سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد؛ دلایل و راه‌های پیشگیری

امروزه لیزر موهای زائد یکی از بهترین و پرطرفدارترین اقدامات زیبایی بدن است که برای توقف رشد دائمی موهای زائد، هم برای زنان و هم مردان، قابل انجام است. اما این روش، مانند سایر روش‌های دیگر، ممکن است عوارض جانبی خاصی به دنبال داشته باشد و یکی از مهم‌ترین عوارض جانبی آن، سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد است.

برای درمان این نوع سوختگی، راه‌های متنوع و گوناگونی وجود دارد. برخی از افراد به دنبال درمان‌های خانگی هستند، درحالی‌که تعداد دیگری دارودرمانی را ترجیح می‌دهند. در همین راستا، در مقاله امروز به جامع‌ترین راه‌های درمان آن می‌پردازیم. بنابراین، اگر به دنبال راهکاری سریع و تضمینی برای درمان سوختگی لیزر هستید، مطالعه این مقاله به شما توصیه می‌شود!

انواع مختلف دستگاه‌های لیزر و میزان احتمال سوختگی با آن‌ها

دستگاه‌های مختلفی برای لیزر موهای زائد وجود دارد که هرکدام از این دستگاه‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خودشان را دارند. در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

1. لیزر دایود (Diod Laser)

ویژگی خاص لیزر دایود این است که اثربخشی خوبی روی پوست‌های تیره و موهای ضخیم دارد. طول موجی که این دستگاه با آن کار می‌کند، ۸۰۰ نانومتر است که به نسبت طول موج بالایی است. همین موضوع باعث اثربخشی بالای این دستگاه می‌شود.
سرعت شات‌های این دستگاه بالا است و می‌تواند تعداد موهای زیادی را در مدت‌زمان کمی از بین ببرد. همچنین، به سیستم خنک‌کننده نیز مجهز است که این مورد باعث می‌شود فرد درد کمتری در حین لیزر احساس کند. به‌طور معمول، احتمال سوختگی بر اثر لیزر این دستگاه کم است، مگر اینکه اپراتور تجربه کافی نداشته یا تنظیمات دستگاه به‌درستی انجام نشده باشد.

2. لیزر الکساندریت (Alexandrite Laser)

برخلاف دستگاه دایود، این دستگاه چون با طول موج کمتری کار می‌کند، برای پوست‌های روشن و موهای نازک مناسب‌تر است. دستگاه الکساندریت از کریستال گران‌قیمت الکساندریت به‌عنوان منبع لیزر استفاده می‌کند، به همین دلیل این دستگاه قیمت بسیار بالایی دارد.

این دستگاه با سیستم فتوترمولیز کار می‌کند؛ یعنی طول موجی که توسط این دستگاه ساطع می‌شود، به انرژی گرمایی تبدیل می‌شود. در واقع، دستگاه الکساندریت از انرژی نور برای گرم کردن یک ناحیه و تخریب موهای زائد آن ناحیه استفاده می‌کند.

البته این لیزر الکساندریت منفی مهمی دارد و آن این است که در پوست‌های تیره، احتمال سوختگی ناشی از لیزر بیشتر از دستگاه لیزر دایود است. بنابراین، توصیه می‌شود کسانی که رنگ پوست تیره دارند، از آن استفاده نکنند.

3. لیزر ND YAG

این دستگاه طول موج ۱۰۶۴ نانومتر دارد که طول موج بسیار بالایی است. این طول موج می‌تواند روی پوست‌های تیره و موهای ضخیم بسیار مؤثر باشد. همچنین، با استفاده از این دستگاه می‌توان جای سوختگی و لکه‌های پوستی را از بین برد.

مزیت دیگر دستگاه ND YAG این است که احتمال سوختگی در اثر لیزر موهای زائد با آن بسیار پایین است.

4. لیزر IPL (Intense Pulsed Light)

دستگاه لیزر IPL از نور شدید پالسی استفاده می‌کند و تمرکز آن روی رنگ‌دانه‌های پوست یا در اصطلاح ملانین است. این رنگ‌دانه‌ها انرژی نور را جذب و آن را به انرژی حرارتی تبدیل می‌کنند. چون تراکم رنگ‌دانه‌ها در پیاز مو بیشتر است، این تبدیل حرارتی پیاز مو را تخریب می‌کند و حتی از بین می‌برد. با استفاده از این دستگاه، در هر تابش اشعه، صدها فولیکول مو کاهش می‌یابند. از آن‌جایی که انرژی دستگاه IPL یکنواخت نیست، احتمال سوختگی با لیزر این دستگاه نسبت به دستگاه‌های دیگر بیشتر است و پوست بیشتر آسیب می‌بیند.

