت ارتقای سلامت جامعه و آگاهی‌بخشی، مقالات جامعی در موضوع عفونت باکتریایی و عفونت قارچی، در اختیار شما قرار داده است. این دو مقاله را از دست ندهید.
علل ابتلا به عفونت باکتریایی و قارچی واژن
عفونت باکتریایی، ناشی از رشد بیش‌ازحد بعضی گونه‌های باکتری، مانند گاردنرلا واژینالیس، درون واژن است. درحالی‌که عفونت قارچی ناشی از رشد بیش‌ازحد مخمر کاندیدا است. عفونت باکتریایی اغلب به دلیل تغییر در pH واژن ایجاد می‌شود؛ که می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی(مانند قاعدگی، بارداری یا یائسگی)، دوش واژیتال و تماس جنسی با یک شریک جنسی جدید باشد، درحالی‌که عواملی مانند دیابت کنترل‌نشده، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و قرص‌های جلوگیری از بارداری می‌توانند احتمال عفونت قارچی واژن را افزایش دهند. همچنین، رابطه جنسی از راه واژن احتمال عفونت قارچی را نیز افزایش می‌دهد.
خلاصه: عفونت باکتریایی می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، دوش واژینال و تماس جنسی واژینال باشد، درحالی‌که دیابت کنترل‌نشده، مصرف آنتی‌بیوتیک و بارداری می‌توانند احتمال عفونت قارچی واژن را افزایش دهند.
علائم عفونت باکتریایی و قارچی واژن
عفونت قارچی و باکتریایی واژن هر دو می‌توانند باعث ترشحات غیرطبیعی از واژن شوند. همچنین ممکن است هر دو عفونت به‌طور همزمان وجود داشته باشند. علائم عفونت باکتریایی واژن عبارتند از:
بوی بد واژن (مانند بوی ماهی)
ترشحات رقیق زرد، خاکستری یا متمایل به سبز
خارش واژن
سوزش ادرار
البته بسیاری از بیماران (تا 50 درصد) ممکن است علامتی نداشته باشند. از طرف دیگر، علائم عفونت قارچی واژن عبارتند از:
ترشحات واژینال غلیظ سفیدرنگ، پنیری‌شکل و بدون بو
تورم و قرمزی دهانه واژن
خارش نواحی تناسلی
سوزش ادرار
درد هنگام تماس جنسی
خلاصه: علائم عفونت باکتریایی واژن عبارتند از: بوی بد واژن و ترشحات رقیق، زرد یا خاکستری از واژن، درحالی‌که عفونت قارچی باعث ترشحات واژینال غلیظ، سفیدرنگ، پنیری‌شکل و بدون بو، تورم و قرمزی دهانه واژن می‌شود.
دوره بیماری‌ها و عوارض
اگر واژینوز باکتریایی درمان نشود، ممکن است علائم آن به‌طور خودبه‌خود طی ۲ هفته از بین بروند. البته این نیز ممکن است که بیماری دوباره طی ۳ تا ۱۲ ماه عود کند. همچنین، عدم درمان این بیماری احتمال بروز موارد زیر را افزایش می‌دهد:
عفونت مکرر
بیماری‌های مقاربتی
ناباروری
از طرف دیگر، واژینوز باکتریایی در خانم‌های باردار می‌تواند باعث زایمان زودرس نیز شود. عفونت قارچی خفیف ممکن است بدون درمان از بین برود؛ اما توصیه می‌شود خانم‌های باردار مبتلا به این بیماری، حتماً درمان شوند تا دچار عوارض نشوند. از طرف دیگر، مادر باردار مبتلا به عفونت قارچی واژن می‌تواند طی زایمان طبیعی عفونت را به شکل برفک دهانی به نوزاد منتقل کند.
خلاصه: عفونت‌های باکتریایی یا قارچی واژن ممکن است به‌طور خودبه‌خود از بین بروند و دوباره عود کنند.
مراجعه به پزشک
در صورت بروز هر یک از شرایط زیر حتماً به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید:
اولین بار است به یک عفونت قارچی مبتلا شده‌اید.
قبلاً به عفونت قارچی مبتلا بوده‌اید و نمی‌دانید علائم فعلی شما ناشی از عفونت قارچی یا باکتریایی است.
اگر علائم شما با دوره کامل درمان از بین نرفت، چون عفونت قارچی یا باکتریایی درمان‌نشده می‌توانند باعث عوارض شوند.
ترک خوردن پوست یا خونریزی پوستی در ناحیه تناسلی
اگر علائم شما به‌طور مداوم برمی‌گردند یا هرگز به‌طور کامل برطرف نمی‌شوند.
خلاصه: اگر اولین بار است که به عفونت واژن مبتلا شده‌اید، به واژینوز باکتریایی مشکوک هستید. اگر علائم شدید، عفونت مکرر یا مقاوم به درمان دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی و قارچی واژن
به رسم همیشگی تیم زیوش ابتدا به روش‌های پیشگیری می‌پردازیم. برای پیشگیری از عفونت واژن باید نکات زیر را رعایت کنید:
پس از استفاده از سرویس بهداشتی، خود را از جلو به عقب پاک کنید.