 

علائم سوختگی بر اثر لیزر چیست؟

سوختگی ناشی از لیزر علامت‌های خاصی دارد که با سایر انواع سوختگی کمی متفاوت است. اولین و مهم‌ترین علامت در آن، قرمزی و التهاب پوست در ناحیه لیزرشده است.

دیگر علائم آن نیز به شرح زیر است:

• تورم پوست
• احساس سوزش و درد در محل سوختگی
• تاول در برخی موارد
• پوسته‌پوسته شدن و خشکی پوست
• امکان تغییر رنگ پوست

 

دلایل سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد

پس از لیزر، احتمال مشاهده التهاب یا لکه‌های قرمز روی پوست وجود دارد که این کاملاً طبیعی است. اگر شما مراقبت‌های لازم را انجام دهید و از پمادها و کرم‌های مناسب استفاده کنید، این لکه‌ها به‌سرعت از بین خواهند رفت.
اما در صورتی که پس از لیزر، پوست شما تورم، قرمزی، التهاب و درد زیاد داشته باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. چون به احتمال زیاد پوست شما دچار سوختگی ناشی از لیزر شده است.
این سوختگی می‌تواند تأثیر منفی روی لایه‌های پوست شما بگذارد. بنابراین، درمان به‌موقع آن بسیار اهمیت دارد.

این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که شایع‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• یکی از این دلایل می‌تواند تنظیمات نادرست دستگاه باشد. در واقع، قدرت لیزر دستگاه و مدت‌زمان تابش باید به گونه‌ای باشد که پوست را نسوزاند یا به آن آسیب نرساند.
• لیزر به گونه‌ای کار می‌کند که به رنگ‌دانه‌های مو واکنش نشان می‌دهد. بنابراین، دومین دلیل سوختگی در اثر گرمای لیزر می‌تواند نوع رنگ پوست و موی فرد باشد. پوست‌های تیره و موهای روشن معمولاً بیشتر در معرض سوختگی با لیزر قرار می‌گیرند.
• از آنجایی که دستگاه‌های لیزر دما را بالا می‌برند، حتماً باید در کنارشان سیستم خنک‌کننده‌ای استفاده شود. بنابراین، عدم استفاده از این سیستم‌های خنک‌کننده می‌تواند مسبب سوختگی ناشی از لیزر باشد.
• وقتی لیزر موهای زائد انجام می‌شود، باید یک‌سری مراقبت‌های پوستی قبل و بعد از آن انجام شود. این مراقبت‌ها شامل قرار نگرفتن در معرض آفتاب، عدم استفاده از اپیلاسیون، وکس، بند و موچین از یک ماه قبل، عدم وجود بیماری‌های پوستی فعال در ناحیه‌ای که لیزر انجام می‌شود، عدم استفاده از ضدآفتاب بعد از انجام لیزر و... هستند. بنابراین، درصورتی‌که مراقبت‌های پوستی رعایت نشود، امکان سوختگی بر اثر لیزر وجود دارد.
• مهارت اپراتور، که همان شخصی است که برای شما لیزر انجام می‌دهد نیز بسیار مهم است. اگر اپراتور مهارت کافی نداشته باشد، ممکن است تنظیمات دستگاه را به‌درستی انجام ندهد و به پوست شما آسیب برساند.

 

در کدام قسمت‌های بدن احتمال سوختگی ناشی از لیزر بیشتر است؟

احتمال سوختگی بدن با لیزر در برخی نواحی پوست بیشتر است. این موضوع ممکن است به میزان تیرگی یا روشنی، میزان نازکی یا ضخامت و حساسیت آن ناحیه بستگی داشته باشد.
موارد زیر، شایع‌ترین موضع‌هایی هستند که سوختگی با لیزر در آن‌ها گزارش شده است:

• پوست صورت: این ناحیه پوست نازکی دارد و به همین دلیل امکان سوختگی در آن وجود دارد. بنابراین اگر قصد دارید موهای زائد صورتتان را لیزر کنید، حتما به یک مرکز با دستگاه مناسب و اپراتور باتجربه مراجعه کنید.
• بیکینی: به دلیل حساسیت بالایی که پوست این ناحیه از بدن دارد، معمولاً احتمال سوختگی ناشی از لیزر در آن بالا است.
• کمر و گردن: در این نواحی نیز امکان سوختگی وجود دارد.
• پوست زیر بغل: پوست زیر بغل نیز نازک و حساس است و همچنین امکان دارد تیره‌تر از رنگ پوست بدن باشد. هرچه پوست تیره‌تر باشد، انرژی بیشتری جذب می‌کند و احتمال سوختگی آن بیشتر است. در نتیجه احتمال سوختگی در ناحیه زیر بغل نسبتا بالا است.
• پاها: همان‌طور که گفته شد، تیرگی پوست می‌تواند احتمال سوختگی را بالاتر ببرد. بنابراین اگر پوست پاها تیره باشد، احتمال سوختگی ناشی از لیزر به دلیل جذب بالای انرژی وجود دارد.

البته توجه داشته باشید که اگر به مراکز معتبر لیزر مراجعه کنید و لیزر موهای زائد شما با استفاده از دستگاه‌های مناسب انجام شود، احتمال سوختگی پوستتان بسیار کاهش پیدا می‌کند. بنابراین می‌توانید بدون ترس از ریسک سوختگی، لیزر موهای زائد را انجام دهید.

 

نحوه پیشگیری از سوختگی با لیزر

برای پیشگیری از سوختگی ناشی از لیزر، راه‌های متنوعی وجود دارد که در صورت رعایت این راهکارها، دیگر نیازی به درمان سوختگی لیزر نخواهید داشت. در ادامه این روش‌های پیشگیری را معرفی می‌کنیم:

• حتماً از دستگاه‌های لیزر باکیفیت و با تنظیمات مناسب برای نوع پوست خود استفاده کنید.
• بعد از لیزر، در صورت احساس سوزش و درد در موضع، آن ناحیه را به‌سرعت خنک کنید. چند تکه یخ را در یک دستمال تمیز و خشک بپیچید و بر روی ناحیه سوختگی قرار دهید. در صورتی که دستمال خیس شد، آن را با یک دستمال خشک عوض کنید.
• در صورتی که بر روی پوست تاول ایجاد شد، سعی کنید محل تاول‌ها را با یک دستمال یخ جداگانه خنک کنید. البته باید هر ده دقیقه یک‌بار به مدت چند دقیقه، یخ را از روی پوست خود بردارید و به آن استراحت دهید.
• از روغن‌های چرب بر روی ناحیه لیزر شده استفاده نکنید، چرا که باعث عفونت بر روی زخم سوختگی می‌شود. به‌جای آن در صورت نیاز از محصولات موضعی، پماد و کرم‌های ضد سوختگی استفاده کنید.
• ترجیحاً روی موضع لیزر شده را نپوشانید تا هوا در سطح پوست جریان داشته باشد. اگر موضع نیاز به پانسمان داشت، از گاز استریل نچسب برای پانسمان استفاده کنید تا از ورود آلودگی به داخل آن و ایجاد عفونت جلوگیری شود.
• آبرسانی و رطوبت‌رسانی پوست بعد از لیزر موهای زائد نیز اهمیت بسیار زیادی دارد و می‌تواند از ایجاد سوختگی و زخم بعد از لیزر جلوگیری کند.

 

راهکارهای درمانی سوختگی با لیزر

میزان سوختگی بر اثر لیزر امروزه بسیار کمتر شده است و دلیل آن افزایش کیفیت دستگاه‌های لیزر است.