لباس‌های زیر نخی، گشاد و خشک بپوشید.
لباس‌های زیر خیس یا مایو خود را به‌سرعت عوض کنید.
به مدت طولانی از جکوزی یا سونا استفاده نکنید.
از صابون یا محصولات عطری در ناحیه تناسلی خود استفاده نکنید.
از دوش واژینال خودداری کنید.
پروبیوتیک مصرف کنید.
خلاصه: برای پیشگیری از عفونت واژینال باید لباس زیر نخی، گشاد و خشک بپوشید، پروبیوتیک مصرف کنید و از دوش واژینال خودداری کنید.
درمان عفونت‌های باکتریایی و قارچی واژن
به‌طور معمول، پزشک برای درمان واژینوز باکتریایی موارد زیر را تجویز می‌کند:
مترونیدازول خوراکی
تینیدازول خوراکی
کرم یا شیاف واژینال کلیندامایسین
طول مدت مصرف این داروها ۵ تا ۷ روز است. علائم بیماری هم معمولاً طی ۲ تا ۳ روز از بین می‌روند. عفونت قارچی واژن نیز با موارد زیر درمان می‌ود:
فلوکونازول خوراکی
کرم، شیاف یا قرص واژینال کلوتریمازول
کرم واژینال مایکونازول
عفونت قارچی مکرر یا مقاوم به درمان ممکن است به دوز بالاتری از این داروها نیاز داشته باشد. طول دوره درمان خوراکی، از یک تا سه روز متغیر است. درمان واژینال نیز ممکن است تا ۱۴ روز طول بکشد. معمولاً علائم در کمتر از یک هفته، پس از شروع درمان برطرف می‌شوند. به یاد داشته باشید که در طول دوره درمان هر دو نوع عفونت، باید از رابطه جنسی یا وارد کردن هرگونه جسم خارجی به داخل واژن خودداری کنید.
خلاصه: واژینوز باکتریایی با آنتی‌بیوتیک (مترونیدازول یا تینیدازول خوراکی یا کرم یا شیاف واژینال کلیندامایسین) درمان می‌شود، درحالی‌که کاندیدیازیس واژینال نیاز به درمان ضدقارچ (فلوکونازول خوراکی یا کرم یا شیاف یا قرص واژینال کلوتریمازول یا مایکونازول) دارد.
سخن پایانی
عفونت باکتریایی واژن ناشی از عدم تعادل در جمعیت باکتری‌های واژن است، درحالی‌که عفونت قارچی ناشی از رشد بیش‌ازحد مخمر کاندیدا است. این دو بیماری علائم مشابهی مانند تغییر در ترشحات واژن، سوزش و خارش دارند. این شباهت‌ها افتراق این دو را دشوار می‌کند. البته، عفونت باکتریایی واژن می‌تواند باعث ایجاد بوی بدی مانند بوی ماهی شود که در عفونت قارچی وجود ندارد. همچنین، تفاوت دیگر عفونت قارچی و باکتریایی واژن در درمان است. واژینوز باکتریایی با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود، درحالی‌که کاندیدیازیس واژینال نیاز به درمان ضدقارچ دارد.
سؤالات متداول
- تفاوت اصلی بین عفونت قارچی و باکتریایی واژن چیست؟
تفاوت اصلی بین عفونت قارچی و باکتریایی واژن در عامل ایجادکننده آنهاست. عفونت قارچی ناشی از رشد بیش‌ازحد مخمر کاندیدا است، درحالی‌که عفونت باکتریایی واژن به دلیل عدم تعادل در باکتری‌های طبیعی واژن، به‌ویژه افزایش باکتری‌هایی مانند گاردنرلا واژینالیس، رخ می‌دهد.
- علائم عفونت قارچی و باکتریایی واژن چه تفاوت‌هایی دارند؟
عفونت قارچی واژن معمولاً با ترشحات غلیظ، سفیدرنگ، پنیری‌شکل و بدون بو همراه است و باعث خارش و قرمزی ناحیه تناسلی می‌شود. در مقابل، عفونت باکتریایی واژن اغلب با بوی بد (مانند بوی ماهی)، ترشحات رقیق و زرد یا خاکستری از واژن همراه است.
- آیا روش درمان عفونت قارچی و باکتریایی واژن متفاوت است؟
بله، درمان این دو عفونت متفاوت است. عفونت باکتریایی معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین درمان می‌شود. درحالی‌که عفونت قارچی با داروهای ضدقارچ مانند فلوکونازول یا کرم‌ها و شیاف‌های ضدقارچ درمان می‌شود.
- آیا هر دو نوع عفونت می‌توانند به‌طور همزمان رخ دهند؟
بله، ممکن است فرد به‌طور همزمان به هر دو نوع عفونت، یعنی قارچی و باکتریایی، مبتلا شود. در این صورت، تشخیص و درمان مناسب توسط پزشک ضروری است.
- برای درمان عفونت باکتریایی و قارچی واژن باید به چه پزشکی مراجعه کنید؟
برای درمان این بیماری‌ها باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.