هرچند که به ندرت با افرادی مواجه می‌شویم که دچار سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد شده‌اند، اما از آنجا که جای این سوختگی‌ها به‌صورت دائمی بر روی پوست باقی می‌ماند و برای فرد بسیار آزاردهنده و دردسرساز است، استفاده از روش‌های پیشگیری و درمان سوختگی لیزر اهمیت زیادی دارد.
سوختگی ناشی از لیزر معمولاً خفیف است، اما می‌تواند دردناک و آزاردهنده باشد و فرد را تا مدت زیادی درگیر کند. خوشبختانه برخی از درمان‌های خانگی و گیاهی می‌توانند به تسکین و بهبود این نوع سوختگی کمک کنند.
در ادامه، تعدادی از این راهکارها را به‌صورت موردی ذکر می‌کنیم:

1. درمان‌های خانگی

• خنک کردن ناحیه لیزر شده: بلافاصله پس از لیزر، ناحیه‌ای که احساس سوزش و درد می‌کند را با آب سرد (و نه یخ) خنک کنید، زیرا این کار به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.
• استفاده از آلوئه‌ورا: ژل آلوئه‌ورا به‌طور طبیعی دارای خواص ضدالتهابی و التیام‌بخش است. بنابراین می‌توانید نمونه خالص آن را مستقیماً روی ناحیه سوخته شده ماساژ دهید.
• استفاده از عسل: عسل خاصیت ضدباکتریایی دارد و می‌تواند به تسریع بهبود سوختگی ناشی از لیزر کمک کند.
• ماساژ موضع با روغن نارگیل: روغن نارگیل مرطوب‌کننده است. در نتیجه باعث نرم‌تر شدن پوست می‌شود و به درمان جای سوختگی با لیزر کمک می‌کند.

 

2. درمان‌های گیاهی

استفاده از عصاره و دمنوش بابونه: چای بابونه دارای خواص ضدالتهابی است و می‌تواند به کاهش قرمزی و تورم و در نهایت درمان سوختگی لیزر کمک کند.
چای سبز: چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که خواص کم‌کنندگی التهاب و قرمزی پوست را دارند؛ پس می‌تواند به ترمیم سلول‌های پوست بعد از سوختگی بر اثر لیزر کمک کند.

البته باید توجه کنید که استفاده از این‌گونه درمان‌ها نکات خاصی دارد. به طور مثال باید به موارد زیر دقت کنید:

• از خاراندن ناحیه سوخته شده خودداری کنید.
• از قرار دادن موضع در معرض آفتاب مستقیم پرهیز کنید.
• حتما لباس‌های نخی و گشاد بپوشید تا به جریان هوا بر روی ناحیه سوخته شده کمک کند.
• از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی تحریک‌کننده دوری کنید.

درمان سوختگی با لیزر به روش‌های خانگی و گیاهی، تکمیل‌کننده درمان‌های دارویی هستند و نمی‌توان آن‌ها را با هم جایگزین کرد. در نتیجه، قبل از استفاده از هرگونه درمان خانگی یا گیاهی سوختگی بر اثر لیزر، حتماً با پزشک خود مشورت کنید؛ خصوصاً اگر سوختگی شدید باشد و علائمی مانند تب، لرز و قرمزی گسترده روی پوست داشته باشید.

 

معرفی بهترین پماد و کرم‌ها برای درمان سوختگی لیزر

همان‌طور که گفته شد، سوختگی ناشی از لیزر معمولاً خفیف است، اما می‌تواند باعث ناراحتی و التهاب شود. همچنین، در صورت عدم درمان سوختگی لیزر، جای آن برای مدت طولانی باقی خواهد ماند. استفاده از کرم‌ها و پمادهای مناسب سوختگی لیزر می‌تواند به تسکین و بهبود سریع‌تر پوست کمک کند.

در ادامه، بهترین پمادها و کرم‌های درمان سوختگی لیزر را معرفی کرده‌ایم. این پمادها از پرکاربردترین محصولات ترمیم‌کننده پوست هستند.

• کرم‌های حاوی آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا به دلیل خواص ضدالتهابی و ترمیم‌کنندگی خود، یکی از بهترین گزینه‌ها برای سوختگی بر اثر گرمای لیزر است. کرم‌های حاوی آلوئه‌ورا به تسکین درد، کاهش قرمزی و تسریع بهبود زخم کمک می‌کنند.
• کرم‌های حاوی پانتنول: پانتنول یا پروویتامین B5 به رطوبت‌رسانی پوست کمک می‌کند و در نتیجه باعث ترمیم سریع‌تر سلول‌های آسیب‌دیده می‌شود.
• کرم‌های حاوی بتامتازون: این کرم‌ها دارای خاصیت ضدالتهابی قوی هستند و برای کاهش تورم و قرمزی شدید مفید ظاهر می‌شوند، اما استفاده از آن‌ها باید با تجویز پزشک انجام شود.
• کرم‌های حاوی اکسید روی (زینک اکساید): اکسید روی خاصیت ضدالتهابی و محافظتی دارد و به ایجاد یک سد محافظتی بر روی موضع آسیب‌دیده کمک می‌کند.
• کرم‌های حاوی عصاره گیاهان دارویی: برخی گیاهان مانند بابونه، چای سبز و کالاندولا دارای خواص ضدالتهابی و ترمیم‌کنندگی هستند. بنابراین، در ترکیب با سایر مواد مؤثره، می‌توانند به بهبود سوختگی در اثر گرمای لیزر کمک کنند.

 

در انتخاب پماد ترمیم کننده سوختگی یا کرم مناسب برای درمان جای سوختگی با لیزر، باید به دو نکته زیر توجه کنید:

1. میزان و شدت سوختگی
2. ترکیبات موجود در کرم

توصیه می‌شود به نکات مهم پس از مصرف کرم سوختگی نیز دقت کنید. این نکات عبارتند از:

• پس از لیزر، پوست حساس‌تر می‌شود. بنابراین حتی بعد از استفاده از این کرم‌ها، دور از معرض نور خورشید باشید.
• از خاراندن ناحیه سوخته شده خودداری کنید.
• برای کاهش درد، می‌توانید قبل از استفاده از کرم‌های سوختگی از کمپرس سرد استفاده کنید.
• برای استفاده از پماد و کرم‌های درمانی و انتخاب بهترین نوع محصولات ترمیم‌کننده پوست، حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید.

 

سخن پایانی

سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد شاید یکی از بدترین عوارض جانبی بعد از انجام لیزر باشد که شخص را بسیار مورد اذیت و آزار قرار می‌دهد، به‌خصوص اگر در نواحی حساس پوست انجام شده باشد. مهم‌ترین نکته‌ای که باید در ابتدا قبل از انجام لیزر موهای زائد انجام دهید، انتخاب یک مرکز معتبر و انجام لیزر موهای زائد توسط اپراتورهای حرفه‌ای و باتجربه است.

توصیه‌های دیگری که باعث کاهش احتمال و میزان این سوختگی‌ها خواهد شد، شامل رعایت نکات مراقبتی پوستی بعد از لیزر، توجه به بهداشت شخصی، به‌کاربردن محصولات گیاهی مناسب و انجام دارودرمانی با توصیه پزشک است. با رعایت نکات گفته‌شده در این مقاله، می‌توانید با خیال آسوده برای رفع موهای زائد خود از لیزر استفاده کنید!

 

سؤالات متداول

1. آیا جای سوختگی با لیزر بعد از درمان از بین می‌رود؟

سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد، عارضه‌ای است که از بین بردن جای آن کار سختی است؛ بنابراین برای اینکه بتوانید اثر سوختگی را به طور کامل از بین ببرید، باید قبل از وخیم شدن آن، با مشورت پزشک اقدام به یک درمان موثر و تضمینی کنید.

2. آیا احتمال عفونت بعد از سوختگی با لیزر وجود دارد؟

بعد از لیزر، در صورتی که بهداشت فردی را رعایت نکنید، ممکن است جای سوختگی با عفونت همراه شود. این عفونت با علائمی مانند درد شدید، قرمزی، تورم، بوی بد و همچنین ترشح چرک در محل زخم همراه است.

3. چگونه می‌توانم برای جلوگیری از سوختگی ناشی از لیزر موهای زائد، یک مرکز لیزر معتبر را پیدا کنم؟

از کیفیت، تأییدیه و مجوز ساخت دستگاه لیزر آن مرکز اطمینان داشته باشید و تطابق دستگاه را با نوع پوست خود چک کنید. تجربه سایر مراجعه کنندگان آن مرکز نیز می‌تواند کمک کننده باشد. بنابراین درباره مرکز لیزر خود، حتما از اطرافیان و آشنایانی که تجربه استفاده داشته اند، سوال بپرسید.

نویسنده: مریم خمیسی

ناظر علمی: دکتر علی سالاری تبار و امیرحسین ملک زاده